ҶАВОНОН
Шанбе 20 Апрел 2024 04:17
Асосгузори интернет-мағозаи Amazon Ҷефф Безос ба муддати 6 соат аз Билл Гейтс, асосгузори Microsoft пеш гузашта, дар рӯйхати сарватмандтарин ашхоси сайёра мақоми аввалро гирифт.
Тавре аз маълумоти маҷаллаи Forbes бармеояд, дороии ҷаноби Безос дар муддати як шабонарӯз ба андозаи 10 миллиард доллар зиёд гардид. Нишондодҳои ҳисоботи семоҳаи ширкати Amazon таҳлилгаронро ба ҳайрат овард. Саҳмияҳои ширкат ба андозаи 13% зиёд гардиданд. Агентии Bloomberg дороии ин тоҷири сарватмандро 93,8 миллиард, маҷаллаи Forbes бошад, 93,1 миллиард доллар баҳогузорӣ намуданд. Аммо баъди 6 соат, баъди анҷом ёфтани савдо, саҳмияҳои он якбора ба 3% паст фаромаданд ва Билл Гейтс аз нав мақоми аввалро соҳиб гашт.
Безос моҳи марти соли 2017 дар рӯйхати сарватмандтарин ашхоси сайёра ҷои дуюмро соҳиб шуд. Он замон дороии ӯ дар муддати як шабонарӯз ба анзодаи 1,5 миллиард зиёд гардид. Дороии ӯ ва Билл Гейтс аз 90 миллиард боло шуд, ки ин нишондиҳанда аз маҷмӯи маҳсулоти дохилии Эфиопия ва Шри-Ланка зиёдтар аст.
АЙЁМИ ТАВЛИДИ ОРЗУҲО
Ҷефф Безос соли 1964 ба дунё омадааст. Ӯ аз чорсолагӣ дар тарбияи модар ва падарандараш Мигел Базос ба воя расид. Вале бобои модариаш Лоуренс Престон, ки директори минтақавии Комиссияи энергияи ҳастаии ИМА буд, дар тарбияи ӯ нақши муҳим дорад. Маҳз ӯ ба Ҷефф нозукиҳои компютерро омӯзонд.
Ҳанӯз аз хурдсолӣ Ҷефф ҳар гуна навгониҳо ва ихтироъкориҳоро дӯст медошт. Бо шавқи зиёд ашёҳои шикаставу бекоршударо таъмир ва дуруст мекард ва хеле хуб сарфаҳм мерафт, ки ашёҳо чӣ гуна сохта шудаанд. Ӯ аз хурдӣ орзуи кайҳоннавард шуданро дар дил мепарварид. Ҷеффи хурдсол гоҳ плитаи бо нурҳои офтоб коркунанда месохту гоҳе киштӣ дар болишти ҳавоӣ, гоҳ робот ихтироъ мекарду гоҳе лазеру сигналҳои бонгдиҳандае, ки ҳамчун системаи бехатарӣ кор карда, бародару хоҳаронашро аз хона берун мекарданд.
ҶАВОНТАРИН ВИТСЕ-ПРЕЗИДЕНТ
Безос мактаби миёнаро бо нишондиҳандаҳои хуб хатм намуда, ба факултаи физикаи Донишгоҳи Принстон дохил шуд, вале баъдтар соҳаи информатика ва лоиҳакашии системаҳои барқиро афзалтар донист.
Безос соле чанд дар ширкатҳои тиҷоратӣ ва бонкҳо фаъолият намуд. Ӯ дар синни 29-солагӣ аллакай ба мартабаҳои баланд расида, соҳибобрӯ гардида буд. Ӯ ҷавонтарин витсе-президенти фонди D.E.Shaw буд. Замоне дар сараш андешаи созмон додани тиҷорати шахсӣ ба вуҷуд омад ва дарк кард, ки нақшаҳоро дар ширкатҳои бегона амалӣ кардан душвор аст. Безос медид, ки шумораи истифодабарандагони интернет дар як сол ба андозаи 2300% зиёд мегардад ва андеша кард, ки аз ин чӣ гуна истифода кардан метавон: ӯ тасмим гирифт, ки фурӯши китобҳоро тариқи интернет ба роҳ мемонад.
