ВАРЗИШ
Чоршанбе 24 Апрел 2024 12:38
Давоми 25 соли истиқлолият соҳаи варзиш дар кишвар қатори дигар сохторҳо рушд намуд. Дар ин соҳа дигаргуниҳои ҷиддӣ ба миён омад. Ҳукумати кишвар барои дастгирии варзишгарон як қатор иқдомҳоеро амалӣ намуд, ки барои муаррифии миллату давлат дар арсаи ҷаҳонӣ мусоидат кард. Давоми соҳибистиқлолии кишвар варзишгарони мамлакат миёни дигар намудҳои варзиш аз рӯи гӯштини тарзи озод низ ба як қатор дастовардҳо ноил гардиданд.
Давраи рушди гӯштини тарзи озодро дар ҷумҳурӣ аз соли 2003 гӯем хато на¬мекунем. Соли 2003 дар Тоҷикистон мусобиқаи Осиёи Марказӣ аз намуди гӯштини тарзи озод баргузор гар¬дид. Дар он чанд лигонер Тоҷикистонро муаррифӣ намуданд ва ба Федерат¬сияи гӯштини тарзи озод шатрнома ба имзо расо¬ниданд. Зеро баъди пушти сар намудани нооромиҳо дар ин риштаи варзиш да¬рёфти паҳлавонҳо мушкил буд. Баъди рӯ ба тараққӣ ниҳодани соҳаи варзиш дар кишвар гӯштини тарзи озод низ рушд намуд ва бо даст¬гирию таваҷҷуҳи бевоситаи Ҳукумати мамлакат гомҳои устувор сӯи музаффариятҳо ниҳод. Дар замони Иттиҳоди Шӯравӣ буданд варзишгаро¬не, ки аз ин намуд миёни 15 давлати Иттиҳоди Шӯравӣ садрнишин буданд, вале би-нобар сабаби масъалаҳои сиёсӣ наметавонистанд му¬аррифгари миллати тоҷик дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ бо¬шанд. Истиқлолияти кишвар сабаб гардид, ки намоянда¬гони ин ришта аз Тоҷикистон дар мусобиқаҳои берун аз кишвар миллати тоҷикро ба¬рои дигарон муаррифӣ на¬моянд.
- Дар замони шӯравӣ дар ин ришта мо варзишгаро¬ни ботаҷриба зиёд доштем ва онҳо барои пойдории ин намуди варзиш хизматҳои шоён кардаанд. Вале ба¬рои дар як мусобиқаи сатҳи байналмилалӣ иштирок кар¬дан мушкилиҳо хеле зиёд буд. Аз миёни чандин вар¬зишгар барои олимпиадаҳо танҳо як ё ду нафар ҳамчун намояндаи як миллат сафар¬бар мешуд. Имрӯз бо шаро-фати истиқлолияти кишвар мо дар тамоми мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ як на¬фар нею дастаи мунтахабро сафарбар менамоем. Ҳамин имкониятҳо буд, ки мо да¬воми 8 соли охир ду медали Бозиҳои олимпиро аз ин на¬муд вориди хазинаи варзи¬ши кишвар намудем, - мегуяд Абдурозиқ Олимов, сарму¬раббии гӯштини тарзи озод.
Ба гуфти Абдурозиқ Оли¬мов, истиқлолият ба варзиш¬гарони тоҷик имкон фароҳам овард, ки давоми 10 соли охир ба дастовардҳое ноил гардиданд, ки давоми 70 соли Иттиҳоди Шӯравӣ сазо-вор нагашта буданд. Барои тайёр намудани варзиш¬гарон дар сатҳи ҷумҳурӣ толорҳои ҷавобгӯ ба стандартҳои байналмилалӣ аз ҷониби Ҳукумати киш¬вар сохта ба истифода дода шуд ва дар тамоми шаҳру ноҳияҳои кишвар сексияҳои гӯштини тарзи озод амал мекунанд, ки барои дарёфти чеҳраҳои нав дар ин ришта мусоидат менамояд. Ишти¬рок дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ, аз ҷумла, чемпионати Осиё, ҷаҳон ва олимпиада имкон фароҳам меорад, ки варзишгарони мо таҷриба гиранд. Ба гуф¬таи мутахассисони соҳа, агар чунин дастгириҳо идо¬ма ёбаду Ҳукумати кишвар дар якҷоягӣ бо сарпарастон ҷавононро омода созанд, аз миёни онҳо дар оянда беҳтариин чеҳраҳо ба воя мерасанд. Зеро наврасон дар замони соҳибистиқлолӣ тамоми зинаҳои омӯзишро дар сатҳӣ олӣ пушти сар на¬мудаанд.
