ҶАВОНОН
Чоршанбе 08 Май 2024 08:47
Имсол Ҷашни умуми-миллӣ – 30 – юмин солгарди Истиқлолияти давлатиро таҷлил менамоем. Боиси фараҳмандии ҷавонони кишвар аст, ки аз баракати ин неъмати бебаҳо дар тамоми давраи сипаригашта, насли ҷавон дар меҳвари сиёсати иҷтимоии Асосгузори сулҳу ваҳ-дати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор дорад ва бешак ғамхориву тадбирҳои рӯзафзуни давлату Ҳукумати кишвар насли ҷавонро ба ояндаи нек роҳнамоӣ менамояд.
Дар Паёми имсолаи худ низ ба Маҷлиси Олии мамлакат Сарвари давлат нақшу рисолати ҷавононро дар пешрафти ҷомеа муҳим арзёбӣ намуда, ба масъулон ҷиҳати татбиқи босамари сиёсати давлатии ҷавонон дастуру супоришҳо доданд.
Дар мавриди амалисозии дастуру супоришҳои Роҳбари давлат, дурнамои сиёсати давлатии ҷавонон, инчунин навгониву дастовардҳои соҳаи варзиш дар даврони соҳибистиқлолӣ ба муносибати Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон суҳбате оростем, бо раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон Абдулло Раҳмонзода.
- Нахуст, Рӯзи ҷавонони Тоҷикистонро ба шумо шодбош мегӯем. Ҳанӯз соли 1992 қабул гаштани Қонуни асосии ҷавонон, соли 1997 таъсисёбии сохтори алоҳидаи давлатии ҷавонон – Кумитаи кор бо ҷавононро метавон аз зумраи аввалин дастовардҳои ҷавонони даврони соҳибистиқлолӣ маънидод намуд, яъне новобаста ба душвориҳои солҳои аввали соҳибистиқлолӣ насли ҷавон чун қишри муҳиму бонуфуз зери таваҷҷуҳи давлату ҳукумат қарор гирифт. Хуб мешуд, дар ҳамин маврид суҳбатамонро оғоз мекардем.
- Ташаккур. Ман низ ин санаҳои таърихиро ба кулли ҳамватанон табрик мегӯям. Дар таърихи ҳар як халқу миллат рӯйдодҳое ба вуқӯъ мепайванданд, ки дар сарнавишти минбаъдаи он нақши ҳалкунанда доранд. Ба таҳлили олимону сиёсатмадорон охири асри ХХ дар қатори дигар давлатҳои ҷаҳон Тоҷикистон ба мушкилоти ҳалокатафзо - терроризму ифротгароӣ рӯ ба рӯ гардид. Бахусус, давоми чанд сол дар натиҷаи дигаргуниҳои амиқ ва бар асари равандҳои пурталотуми ҷаҳонишавӣ харитаи сиёсии ҷаҳон тағйир ёфт, ки ниҳоят боиси ташкилшавии як қатор давлатҳои миллӣ гашт. Истиқлолияти давлатӣ барои тоҷикистониён ба осонӣ ба даст наомад. Бо таъсири қувваҳои бадхоҳи дохилию хориҷӣ кишварамон ба ҷанги шаҳрвандӣ кашида шуд, ки боиси хисороти бузурги сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва маънавӣ гашт.
Ҳадаф аз овардани далелҳо аз таърихи начандон дури кишвари азизамон пеш аз ҳама он аст, ки насли имрӯз бояд хуб дарк намояд, ки барои ба ин рӯзҳои осоишта расидан, чӣ андоза фарзандони фарзонаи миллат ҷонбозиҳо намуданд. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баромаду суханрониҳояшон бесабаб ёдовар намешаванд, ки “Истиқлолият аввалин дастоварди арзишманд ва сиёсии пасошӯравии кишварамон буд, ки роҳро ба сӯи дастовардҳои иқтисодӣ, сиёсӣ ва фарҳангиамон боз намуд. Он ба мо имкон фароҳам овард, то арзишҳои миллии худро соҳибӣ ва аз он дар арсаи байналмилалӣ дифоъ намоем...”.
Тамоми дастовардҳои ҷаво-нон низ маҳз аз баракати ин неъмати бузург аст. Бо вуҷуди ҳама мушкилиҳои ҷойдошта, бо гузашти солҳо собит гашт, ки новобаста ба душвориҳои солҳои аввали соҳибистиқлолиамон масъалаи ҷавонон аз мадди назари давлату ҳукумат дур намонданд. Ин тадбирҳои саривақтӣ ҷавононро неруву умед ба оянда бахшид. Ҳамин буд, ки он солҳо ҷавонони ватандӯсту ташаббускор бо пуштибонӣ аз сиёсати давлату ҳукумати навтаъсис шиори “Барои ваҳдат ва пешрафти Тоҷикистон” – ро ҳадафу мақсади худ қарор доданд.