САРФАИ ПУЛ ВА ВАҚТ
Тасмими мазкур якчанд омилҳо дошт. Аввал ин ки китобҳо бо тиражи зиёд нашр мешуданду ба якдигар айният доштанд: онҳоро қабл аз харидан варақ задан шарт набуд, танҳо ба муқоваи онҳо нигаристан кофӣ буд. Дуюм ин ки аксари китобҳоро дар ИМА ду дистрибютори калон паҳн мекард ва соҳиби муассиса бо миқдори зиёди нашрияҳои алоҳида кор намекард. Ғайр аз ин, дар ҷаҳон шумораи зиёди китобҳое нашр мешуданд, ки мағозаҳои муқаррарии китобфурӯшӣ чунин захираи зиёди китобҳоро дар худ ғунҷонда наметавонистанд. Имрӯз чунин онлайн-фурӯшҳо пул ва вақти харидорро сарфа мекунанд. Онҳо бо мақсади ба вуҷуд овардани арзиши ҳаққонӣ барои муштариёни худ аз интернет истифода мебаранд.
АМАЗОН
Нахустин чунин сайти Базос моҳи июли соли 1995 рӯи кор омад. Он 30 рӯзи аввал бе реклама ва дастгирӣ фаъолият намуд, вале шумораи дархостҳо босуръат меафзуд. Аллакай моҳи сентябри ҳамон сол даромади якҳафтаина 20 ҳазор долларро ташкил дода, дархостҳо ба тамоми штатҳои ИМА ва ба зиёда аз 40 кишвари дигари олам фиристода мешуданд. Сайти Amazon барои ҳама дастрас ва дар он ҳама чизро пайдо кардан мумкин буд. Дар ҳоле ки аксари чунин ширкатҳо бар асари буҳрони молиявӣ аз фаъолият бозмонданд, ҳамоно шумораи муштариёни Amazon меафзуд.
Дар мағозаҳои Amazon баъди як соли фаъолият компакт-дискҳо, матоъҳо ва ашёҳои барқӣ пайдо шуданд. Имрӯз дар он зиёда аз 30 навъи молу маҳсулот, аз қабили бозичаҳои кӯдакона, маводи хӯрокворӣ, молу ашё барои хона, молу ашёи варзишӣ ва ғайраҳо ба фурӯш бароварда мешаванд. Ҳамин тариқ, арзиши ширкати Amazon зиёда аз 500 миллиард доллар боло рафт.
САРФАКОРӢ – ОМИЛИ МУВАФФАҚИЯТ
Безос ба Сиэтл кӯч баст, то ширкати шахсиашро таъсис диҳад. Нахуст барои бунёди таҳкурсӣ 300 ҳазор доллар сарф гардид, ки онро модар ва падарандараш ба ӯ туҳфа намуданд. Барои сохтани дафтари корӣ пул набуд ва кормандон дар хонаи Безос фаъолият мекарданд. Баъдан таҳхонаи як маркази мусиқиро ба иҷора гирифтанд. Безос дари чӯбини ҳуҷраашро, ки ба пояҳои металлӣ маҳкам карда шуда буд, ҳамчун мизи корӣ истифода намуда буд. Он нахустин мизи кориаш маҳсуб меёфт. То имрӯз мизҳои кории ӯ аз тахтаҳои чӯбини дорои пояҳои металӣ сохта шудаанд. Безос шахси сарфакорест, ки дар ширкати худ ва ҳатто дар утоқи кориаш низ аз мебелҳои қиматбаҳо истифода намекунад.
ҚОИДАҲОИ МУОМИЛОТ
Ҷефф Безос дар мавриди ба кор қабул кардани коргарони кироя хеле эҳтиёткор аст: ҳар як корманди нав бояд барои боқимондаҳо таҳкурсӣ бошад. Безос ба он бовар аст, ки барои таҳияи лоиҳаҳо бояд гурӯҳҳои хурд кор кунанд. Ӯ чунин андеша дорад: “Агар аъзои гурӯҳро бо ду питса сер карда натавонӣ, пас онҳо бисёранд”. Базос чунин меҳисобад, ки тафаккури фардӣ бояд аз тафаккури гурӯҳӣ афзалтар бошад. Ӯ иҷрои вазифаҳои бузургро ба зиммаи нафароне мегузорад, ки аз уҳдаашон мебароянд. Ин тоҷир нафарони бемасъулиятро бад мебинаду метавонад аз ҳар як нафари тобеи худ чунин суол кунад: “Шумо танбалед ва ё бемасъулият? Барои ҳалли ин мушкилӣ тафаккури инсониро истифода бояд кард”.
Барои Безос риояи қонуну қоида аз ҳама муҳимтар аст. Ин аст, ки ӯ соли 2014 ба кормандонаш барои аз кор озод шудан аз 2000 то 5000 долларӣ пешниҳод намуд. “Ин бо он мақсад буд, ки корманд андеша кунад: ҳамин кор барояш даркор ҳаст ё не? Агар шахс муддати тӯлонӣ дар ширкате кор кунад, ки дар асл писандаш нест, ин ҳам барои худи ӯ нохуб аст, ҳам барои ширкат”, - мегӯяд Базос.
ДӮСТДОРИ РАҚОБАТ
Безос дӯстдори рақобати шадид мебошад. Вақте ӯ бо ширкати Quidsi, ки ба фурӯши молҳои кӯдакона тавассути интернет машғул буд, ба рақобат пардохт, дар Amazon барномаеро барои волидони ҷавон роҳандозӣ намуда, ба муштариён нархҳои нисбатан арзонро пешниҳод кард. Соли 2010 рақибони ӯ маҷбур шуданд, ки ширкати худро ба Безос бо арзиши 550 миллион доллар фурӯшанд.
ТОҶИРИ САХОВАТПЕША
Безос шахси олиҳиммату саховатпеша низ ҳаст. Ӯ ҳамроҳи завҷааш, ки нависандаи муваффақест, соҳиби фонди хайрияи оилавӣ мебошанд, ки донишгоҳҳо, осорхонаҳо, марказҳои илмӣ ва муассисаҳои таълимиро маблағгузорӣ мекунад.
Тавре аз маълумоти маҷаллаи Forbes бармеояд, дороии ҷаноби Безос дар муддати як шабонарӯз ба андозаи 10 миллиард доллар зиёд гардид. Нишондодҳои ҳисоботи семоҳаи ширкати Amazon таҳлилгаронро ба ҳайрат овард. Саҳмияҳои ширкат ба андозаи 13% зиёд гардиданд. Агентии Bloomberg дороии ин тоҷири сарватмандро 93,8 миллиард, маҷаллаи Forbes бошад, 93,1 миллиард доллар баҳогузорӣ намуданд. Аммо баъди 6 соат, баъди анҷом ёфтани савдо, саҳмияҳои он якбора ба 3% паст фаромаданд ва Билл Гейтс аз нав мақоми аввалро соҳиб гашт.
Безос моҳи марти соли 2017 дар рӯйхати сарватмандтарин ашхоси сайёра ҷои дуюмро соҳиб шуд. Он замон дороии ӯ дар муддати як шабонарӯз ба анзодаи 1,5 миллиард зиёд гардид. Дороии ӯ ва Билл Гейтс аз 90 миллиард боло шуд, ки ин нишондиҳанда аз маҷмӯи маҳсулоти дохилии Эфиопия ва Шри-Ланка зиёдтар аст.
АЙЁМИ ТАВЛИДИ ОРЗУҲО
Ҷефф Безос соли 1964 ба дунё омадааст. Ӯ аз чорсолагӣ дар тарбияи модар ва падарандараш Мигел Базос ба воя расид. Вале бобои модариаш Лоуренс Престон, ки директори минтақавии Комиссияи энергияи ҳастаии ИМА буд, дар тарбияи ӯ нақши муҳим дорад. Маҳз ӯ ба Ҷефф нозукиҳои компютерро омӯзонд.
Ҳанӯз аз хурдсолӣ Ҷефф ҳар гуна навгониҳо ва ихтироъкориҳоро дӯст медошт. Бо шавқи зиёд ашёҳои шикаставу бекоршударо таъмир ва дуруст мекард ва хеле хуб сарфаҳм мерафт, ки ашёҳо чӣ гуна сохта шудаанд. Ӯ аз хурдӣ орзуи кайҳоннавард шуданро дар дил мепарварид. Ҷеффи хурдсол гоҳ плитаи бо нурҳои офтоб коркунанда месохту гоҳе киштӣ дар болишти ҳавоӣ, гоҳ робот ихтироъ мекарду гоҳе лазеру сигналҳои бонгдиҳандае, ки ҳамчун системаи бехатарӣ кор карда, бародару хоҳаронашро аз хона берун мекарданд.
ҶАВОНТАРИН ВИТСЕ-ПРЕЗИДЕНТ
Безос мактаби миёнаро бо нишондиҳандаҳои хуб хатм намуда, ба факултаи физикаи Донишгоҳи Принстон дохил шуд, вале баъдтар соҳаи информатика ва лоиҳакашии системаҳои барқиро афзалтар донист.
Безос соле чанд дар ширкатҳои тиҷоратӣ ва бонкҳо фаъолият намуд. Ӯ дар синни 29-солагӣ аллакай ба мартабаҳои баланд расида, соҳибобрӯ гардида буд. Ӯ ҷавонтарин витсе-президенти фонди D.E.Shaw буд. Замоне дар сараш андешаи созмон додани тиҷорати шахсӣ ба вуҷуд омад ва дарк кард, ки нақшаҳоро дар ширкатҳои бегона амалӣ кардан душвор аст. Безос медид, ки шумораи истифодабарандагони интернет дар як сол ба андозаи 2300% зиёд мегардад ва андеша кард, ки аз ин чӣ гуна истифода кардан метавон: ӯ тасмим гирифт, ки фурӯши китобҳоро тариқи интернет ба роҳ мемонад.
САРФАИ ПУЛ ВА ВАҚТ
Тасмими мазкур якчанд омилҳо дошт. Аввал ин ки китобҳо бо тиражи зиёд нашр мешуданду ба якдигар айният доштанд: онҳоро қабл аз харидан варақ задан шарт набуд, танҳо ба муқоваи онҳо нигаристан кофӣ буд. Дуюм ин ки аксари китобҳоро дар ИМА ду дистрибютори калон паҳн мекард ва соҳиби муассиса бо миқдори зиёди нашрияҳои алоҳида кор намекард. Ғайр аз ин, дар ҷаҳон шумораи зиёди китобҳое нашр мешуданд, ки мағозаҳои муқаррарии китобфурӯшӣ чунин захираи зиёди китобҳоро дар худ ғунҷонда наметавонистанд. Имрӯз чунин онлайн-фурӯшҳо пул ва вақти харидорро сарфа мекунанд. Онҳо бо мақсади ба вуҷуд овардани арзиши ҳаққонӣ барои муштариёни худ аз интернет истифода мебаранд.
АМАЗОН
Нахустин чунин сайти Базос моҳи июли соли 1995 рӯи кор омад. Он 30 рӯзи аввал бе реклама ва дастгирӣ фаъолият намуд, вале шумораи дархостҳо босуръат меафзуд. Аллакай моҳи сентябри ҳамон сол даромади якҳафтаина 20 ҳазор долларро ташкил дода, дархостҳо ба тамоми штатҳои ИМА ва ба зиёда аз 40 кишвари дигари олам фиристода мешуданд. Сайти Amazon барои ҳама дастрас ва дар он ҳама чизро пайдо кардан мумкин буд. Дар ҳоле ки аксари чунин ширкатҳо бар асари буҳрони молиявӣ аз фаъолият бозмонданд, ҳамоно шумораи муштариёни Amazon меафзуд.
Дар мағозаҳои Amazon баъди як соли фаъолият компакт-дискҳо, матоъҳо ва ашёҳои барқӣ пайдо шуданд. Имрӯз дар он зиёда аз 30 навъи молу маҳсулот, аз қабили бозичаҳои кӯдакона, маводи хӯрокворӣ, молу ашё барои хона, молу ашёи варзишӣ ва ғайраҳо ба фурӯш бароварда мешаванд. Ҳамин тариқ, арзиши ширкати Amazon зиёда аз 500 миллиард доллар боло рафт.
САРФАКОРӢ – ОМИЛИ МУВАФФАҚИЯТ
Безос ба Сиэтл кӯч баст, то ширкати шахсиашро таъсис диҳад. Нахуст барои бунёди таҳкурсӣ 300 ҳазор доллар сарф гардид, ки онро модар ва падарандараш ба ӯ туҳфа намуданд. Барои сохтани дафтари корӣ пул набуд ва кормандон дар хонаи Безос фаъолият мекарданд. Баъдан таҳхонаи як маркази мусиқиро ба иҷора гирифтанд. Безос дари чӯбини ҳуҷраашро, ки ба пояҳои металлӣ маҳкам карда шуда буд, ҳамчун мизи корӣ истифода намуда буд. Он нахустин мизи кориаш маҳсуб меёфт. То имрӯз мизҳои кории ӯ аз тахтаҳои чӯбини дорои пояҳои металӣ сохта шудаанд. Безос шахси сарфакорест, ки дар ширкати худ ва ҳатто дар утоқи кориаш низ аз мебелҳои қиматбаҳо истифода намекунад.
ҚОИДАҲОИ МУОМИЛОТ
Ҷефф Безос дар мавриди ба кор қабул кардани коргарони кироя хеле эҳтиёткор аст: ҳар як корманди нав бояд барои боқимондаҳо таҳкурсӣ бошад. Безос ба он бовар аст, ки барои таҳияи лоиҳаҳо бояд гурӯҳҳои хурд кор кунанд. Ӯ чунин андеша дорад: “Агар аъзои гурӯҳро бо ду питса сер карда натавонӣ, пас онҳо бисёранд”. Базос чунин меҳисобад, ки тафаккури фардӣ бояд аз тафаккури гурӯҳӣ афзалтар бошад. Ӯ иҷрои вазифаҳои бузургро ба зиммаи нафароне мегузорад, ки аз уҳдаашон мебароянд. Ин тоҷир нафарони бемасъулиятро бад мебинаду метавонад аз ҳар як нафари тобеи худ чунин суол кунад: “Шумо танбалед ва ё бемасъулият? Барои ҳалли ин мушкилӣ тафаккури инсониро истифода бояд кард”.
Барои Безос риояи қонуну қоида аз ҳама муҳимтар аст. Ин аст, ки ӯ соли 2014 ба кормандонаш барои аз кор озод шудан аз 2000 то 5000 долларӣ пешниҳод намуд. “Ин бо он мақсад буд, ки корманд андеша кунад: ҳамин кор барояш даркор ҳаст ё не? Агар шахс муддати тӯлонӣ дар ширкате кор кунад, ки дар асл писандаш нест, ин ҳам барои худи ӯ нохуб аст, ҳам барои ширкат”, - мегӯяд Базос.
ДӮСТДОРИ РАҚОБАТ
Безос дӯстдори рақобати шадид мебошад. Вақте ӯ бо ширкати Quidsi, ки ба фурӯши молҳои кӯдакона тавассути интернет машғул буд, ба рақобат пардохт, дар Amazon барномаеро барои волидони ҷавон роҳандозӣ намуда, ба муштариён нархҳои нисбатан арзонро пешниҳод кард. Соли 2010 рақибони ӯ маҷбур шуданд, ки ширкати худро ба Безос бо арзиши 550 миллион доллар фурӯшанд.
ТОҶИРИ САХОВАТПЕША
Безос шахси олиҳиммату саховатпеша низ ҳаст. Ӯ ҳамроҳи завҷааш, ки нависандаи муваффақест, соҳиби фонди хайрияи оилавӣ мебошанд, ки донишгоҳҳо, осорхонаҳо, марказҳои илмӣ ва муассисаҳои таълимиро маблағгузорӣ мекунад.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед