ВАРЗИШ
Сешанбе 29 Апрел 2025 04:03
Замоне, ки Гурдофарид шамшерзанӣ мекард, замоне, ки Томирис камонкашӣ мекард, занон, ки чи, ҳатто мардони баъзе аз қавму миллатҳо ба тозагӣ аспсаворӣ меомӯхтанд. Зан - модари тоҷик аз азал хулқу хӯи паҳлавонӣ дошт ва ҳамин буд, ки ҳазорон абармардони таърихро тавлид намудаву дар ихтиёри майдонҳои бузурги гетӣ гузоштааст.
Боҷуръату паҳлавонхислат будани зан - модари тоҷик танҳо моли таърих нест, балки то ҳол занону духтароне дорем, ки шарафу шони миллатанд.
Аҳлия Муминова, Фазилат Гулбоева, Шоҳида Қаландарова, Ҷонона Назарова, Мадина Қурбонзода ва чанде дигар аз насли ҷадиди Гурдофарид бонувоне ҳастанд, ки борҳо ливои меҳанро дар майдонҳои бузурги гетӣ парафшон намудаанд. Дар бораи корномаи Зебунисо Рустамова, Мавзуна Чориева ва Миҷгона Самадова ҷойи баҳсу баррасӣ нест, мавқеъ ва ҷойгоҳи онҳо болову муътабар аст.
Мо ин ҷо тамаркуз мекунем танҳо сари корномаи паҳлавондухтари тоҷик дар риштаи гӯштини миллӣ - “гӯштингири” ва ҷудо Аҳлия Муминова.
ОИЛАИ ВАРЗИШГАР
Ба олами гӯштин омадани Аҳлия Муминова амри тасоддуф набуд, балки дар оилае ба воя расидааст, ки падари хонадон - Муминов Ояҳмад худ варзишгар буд ва дар тӯю маъракаҳо ва мусобиқаҳои наврӯзӣ ба гунае шарафбардори маҳаллаи хеш буд. Соли 2003 дар маҳаллаи Даҳанаи Кӯлоб дар оилаи Муминовҳо гулдухтар ба дунё меояд ва падари хонадон тамоми орзуву омоли хешро, ки мехост нахуст фарзандаш гӯштингир шавад, дар симати Аҳлия пиёда кард.
Барои Аҳлия нахустустод падараш маҳсуб меёбад, чун маҳз падар буд, ки аз 7-солагӣ тарзу тариқаи гӯштинро ба фарзанди хеш омӯзонид.
ҚАДАМҲОИ НАХУСТ
Оғози муваффақиятҳои Аҳлия аз гӯштинҳои ҷашну маросимҳо оғоз гардид. Хусусан дар идҳои Наврӯз духтарон, ки чи, ҳатто писарон аз маҳорати ӯ бим доштанд, чун яқин медонистанд, ки бо ӯ дастбагиребон шудан ба ҷуз мағлубият дигар чизе ба кулворашон ворид намекунад.
Дар як фурсати кутоҳ шуҳрати Аҳлия аз толори варзишиву маҳалли зисташ берун рафта, аксар шаҳру ноҳияҳои Хатлонро фаро гирифт. Ҳеҷ гӯштини наврӯзӣ бе ҳузури ӯ рангу бӯ надошт ва ҳар дафъа дар майдон рақибонаш писарон буданд, ки кам касашон ӯро мағлуб карда метавонист.
МАЙДОНҲОИ БУЗУРГ
Акнун ҳунарнамоии Аҳлия Муминова маҳдуд ба як маҳалу шаҳру ноҳияву вилоят набуд, балки майдонҳои бузургу касбитар ӯро сӯйи хеш мехонданд. Ҳамин буд, ки пас аз ҳунарнамоиҳои арзанда дар майдонҳои кишвар роҳхат гирифт ба Чемпионати Осиё дар соли 2019.
Мизбонии Чемпионатро Тайпэйи Чин ба зима дошт, ки Тоҷикистонро бо шумори Аҳлия 9 варзишгар намояндагӣ мекард. Дар ин мусобиқаи қоравӣ варзишгардухтари тоҷик - Аҳлия Муъминова дар вазни 52 кг ҳунари хуб нишон дода, ба гирифтани медали биринҷӣ даст ёфт, ки байни ҷудокордухтарони тоҷик нишони ягона маҳсуб мешуд. Новобаста аз таҷрибаи ками майдондорӣ дар майдонҳои бузург дар ин мусобиқа Аҳлия ба гирифтани мақоми сеюм шарафёб гардид, ки арзишаш волотар аз ҳар унвону шоҳҷоизаҳо буд.