- Захираи гӯштингирони тарзи озод аз ҳисоби на¬врасон барои олимпиадаҳо хуб аст. Онҳое омода шуда истодаанд, ки аллакай дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ натиҷаҳои на¬заррас доранд ва ҳарҷониба таҷрибаи варзишиашон ба синну соли худашон мерасад. Наврасонро мо бояд ҳарҷиҳата тарбия ва дастгирӣ намоем. Дар ҳолати то синни ҷавонию калонсолӣ расидан дастгирӣ намуда¬ни наврасон, аз миёни онҳо қаҳрамонҳои олимпӣ ба воя мерасанд, - меафзояд Абдурозиқ Олимов
Баъд аз соҳибистиқлолии кишвар дар ин наму¬ди гӯштин дар аксар мусобиқаҳои байналмилалӣ Тоҷикистон бо тими мун¬тахаб ҳунарнамоӣ меку¬над. Дар кутоҳтарин муҳлат варзишгарон дар сатҳи мусобиқаҳои байналмилалӣ омода шуданд. Баъди мусобиқаи Осиё, ки соли 2003 дар Душанбе гузаро¬нида шуд, чанд лиганер ба тими мунтахаби Тоҷикистон пайвастанд. Юсуф Абдуса¬ломов, Никалай Ноев, Зе¬лимхон Юсупов аз зумраи онҳо мебошанд, ки пар¬чами Тоҷикистонро дар мусобиқаҳои байналмилалӣ борҳо баланд бардоштаанд. Аз миёни онҳо Юсуф Абду¬саломов, ситораи варзиши ҷаҳонӣ миёни варзишга¬рони ин ришта муаррифӣ гашт. Аз Олимпиадаи соли 2004 (Афина) сар карда, то ҷамбасти карйераи вар¬зишиаш, баъди Олимпиа¬даи Лондон-2012 Юсуф бо маҳорату малакаи худ дар мусобиқаҳои байналмилалӣ парчами Тоҷикистонро па¬рафшон намуда, соли 2008 аввалин шуда роҳхати Бозиҳои олимпиии Пекинро ба даст меоварад. Баъд аз натиҷаи нишондодаи Юсуф дар пайравӣ ба ӯ варзишга¬рони ҷавон тарбия ёфтанд. Чеҳраҳои нави варзиш, ки зодаи истиқлоланд, ба мо¬нанди Баҳодур Қодиров, Азамат Сӯфиев, Фирӯз Ёқубов, Фарҳод Анақуллов, Сомиршо Воҳидов, Исканда¬ри Рустам ва дигарон ба воя расиданд. Соли 2008 дар Олимпиадаи Пекин Юсуф Абдусалломов дар вазни 84 килло мақоми дуюмро ишғол намуд ва ба хотири ин варзишгар парчами кишва¬ри Тоҷикистон аввалин бор дар олимпиада аз рӯи ин на¬муди варзиш парафшон шуд. Ин дастовард дар баробари парчами кишвар муарри¬фикунандаи гӯштини тарзи озоди Тоҷикистон буд. Ба хо¬тири паҳлавонони гӯштини тарзи озоди кишвар дар за¬мони истиқлолият инчунин парчами кишвар соли 2008 дар чемпионати ҷаҳон дар давлати Озарбойҷон параф¬шон гардид. Дар мусобиқаи Осиё солҳои 2010, 2011, 2014 варзишгарони тоҷик ба гирифтани мақомҳои ифтихорӣ мушарраф гарди¬данд. Дар аввалин Бозиҳои олимпии наврасон, ки соли 2010 дар Сингапур баргузор шуд, Баҳодур Қодиров (ваз¬ни 63 кило) медали нуқраро ба гардан овехт. Инчунин ба хотири паҳлавонони ин ришта парчами кишвар дар Бозиҳои осиёӣ парафшон гардидааст, ки ба қатори беҳтарин дастовардҳои 25 соли истиқлолият дар соҳаи варзиш дохиланд.