- Дар амалисозии ҳадаф-ҳои ватандӯстонаи ҷавонон саҳми ташкилоти бонуфузи ҷавонони кишвар – Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон бешак калон аст. Аз ҷумла, тавассути ин ташкилот соле қабл дар интихоботи президентӣ ҷавонони кишвар фаъолона ширкат варзида, номзади худро ба мансаби олии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбарӣ намуданд. Айни замон, ки масъулияти сарварии ин ниҳодро ба зимма доред, нақшу манзалати ИҶТ - ро чӣ гуна арзёбӣ менамоед?
- На танҳо дар интихоботи соли гузаштаи президентӣ, балки дар тамоми интихоботҳои қаблӣ Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон мавқеи пешсафиву дурбинонаи худро бо пуштибонӣ аз мавқеи сиёсии ҷавонони кишвар собит сохтааст. Ҳанӯз дар солҳои аввали фаъолияташ он амалҳои хеле шоёнро анҷом дод, ки дар таърихи ҳаракати ҷавонони Тоҷикистон аҳамияти басо арзишманд дорад. Аз ҷумла, тӯли солҳои 1991 - 1997 иқдому тадбирҳои фаъолони ин ташкилот пурра барои сарҷамъиву муттаҳидсозии ҷавонон ва дар ин замина татбиқи ҳадафҳои давлату ҳукумат барои барқарорсозии сохти конститутсионӣ равона гашта буданд. Худи ҳамин шиори “Барои ваҳдат ва ягонагии Тоҷикистон” маҳз аз рӯзҳои аввали фаъолияти ин ташкилот бо назардошти мавқеи ҷавононамон аз ҷониби фаъолони ИҶТ ба миён омад, ки то имрӯз арзишу моҳияти худро гум накардааст, балки чун ҳадафи олии ташкилот боқӣ мондааст. Баргузор шудани мулоқотҳои таърихии Сарвари давлат бо ҷавонон дар солҳои 1993, 1994, 1997 ва 1998 аз ҷумлаи иқдомҳои хело муҳими ИҶТ буданд. Вохӯриҳои Роҳбари давлат ниҳоят арзиши баланд доштанд. Ҳамоишу чорабиниҳои муҳиме, ки он солҳо ИҶТ баҳри сарҷамъии ҷавонон доир намуд, бешак дар пойдории сулҳу оромӣ нақши муассир гузоштанд.
Илова ба ин, маҳз бо талошу пешниҳоди ин ташкилоти мавриди назар Ҳукумати кишвар масъалаи таъсиси сохтори давлатии кор бо ҷавонон – Кумитаи кор бо ҷавононро соли 1997 дастгириву амалӣ намуд.
- Вазъи фаъолияти имрӯзаи ИҶТ - ро чӣ гуна арзёбӣ менамоед?
- Бо пешрафти ҷомеа ниёзу талаботҳои ҷавонон, ки ба ҳар як дигаргуниҳо мехоҳанд зудтар мутобиқ шаванд, афзун мегардад. Дар ин замина фаъолияти ИҶТ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятие, ки барномаву ҳадафҳои оинномавиашон ба ҷавонон нигаронида шудааст, бояд ҷавобгӯ ба ниёзи ҷавонон бошад. Тавре аллакай ишора намудем, ИҶТ аз оғоз то имрӯз рисолати худро миёни ҷавонон иҷро намуда истодааст. Дуруст аст, ки сабабу омилҳои гуногун то дараҷае ба низоми фаъолияти ташкилот таъсири худро расониданд.
Дар баробари ин, дастгоҳи марказии ИҶТ як қатор чораву тадбирҳоро амалӣ намуда истодааст, то нуфузу эътибори ташкилот нигоҳ дошта шавад. Айни замон тибқи қарорҳои дахлдори ИҶТ тадбирҳо бобати мустаҳкам намудани фаъолияти сохторҳои ибтидоии он дар саросари ҷумҳурӣ идома доранд.
Муҳим он аст, ки ИҶТ ҳамчун қисми ҷудонопазири ҳаракати байналмилалии ҷавонон ҳанӯз хело барвақт эътироф гаштааст ва барномаи фаъолияти он фарогири тамоми ниёзҳои ҷавонони имрӯза буда, ҳадафи асосиаш ба пешрафт ва инкишофи ҷомеаи Тоҷикистон, муттаҳид сохтани ҷавонони дорои тафаккури солим ва созанда нигаронида шудааст. Ҳамин аст, ки аз мавқеъ ва ҳадафҳои иҷтимоии он аксарияти ҷавонони Тоҷикистон ҷонибдорӣ мекунанд.
- Дар шароити имрӯзаи ҷаҳони муосир тарбияи ҷавони ватандӯсту худшинос аҳамияти махсус касб намудааст. Вобаста ба ин нукта Пешвои миллат ҳам дар баромадҳояшон таваҷҷуҳ мекунанд. Дар ин маврид чӣ андеша доред?
- Агар мо боз ба таҳлили олимону мутафаккиронамон рӯ орем, ватандӯстӣ ҳамчун падидаи муҳим - инъикоскунандаи хусусияти рӯҳиву равонии афроди ҷомеа, дараҷаи шинохти мақом, нақши таърихиву сиёсии миллат ва шинохти ҷойгоҳи худ дар тамаддуни ҷаҳонӣ, ташаккули ифтихору ғурури созандагии миллӣ маънидод гаштааст. Тарбияи ватанпарастӣ арзиши муқаддас буда, садоқатмандии шаҳрвандро ба ватани хеш дар назар дорад. Ва албатта сатҳ ва дараҷаи он бештар аз дониш, ақл, зеҳн ва хирад вобастагӣ дорад.
Яке аз нишонаҳои дароз-умрии давлат вобастагӣ ба муносибати ҷомеа ба Ватан ва арзишҳои миллии он маҳсуб меёбад. Ҳамин аст, ки барои тарбияи ҷавонони ватандӯсту ватанпарвар аз қадим тамоми роҳу воситаҳо истифода мешуданд, то фарзанд дар рӯҳияе ба камол расад, ки ҳамеша аз Ватан дифоъ кунад. Ба ин хотир, Пешвои миллат ба тарбияи ватанпарастии ҷавонон, ки ояндаи Истиқлолияти давлатӣ дар дасти онҳост, ҳамеша таваҷҷуҳ зоҳир менамоянд.
Дар ин замина Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш бо мақсади баланд бардоштани ҳисси ватандӯстиву меҳанпарастӣ, маърифати сиёсӣ ва ҳуқуқии ҷавонон пайваста чорабиниҳои гуногуни илмию фарҳангӣ, оммавию варзишӣ, озмуну фестивалҳои рангоранги зеҳниро роҳандозӣ намуда истодааст.
Чанд сол қабл Пешвои миллат зимни вохӯрӣ бо ҷавонон аз баланд гаштани сатҳи худшиносии ҷавонон изҳори қаноатмандӣ намуда буданд ва имрӯз низ аз мавқеи созанда доштани насли ҷавон пайваста ёдоварӣ менамоянд, ки бешак ин баҳои баланд дар мавриди мавқеи ҷавонон аст.
- Дар баробари муҳайё гаштани шароитҳои муосиртарин имрӯз бо ҷавононе вомехӯрем, ки ба гуфте “давраи тиллоӣ” - и умри худро беҳуда мегузаронанду ба ҷои касбу илмомӯзӣ ба амалҳои ношоиста даст мезананд. Ҳамчун роҳбари ниҳоди ҷавонон роҳу воситаҳои бартарафсозии ин мушкилотро дар чӣ мебинед?
- Имрӯз ҷавонон дар кишварамон нуфузи асосии аҳолии кишварро ташкил медиҳанд. Мушкилоту масъалаҳои ҳалталаб дар ҳар давра миёни ин қишри ҷомеа мавҷуд буданду боқӣ мемонанд. Ва албатта, шурӯъ аз ниҳодҳои давлативу ҷамъиятии ҷавонон тамоми дигар қишрҳои фаъоли ҷомеа бояд нисбати мушкилоти ҷавонон бетараф набошем. Мутафаккирони бузурги соҳаи педагогика собит сохтаанд, ки ба воя расонидани фарзанд, тарбияи дурусти ӯ ҳеҷ гоҳ бе меҳру муҳаббат ва дастгириву садоқати падару модар имкон надорад. Волидон дар навбати аввал барои бакамолрасонии насли ояндаамон масъулияти бештарро ба зимма доранд. На камтар аз волидон рисолати тарбияи ҷавононро омӯзгорон, пирону фаъолон ва умуман ҷомеа ба зимма доранд.
Албатта, омилҳои иқтисодӣ хоҳ – нохоҳ таъсири худро ба рафтору кирдори ҷавонон мерасонанд. Лекин аз рӯи виҷдон баҳо диҳем, имрӯз барои касбомӯзиву соҳиби ҳунар гардидани ҷавонон ва умуман зиндагии шоиста дар муқоиса ба 15 - 20 соли қабл шароитҳо фароҳам гаштаанд. Ҷавони муваффақ нафарест, ки роҳу равиши хешро дар зиндагӣ дорад, мақсаду ҳадафи муайянеро пайгирӣ мекунад. Пас ӯ бояд бо истифода аз шароити муосир пайгири касби муайян бошад ва итминон дошта бошад, ки танҳо дар ҳамин сурат метавонад, ба қуллаҳои баланди муваффақият бирасад. Тавассути ин минбари бонуфуз, яъне рӯзномаи “Ҷавонон...” ба ҷавонони иззатманд ёдрас мешавам, ки худкору хоксору меҳнатдӯст бошанд. Мурод аз зиндагӣ низ ин накӯӣ кардан ба мардум аст.
- Дар пешбурди сиёсати давлатӣ дар самти ҷавонон Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш мақоми ваколатдор асту дигар вазорату кумитаҳо барои дастгирии кадрҳои ҷавон масъуланд. Шумо қаблан роҳбарии бахши вилоятии ҲХДТ - ро ба зимма доштед. Ҳамкориҳои Кумита бо ниҳодҳои мазкур чӣ гуна роҳандозӣ гашта истодааст?
- Тавре қаблан ёдовар шудем, сиёсати давлатии ҷавонон бахши муҳими сиёсати иҷтимоии давлат маҳсуб меёбад. Бо дарки ин нукта, сол ба сол ҳамкориҳоямон бо кулли сохторҳо густариш ёфта, натиҷаҳои хуб дода истодаанд.
Тавре шоҳидем, Тоҷикистон дар радифи кишварҳои пешрафта имкониятҳоро барои фаъолияти босамари ҳизбҳо фароҳам овардааст. Имрӯз ҷавонон чун аъзои фаъол нуфузи муайянро дар сафи ҳизбҳои амалкунандаамон ташкил дода, дар татбиқи ҳадафҳои ҳизбҳоямон, ки дар маҷмӯъ мақсадашон аз арзишҳои соҳибистиқлолӣ сарчашма мегиранд, нақш дорад. Аз ҷумла, аз таҷриба метавонам зикр созам, ки ҳамкориҳоямон бо ҲХДТ шурӯъ аз марказ то шаҳру ноҳияҳо самаровар ба роҳ монда шудааст.
- Оммавӣ гардонидани варзиш як омили муҳими баланд бардоштани ҷаҳонбиниву ҳисси ватандӯстии ҷавонон мегардад. Мехостем, дар мавриди оммавияти варзиш, ҷалби аҳолӣ, бахусус ҷавонон ба тарзи ҳаёти солим суҳбатамонро идома диҳем...
- Воқеан, дастовардҳои рӯзафзуни даврони соҳибистиқ-лолиамон дар тамоми соҳаҳо, аз ҷумла варзиш бешубҳа ҳар нафарро рӯҳбаланд месозад. Натиҷаи таваҷҷуҳи давлату ҳукумат аст, ки дар давоми 30 соли гузашта дар ҷумҳурӣ ба рушди варзиш таваҷҷуҳи хоса зоҳир мегардад. Танҳо дар мисоли пойтахти мамлакат - шаҳри Душанбе садҳо майдону толорҳои барҳавои намудҳои гуногуни варзишӣ, иншооти муосиртарин бунёд ёфтанд, ки имрӯз ба ҷойи дӯстдоштаи сокинон мубаддал гаштаанд.
Таваҷҷуҳи Пешвои миллат ба варзиш бесабаб нест. Тандурустии сокинон, бахусус ҷавононамон тандурустии миллат аст. Ҷомеа низ он вақт инкишоф меёбад, ки аҳолиаш солим бошад. Варзиш ғайр аз он ки нерубахши ҷисму рӯҳ аст, муаррифгари миллату давлат мебошад. Ҳар як ғалабаи варзишгарони тоҷик дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ ва минтақавӣ обрӯи давлатамонро дучанд мекунад.
Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки баъди бунёди толору майдончаҳои зиёд якчанд масъалаву мушкилоти ҷомеа тадриҷан кам шуданд. Аз ин рӯ, зарур аст, ки фарҳанги варзиш ва аҳамияти намудҳои гуногуни онро дар асоси меҳнати ҷисмонӣ боз ҳам бештар миёни аҳолӣ, бахусус ҷавонон тарғиб кунем. Оммавӣ гардонидани варзиш як омили муҳими мустаҳкам шудани дӯстиву рафоқат мегардад. Мусобиқаву чорабиниҳои гуногуни варзишие, ки миёни наврасон, мактаббачагон, байни шаҳру ноҳияҳо доир мегарданд, дар навбати аввал ҳадафашон ба ҳам овардан, таҳким бахшидани ғояи дӯстиву ягонагӣ миёни насли ҷавон мебошад.
- Чанд сол қабл тавассути нашрияи “Ҷавонони Тоҷикистон” саҳифае ба табъ мерасид таҳти унвони “Мулоқоти ғоибона бо раиси Кумита...”, яъне ҷавонони касбу кори гуногун тавассути телефон саволу пешниҳодҳои худро ба раиси Кумита ирсол ва аз саҳифаи рӯзнома ҷавобҳои худро пайдо менамуданд...
- Пешниҳоди хуб, аслан ҳадафи Кумита низ пайваста расида тавонистан ба ҳар мушкилоту масъалаҳои ҷавонон ва мусоидат дар ҳалли онҳост. Мо тавассути сохторҳоямон дар минтақаҳо бо ҷавонон дар робита қарор дорем ва албатта пешниҳоди мазкурро низ ба назар мегирем.
- Дар интиҳо чӣ таманниёт доред?
- Ҳаминро махсус таъкид кардан мехоҳам, ки мо – ҷавонон зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат давоми 30 сол роҳи 100 - соларо тай намудем ва инро бояд аз хурд то бузурги миллат дарк намояду ба қадри истиқлолу озодии ватанамон ба маънои томаш сарфаҳм рафта тавонад. Пешвои миллат таъкид намудаанд, ки: “Дар шароити ниҳоят мураккабу ҳассоси ҷаҳони муосир мо бояд ҳамеша дар паҳлуи якдигар бошем ва ҳамдигарро дастгирӣ кунем, зеро ин хислати нек ба мову шумо аз гузаштагони некномамон ба мерос мондааст...”. Пас зарур аст, ҳар яки мо ин таъкидҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дастури амал қарор диҳему бо ҳамон нангу номуси ватандорӣ ва ҳисси баланди миллӣ дар ободии диёр саҳм гузорем.
Мусоҳиб Мавлон ШАРИФОВ,
узви Иттифоқи журналистони Тоҷикистон
Дар Паёми имсолаи худ низ ба Маҷлиси Олии мамлакат Сарвари давлат нақшу рисолати ҷавононро дар пешрафти ҷомеа муҳим арзёбӣ намуда, ба масъулон ҷиҳати татбиқи босамари сиёсати давлатии ҷавонон дастуру супоришҳо доданд.
Дар мавриди амалисозии дастуру супоришҳои Роҳбари давлат, дурнамои сиёсати давлатии ҷавонон, инчунин навгониву дастовардҳои соҳаи варзиш дар даврони соҳибистиқлолӣ ба муносибати Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон суҳбате оростем, бо раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон Абдулло Раҳмонзода.
- Нахуст, Рӯзи ҷавонони Тоҷикистонро ба шумо шодбош мегӯем. Ҳанӯз соли 1992 қабул гаштани Қонуни асосии ҷавонон, соли 1997 таъсисёбии сохтори алоҳидаи давлатии ҷавонон – Кумитаи кор бо ҷавононро метавон аз зумраи аввалин дастовардҳои ҷавонони даврони соҳибистиқлолӣ маънидод намуд, яъне новобаста ба душвориҳои солҳои аввали соҳибистиқлолӣ насли ҷавон чун қишри муҳиму бонуфуз зери таваҷҷуҳи давлату ҳукумат қарор гирифт. Хуб мешуд, дар ҳамин маврид суҳбатамонро оғоз мекардем.
- Ташаккур. Ман низ ин санаҳои таърихиро ба кулли ҳамватанон табрик мегӯям. Дар таърихи ҳар як халқу миллат рӯйдодҳое ба вуқӯъ мепайванданд, ки дар сарнавишти минбаъдаи он нақши ҳалкунанда доранд. Ба таҳлили олимону сиёсатмадорон охири асри ХХ дар қатори дигар давлатҳои ҷаҳон Тоҷикистон ба мушкилоти ҳалокатафзо - терроризму ифротгароӣ рӯ ба рӯ гардид. Бахусус, давоми чанд сол дар натиҷаи дигаргуниҳои амиқ ва бар асари равандҳои пурталотуми ҷаҳонишавӣ харитаи сиёсии ҷаҳон тағйир ёфт, ки ниҳоят боиси ташкилшавии як қатор давлатҳои миллӣ гашт. Истиқлолияти давлатӣ барои тоҷикистониён ба осонӣ ба даст наомад. Бо таъсири қувваҳои бадхоҳи дохилию хориҷӣ кишварамон ба ҷанги шаҳрвандӣ кашида шуд, ки боиси хисороти бузурги сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва маънавӣ гашт.
Ҳадаф аз овардани далелҳо аз таърихи начандон дури кишвари азизамон пеш аз ҳама он аст, ки насли имрӯз бояд хуб дарк намояд, ки барои ба ин рӯзҳои осоишта расидан, чӣ андоза фарзандони фарзонаи миллат ҷонбозиҳо намуданд. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баромаду суханрониҳояшон бесабаб ёдовар намешаванд, ки “Истиқлолият аввалин дастоварди арзишманд ва сиёсии пасошӯравии кишварамон буд, ки роҳро ба сӯи дастовардҳои иқтисодӣ, сиёсӣ ва фарҳангиамон боз намуд. Он ба мо имкон фароҳам овард, то арзишҳои миллии худро соҳибӣ ва аз он дар арсаи байналмилалӣ дифоъ намоем...”.
Тамоми дастовардҳои ҷаво-нон низ маҳз аз баракати ин неъмати бузург аст. Бо вуҷуди ҳама мушкилиҳои ҷойдошта, бо гузашти солҳо собит гашт, ки новобаста ба душвориҳои солҳои аввали соҳибистиқлолиамон масъалаи ҷавонон аз мадди назари давлату ҳукумат дур намонданд. Ин тадбирҳои саривақтӣ ҷавононро неруву умед ба оянда бахшид. Ҳамин буд, ки он солҳо ҷавонони ватандӯсту ташаббускор бо пуштибонӣ аз сиёсати давлату ҳукумати навтаъсис шиори “Барои ваҳдат ва пешрафти Тоҷикистон” – ро ҳадафу мақсади худ қарор доданд.
- Дар амалисозии ҳадаф-ҳои ватандӯстонаи ҷавонон саҳми ташкилоти бонуфузи ҷавонони кишвар – Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон бешак калон аст. Аз ҷумла, тавассути ин ташкилот соле қабл дар интихоботи президентӣ ҷавонони кишвар фаъолона ширкат варзида, номзади худро ба мансаби олии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбарӣ намуданд. Айни замон, ки масъулияти сарварии ин ниҳодро ба зимма доред, нақшу манзалати ИҶТ - ро чӣ гуна арзёбӣ менамоед?