АЗ ХУБ БА ХУБТАР
Дастоварди дигари таърихии Аҳлия Муминова дар корномаи варзишиаш, боз ҳам дар Чемпионати Осиё оид ба ҷудо миёни ҷавонон дар шаҳри Тошканд гардид.
Федератсияи ҷудои меҳан ба ин мусобиқа баробари писарон се духтарро сафарбар карда буд. Мадина Қурбонзода (-48кг), Аҳлия Муминова (-52кг) ва Ҷонона Назарова (-63кг) мебоист дар Тошканд ҳунарнамоӣ кунанд, аммо ҳангомаофари он мусобиқа маҳз Аҳлия гардид.
Ҷудокорбонуи тоҷик бо шикаст додани Аружан Йережеповаи Қазоқ дар даври ниманиҳоӣ ба финали Чемпионати Осиё оид ба ҷудо миёни ҷавонон роҳ ёфт ва бегоҳии ҳамон рӯз бо мизбони мусобиқа Гулҳайё Ҷӯраева андар майдони рақобат гардид.
Рақобат барои мақоми аввали мусобиқа байни Аҳлия аз Гулҳаё Ҷӯраеваи узбек бисёр тезутунд давом кард, аммо бо иллати камтаҷрибагӣ Аҳлия шикаст хӯрд ва сазовори нишони нуқра гардид. Натиҷаи беҳтари Аҳлия дар Чемпионати Тошканд аз Чемпионати Чин гувоҳи он буд, ки сол ба сол маҳорату техникаи гӯштингирии худро беҳтар мекунад ва аз хуб ба хубтар талош дорад.
ҶОМИ ПРЕЗИДЕНТ
19 сентябри соли 2024 дар шаҳри Хуҷанд 9-умин мусобиқаи байналмилалии Ҷоми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба гӯштини ҷудо баргузор гардид.
Миёни бонувон Шоҳида Қаландарова, Аҳлия Муминова ва Фазилат Гулбоева дар мусобиқаи байналмилалии Ҷоми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҷудо ба гирифтани зинаҳои фахрӣ мушарраф гардиданд.
Баромади Аҳлия дар мусобиқаи Ҷоми Президент ба рӯзи сеюми Чемпионат рост омад. Он рӯз рақобатҳои занон дар вазнҳои -57кг, 70кг ва мардон дар вазнҳои -100 кг ва +100 кг ва рақобатҳои даставӣ баргузор шуданд. Дар вазни -57кг байни бонувон Аҳлия Муъминова ва Шукрона Қарчиева бар рақибонашон пирӯз шуда, дар финал рӯёрӯи ҳамдигар қарор гирифтанд.
Барои соҳиби Ҷоми Президент гардидан на Аҳлия ва на Шукрона таслим шуданӣ набуданд, аммо ҷомро касе болои сар мебардорад, ки зӯру тавони бештар дорад ва дар он набардҳо Аҳлия муваффақ шуда, медали тиллои вазни 57 кг-ро соҳиб гардид. Дар ин вазн медалҳои биринҷиро Шакаршоева Ватансу ва Қурбоналиева Ҷаннатзо соҳиб шуданд.
ГӮШТИНГИРӢ
23-юм ва 24-уми феврали соли равон дар Маҷмаи варзишии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон Чемпионати Тоҷикистон оид ба гӯштингирӣ баргузор гардид. Дар ин мусобиқа наздики 400 варзишгар аз манотиқи гуногуни кишвар ширкат варзид. Он аз рӯи 12 вазн - 7 вазн миёни мардон ва 5 вазн миёни бонувон сурат гирифт.
Миёни бонувон рақобати Аҳлия Муминова ва Яздона Содиқова бисёр ҷаззобу диққатҷалбкунанда буд, зеро ҳарду дар финал қарор доштанд ва яке бояд сазовори нишони тиллои мусобиқа мегардид. Пас аз радду бадали тулонӣ билохир Аҳлия тахтапӯшти рақибро ба замин хобонид ва нишони тиллоиро моли ҳалоли худ кард.
Аз ин бар меояд, ки маҳорати Аҳлия Муминова на танҳо дар гӯштини ҷудо, балки дар гӯштини миллӣ ҳам шоёни васфу ситоиш аст.
ҲАНГОМАСОЗӢ ДАР ТОШКАНД
Рӯзи 27 феврал дар шаҳри Тошканди Узбекистон мусобиқаи навбатии сайри ҷаҳонии ҷудо – Tashkent Grand Slam 2025 оғоз шуд. Тоҷикистонро дар мусобиқаи мазкур 17 паҳлавон муаррифӣ мекард. Дар рӯзи якум 7 нафар: Меҳрзод Сӯфиев, Ҳақдод Гулов (-60 кг), Эмомалии Нуралӣ, Умар Шеров (-66 кг), Аҳлия Муминова (-48 кг), Мадина Қурбонзода (-52 кг) ва Александра Кан (-57 кг) ҳунарнамоӣ намуданд. Аз миёни онҳо танҳо Эмомалии Нуралӣ ва Аҳлия Муминова барои нишони биринҷӣ рақобатро идома доданд, ки баромади Муминова воқеан ҳангомасоз гардид.
Аҳлия Муминова дар вазни то 57 кг дар даври аввал ҷудокори чинӣ Чжоу Йилингро шикаст дода, ба даври дуюм баромад. Муминова дар даври дуюм бо имтиёз иппон Галия Тюнбайева аз Қазоқистонро шикаст дода, ба даври чаҳорякниҳоӣ роҳ ёфт.
Дар даври чаҳорякниҳоӣ Аҳлия дилпурона бар Салвадор Родригес аз Испания зафар ёфта, ба даври нимниҳоӣ баромад. Муминова ҳама кӯшишу талошро кард, то ба финал роҳ ёбад, лек аз Кано Мияки ҷопонӣ мағлуб шуд. Бо ин бохт дар даври нимниҳоӣ аз Кано ҷудокори мо барои нишони биринҷӣ бо Сабина Гулиазова (IJF) муборизаро идома дод.
Аҳлия Муминова дар мубориза барои нишони биринҷӣ аз Сабина Гулиазова (IJF) мағлуб шуда, мақоми панҷумро касб кард.
Як қадами дигар монда буд, то Аҳлия таърихро рақам зада, миёни бонувон аввалин медалро дар мусобиқаҳои “Тоскулоҳи бузург” барои Тоҷикистон ба даст орад, лек муваффақ нашуд. Маҳз баромади охири Аҳлия дар Тошканд ба дили рақибонаш тарсу ваҳмро ҷой намуд ва дигар бо ӯ чун рақиби арзанда ҷиддӣ муносибат хоҳанд кард.
ОХИРСУХАН
Ҳоло роҳи Аҳлия Муминова роҳест, ки дар худ масирҳои душворгузару пурпечутоби зиёд дорад, аммо душвории роҳ ӯро ҳаргиз ҳаросон нахоҳад кард, чун ғунчаи наврустаасту барои фатҳи ҳар қуллаву масир фурсату имкони зиёд дорад.
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Боҷуръату паҳлавонхислат будани зан - модари тоҷик танҳо моли таърих нест, балки то ҳол занону духтароне дорем, ки шарафу шони миллатанд.
Аҳлия Муминова, Фазилат Гулбоева, Шоҳида Қаландарова, Ҷонона Назарова, Мадина Қурбонзода ва чанде дигар аз насли ҷадиди Гурдофарид бонувоне ҳастанд, ки борҳо ливои меҳанро дар майдонҳои бузурги гетӣ парафшон намудаанд. Дар бораи корномаи Зебунисо Рустамова, Мавзуна Чориева ва Миҷгона Самадова ҷойи баҳсу баррасӣ нест, мавқеъ ва ҷойгоҳи онҳо болову муътабар аст.
Мо ин ҷо тамаркуз мекунем танҳо сари корномаи паҳлавондухтари тоҷик дар риштаи гӯштини миллӣ - “гӯштингири” ва ҷудо Аҳлия Муминова.
ОИЛАИ ВАРЗИШГАР
Ба олами гӯштин омадани Аҳлия Муминова амри тасоддуф набуд, балки дар оилае ба воя расидааст, ки падари хонадон - Муминов Ояҳмад худ варзишгар буд ва дар тӯю маъракаҳо ва мусобиқаҳои наврӯзӣ ба гунае шарафбардори маҳаллаи хеш буд. Соли 2003 дар маҳаллаи Даҳанаи Кӯлоб дар оилаи Муминовҳо гулдухтар ба дунё меояд ва падари хонадон тамоми орзуву омоли хешро, ки мехост нахуст фарзандаш гӯштингир шавад, дар симати Аҳлия пиёда кард.
Барои Аҳлия нахустустод падараш маҳсуб меёбад, чун маҳз падар буд, ки аз 7-солагӣ тарзу тариқаи гӯштинро ба фарзанди хеш омӯзонид.