Дар 25 соли истиқлолият паҳлавонони кишвар аз рӯи гӯштини тарзи озод дар се олимпиада иштирок наму¬да, як медали нуқра ба даст овардаанд. Дар Олимпиадаи Афина-2004 Тоҷикистонро ду нафар - Юсуф Абдусаломов ва Шамил Алиев муаррифӣ карданд. Дар Олимпиадаи Пекин-2008 бошад, шумо¬раи роҳхатгирифтагон аз ин намуди гӯштин ба се нафар расид ва онҳо аз ин олим-пиада бо медали нуқра бар¬гаштанд. Дар Лондон-2012 варзишгарони тоҷикистонӣ бо гирифтани чор роҳхат мавқеи худро дар давлатҳои пасошӯравӣ ба зинаҳои ифтихорӣ бароварданд. Инҳо Искандари Рустам, Николай Ноев, Залимхон Юсупов ва Юсуф Абдусаломов буданд. Ғайричашмдошти мухлисон ва мутахассисони соҳа дар Олимпиадаи Рио-2016 аз ин риштаи гӯштин паҳлавонони кишвар натавонистанд роҳхат ба даст оранд. Зеро чеҳраҳои варзиши гӯштини тарзи озоди Тоҷикистон бо сабабҳои гуногун аз ҳаққи ширкат дар олимпиада маҳрум гаштанд. Зелимхон Юсупов бо гумони истифо¬даи допинг ҳаққи ширкат дар Рио-2016-ро аз даст дод. Сомиршо Воҳидов пеш аз мусобиқаҳои интихобӣ ба¬рои роҳхат ба олимпиада бо гумони кадом нофаҳмии пешина аз ҷониби интерпол дастгир карда шуд. Азамат Сӯфиев ва Искандари Руса¬там баъди натиҷаи нишондо¬даи худ дар мусобиқаи Осиё ба қавли мутахассисони соҳа соҳиби роҳхат ба Бозиҳои олимпӣ буданд, вале қонуни нав ё тарзи холҷамкунӣ дар мусобиқаҳои пеш аз олимпи¬ада ба онҳо имкон надод, ки соҳиби роҳхат гарданд.
Абдурозиқ Олимов, сар¬мураббии гӯштини тарзи озод, дар суҳбат гуфт: “Дар Олимпиадаи 2020, ки дар шаҳри Токио мегузарад, кӯшиш мекунем, ки роҳхат ба даст орем. Ҳастанд вар¬зишгарон ба монанди Ҳ. Воҳидов, Содиқ Исмоилзода, Азамат Сӯфиев, Г. Ҷалилов, Баҳодур Қодиров, Фарҳод Анақуллов ва дигарон, ки мо аз инҳо умеди роҳхат ба олимпиадаро дорем.
Ба гуфти мутахассисони соҳа мактабҳои кӯдакона ва маҳфилҳое, ки дар шаҳру ноҳияҳои кишвар барои омода намудани наврасон аз рӯи ин намуди варзиш машғуланд, барои оянда нақши бориз мегузорад. Таъсиси Ҷоизаи Президенти мамлакат барои ғолибону ҷоизадорони мусобиқаҳои байналмилалӣ низ барои гӯштингирон такони дигар аст. Чун варзишгар медонад, ки меҳнати ӯ қадр меша¬вад. Агар ба дастовардҳои наврасони кишвар дар мусобиқаҳои байналмилалӣ такя намоем, ояндаи ин на¬муди гӯштин дар Тоҷикистон равшан аст.
- Дар оянда нақша аст, ки толори махсус ба¬рои гӯштингирони тарзи озод сохта мешавад. Дар ҳоли сохта шудани толори замонавӣ ман боварӣ дорам, ки дар ин ришта варзишга¬рони беҳтарин ба воя мера¬санд, зеро шавқи ҷавонон ба ин риштаи варзиш зиёд аст. Толорҳои варзишӣ ва мактабҳои кӯдаконаи мо пур аз наврасону ҷавонон аст ва онҳо дар мусобиқаҳои байналмилалӣ миёни на¬врасон дастовардҳои назар¬рас доранд. Ояндаи ин на¬муди гӯштин дар Тоҷикистон дурахшон аст, - мегӯяд Абдурозиқ Олимов.
Давраи рушди гӯштини тарзи озодро дар ҷумҳурӣ аз соли 2003 гӯем хато на¬мекунем. Соли 2003 дар Тоҷикистон мусобиқаи Осиёи Марказӣ аз намуди гӯштини тарзи озод баргузор гар¬дид. Дар он чанд лигонер Тоҷикистонро муаррифӣ намуданд ва ба Федерат¬сияи гӯштини тарзи озод шатрнома ба имзо расо¬ниданд. Зеро баъди пушти сар намудани нооромиҳо дар ин риштаи варзиш да¬рёфти паҳлавонҳо мушкил буд. Баъди рӯ ба тараққӣ ниҳодани соҳаи варзиш дар кишвар гӯштини тарзи озод низ рушд намуд ва бо даст¬гирию таваҷҷуҳи бевоситаи Ҳукумати мамлакат гомҳои устувор сӯи музаффариятҳо ниҳод. Дар замони Иттиҳоди Шӯравӣ буданд варзишгаро¬не, ки аз ин намуд миёни 15 давлати Иттиҳоди Шӯравӣ садрнишин буданд, вале би-нобар сабаби масъалаҳои сиёсӣ наметавонистанд му¬аррифгари миллати тоҷик дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ бо¬шанд. Истиқлолияти кишвар сабаб гардид, ки намоянда¬гони ин ришта аз Тоҷикистон дар мусобиқаҳои берун аз кишвар миллати тоҷикро ба¬рои дигарон муаррифӣ на¬моянд.
- Дар замони шӯравӣ дар ин ришта мо варзишгаро¬ни ботаҷриба зиёд доштем ва онҳо барои пойдории ин намуди варзиш хизматҳои шоён кардаанд. Вале ба¬рои дар як мусобиқаи сатҳи байналмилалӣ иштирок кар¬дан мушкилиҳо хеле зиёд буд. Аз миёни чандин вар¬зишгар барои олимпиадаҳо танҳо як ё ду нафар ҳамчун намояндаи як миллат сафар¬бар мешуд. Имрӯз бо шаро-фати истиқлолияти кишвар мо дар тамоми мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ як на¬фар нею дастаи мунтахабро сафарбар менамоем. Ҳамин имкониятҳо буд, ки мо да¬воми 8 соли охир ду медали Бозиҳои олимпиро аз ин на¬муд вориди хазинаи варзи¬ши кишвар намудем, - мегуяд Абдурозиқ Олимов, сарму¬раббии гӯштини тарзи озод.
Ба гуфти Абдурозиқ Оли¬мов, истиқлолият ба варзиш¬гарони тоҷик имкон фароҳам овард, ки давоми 10 соли охир ба дастовардҳое ноил гардиданд, ки давоми 70 соли Иттиҳоди Шӯравӣ сазо-вор нагашта буданд. Барои тайёр намудани варзиш¬гарон дар сатҳи ҷумҳурӣ толорҳои ҷавобгӯ ба стандартҳои байналмилалӣ аз ҷониби Ҳукумати киш¬вар сохта ба истифода дода шуд ва дар тамоми шаҳру ноҳияҳои кишвар сексияҳои гӯштини тарзи озод амал мекунанд, ки барои дарёфти чеҳраҳои нав дар ин ришта мусоидат менамояд. Ишти¬рок дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ, аз ҷумла, чемпионати Осиё, ҷаҳон ва олимпиада имкон фароҳам меорад, ки варзишгарони мо таҷриба гиранд. Ба гуф¬таи мутахассисони соҳа, агар чунин дастгириҳо идо¬ма ёбаду Ҳукумати кишвар дар якҷоягӣ бо сарпарастон ҷавононро омода созанд, аз миёни онҳо дар оянда беҳтариин чеҳраҳо ба воя мерасанд. Зеро наврасон дар замони соҳибистиқлолӣ тамоми зинаҳои омӯзишро дар сатҳӣ олӣ пушти сар на¬мудаанд.
- Захираи гӯштингирони тарзи озод аз ҳисоби на¬врасон барои олимпиадаҳо хуб аст. Онҳое омода шуда истодаанд, ки аллакай дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ натиҷаҳои на¬заррас доранд ва ҳарҷониба таҷрибаи варзишиашон ба синну соли худашон мерасад. Наврасонро мо бояд ҳарҷиҳата тарбия ва дастгирӣ намоем. Дар ҳолати то синни ҷавонию калонсолӣ расидан дастгирӣ намуда¬ни наврасон, аз миёни онҳо қаҳрамонҳои олимпӣ ба воя мерасанд, - меафзояд Абдурозиқ Олимов
Баъд аз соҳибистиқлолии кишвар дар ин наму¬ди гӯштин дар аксар мусобиқаҳои байналмилалӣ Тоҷикистон бо тими мун¬тахаб ҳунарнамоӣ меку¬над. Дар кутоҳтарин муҳлат варзишгарон дар сатҳи мусобиқаҳои байналмилалӣ омода шуданд. Баъди мусобиқаи Осиё, ки соли 2003 дар Душанбе гузаро¬нида шуд, чанд лиганер ба тими мунтахаби Тоҷикистон пайвастанд. Юсуф Абдуса¬ломов, Никалай Ноев, Зе¬лимхон Юсупов аз зумраи онҳо мебошанд, ки пар¬чами Тоҷикистонро дар мусобиқаҳои байналмилалӣ борҳо баланд бардоштаанд. Аз миёни онҳо Юсуф Абду¬саломов, ситораи варзиши ҷаҳонӣ миёни варзишга¬рони ин ришта муаррифӣ гашт. Аз Олимпиадаи соли 2004 (Афина) сар карда, то ҷамбасти карйераи вар¬зишиаш, баъди Олимпиа¬даи Лондон-2012 Юсуф бо маҳорату малакаи худ дар мусобиқаҳои байналмилалӣ парчами Тоҷикистонро па¬рафшон намуда, соли 2008 аввалин шуда роҳхати Бозиҳои олимпиии Пекинро ба даст меоварад. Баъд аз натиҷаи нишондодаи Юсуф дар пайравӣ ба ӯ варзишга¬рони ҷавон тарбия ёфтанд. Чеҳраҳои нави варзиш, ки зодаи истиқлоланд, ба мо¬нанди Баҳодур Қодиров, Азамат Сӯфиев, Фирӯз Ёқубов, Фарҳод Анақуллов, Сомиршо Воҳидов, Исканда¬ри Рустам ва дигарон ба воя расиданд. Соли 2008 дар Олимпиадаи Пекин Юсуф Абдусалломов дар вазни 84 килло мақоми дуюмро ишғол намуд ва ба хотири ин варзишгар парчами кишва¬ри Тоҷикистон аввалин бор дар олимпиада аз рӯи ин на¬муди варзиш парафшон шуд. Ин дастовард дар баробари парчами кишвар муарри¬фикунандаи гӯштини тарзи озоди Тоҷикистон буд. Ба хо¬тири паҳлавонони гӯштини тарзи озоди кишвар дар за¬мони истиқлолият инчунин парчами кишвар соли 2008 дар чемпионати ҷаҳон дар давлати Озарбойҷон параф¬шон гардид. Дар мусобиқаи Осиё солҳои 2010, 2011, 2014 варзишгарони тоҷик ба гирифтани мақомҳои ифтихорӣ мушарраф гарди¬данд. Дар аввалин Бозиҳои олимпии наврасон, ки соли 2010 дар Сингапур баргузор шуд, Баҳодур Қодиров (ваз¬ни 63 кило) медали нуқраро ба гардан овехт. Инчунин ба хотири паҳлавонони ин ришта парчами кишвар дар Бозиҳои осиёӣ парафшон гардидааст, ки ба қатори беҳтарин дастовардҳои 25 соли истиқлолият дар соҳаи варзиш дохиланд.
Дар 25 соли истиқлолият паҳлавонони кишвар аз рӯи гӯштини тарзи озод дар се олимпиада иштирок наму¬да, як медали нуқра ба даст овардаанд. Дар Олимпиадаи Афина-2004 Тоҷикистонро ду нафар - Юсуф Абдусаломов ва Шамил Алиев муаррифӣ карданд. Дар Олимпиадаи Пекин-2008 бошад, шумо¬раи роҳхатгирифтагон аз ин намуди гӯштин ба се нафар расид ва онҳо аз ин олим-пиада бо медали нуқра бар¬гаштанд. Дар Лондон-2012 варзишгарони тоҷикистонӣ бо гирифтани чор роҳхат мавқеи худро дар давлатҳои пасошӯравӣ ба зинаҳои ифтихорӣ бароварданд. Инҳо Искандари Рустам, Николай Ноев, Залимхон Юсупов ва Юсуф Абдусаломов буданд. Ғайричашмдошти мухлисон ва мутахассисони соҳа дар Олимпиадаи Рио-2016 аз ин риштаи гӯштин паҳлавонони кишвар натавонистанд роҳхат ба даст оранд. Зеро чеҳраҳои варзиши гӯштини тарзи озоди Тоҷикистон бо сабабҳои гуногун аз ҳаққи ширкат дар олимпиада маҳрум гаштанд. Зелимхон Юсупов бо гумони истифо¬даи допинг ҳаққи ширкат дар Рио-2016-ро аз даст дод. Сомиршо Воҳидов пеш аз мусобиқаҳои интихобӣ ба¬рои роҳхат ба олимпиада бо гумони кадом нофаҳмии пешина аз ҷониби интерпол дастгир карда шуд. Азамат Сӯфиев ва Искандари Руса¬там баъди натиҷаи нишондо¬даи худ дар мусобиқаи Осиё ба қавли мутахассисони соҳа соҳиби роҳхат ба Бозиҳои олимпӣ буданд, вале қонуни нав ё тарзи холҷамкунӣ дар мусобиқаҳои пеш аз олимпи¬ада ба онҳо имкон надод, ки соҳиби роҳхат гарданд.
Абдурозиқ Олимов, сар¬мураббии гӯштини тарзи озод, дар суҳбат гуфт: “Дар Олимпиадаи 2020, ки дар шаҳри Токио мегузарад, кӯшиш мекунем, ки роҳхат ба даст орем. Ҳастанд вар¬зишгарон ба монанди Ҳ. Воҳидов, Содиқ Исмоилзода, Азамат Сӯфиев, Г. Ҷалилов, Баҳодур Қодиров, Фарҳод Анақуллов ва дигарон, ки мо аз инҳо умеди роҳхат ба олимпиадаро дорем.
Ба гуфти мутахассисони соҳа мактабҳои кӯдакона ва маҳфилҳое, ки дар шаҳру ноҳияҳои кишвар барои омода намудани наврасон аз рӯи ин намуди варзиш машғуланд, барои оянда нақши бориз мегузорад. Таъсиси Ҷоизаи Президенти мамлакат барои ғолибону ҷоизадорони мусобиқаҳои байналмилалӣ низ барои гӯштингирон такони дигар аст. Чун варзишгар медонад, ки меҳнати ӯ қадр меша¬вад. Агар ба дастовардҳои наврасони кишвар дар мусобиқаҳои байналмилалӣ такя намоем, ояндаи ин на¬муди гӯштин дар Тоҷикистон равшан аст.
- Дар оянда нақша аст, ки толори махсус ба¬рои гӯштингирони тарзи озод сохта мешавад. Дар ҳоли сохта шудани толори замонавӣ ман боварӣ дорам, ки дар ин ришта варзишга¬рони беҳтарин ба воя мера¬санд, зеро шавқи ҷавонон ба ин риштаи варзиш зиёд аст. Толорҳои варзишӣ ва мактабҳои кӯдаконаи мо пур аз наврасону ҷавонон аст ва онҳо дар мусобиқаҳои байналмилалӣ миёни на¬врасон дастовардҳои назар¬рас доранд. Ояндаи ин на¬муди гӯштин дар Тоҷикистон дурахшон аст, - мегӯяд Абдурозиқ Олимов.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед