Китоб дӯст, тарбиятгар ва кушояндаи роҳи зиндагӣ буда, манбаи афкори солим ба шумор меравад.

Бо назардошти он ки шумораи нафарони китобхон кам мешавад, дар шаҳру ноҳияҳои кишварамон баҳри баланд бардоштани сатҳи дониши хонандагон, чун дар давраи охири таътили тобистона қарор доштанд, ҳар гуна чорабиниву фестивал-озмунҳо доир мешуданд, ки мақсади асосиашон ҷалби наврасону ҷавонон ба китобхониву китобдӯстӣ мебошад. Ва боиси ифтихор аст, ки дар кишварамон барои доираи васеи мардум ҳар рӯз китобҳои нав ба нав нашр мешаванд. Муаллифон низ бар он мекӯшанд, ки пеш аз ҳама, дар замири насли ҷавон муҳаббат ба Ватан, ҳисси хештаншиносию худогоҳӣ, зиракии сиëсӣ ва умуман, хислатҳои неки инсониро тарбия карда, дар баробари ин, онҳоро бо донишҳои муосиру замонавӣ мусаллаҳ намоянд.

Албатта, китоб таъсири бузурги тарбиявию ахлоқӣ дошта, ҳисси дарккунии хонандаро бедор мекунад. Беҳуда китобро сарчашмаи илму дониш ва мушкилкушои ҳама кор намегӯянд. Вале мутаассифона, ҳарчанд бобати ин масъала гуфтаҳои пандомӯз зиëд аст, аммо боз ҳам ба назар мерасад, ки наврасону ҷавонон на ба китоб, балки ба компютеру бозиҳои интернетӣ бештар майл доранд. Шабҳоро дар интернет-кафеҳо бо бозиҳои компютерӣ рӯз мекунанд, ки ин аз надонистани фарҳанги дурусти истифодаи техникаи муосир дарак медиҳад. Ва яке аз сабабҳои асосии сар задани муноқишаҳои гурӯҳии ҷавонон ҳам, ки дар баъзе маврид бо хунрезӣ ва ҷиноятҳои дигар меанҷомад, ҳамин аст. Мусаллам аст, ки аз бозиҳои видеоӣ танҳо ҳамон гуна рафторҳои ношоямро хоҳанд омӯхт.

Пӯшида нест, ки имрӯзҳо ҳама китобхонаҳову муассисаҳои таълимӣ дорои китобхона ва ё ҷои махсуси китобхонӣ буда, шароитҳо ҷиҳати дастрас ва хондани китоб ба таври лозимӣ фароҳам аст. Хуб мебуд, ки наврасону ҷавонон аз ин имкониятҳо самаранок истифода баранд ва бештар китоб мутолеа кунанд, зеро китоб ганҷи бебаҳо ба шумор меравад. Вале афсӯс! Мушоҳидаҳо нишон медиҳанд, ки сафи хонандагон дар толори хониши китобхонаҳо хеле кам аст. Китобҳо дар рафҳои китобхонаҳо мунтазири хонандаи доништалаб ҳастанд, аммо ку ҳамон китобхон? Рӯзе бо мақсади хондани китоби бадеӣ ба китобхона рафтам. Китоби наверо аз китобхона гирифта, кунҷковона ба соли чопаш нигаристам. Гумонам буд, ки солҳои наздик чоп шудааст, лекин ман чиро мебинам: соли нашр “1984”. Хурсанд шудам, ки хонандагони пешинааш китобро боодобонаю нағз хонда, чун дар намуди аввала тоза нигоҳ доштаанд. Вале чӣ мегӯед, ки варақҳояш ҳамчунон дар намуди аввала аст, яъне, он китобро то ҳол касе накушодааст. Наход дар 33 сол онро касе ҳатто варақгардон накарда бошад? Баъди хондани мазҳакаи машҳури Гогол “Ревизор” ва ду повести дигараш “Тарас Булба”-ю “Шинел”, ки дар китоб дарҷ ëфта буд, андешидам, ки ҳоло қисми зиëде аз китобҳо ҳамтақдири қаҳрамони повести “Шинел” Акаки Акакиевич буда, дар орзуи китобхон ҳамон гуна нав пӯсида мераванд. Ба ҳар ҳол, китоби бечора инак, баъди 33 сол варақ зада хонда шуда буд. Ин воқеан, аламовар аст, чун теъдоди китобҳои китобхона он қадар зиëд набуданд.

Ҳасолони муҳтарам! Ин амаламон то кай идома хоҳад ëфт? Бояд мо худамон роҳи ҳалли ин мушкилотро ëбем. Зеро китоб ягона роҳнамоест, ки хонандаро ба роҳи дурусти зиндагӣ ҳидоят менамояд. Имконияти ҷавонон ҷиҳати омӯхтани илмҳои муосир хеле фаровон буда, барои ин аз ҷониби мо – ҷавонон, танҳо кӯшишу ғайрат мебояд, то ба сатҳи баландтари донишу маърифат расида, оянда дар зиндагӣ ва кору фаъолиятамон боиси ифтихори давлату миллати соҳибистиқлоли хеш бошем. Мо агар хоҳем, ки ҳамчунон қадамҳои устувори Тоҷикистони соҳибистиқлолро рӯз то рӯз дар роҳи пешрафти сиëсию иқтисодӣ ва иҷтимоию фарҳангӣ бинем, бояд ба китоб рӯ оварем. Ояндаи кишвар дар дасти мо – ҷавонон аст. Бинобар ин, худшиносии миллӣ, дӯст доштани фарҳанг, сермутолеа буданро мароми худ қарор дода, бо донишҳои муосир лоиҳаҳои беҳтаринро дар сатҳи байналмилалӣ пешкаш намоем. Бо методу усулҳои нави таълим дар пешрафти ҷомеа суботкорона бояд саҳм гузорем. Чунки мо – ҷавонон ояндаи миллатем!

Муҳаммадҷони ФАЙЗИМАД, донишҷӯи ДДФСТ ба номи М. Турсунзода