ҚАДАМҲОИ НАХУСТ
Оғози муваффақиятҳои Аҳлия аз гӯштинҳои ҷашну маросимҳо оғоз гардид. Хусусан дар идҳои Наврӯз духтарон, ки чи, ҳатто писарон аз маҳорати ӯ бим доштанд, чун яқин медонистанд, ки бо ӯ дастбагиребон шудан ба ҷуз мағлубият дигар чизе ба кулворашон ворид намекунад.
Дар як фурсати кутоҳ шуҳрати Аҳлия аз толори варзишиву маҳалли зисташ берун рафта, аксар шаҳру ноҳияҳои Хатлонро фаро гирифт. Ҳеҷ гӯштини наврӯзӣ бе ҳузури ӯ рангу бӯ надошт ва ҳар дафъа дар майдон рақибонаш писарон буданд, ки кам касашон ӯро мағлуб карда метавонист.
МАЙДОНҲОИ БУЗУРГ
Акнун ҳунарнамоии Аҳлия Муминова маҳдуд ба як маҳалу шаҳру ноҳияву вилоят набуд, балки майдонҳои бузургу касбитар ӯро сӯйи хеш мехонданд. Ҳамин буд, ки пас аз ҳунарнамоиҳои арзанда дар майдонҳои кишвар роҳхат гирифт ба Чемпионати Осиё дар соли 2019.
Мизбонии Чемпионатро Тайпэйи Чин ба зима дошт, ки Тоҷикистонро бо шумори Аҳлия 9 варзишгар намояндагӣ мекард. Дар ин мусобиқаи қоравӣ варзишгардухтари тоҷик - Аҳлия Муъминова дар вазни 52 кг ҳунари хуб нишон дода, ба гирифтани медали биринҷӣ даст ёфт, ки байни ҷудокордухтарони тоҷик нишони ягона маҳсуб мешуд. Новобаста аз таҷрибаи ками майдондорӣ дар майдонҳои бузург дар ин мусобиқа Аҳлия ба гирифтани мақоми сеюм шарафёб гардид, ки арзишаш волотар аз ҳар унвону шоҳҷоизаҳо буд.
АЗ ХУБ БА ХУБТАР
Дастоварди дигари таърихии Аҳлия Муминова дар корномаи варзишиаш, боз ҳам дар Чемпионати Осиё оид ба ҷудо миёни ҷавонон дар шаҳри Тошканд гардид.
Федератсияи ҷудои меҳан ба ин мусобиқа баробари писарон се духтарро сафарбар карда буд. Мадина Қурбонзода (-48кг), Аҳлия Муминова (-52кг) ва Ҷонона Назарова (-63кг) мебоист дар Тошканд ҳунарнамоӣ кунанд, аммо ҳангомаофари он мусобиқа маҳз Аҳлия гардид.
Ҷудокорбонуи тоҷик бо шикаст додани Аружан Йережеповаи Қазоқ дар даври ниманиҳоӣ ба финали Чемпионати Осиё оид ба ҷудо миёни ҷавонон роҳ ёфт ва бегоҳии ҳамон рӯз бо мизбони мусобиқа Гулҳайё Ҷӯраева андар майдони рақобат гардид.
Рақобат барои мақоми аввали мусобиқа байни Аҳлия аз Гулҳаё Ҷӯраеваи узбек бисёр тезутунд давом кард, аммо бо иллати камтаҷрибагӣ Аҳлия шикаст хӯрд ва сазовори нишони нуқра гардид. Натиҷаи беҳтари Аҳлия дар Чемпионати Тошканд аз Чемпионати Чин гувоҳи он буд, ки сол ба сол маҳорату техникаи гӯштингирии худро беҳтар мекунад ва аз хуб ба хубтар талош дорад.
ҶОМИ ПРЕЗИДЕНТ
19 сентябри соли 2024 дар шаҳри Хуҷанд 9-умин мусобиқаи байналмилалии Ҷоми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба гӯштини ҷудо баргузор гардид.
Миёни бонувон Шоҳида Қаландарова, Аҳлия Муминова ва Фазилат Гулбоева дар мусобиқаи байналмилалии Ҷоми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҷудо ба гирифтани зинаҳои фахрӣ мушарраф гардиданд.
Баромади Аҳлия дар мусобиқаи Ҷоми Президент ба рӯзи сеюми Чемпионат рост омад. Он рӯз рақобатҳои занон дар вазнҳои -57кг, 70кг ва мардон дар вазнҳои -100 кг ва +100 кг ва рақобатҳои даставӣ баргузор шуданд. Дар вазни -57кг байни бонувон Аҳлия Муъминова ва Шукрона Қарчиева бар рақибонашон пирӯз шуда, дар финал рӯёрӯи ҳамдигар қарор гирифтанд.
Барои соҳиби Ҷоми Президент гардидан на Аҳлия ва на Шукрона таслим шуданӣ набуданд, аммо ҷомро касе болои сар мебардорад, ки зӯру тавони бештар дорад ва дар он набардҳо Аҳлия муваффақ шуда, медали тиллои вазни 57 кг-ро соҳиб гардид. Дар ин вазн медалҳои биринҷиро Шакаршоева Ватансу ва Қурбоналиева Ҷаннатзо соҳиб шуданд.
ГӮШТИНГИРӢ
23-юм ва 24-уми феврали соли равон дар Маҷмаи варзишии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон Чемпионати Тоҷикистон оид ба гӯштингирӣ баргузор гардид. Дар ин мусобиқа наздики 400 варзишгар аз манотиқи гуногуни кишвар ширкат варзид. Он аз рӯи 12 вазн - 7 вазн миёни мардон ва 5 вазн миёни бонувон сурат гирифт.
Миёни бонувон рақобати Аҳлия Муминова ва Яздона Содиқова бисёр ҷаззобу диққатҷалбкунанда буд, зеро ҳарду дар финал қарор доштанд ва яке бояд сазовори нишони тиллои мусобиқа мегардид. Пас аз радду бадали тулонӣ билохир Аҳлия тахтапӯшти рақибро ба замин хобонид ва нишони тиллоиро моли ҳалоли худ кард.
Аз ин бар меояд, ки маҳорати Аҳлия Муминова на танҳо дар гӯштини ҷудо, балки дар гӯштини миллӣ ҳам шоёни васфу ситоиш аст.
ҲАНГОМАСОЗӢ ДАР ТОШКАНД
Рӯзи 27 феврал дар шаҳри Тошканди Узбекистон мусобиқаи навбатии сайри ҷаҳонии ҷудо – Tashkent Grand Slam 2025 оғоз шуд. Тоҷикистонро дар мусобиқаи мазкур 17 паҳлавон муаррифӣ мекард. Дар рӯзи якум 7 нафар: Меҳрзод Сӯфиев, Ҳақдод Гулов (-60 кг), Эмомалии Нуралӣ, Умар Шеров (-66 кг), Аҳлия Муминова (-48 кг), Мадина Қурбонзода (-52 кг) ва Александра Кан (-57 кг) ҳунарнамоӣ намуданд. Аз миёни онҳо танҳо Эмомалии Нуралӣ ва Аҳлия Муминова барои нишони биринҷӣ рақобатро идома доданд, ки баромади Муминова воқеан ҳангомасоз гардид.
Аҳлия Муминова дар вазни то 57 кг дар даври аввал ҷудокори чинӣ Чжоу Йилингро шикаст дода, ба даври дуюм баромад. Муминова дар даври дуюм бо имтиёз иппон Галия Тюнбайева аз Қазоқистонро шикаст дода, ба даври чаҳорякниҳоӣ роҳ ёфт.
Дар даври чаҳорякниҳоӣ Аҳлия дилпурона бар Салвадор Родригес аз Испания зафар ёфта, ба даври нимниҳоӣ баромад. Муминова ҳама кӯшишу талошро кард, то ба финал роҳ ёбад, лек аз Кано Мияки ҷопонӣ мағлуб шуд. Бо ин бохт дар даври нимниҳоӣ аз Кано ҷудокори мо барои нишони биринҷӣ бо Сабина Гулиазова (IJF) муборизаро идома дод.
Аҳлия Муминова дар мубориза барои нишони биринҷӣ аз Сабина Гулиазова (IJF) мағлуб шуда, мақоми панҷумро касб кард.
Як қадами дигар монда буд, то Аҳлия таърихро рақам зада, миёни бонувон аввалин медалро дар мусобиқаҳои “Тоскулоҳи бузург” барои Тоҷикистон ба даст орад, лек муваффақ нашуд. Маҳз баромади охири Аҳлия дар Тошканд ба дили рақибонаш тарсу ваҳмро ҷой намуд ва дигар бо ӯ чун рақиби арзанда ҷиддӣ муносибат хоҳанд кард.
ОХИРСУХАН
Ҳоло роҳи Аҳлия Муминова роҳест, ки дар худ масирҳои душворгузару пурпечутоби зиёд дорад, аммо душвории роҳ ӯро ҳаргиз ҳаросон нахоҳад кард, чун ғунчаи наврустаасту барои фатҳи ҳар қуллаву масир фурсату имкони зиёд дорад.
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед