аз лиҳози миқдору сифат хуб шудааст

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯзҳои нахустини соҳибистиқлолӣ ба масъалаи илму дониш назари махсус зоҳир гардида, ҷиҳати рушду инкишоф ва баробар будани он ба талаботи сатҳи ҷаҳонӣ чораҳои зарурӣ андешида мешаванд. Ҷавонон, ки қишри созандаву ояндаи кишвар маҳсуб меёбанд, бо таваҷҷуҳ ба раванди рушди соҳаҳои гуногуни ҷумҳурӣ ба фаъолияти илмӣ машғул буда, ба дастовардҳои хубе ноил гардида истодаанд. Яке аз механизмҳое, ки имрӯз ҷавонони соҳибилмро гирди ҳам овардааст, ин дар фазои илмии кишвар фаъолият намудани Шӯрои олимони ҷавони (ШОҶ) ҷумҳурӣ ба ҳисоб меравад.

Шӯрои олимони ҷавон солҳои 50-уми асри гузашта таъсис ёфта, дар солҳои соҳибистиқлолӣ, аниқтараш соли 2015, низомномаи он аз нав қабул шуд. Ҳоло он дорои 18 бюро буда, 200 нафар олимону муҳаққиқони ҷавон аъзои Шӯроянд.

Тибқи Низомнома ШОҶ ҳар моҳ на кам аз ду маротиба семинарҳои илмӣ-амалиро баргузор менамояд. Инчунин барои дар сатҳи зарурӣ пешвоз гирифтани ҳафтаи ҷавонон ҳар сол аз ҷониби ШОҶ конференсияи байналмилалӣ зери унвони “Нақши ҷавонон дар рушди илм, инноватсия ва технология” гузаронида мешавад, ки ҳадаф аз он саҳм гузоштан дар рушди илми кишвар мебошад.

Имрӯз дар радифи фаъолияти Шӯрои олимони ҷавон аз ҷониби Ҳукумати мамлакат ҷиҳати дастгирӣ ва ҳавасмандгардонии олимону муҳаққиқони ҷавон, ки ба илм сару кор доранд, корҳои зиёдеро ба анҷом расонидааст, ки яке аз онҳо таъсиси Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавон мебошад.

Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавоне, ки дар соҳаи илму техника корҳои намоён анҷом додаанд, бо мақсади рушду инкишофи иқтидори илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳавасманд намудани фаъолияти эҷодии олимони ҷавон мутобиқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 августи соли 1998, №301 “Оид ба тасдиқ намудани Низомнома дар бораи Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавоне, ки дар соҳаи илм ва техника корҳои намоён анҷом додаанд” таъсис дода шудааст.

Шумораи ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ 12 (дувоздаҳ) адад буда, маблағи ҳар кадоми он баробар ба 1000 (ҳазор) долари ШМА мебошад.

Бояд ёдрас шуд, ки Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои тадқиқоти илмию амалӣ дар самтҳои зерин – барои тадқиқоти илмие, ки ба инкишофи илмҳои бунёдӣ, гуманитарӣ, техникӣ, табиатшиносӣ ва тиб мусоидат менамояд ва барои коркард ва азхудкунии техника, материалҳо ва технологияи пешқадам, ки суръати афзоиш ва самаранокии пешрафти иқтисодиёту иқтидори мудофиавии мамлакатро мустаҳкам менамоянд, дода мешавад.

Барои дарёфти Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавон ҳар сол Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш озмун эълон менамояд ва дар доираи озмун ғолибони ҷоиза муайян ва мукофотонида мешаванд. То имрӯз даҳҳо нафар олимони ҷавон бо ҷоизаи мазкур сазовор гардида, он аз ҷониби Пешвои миллат ба ғолибон супорида шудааст.  

Чун имрӯз ҷавонон бо дасту дили гарм ба илм машғуланд, ояндаи илм низ тобнок хоҳад буд. Аҳлиддин Саидмуминов, яке аз олимони ҷавон ва дорандаи Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавон, ин нуктаро таъқид намуда гуфт: “Мо мушоҳида мекунем, ки имрӯз ҷавонони мо чӣ гуна ба илм таваҷҷуҳ доранд. Бо боварӣ метавон гуфт, ки ояндаи илми Тоҷикистон умедбахш аст. Илми мо ҳатман ба қуллаи мурод рафта мерасад, ки ин, албатта, ифтихори мост”.

Ба таъкиди Фаридун Давлатов, олими ҷавони дигар ва дорандаи Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ бошад, “дар қиёс ба солҳои пешин машғул шудани ҷавонон ба корҳои илмӣ ҳам миқдоран ва ҳам сифатан бараъло фарқ мекунад”.   

“Аслан машғул шудан ба корҳои илмӣ-тадқиқотӣ кори осон нест. Чун вақте ки шахс ба фаъолияти илмӣ сару кор мегирад, бояд дар ҳамон соҳа ва ё самте ки интихоб намудааст навоварӣ намояд. Аз ин хотир, албатта ин чиз мушкилоти худашро дорад. Нафаре мегӯяд, ки илм ба осонӣ ба даст меояд, ин комилан нодуруст аст. Дар ин самт мушкилӣ ба он маъное, ки мо пештар мефаҳмидем, албатта нест, лекин дигар душвориҳо ҷой дорад, ки танҳо заҳмат кашидан лозим аст, то ҳамаи он бартараф гардаду ба ҳамон ҳадафи аслии худ рафта расем. Имрӯз шароит барои инкишофу рушд ва машғул шудан ба корҳои илмӣ – тадқиқотӣ дар ҷумҳурӣ дар доираи фаъолияти ҳам муассисаҳои олӣ ва ҳам муассисаҳои таълимӣ фароҳам оварда шудааст. Танҳо истифода бурдан лозим аст”, - гуфт Фаридун Давлатов.

Дар воқеъ, фаъолияти Шӯрои олимони ҷавон ва таъсиси Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавон дар соҳаи илм аз ҷониби Ҳукумати кишвар аз намунаҳои олии таваҷҷуҳи роҳбарияти олии мамлакат нисбати ҷавонони моил ба илм маҳсуб ёфта, дар ин росто танҳо олимону муҳаққиқони ҷавонро мебояд то аз ин ҳама имкониятҳо самаранок истифода намоянду бо фаъолияти илмии хеш саҳми худро дар рушди илми кишвар гузоранд.