ВАРЗИШ
Ҷумъа 19 Апрел 2024 11:23
Қаиқронӣ, дар даврони шӯравӣ миёни намудҳои варзиш маъмул буд ва варзишгарон аз бозиҳои олимпӣ медалҳои зиёд ба даст меоварданд. Пас аз истиқлолият чанд муддат ин намуди варзиш дар кишвар рӯ ба коҳиш овард. Варзишгарони тоҷик дар ибтидо натавониста нд, роҳхати бозиҳои олимпиро ба даст оваранд. Сабаб чӣ буд? Мушкилоти соҳа ё камназарии насли наврас ба ин намуди варзиш? Роҳхати Бозиҳои тобистонаи олимпии Токио-2020-ро аз кӣ интизор шавем?
Қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ ҳамчун намуди олимпии варзиш аз соли 1936 шинохта шудааст. Федератсияи қаиқронӣ дар Тоҷикистон соли 1956 ташкил гардид. Нахустин маротиба дар Бозиҳои олимпии Рим (Италия, 1960) қаиқрони машҳури тоҷик Иброҳим Ҳасанов Тоҷикистонро муаррифӣ намуд. Ӯ дар байдаркаи якнафарӣ ба масофаи 1000 метр ҷои чорумро ишғол кард. Ҳамчунин Иброҳим Ҳасанов дар Бозиҳои олимпии Токио-1964 ширкат намуда, ин бор ҷои ҳафтумро ишғол кард.
Баъдан, соли 1972 дар Бозиҳои олимпии Мюнхен (Олмон) дастпарвари Иброҳим Ҳасанов Юрий Лобанов дар каноэи дунафарӣ ба масофаи 1000 метр медали тилло ва дар Бозиҳои олимпии Москва-1980 медали биринҷӣ ба даст овард.
Дар даврони соҳибистиқлолӣ Федератсияи қаиқронӣ соли 1993 аз нав эҳё шуд ва худи ҳамон сол дар Федератсияи байналмиллалии қаиқронӣ ба қайд гирифта шуд. Соли 1997 нахустин маротиба 12 нафар дастаи қаиқронони тоҷик дар мусобиқаи Осиёи ғарбӣ иштирок намуда, 9 медал ба даст оварданд, ки аз онҳо 2 медали тилло буд. Пасон ду қаиқрони тоҷик Ҷамшед Ҳасанов ва Нодир Сафаров соли 1998 дар чемпионати ҷаҳон миёни донишҷуён, ки дар Хорватия доир гашт, ҷои шашумро ба даст оварданд.
Ин намуди варзиш оҳиста - оҳиста рӯ ба беҳбудӣ ниҳод ва иштироки варзишгарон ба мусобиқаҳои байналмилалӣ зиёд гашт. Дар баробари пеш рафтани соҳа варзишгарон аз таҷҳизотҳои варзишӣ танқисӣ мекашиданд. Сармураббии дастаи мунтахаби кишвар оид ба қаиқронӣ Ҳасан Шарипов сабабҳои каме ба таъхир афтодани рушди қаиқрониро чунин меҳисобад: “Иқлими Тоҷикистон назар ба дигар кишварҳо барои машқварзии варзишгарон мусоид аст. Мо метавонем аз 12 моҳ дар 10 моҳаш дар об тамрин кунем. Яъне дар дарёҳо шароити машқ мавҷуд аст. Лек ҳине аз нав федератсия эҳё шуд, мо дар он вақт қариб, ки ҳамаи мутахассисони пуртаҷрибаро аз даст дода будем. Мураббиёни соҳа ангуштшумор буданд. То соли 2013 мушкилии асосии мо ин набудани қаиқҳои замонавӣ буд. Мо аз қаиқҳои даврони Иттиҳоди Шӯравӣ ва Ҷумҳурии Исломии Эрон истифода мебурдем, ки ҷавобгӯ ба меъёрҳои ҷаҳонӣ набуданд”.
Бо дастгирии Бонки миллии Тоҷикистон соли 2015 Федератсияи қаиқронӣ 40 адад қаиқҳои замонавӣ, 40 адад белҳои қаиқронӣ ва 20 адад камзӯлчаҳои муҳофизатӣ харидорӣ менамояд. Аз соли 2015 инҷониб бо дастгирии Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш, Кумитаи миллии олимпӣ, Бонки миллии Тоҷикистон намуди қаиқронӣ дар кишвар рӯ ба пешравӣ дорад. Бино ба маълумоти сармураббии дастаи қаиқронӣ Ҳасан Шарипов варзишгарони тоҷик шуруъ аз соли 2015 машқу тамринҳои таълимӣ ва ҷисмониро дар давлатҳои Аврупо ба роҳ мондаанд.
“ Тӯли 4-5 сол мешавад, ки мо аз моҳи май то сентябр машқҳои дастаҷамъии тими мунтахабро дар давлатҳои Аврупо, аз қабили Португалия, Маҷористон, Олмон ва ғайра мегузаронем. Мақсад аз машқҳои тамринӣ ва таълимӣ дар Аврупо он аст, ки қаиқронҳои тоҷик аз таҷрибаи варзишгарони Аврупо сабақ омӯхта, орзу доранд яке аз ҳарифҳои пурқувват дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ шаванд. Дастовардҳои қаиқронҳои мо дар се соли охир, айни ҳол ба даст овардани мақомҳои ифтихорӣ дар мусобиқоти Осиё маҳсуб меёбад. Агар варзишгарони мо бо чунин суръат малакаи хешро такмил диҳанд, умед аст дар ояндаи наздик ҷоизадори бозиҳои олимпӣ хоҳанд шуд”.
Аз соли 2016 то инҷониб дастпарварони федератсия дар 36 мусобиқаҳои байналмилалӣ ширкат намуда, бо 28 медал баргаштаанд. Моҳи май дар шаҳри Жегеди кишвари Маҷористон марҳилаи аввали Ҷоми ҷаҳон оид ба қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ баргузор шуд. Дар он варзишгарони тоҷик Шаҳриёр Даминов, Давронхӯҷа Аҳмадов ва Зоҳирҷон Набиев ширкат намуданд. Шаҳриёр Даминов ва Давронхӯҷа Аҳмадов дар даври ниҳоӣ (масофаи 1000 метр) мақоми 9-умро сазовор шуданд.
Федератсия барои интихоби чеҳраҳои нав моҳи июл дар шаҳри Душанбе чемпионати Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ баргузор намуд. Дар он 84 варзишгар дар ҳайати 8 даста иштирок карданд. Пас аз ин мусобиқа беҳтаринҳо ба мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ сафарбар гардиданд.
Дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ ҷиҳати омодагӣ ба Бозиҳои Осиё-2018 марҳалаи якум ва дуюмро дар кишварҳои Маҷористон ва Олмон, марҳалаи сеюмро дар Искандаркӯл ва дарёи Вахш машқҳои таълимӣ баргузор намуд.
Яке аз дастовардҳои беҳтарини қаиқронони тоҷик дар соли 2018 ин чемпионати Осиё миёни ҷавонони то 23-сола ва Ҷоми Осиё оид ба қаиқронӣ мебошад. Ин мусобиқа дар шаҳри Самарқанди Ҷумҳурии Узбекистон баргузор шуд, дастаи мунтахаби кишвар сазовори 7 медал гардид.
Дастпарварони федератсия айни ҳол машқҳои таълимӣ ва тамриниро бо дастгирии Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумат дар ноҳияи Вахш мегузаронанд. Федератсия нақша дорад, ки соли 2019 ба 6 мусобиқаҳои байналмилалӣ варзишгаронашро сафарбар намуда, холҳои роҳхатии Бозиҳои олимпии Токио-2020-ро ба даст оранд.
Дар Бозиҳои XXXII тобистонаи олимпии Токио-2020, мусобиқаи қайиқронӣ дар байдарка ва каноэ аз рӯи 12 намуд қувваозмоӣ доир мешавад. Дар асоси муқаррарот як варзишгар метавонад як роҳхат ба даст орад, новобаста аз он ки дар якчанд қувваозмоӣ ширкат мекунад. Варзишгар вақте ки роҳхат ба даст овард, ҳуқуқ надорад дар мусобиқаҳои интихобии баъдӣ иштирок кунад. Барои дарёфти квотаи Комиссияи сеҷониба варзишгар бояд ҳадди ақал дар як мусобиқаи интихобии олимпӣ иштирок карда бошад.
Ба андешаи Ҳасан Шарипов, сармураббии тими мунтахаби кишвар аз намуди қаиқронӣ Шаҳриёр Даминов имкони гирифтани роҳхати бозиҳоро дорад.
-Шаҳриёр дар каноэи якнафарӣ ба масофаи 1000 метр соли 2017 медали нуқраи чемпионати Осиё ва соли 2018 медали нуқраи Бозиҳои Осиёро сазовор шуд. Ва соли 2018 дар чемпионати Осиё миёни ҷавонони то 23-сола дар масофаҳои 1000 ва 500 метр 2 медали тилло ба даст овард. Тибқи нақшаҳои федератсия Шаҳриёр дар як сол 224-рӯз дар тамрин аст. Ва дар пеш мусобиқаҳои интихобӣ аст. Мо умед дорем, ки Шаҳриёр дар мусобиқаҳои интихобӣ холҳои даркориро ба даст меорад, - мегӯяд сармурабии даста Ҳ. Шарипов.
Шаҳриёр Даминов аз дастгирии молиявии олимпӣ бархӯрдор буда, барои дарёфти роҳхати Бозиҳои олимпии Токио-2020 талош дорад. Дар баробари ӯ аъзои дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ Зоир Набиев, Умар Рустамов, Абдусаттор Ғафуров ва Давронхӯҷа Аҳмадов барои ба даст овардани роҳхати олимпӣ кӯшиш мекунанд. Дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ машқҳои худро дар мавсими зимистон дар ноҳияи Вахш ва шаҳри Душанбе гузаронда, аз моҳи март дар кишварҳои Аврупо ба мусобиқоти интихобии олимпӣ омодагӣ мебинад.
Қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ ҳамчун намуди олимпии варзиш аз соли 1936 шинохта шудааст. Федератсияи қаиқронӣ дар Тоҷикистон соли 1956 ташкил гардид. Нахустин маротиба дар Бозиҳои олимпии Рим (Италия, 1960) қаиқрони машҳури тоҷик Иброҳим Ҳасанов Тоҷикистонро муаррифӣ намуд. Ӯ дар байдаркаи якнафарӣ ба масофаи 1000 метр ҷои чорумро ишғол кард. Ҳамчунин Иброҳим Ҳасанов дар Бозиҳои олимпии Токио-1964 ширкат намуда, ин бор ҷои ҳафтумро ишғол кард.
Баъдан, соли 1972 дар Бозиҳои олимпии Мюнхен (Олмон) дастпарвари Иброҳим Ҳасанов Юрий Лобанов дар каноэи дунафарӣ ба масофаи 1000 метр медали тилло ва дар Бозиҳои олимпии Москва-1980 медали биринҷӣ ба даст овард.
Дар даврони соҳибистиқлолӣ Федератсияи қаиқронӣ соли 1993 аз нав эҳё шуд ва худи ҳамон сол дар Федератсияи байналмиллалии қаиқронӣ ба қайд гирифта шуд. Соли 1997 нахустин маротиба 12 нафар дастаи қаиқронони тоҷик дар мусобиқаи Осиёи ғарбӣ иштирок намуда, 9 медал ба даст оварданд, ки аз онҳо 2 медали тилло буд. Пасон ду қаиқрони тоҷик Ҷамшед Ҳасанов ва Нодир Сафаров соли 1998 дар чемпионати ҷаҳон миёни донишҷуён, ки дар Хорватия доир гашт, ҷои шашумро ба даст оварданд.
Ин намуди варзиш оҳиста - оҳиста рӯ ба беҳбудӣ ниҳод ва иштироки варзишгарон ба мусобиқаҳои байналмилалӣ зиёд гашт. Дар баробари пеш рафтани соҳа варзишгарон аз таҷҳизотҳои варзишӣ танқисӣ мекашиданд. Сармураббии дастаи мунтахаби кишвар оид ба қаиқронӣ Ҳасан Шарипов сабабҳои каме ба таъхир афтодани рушди қаиқрониро чунин меҳисобад: “Иқлими Тоҷикистон назар ба дигар кишварҳо барои машқварзии варзишгарон мусоид аст. Мо метавонем аз 12 моҳ дар 10 моҳаш дар об тамрин кунем. Яъне дар дарёҳо шароити машқ мавҷуд аст. Лек ҳине аз нав федератсия эҳё шуд, мо дар он вақт қариб, ки ҳамаи мутахассисони пуртаҷрибаро аз даст дода будем. Мураббиёни соҳа ангуштшумор буданд. То соли 2013 мушкилии асосии мо ин набудани қаиқҳои замонавӣ буд. Мо аз қаиқҳои даврони Иттиҳоди Шӯравӣ ва Ҷумҳурии Исломии Эрон истифода мебурдем, ки ҷавобгӯ ба меъёрҳои ҷаҳонӣ набуданд”.
Бо дастгирии Бонки миллии Тоҷикистон соли 2015 Федератсияи қаиқронӣ 40 адад қаиқҳои замонавӣ, 40 адад белҳои қаиқронӣ ва 20 адад камзӯлчаҳои муҳофизатӣ харидорӣ менамояд. Аз соли 2015 инҷониб бо дастгирии Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш, Кумитаи миллии олимпӣ, Бонки миллии Тоҷикистон намуди қаиқронӣ дар кишвар рӯ ба пешравӣ дорад. Бино ба маълумоти сармураббии дастаи қаиқронӣ Ҳасан Шарипов варзишгарони тоҷик шуруъ аз соли 2015 машқу тамринҳои таълимӣ ва ҷисмониро дар давлатҳои Аврупо ба роҳ мондаанд.
“ Тӯли 4-5 сол мешавад, ки мо аз моҳи май то сентябр машқҳои дастаҷамъии тими мунтахабро дар давлатҳои Аврупо, аз қабили Португалия, Маҷористон, Олмон ва ғайра мегузаронем. Мақсад аз машқҳои тамринӣ ва таълимӣ дар Аврупо он аст, ки қаиқронҳои тоҷик аз таҷрибаи варзишгарони Аврупо сабақ омӯхта, орзу доранд яке аз ҳарифҳои пурқувват дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ шаванд. Дастовардҳои қаиқронҳои мо дар се соли охир, айни ҳол ба даст овардани мақомҳои ифтихорӣ дар мусобиқоти Осиё маҳсуб меёбад. Агар варзишгарони мо бо чунин суръат малакаи хешро такмил диҳанд, умед аст дар ояндаи наздик ҷоизадори бозиҳои олимпӣ хоҳанд шуд”.
Аз соли 2016 то инҷониб дастпарварони федератсия дар 36 мусобиқаҳои байналмилалӣ ширкат намуда, бо 28 медал баргаштаанд. Моҳи май дар шаҳри Жегеди кишвари Маҷористон марҳилаи аввали Ҷоми ҷаҳон оид ба қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ баргузор шуд. Дар он варзишгарони тоҷик Шаҳриёр Даминов, Давронхӯҷа Аҳмадов ва Зоҳирҷон Набиев ширкат намуданд. Шаҳриёр Даминов ва Давронхӯҷа Аҳмадов дар даври ниҳоӣ (масофаи 1000 метр) мақоми 9-умро сазовор шуданд.
Федератсия барои интихоби чеҳраҳои нав моҳи июл дар шаҳри Душанбе чемпионати Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ баргузор намуд. Дар он 84 варзишгар дар ҳайати 8 даста иштирок карданд. Пас аз ин мусобиқа беҳтаринҳо ба мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ сафарбар гардиданд.
Дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ дар байдарка ва каноэ ҷиҳати омодагӣ ба Бозиҳои Осиё-2018 марҳалаи якум ва дуюмро дар кишварҳои Маҷористон ва Олмон, марҳалаи сеюмро дар Искандаркӯл ва дарёи Вахш машқҳои таълимӣ баргузор намуд.
Яке аз дастовардҳои беҳтарини қаиқронони тоҷик дар соли 2018 ин чемпионати Осиё миёни ҷавонони то 23-сола ва Ҷоми Осиё оид ба қаиқронӣ мебошад. Ин мусобиқа дар шаҳри Самарқанди Ҷумҳурии Узбекистон баргузор шуд, дастаи мунтахаби кишвар сазовори 7 медал гардид.
Дастпарварони федератсия айни ҳол машқҳои таълимӣ ва тамриниро бо дастгирии Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумат дар ноҳияи Вахш мегузаронанд. Федератсия нақша дорад, ки соли 2019 ба 6 мусобиқаҳои байналмилалӣ варзишгаронашро сафарбар намуда, холҳои роҳхатии Бозиҳои олимпии Токио-2020-ро ба даст оранд.
Дар Бозиҳои XXXII тобистонаи олимпии Токио-2020, мусобиқаи қайиқронӣ дар байдарка ва каноэ аз рӯи 12 намуд қувваозмоӣ доир мешавад. Дар асоси муқаррарот як варзишгар метавонад як роҳхат ба даст орад, новобаста аз он ки дар якчанд қувваозмоӣ ширкат мекунад. Варзишгар вақте ки роҳхат ба даст овард, ҳуқуқ надорад дар мусобиқаҳои интихобии баъдӣ иштирок кунад. Барои дарёфти квотаи Комиссияи сеҷониба варзишгар бояд ҳадди ақал дар як мусобиқаи интихобии олимпӣ иштирок карда бошад.
Ба андешаи Ҳасан Шарипов, сармураббии тими мунтахаби кишвар аз намуди қаиқронӣ Шаҳриёр Даминов имкони гирифтани роҳхати бозиҳоро дорад.
-Шаҳриёр дар каноэи якнафарӣ ба масофаи 1000 метр соли 2017 медали нуқраи чемпионати Осиё ва соли 2018 медали нуқраи Бозиҳои Осиёро сазовор шуд. Ва соли 2018 дар чемпионати Осиё миёни ҷавонони то 23-сола дар масофаҳои 1000 ва 500 метр 2 медали тилло ба даст овард. Тибқи нақшаҳои федератсия Шаҳриёр дар як сол 224-рӯз дар тамрин аст. Ва дар пеш мусобиқаҳои интихобӣ аст. Мо умед дорем, ки Шаҳриёр дар мусобиқаҳои интихобӣ холҳои даркориро ба даст меорад, - мегӯяд сармурабии даста Ҳ. Шарипов.
Шаҳриёр Даминов аз дастгирии молиявии олимпӣ бархӯрдор буда, барои дарёфти роҳхати Бозиҳои олимпии Токио-2020 талош дорад. Дар баробари ӯ аъзои дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ Зоир Набиев, Умар Рустамов, Абдусаттор Ғафуров ва Давронхӯҷа Аҳмадов барои ба даст овардани роҳхати олимпӣ кӯшиш мекунанд. Дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба қаиқронӣ машқҳои худро дар мавсими зимистон дар ноҳияи Вахш ва шаҳри Душанбе гузаронда, аз моҳи март дар кишварҳои Аврупо ба мусобиқоти интихобии олимпӣ омодагӣ мебинад.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед