Ҳандбол яке аз намудҳои варзиш аст, ки дар Тоҷикистон сол аз сол нуфузашро аз даст дода истодааст. Насли ҷавону навраси кишвар аз вуҷуд доштани ин навъи варзиш огаҳии хеле кам доранд ва шояд кам касоне огаҳ бошанд, ки ҳандболбозони Тоҷикистон соҳиби федератсия ҳам ҳастанд. Барои огаҳӣ ёфтан аз он ки чаро ҳандболбозони тоҷик аксар вақт ба нокомиҳо рӯ ба рӯ мешаванду солҳои охир ҳеҷ дастоварди назаррасе надоранд, бо раиси Федератсияи ҳандболи Тоҷикистон Муҳаммадфарид Мирзоҳодиев ҳамсуҳбат шудем.

- Барои огаҳии бештари насли ҷавони кишвар оид ба Федератсияи ҳандбол каме дар бораи федератсия маълумот медодед.

- Ҳандбол яке аз намудҳои варзиш аст, ки дар тамоми ҷаҳон дӯстдорони зиёде дорад. Ин намуди варзиш ба монанди волейбол, футбол, боскетбол ва дигар намудҳои варзиш дар кишварҳои пешрафта шуҳрати зиёд дорад. Дар баробари кишварҳои дигар, дар Тоҷикистон низ варзишгарон ба ин намуди варзиш тамрин мегиранд ва миёни ҳам рақобатҳо мегузаронанд.

 Таърихи рушду нумуи ин навъи варзиш дар Тоҷикистон ба таърихи он дар ИҶШС рост меояд. Федератсияи ҳандболи Тоҷикистон пас аз соҳибистиқлолии кишвар дар соли 2004 таъсис дода шудааст. Вале ҳамчун ҳандбол соли 2019 ба федератсияи байналмилалии ҳандбол шомил гашт. Аз соли 2004 то 2019 онро “Федератсияи гандбол” меномиданд, вале бо машварати Кумитаи милии олимпӣ ва Кумитаи забон ва истилоҳот ба чунин хулоса омадем, ки номи онро “ҳандбол” гузорем. Айни ҳол зиёда аз 540 нафар дар ин самти варзиш машқ мекунанд.

- Ҳарчанд дар ин ришта варзишгарони зиёд дорем, аммо то ҳол маҳораташонро дар мусобиқаҳои байналмилалӣ нишон намедиҳанд, чаро?

- Сабаб дар он аст, ки айни ҳол федератсия умуман маблағгузорӣ намешавад ва мо аксар вақт наметавонем варзишгаронамонро ба мусобиқаҳои сатҳи минтақавию ҷаҳонӣ сафарбар намоем. Соли 2013 варзишгардухтарони мо дар шаҳри Самарқанди Ҷумҳурии Ӯзбекистон ҷойи сеюмро сазовор гаштанд. Инчунин соли 2016 мақоми сеюмро дар мусобиқаи минтақавӣ соҳиб шудем. Бо ин пирӯзӣ мо ба мусобиқаи Осиё роҳхат ёфтем, вале аз сабаби маблағ надоштан иштирок карда натавонистем.

- Дар як сол Шумо чанд маротиба дар мусобиқаҳои байналмилалӣ иштирок мекунед?

- Дар мусобиқаҳои байнал-милалӣ дар як сол мо як маротиба иштирок мекунем. Он ҳам бо кӯмаки Федератсияи байналмилалии ҳандбол аст. Айни замон мо мушкилии маблағ дорем ва наметавонем бо маблағи федератсия дар мусобиқаҳои байналмилалӣ иштирок намоем. Вале боварӣ дорам, ки ин мушкилиро дар солҳои оянда аз байн хоҳем бурд. Ҳар сол мо дар як мусобиқаи байналмилалӣ иштирок мекунем. Соли гузашта мо дар мусобиқае, ки дар Муғулистон шуда буд, иштирок намудем, вале ҷойи намоёнро гирифта натавонистем.

- Аз ниҳодҳои давлатӣ ба Шумо кӯмак мекунанд?

- Аз ҷониби Кумитаии кор бо ҷавонон ва варзиш дар як сол панҷ ё шаш мусобиқа дар ҳудуди ҷумҳурӣ гузаронида мешавад. Ин боиси хушнудии варзишгаронамон мебошад, ки онҳо боз ҳам дилгарми ин риштаи варзиш мешаванд. Аз ҷониби федератсия барои тамоми мактабҳо ва донишкадаҳое, ки дар кишварамон мавҷуданд, либос ва лавозимоти машқӣ дода мешавад.

- Шумо гуфтед, ки федератсия айни хол маблағгузорӣ намешавад, вале боз илова кардед, ки аз ҷониби федератсия ба донишкадаву коллеҷҳо ва мактабҳо лавозимоти варзишӣ медиҳед. Инро чи гуна шарҳ медиҳед?

- Бале. Ман гуфтам, ки федератсия аз ягон ҷо маблағгузорӣ намешавад. Айни замон ман ҳамчун раиси федератсия бо маоши худам ба ноҳияҳое, ки дар онҳо дӯстдорони варзиш дар ин ришта машқ мекунанд, лавозимоти машқиро равон мекунам. Вале Донишкадаи тарбияи ҷисмонӣ ва Коллеҷи тарбияи ҷисмонӣ бошанд, лавозимотро худашон ба варзишгарон мехаранд. Инчунин дар мусобиқаҳо аз ҳисоби банда ва президенти фахрии федератсия Шодӣ Сафаров туҳфаҳои хотиравӣ ва лавозимоти машқӣ ба иштироккунандагони мусобиқа супорида мешавад.

- Шумо барои сарпараст ёфтан ба кадом ташкилоту ширкатҳо муроҷиат кардед, вале онҳо рад карданд ва сабаби рад карданашон дар чӣ буд?

- Мо шахсан ба ягон ширкат ё ташкилот муроҷиат накардем. Мо фақат дар шабакаҳои иҷтимоӣ навиштем, ки федератсияи ҳандболи Тоҷикистон ба сарпараст ниёз дорад, вале то ҳозир ягон дастгирӣ нашуд. Пеш аз оне ки дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон мусобиқа доштем, мо ба чандин ширкатҳо рафтем, ки ба мо кӯмак кунанд, вале натиҷа надод. Барои як ё ду нафар сарпараст ёфтан осон аст, вале барои як гурӯҳ мушкил. Аз ҳамин сабаб мо то ҳол сарпарасте надорем.
  
- Вақте ки федератсия маблағгузорӣ намешавад, фаъолияти минбаъдаи онро чӣ гуна ба роҳ мемонед?

- Ман боварӣ надорам, ки федератсия дар оянда низ бе сарпараст монад. Зеро мо айни ҳол барои ҳалли ин мушкил кӯшиш карда истодаем. Дар оянда ягон сарпараст хоҳем ёфт, ки ҳам барои рушд ва ҳам таъсиси клубҳои варзишӣ мусоидат кунад.

- То ҷое огаҳӣ дорем, дар Донишкадаи тарбияи ҷисмонӣ ва Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон аз рӯи ихтисоси ҳандбол мутахассисон омода мегарданд. Вақте ки федератсия наметавонад варзишгарони ҳамакнун омодаро ба мусобиқаҳо равон кунад ва аз лиҳози молӣ танқисии зиёд дорад, оё кушодани ихтисоси ҳандбол ва тайёр кардани мутахассисони нав зарурате дорад?

- Бештари федератсияҳои кишвар сарпараст надоранд. Умуман ба ғайр аз Федератсияи футбол дигар федератсияҳо сарпараст надоранд, ки варзишгарони худашонро маблағгузорӣ кунанд. Мақсади асосиии кушодани ихтисос дар донишкадаи тарбияи ҷисмонӣ тайёр намудани мутахассисон аст. Мо мутахассисонро барои он тайёр мекунем, ки онҳо дар деҳаву ноҳияҳои худ ин намуди варзишро низ рушд диҳанд.

Ба ҳамаи мо маълум аст, ки ҳандбол варзиши олимпӣ аст. Агар мутахассис надошта бошем, барои даъват кардани онҳо аз кишварҳои дигар маблағҳои зиёде сарф хоҳад шуд ва бар замми ин ёфтани мутахассиси хуб кори осон нест. Тасаввур кунед, ки агар мо мутахассис надошта бошем, болои ин ҳама мушкилот чӣ қадар мушкили дигар зам хоҳад шуд.\

- Барои роҳ ёфтан ба Бозиҳои олимпии Токио-2020 чӣ кӯшишҳо доштед?

- Дар Токио - 2020 мо иштирок намекунем. Зеро мушкилии ин риштаи варзиш айни ҳол бисёр аст. Мо варзишгарони хуб дорем ва боварӣ дорам, ки агар майдончаи варзишӣ бо тамоми шароит муҳайё бошад, ҳатман метавонем дар мусобиқаҳои сатҳи баланд иштирок намоем. Бо ҳамон тактикаю техникае, ки мо дорем, бовар ҳаст, ки дар чунин мусобиқаҳо иштирок намуда, соҳиби ҷойҳои намоён гардем. Барои мисол баъзе варзишгарони мо кишварро тарк намуда, дар дигар давлатҳо бе ягон мушкил ба гурӯҳҳои ҳандбол шомил мешаванд. Зеро тактика ва рафти машқи онҳо дар сатҳи олист. Айни ҳол ду нафар варзишгарони мо дар давлати Русия қарор доранд ва дар клубҳои варзишии ҳамин кишвар ба машқ машғуланд.

- Оё ягон роҳ барои иштирок кардан дар Токио - 2020 ёфт нашуд?

- Аслан мо дар рӯйхати Бозиҳои олимпӣ ҳамчун як давлати қафомонда дар ин соҳаи варзиш ҳастем. Аз ҳамин хотир, барои иштирок дар даври ниҳоии Бозиҳои олимпӣ котиби генералӣ ва президенти Федератсияи ҳандболи Тоҷикистонро ҳамчун меҳмон даъват кардаанд, то нозукиҳо ва қонунҳои нави ин соҳаи варзишро бинанд.

- Федератсияи байнал-милалӣ ба давлатҳое, ки дар ин риштаи варзиш қафомонда ҳастанд, кадом кӯмакҳоро барои пешравиашон анҷом додааст?

- Дар аввал он барои мо лавозимоти машқӣ равон мекард. Ҳозир бошад, ба мусобиқаи байналмилалие, ки мо як сол як маротиба иштирок мекунем, бевосита бо дастгирии Федератсияи байналмилалии ҳандбол иштирок мекунем. Мо барои рафтан ягон маблағ сарф намекунем. Инчунин аз маблағи ҳаққиаъзогии федератсия низ моро то соли 2030 озод кардаанд.