- На танҳо дар интихоботи соли гузаштаи президентӣ, балки дар тамоми интихоботҳои қаблӣ Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон мавқеи пешсафиву дурбинонаи худро бо пуштибонӣ аз мавқеи сиёсии ҷавонони кишвар собит сохтааст. Ҳанӯз дар солҳои аввали фаъолияташ он амалҳои хеле шоёнро анҷом дод, ки дар таърихи ҳаракати ҷавонони Тоҷикистон аҳамияти басо арзишманд дорад. Аз ҷумла, тӯли солҳои 1991 - 1997 иқдому тадбирҳои фаъолони ин ташкилот пурра барои сарҷамъиву муттаҳидсозии ҷавонон ва дар ин замина татбиқи ҳадафҳои давлату ҳукумат барои барқарорсозии сохти конститутсионӣ равона гашта буданд. Худи ҳамин шиори “Барои ваҳдат ва ягонагии Тоҷикистон” маҳз аз рӯзҳои аввали фаъолияти ин ташкилот бо назардошти мавқеи ҷавононамон аз ҷониби фаъолони ИҶТ ба миён омад, ки то имрӯз арзишу моҳияти худро гум накардааст, балки чун ҳадафи олии ташкилот боқӣ мондааст. Баргузор шудани мулоқотҳои таърихии Сарвари давлат бо ҷавонон дар солҳои 1993, 1994, 1997 ва 1998 аз ҷумлаи иқдомҳои хело муҳими ИҶТ буданд. Вохӯриҳои Роҳбари давлат ниҳоят арзиши баланд доштанд. Ҳамоишу чорабиниҳои муҳиме, ки он солҳо ИҶТ баҳри сарҷамъии ҷавонон доир намуд, бешак дар пойдории сулҳу оромӣ нақши муассир гузоштанд.
Илова ба ин, маҳз бо талошу пешниҳоди ин ташкилоти мавриди назар Ҳукумати кишвар масъалаи таъсиси сохтори давлатии кор бо ҷавонон – Кумитаи кор бо ҷавононро соли 1997 дастгириву амалӣ намуд.
- Вазъи фаъолияти имрӯзаи ИҶТ - ро чӣ гуна арзёбӣ менамоед?
- Бо пешрафти ҷомеа ниёзу талаботҳои ҷавонон, ки ба ҳар як дигаргуниҳо мехоҳанд зудтар мутобиқ шаванд, афзун мегардад. Дар ин замина фаъолияти ИҶТ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятие, ки барномаву ҳадафҳои оинномавиашон ба ҷавонон нигаронида шудааст, бояд ҷавобгӯ ба ниёзи ҷавонон бошад. Тавре аллакай ишора намудем, ИҶТ аз оғоз то имрӯз рисолати худро миёни ҷавонон иҷро намуда истодааст. Дуруст аст, ки сабабу омилҳои гуногун то дараҷае ба низоми фаъолияти ташкилот таъсири худро расониданд.
Дар баробари ин, дастгоҳи марказии ИҶТ як қатор чораву тадбирҳоро амалӣ намуда истодааст, то нуфузу эътибори ташкилот нигоҳ дошта шавад. Айни замон тибқи қарорҳои дахлдори ИҶТ тадбирҳо бобати мустаҳкам намудани фаъолияти сохторҳои ибтидоии он дар саросари ҷумҳурӣ идома доранд.
Муҳим он аст, ки ИҶТ ҳамчун қисми ҷудонопазири ҳаракати байналмилалии ҷавонон ҳанӯз хело барвақт эътироф гаштааст ва барномаи фаъолияти он фарогири тамоми ниёзҳои ҷавонони имрӯза буда, ҳадафи асосиаш ба пешрафт ва инкишофи ҷомеаи Тоҷикистон, муттаҳид сохтани ҷавонони дорои тафаккури солим ва созанда нигаронида шудааст. Ҳамин аст, ки аз мавқеъ ва ҳадафҳои иҷтимоии он аксарияти ҷавонони Тоҷикистон ҷонибдорӣ мекунанд.
- Дар шароити имрӯзаи ҷаҳони муосир тарбияи ҷавони ватандӯсту худшинос аҳамияти махсус касб намудааст. Вобаста ба ин нукта Пешвои миллат ҳам дар баромадҳояшон таваҷҷуҳ мекунанд. Дар ин маврид чӣ андеша доред?
- Агар мо боз ба таҳлили олимону мутафаккиронамон рӯ орем, ватандӯстӣ ҳамчун падидаи муҳим - инъикоскунандаи хусусияти рӯҳиву равонии афроди ҷомеа, дараҷаи шинохти мақом, нақши таърихиву сиёсии миллат ва шинохти ҷойгоҳи худ дар тамаддуни ҷаҳонӣ, ташаккули ифтихору ғурури созандагии миллӣ маънидод гаштааст. Тарбияи ватанпарастӣ арзиши муқаддас буда, садоқатмандии шаҳрвандро ба ватани хеш дар назар дорад. Ва албатта сатҳ ва дараҷаи он бештар аз дониш, ақл, зеҳн ва хирад вобастагӣ дорад.
Яке аз нишонаҳои дароз-умрии давлат вобастагӣ ба муносибати ҷомеа ба Ватан ва арзишҳои миллии он маҳсуб меёбад. Ҳамин аст, ки барои тарбияи ҷавонони ватандӯсту ватанпарвар аз қадим тамоми роҳу воситаҳо истифода мешуданд, то фарзанд дар рӯҳияе ба камол расад, ки ҳамеша аз Ватан дифоъ кунад. Ба ин хотир, Пешвои миллат ба тарбияи ватанпарастии ҷавонон, ки ояндаи Истиқлолияти давлатӣ дар дасти онҳост, ҳамеша таваҷҷуҳ зоҳир менамоянд.
Дар ин замина Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш бо мақсади баланд бардоштани ҳисси ватандӯстиву меҳанпарастӣ, маърифати сиёсӣ ва ҳуқуқии ҷавонон пайваста чорабиниҳои гуногуни илмию фарҳангӣ, оммавию варзишӣ, озмуну фестивалҳои рангоранги зеҳниро роҳандозӣ намуда истодааст.
Чанд сол қабл Пешвои миллат зимни вохӯрӣ бо ҷавонон аз баланд гаштани сатҳи худшиносии ҷавонон изҳори қаноатмандӣ намуда буданд ва имрӯз низ аз мавқеи созанда доштани насли ҷавон пайваста ёдоварӣ менамоянд, ки бешак ин баҳои баланд дар мавриди мавқеи ҷавонон аст.
- Дар баробари муҳайё гаштани шароитҳои муосиртарин имрӯз бо ҷавононе вомехӯрем, ки ба гуфте “давраи тиллоӣ” - и умри худро беҳуда мегузаронанду ба ҷои касбу илмомӯзӣ ба амалҳои ношоиста даст мезананд. Ҳамчун роҳбари ниҳоди ҷавонон роҳу воситаҳои бартарафсозии ин мушкилотро дар чӣ мебинед?
- Имрӯз ҷавонон дар кишварамон нуфузи асосии аҳолии кишварро ташкил медиҳанд. Мушкилоту масъалаҳои ҳалталаб дар ҳар давра миёни ин қишри ҷомеа мавҷуд буданду боқӣ мемонанд. Ва албатта, шурӯъ аз ниҳодҳои давлативу ҷамъиятии ҷавонон тамоми дигар қишрҳои фаъоли ҷомеа бояд нисбати мушкилоти ҷавонон бетараф набошем. Мутафаккирони бузурги соҳаи педагогика собит сохтаанд, ки ба воя расонидани фарзанд, тарбияи дурусти ӯ ҳеҷ гоҳ бе меҳру муҳаббат ва дастгириву садоқати падару модар имкон надорад. Волидон дар навбати аввал барои бакамолрасонии насли ояндаамон масъулияти бештарро ба зимма доранд. На камтар аз волидон рисолати тарбияи ҷавононро омӯзгорон, пирону фаъолон ва умуман ҷомеа ба зимма доранд.
Албатта, омилҳои иқтисодӣ хоҳ – нохоҳ таъсири худро ба рафтору кирдори ҷавонон мерасонанд. Лекин аз рӯи виҷдон баҳо диҳем, имрӯз барои касбомӯзиву соҳиби ҳунар гардидани ҷавонон ва умуман зиндагии шоиста дар муқоиса ба 15 - 20 соли қабл шароитҳо фароҳам гаштаанд. Ҷавони муваффақ нафарест, ки роҳу равиши хешро дар зиндагӣ дорад, мақсаду ҳадафи муайянеро пайгирӣ мекунад. Пас ӯ бояд бо истифода аз шароити муосир пайгири касби муайян бошад ва итминон дошта бошад, ки танҳо дар ҳамин сурат метавонад, ба қуллаҳои баланди муваффақият бирасад. Тавассути ин минбари бонуфуз, яъне рӯзномаи “Ҷавонон...” ба ҷавонони иззатманд ёдрас мешавам, ки худкору хоксору меҳнатдӯст бошанд. Мурод аз зиндагӣ низ ин накӯӣ кардан ба мардум аст.
- Дар пешбурди сиёсати давлатӣ дар самти ҷавонон Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш мақоми ваколатдор асту дигар вазорату кумитаҳо барои дастгирии кадрҳои ҷавон масъуланд. Шумо қаблан роҳбарии бахши вилоятии ҲХДТ - ро ба зимма доштед. Ҳамкориҳои Кумита бо ниҳодҳои мазкур чӣ гуна роҳандозӣ гашта истодааст?
- Тавре қаблан ёдовар шудем, сиёсати давлатии ҷавонон бахши муҳими сиёсати иҷтимоии давлат маҳсуб меёбад. Бо дарки ин нукта, сол ба сол ҳамкориҳоямон бо кулли сохторҳо густариш ёфта, натиҷаҳои хуб дода истодаанд.
Тавре шоҳидем, Тоҷикистон дар радифи кишварҳои пешрафта имкониятҳоро барои фаъолияти босамари ҳизбҳо фароҳам овардааст. Имрӯз ҷавонон чун аъзои фаъол нуфузи муайянро дар сафи ҳизбҳои амалкунандаамон ташкил дода, дар татбиқи ҳадафҳои ҳизбҳоямон, ки дар маҷмӯъ мақсадашон аз арзишҳои соҳибистиқлолӣ сарчашма мегиранд, нақш дорад. Аз ҷумла, аз таҷриба метавонам зикр созам, ки ҳамкориҳоямон бо ҲХДТ шурӯъ аз марказ то шаҳру ноҳияҳо самаровар ба роҳ монда шудааст.
- Оммавӣ гардонидани варзиш як омили муҳими баланд бардоштани ҷаҳонбиниву ҳисси ватандӯстии ҷавонон мегардад. Мехостем, дар мавриди оммавияти варзиш, ҷалби аҳолӣ, бахусус ҷавонон ба тарзи ҳаёти солим суҳбатамонро идома диҳем...
- Воқеан, дастовардҳои рӯзафзуни даврони соҳибистиқ-лолиамон дар тамоми соҳаҳо, аз ҷумла варзиш бешубҳа ҳар нафарро рӯҳбаланд месозад. Натиҷаи таваҷҷуҳи давлату ҳукумат аст, ки дар давоми 30 соли гузашта дар ҷумҳурӣ ба рушди варзиш таваҷҷуҳи хоса зоҳир мегардад. Танҳо дар мисоли пойтахти мамлакат - шаҳри Душанбе садҳо майдону толорҳои барҳавои намудҳои гуногуни варзишӣ, иншооти муосиртарин бунёд ёфтанд, ки имрӯз ба ҷойи дӯстдоштаи сокинон мубаддал гаштаанд.
Таваҷҷуҳи Пешвои миллат ба варзиш бесабаб нест. Тандурустии сокинон, бахусус ҷавононамон тандурустии миллат аст. Ҷомеа низ он вақт инкишоф меёбад, ки аҳолиаш солим бошад. Варзиш ғайр аз он ки нерубахши ҷисму рӯҳ аст, муаррифгари миллату давлат мебошад. Ҳар як ғалабаи варзишгарони тоҷик дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ ва минтақавӣ обрӯи давлатамонро дучанд мекунад.
Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки баъди бунёди толору майдончаҳои зиёд якчанд масъалаву мушкилоти ҷомеа тадриҷан кам шуданд. Аз ин рӯ, зарур аст, ки фарҳанги варзиш ва аҳамияти намудҳои гуногуни онро дар асоси меҳнати ҷисмонӣ боз ҳам бештар миёни аҳолӣ, бахусус ҷавонон тарғиб кунем. Оммавӣ гардонидани варзиш як омили муҳими мустаҳкам шудани дӯстиву рафоқат мегардад. Мусобиқаву чорабиниҳои гуногуни варзишие, ки миёни наврасон, мактаббачагон, байни шаҳру ноҳияҳо доир мегарданд, дар навбати аввал ҳадафашон ба ҳам овардан, таҳким бахшидани ғояи дӯстиву ягонагӣ миёни насли ҷавон мебошад.
- Чанд сол қабл тавассути нашрияи “Ҷавонони Тоҷикистон” саҳифае ба табъ мерасид таҳти унвони “Мулоқоти ғоибона бо раиси Кумита...”, яъне ҷавонони касбу кори гуногун тавассути телефон саволу пешниҳодҳои худро ба раиси Кумита ирсол ва аз саҳифаи рӯзнома ҷавобҳои худро пайдо менамуданд...
- Пешниҳоди хуб, аслан ҳадафи Кумита низ пайваста расида тавонистан ба ҳар мушкилоту масъалаҳои ҷавонон ва мусоидат дар ҳалли онҳост. Мо тавассути сохторҳоямон дар минтақаҳо бо ҷавонон дар робита қарор дорем ва албатта пешниҳоди мазкурро низ ба назар мегирем.
- Дар интиҳо чӣ таманниёт доред?
- Ҳаминро махсус таъкид кардан мехоҳам, ки мо – ҷавонон зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат давоми 30 сол роҳи 100 - соларо тай намудем ва инро бояд аз хурд то бузурги миллат дарк намояду ба қадри истиқлолу озодии ватанамон ба маънои томаш сарфаҳм рафта тавонад. Пешвои миллат таъкид намудаанд, ки: “Дар шароити ниҳоят мураккабу ҳассоси ҷаҳони муосир мо бояд ҳамеша дар паҳлуи якдигар бошем ва ҳамдигарро дастгирӣ кунем, зеро ин хислати нек ба мову шумо аз гузаштагони некномамон ба мерос мондааст...”. Пас зарур аст, ҳар яки мо ин таъкидҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дастури амал қарор диҳему бо ҳамон нангу номуси ватандорӣ ва ҳисси баланди миллӣ дар ободии диёр саҳм гузорем.
Мусоҳиб Мавлон ШАРИФОВ,
узви Иттифоқи журналистони Тоҷикистон
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед