ВАРЗИШ
Шанбе 27 Июл 2024 04:54
9712
Сомон Маҳмадбеков нафарест, ки дар олами ҷудои кишвар таърихсозӣ кардааст. Ӯ борҳо барои ҳаводорони худ собит сохт, ки метавонад, дар дилхоҳ сабқат аз худ маҳорати воло нишон дода, барои дилхоҳ рақиб мушкилсоз бошад. Ин навбат Сомон тавонист бо гирифтани нишони заррини Бозиҳои осиёӣ дар вазни 81 кг таърихсозӣ намояд. Сомон аввалин ҷудокоре аз Тоҷикистон шуд, ки ба гирифтани ин медал сазовор мешавад. Бахшида ба пирӯзии навбатӣ суҳбате доштем бо Сомон Маҳмадбеков, ки фарогири ворид шудани ӯ ба варзиш ва то ба ин сатҳ расидани ӯ мебошад.

- Нахуст шуморо барои соҳиб гардидан ба унвони қаҳрамони Бозиҳои осиёӣ табрик мегӯем.

- Сараввал ташаккур ва сипоси беандозаи худро ба ҳамаи ҳаводорони варзиш ва Ҳукумати кишвар мерасонам, ки маро дар чунин мусобиқаи муҳим дастгирӣ карданд ва танҳо нагузоштанд.

- Дар ин мусобиқа ҳарифи аз ҳама қавиятон кӣ буд ва чӣ гуна тавонис-тед, ки бар вай зафар ёбед?

- Дар ин мусобиқа ҳарифи пурқувваттарини ман аз Корея буд. Вай дар радабандии ҷудои ҷаҳонӣ дар ҷои чорум қарор дорад ва дар бисёре аз фаслҳои ҷудо, дар Гран – слам ва Гран – приҳо ҷойҳои намоёнро ишғол кардааст. Ман хело хушҳол ҳастам, ки тавонис-там, ин рақиби худро шикаст дода, ба он пирӯз гардам.

- Ҳангоме ки ба мақоми ифтихории ҷойи аввал баромадеду бо овехтани медали тилло ба гардан Суруди миллӣ садо додаву парчами кишвар баланд шуд, чӣ ҳиссиёте шуморо фаро гирифта буд?

- Баромадан ба мақоми ифтихорӣ ва дидани он, ки чи хел парчами миллии кишвар парафшон ва Суруди миллӣ садо медиҳад, ин аз ҳама эҳсосоти баландтарин дар ҳаёти ҳар як варзишгар ба ҳисоб меравад, ки инро бо сухан фаҳмонидан номумкин аст.

- Пеш аз Бозиҳои осиёӣ аз ҷониби Президенти кишвар ва раиси шаҳри Душанбе барои онҳое ки дар сабқатҳои мазкур медал ба даст меоранд, ҷоизаҳои махсус ваъда карда шуд. Чунин таваҷҷуҳу таъсиси ҷоизаҳо бароятон чун варзишгар чӣ руҳия бахшид?

- Ташкили чунин ҷоизаҳо аз ҷониби роҳбарияти кишвар ба мо - варзишгарон боз ҳам неруи иловагӣ бахшида, боварии моро ҷиҳати пирӯзӣ ба маротиб боло мебарад. Зеро ин натанҳо ҷоиза, балки таваҷҷуҳи роҳбарияти кишварро нисбати варзишгарон бозгӯ менамояд.

- Дар риштаи ҷудо солҳост мақомҳои ифтихориро касб мекунед. Гуфта метавонед, ки хотирмонтаринаш бароятон кадом аст?

- Ман фикр мекунам аз ҳама баландтарин ва хотирмонтарин ҷоиза бароям, ин ба даст овардани нишони заррини Бозиҳои осиёӣ ба ҳисоб меравад. Зеро чуноне, ки дар боло қайд кардам, ин сабқат пас аз Бозиҳои олимпӣ дар мақоми дуюм қарор дорад.

- Шумо бештар аз 10 сол дар Русия зиндагӣ кардед. Он ҳам дар замони наврасӣ. Табиист, ки шумо ба забони кишвари мазкур одат кардаед, аммо ҳамеша талош менамоед, бо тоҷикӣ ҳарф занед. Инро сабаб чист?

- Ман зиёда аз 15 сол дар Федератсияи Русия зиндагӣ кардам. Мактаби миёнаро низ дар ҳамин кишвар хонда ба итмом расонидам. Албатта, дар ин ҷо ман бештар ба забони русӣ ҳарф мезадам. Аммо дар баробари ин ҳамеша кӯшиш мекардам, барои тақвияти забони тоҷикии худ талош намоям. Барои ҳамин, ҳамеша кӯшиш мекардам, ки дар назди дӯстону наздикон ва оила бо забони тоҷикӣ - забони модарии худ сухан гӯям. Ҳар як шахс бояд барои пос доштани забони модарии худ кӯшиш намояд. Ман низ ҳамчун як нафар тоҷик ҳамеша саъй мекунам, то бештар бо забони тоҷикӣ суҳбат кунам.

- Мегӯянд вақте падаратон шуморо ба толори варзишӣ барои тамрин мебарад, онҷо шуморо аз сабаби хурдҷусса будан, қабул накардаанд...

- Бале. Вақте ман хоҳиши ба мактаби варзишӣ рафтанро доштам, мактаби варзишӣ кӯдакони аз синни 12 – 14 - сола болоро қабул мекард. Дар ин вақт ман миёни наврасон аз ҳама майда ва дар баробари ин хурдҷусса низ будам. Аввал маро ба толор қабул накарданд. Аммо бо исрори зиёди ман ва падар мураббӣ – Муҳаммадшариф Сулаймонов маро ба клуби варзишии “Динамо” барои тамошои тамринҳо иҷозат дод. Ҳамин хел баъди ду сол аз тамошо ба тамрин гузаштам ва дар доираи наврасони аз худам калон қувваозмоӣ намудам.

- Шумо дар оилаи варзишгарон таваллуд шудаед. Падарбузург ва амакҳоятон ба варзиш машғуланд. Оё гуфта метавонем, ки сабаби асосии дилгармии шумо ба варзиш амакҳоятон буданд ва ё омили дигар?

- Онҳо аз аввал ба ин соҳа шавқу ҳаваси беандоза доштанд. Ин шавқу ҳаваси онҳо ба ман низ бетаъсир намонд ва идомадиҳандаи касби бобо ва амакҳоям гардидам. Дар ин роҳ такя ба истеъдод ва таҷрибаҳои падаркалон ва амакҳоям намуда, кӯшиш карда истодаам, то дар ҷодаи интихобнамуда ба дастовардҳои назаррас ноил гардам. Бинобар ин, ворид шудани ман ба варзиш ва ба даст овардани ин ҳама ҷоизаҳо маҳз бо шарофати падаркалон ва амакҳоям аст.

- Шумо бо исрори зиёд падару модарро розӣ кардед, то ҳамроҳи амакатон ба Русия барои тамрин равед. Он замон дурӣ аз волидайну ватан барои Сомони наврас душвор набуд?

- Албатта дурӣ аз падару модар ва ватан бароям душвор буд. Падару модарам низ барои рафтани ман ба Федератсияи Русия ба осонӣ розӣ нашуданд. Аммо ба ин ҳама хоҳиши зиёди ман онҳо тоб наоварда, билохира барои сафар ба кишвари бегона бароям иҷозат доданд. Ба ин намуди варзиш шавқу ҳаваси беандоза доштам. Медонистам, ки ин ягона умеди ман аст, то ки тавонам, зери роҳбарии амакҳоям тамрин ва малакаву техникаи худро сайқал диҳам.

- Қаҳрамонии ҷудои ҷаҳон миёни ҷавонон дар соли 2017 аввалин рақобати муҳим дар корномаи шумост. Таассуроти шумо аз ин сабқат чӣ гуна буд?

- Қаҳрамонии ҷудои ҷаҳон байни варзишгарони синашон то 21-сола дар шаҳри Загреби Хорватия низ яке аз аввалин ва хотирмонтарин сабқат дар корномаи варзишии ман ба ҳисоб меравад. Дар ин сабқат тавонистам, ки дар вазни 66 кг медали биринҷии чемпионати мазкурро ба даст оварам. Дар сабқати мазкур ба муқобили Саини Сингҳи ҳиндӣ ва Исмоил Иброҳимови озарбойҷонӣ пирӯз шуда, дар даври сеюм аз рақиби худ Даниел Каргнини бразилӣ мағлуб гаштам. Бо ҳамин дар сабқати мазкур ба гирифтани нишони биринҷӣ даст ёфтам.

- Дар Чемпионати ҷудои ҷаҳон миёни ҷавонон соли 2019 дар Марокаш ба гирифтани нишони заррин даст ёфтед. Эҳсосоти шумо ҳангоми ба даст овардани ин нишон чӣ гуна буд?

- Дар чемпионати ҷаҳон байни ҷавонон, ки соли 2019 дар Марокаш баргузор гардид, тавонистам бо шикаст додани рақибонам медали тиллоро ба даст орам, ки ба ин муносибат парчами кишвари мо парафшон гардида, Суруди миллӣ садо дод. Ин ҳам эҳсосоти фаромӯшнашуданӣ дар ҳаёти ман ба шумор меравад. Бояд қайд намоям, ки ин медал барои варзиши ҷудои кишвар аввалин медали тилло аз Чемпионати ҷаҳон маҳсуб меёфт, ки хушбахтона насиби ман гашт.

- Идеали шумо дар гӯштини ҷудо кист?

- Идеали ман дар соҳаи интихобнамудаам амакҳоям мебошанд. Ман бо дастгирии онҳо тавонистам имконият пайдо намоям, то дар Русия тамрин намоям. Сабаби дигари идеали ман будани онҳо дар он аст, ки эшон дар замони худ ба монанди мо чунин шароитҳои хуб надоштанд, аммо бо ин нигоҳ накарда, ба ҳама чиз дар соҳаи худ устувор монданд. Ман ва писарамакам Маҳмадбек Маҳмадбеков низ имрӯз ба кадом мартабаҳое, ки расидем, маҳз ба шарофати онҳост.

- 10 сол пеш боварӣ доштед, ки рӯзе ба чунин дастовардҳо хоҳед расид?

- Албатта. Ман ба худ боварӣ доштам. Агар ба худ боварӣ намедоштам, аз назди волидайн дур шуда, азоби дурӣ аз падару модар ва ватанро таҳаммул намекардам. Боварии комил доштам, ки метавонам, дар арсаи ҷудо ба мақомҳои баланди касбӣ ноил гардам. Инсоне, ки ба худ боварӣ надорад, дар ҷодаи худ муваффақ нахоҳад шуд.

- Шумо дар ду кишвар - Тоҷикистон ва Русия тамрин кардаед. Гуфта метавонед, ки тамрин дар ин ду кишвар аз кадом паҳлуҳо аз якдигар фарқ мекунанд?

- Тафовути хоса нест. Танҳо тафовут дар он аст, ки ман дар Русия ба ғайр аз амакҳоям боз бо мутахассисони хориҷӣ кор мекунам. Мураббиҳои ман ду амакам ва як мутахассиси ҷопонӣ мебошанд. Ҳамчунин дар Русия мо бештар аз сохтори тамринҳои ҷопонӣ истифода мебарем. Бештари тамринҳоям дар Русия гузаштааст, ки он ҷо бисёртар машқҳои дастаҷамъӣ бо намояндагони дигар кишварҳо, ба монанди муғулҳо, қазоқҳо, русҳо ва узбекҳо баргузор мегашт. Ман дар он ҷо тавонистам худро мукаммал намуда, аз тамринҳои гӯштини ҷудои ҷаҳонӣ баҳра гирам ва техникаву малакаи худро беҳтар намоям.

Дар Тоҷикистон низ пас аз раиси Федератсияи ҷудо интихоб шудани Исмоили Маҳмадзоир ҷудочиёни кишвар дар як толор сарҷамъ шуда, ба тамринҳои дастаҷамъӣ мепардозанд. Вақте мо сарҷамъ ҳастем, вақте мо ҳама ҳамкорӣ мекунем, бо як боварӣ ба мусобиқот танҳо барои гирифтани медал сафарбар мешавем.

- Ба назари шумо имрӯз варзиши кишвар дар кадом сатҳ қарор дорад?

- Имрӯз дар варзиши кишвар хеле пешравиҳо ба назар мерасад. Масалан, агар мо намуди ҷудоро мисол оварем, метавонем бинем, ки дар Бозиҳои осиёӣ мақомҳои ифтихориро ба даст овардем. Ҳатто духтарон дар ин ришта баромад намуда, Тоҷикистонро дар арсаи байналмилалӣ муаррифӣ намуданд. Дар баробари ҷудо аз дигар навъҳои варзиш низ варзишгарони мо баромади арзанда нишон доданд. Ҳатто дар ин сабқат ду нафар аз варзишгарони мо роҳхати Бозиҳои олимпиро низ ба даст оварданд, ки ин аз пешрафти варзиши кишвар гувоҳӣ медиҳад. Ин ҳама дар зери партави сиёсатҳои варзишпарваронаи Пешвои миллат амалӣ гашта истодааст. Албатта, ин поёни роҳ нест ва мо кӯшиш мекунем дар баробари ин дастгириҳои Президенти кишвар боз ҳам натиҷаҳои назаррас нишон дода, варзиши кишварро аз ин ҳам беҳтар ба ҷаҳониён муаррифӣ намоем.

- Гран-при Душанбе. Сабқате, ки дар он дурахши олиҷаноб нишон додед. Оё боварӣ доштед, ки дар чунин мусобиқаи муҳим ба гирифтани нишони заррин даст меёбед?

- Гран–прии Душанбе хотирмонтарин Гран–при дар корномаи варзишии ман буд. Зеро он дар кишвари худи мо баргузор гашт ва ҳаводорони ҷудои кишвар моро самимона дастгирӣ намуданд. Ман бори аввал дар ин ҷо дидам, ки ҳаводорон варзишгаронро чи гуна дастгирӣ менамоянд. Бинобар ин, аз фурсати муносиб истифода намуда, сипоси худ-ро ба кулли ҳаводорон мерасонам. Дар як толоре ҳазорҳо ҳаводор буд, ки ба зебоии гӯштини ҷудо шаҳомати хосса зам карданд. Ин ҳаводории мухлисон боис гашт, то мо бештар руҳбаланд гардем ва барои гирифтани нишонҳои бештар талош намоем.

- Даври ниҳоии вазни 81 кг дар Гран-прии Душанбе финали тоҷикона гардид. Бароятон душвор набуд дар рӯ ба рӯӣ як ҳамватани худ рақобат намудан?

- Дар финали вазни 81кг ман бо ҳамватанӣ худ Шодмон Ризоев рӯ ба рӯ шудам. Ману Шодмон шиносони дерина ҳастем. Ман ин нуктаро пеш аз сабқат низ қайд карда будам, ки ин финал финали бародарона хоҳад буд. Аммо ин ҷудо аст. Дар ҷудо танҳо як нафар пирӯз мегардад. Хушбахтона, дар ин сабқат тавонистам, барандаи нишони тилло гардам.

- Ба наврасону ҷавононе, ки варзишгар шуданиянд, чӣ тавсия медиҳед?

- Ба наврасону ҷавонони нав ба варзиш машғулшуда, гуфтаниям, ки ҳеҷ вақт аз касби интихобнамуда пушаймон нашаванд ва аз он даст накашанд. Барои он ки варзиш пеш аз ҳама гарави саломатист. На ҳама метавонад қаҳрамон шавад. На ҳама метавонад, дар ҷодаи варзиш муваффақ шавад. Аммо барои саломатии худ низ бошад, онҳоро мебояд, то ба тамрин машғул шаванд. Онҳо метавонанд барои саломатии худ ва эмин мондан аз ҳар гуна корҳои номатлуб ба варзиш машғул шаванд.

- Орзуи бузургатон дар варзиш чист ва дар оянда чӣ нақшаҳо доред?

- Орзуи бузурги ҳамаи варзишгарон ин гирифтани медали Бозиҳои олимпӣ мебошад. Ман ҳам дар қатори ҳама варзишгарон орзу дорам созовори нишони заррини Бозиҳои олимпӣ гардам ва ҳангоми парафшонии парчам ва садо додани Суруди миллӣ даст ба қафаси сина ниҳода, бо ифтихор ва эҳсоси баланди ватандорӣ Суруди миллиро сароям.

Ҳошим РАҲМАТУЛЛОЕВ, “ҶТ”

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм