Хабарҳои кӯтоҳ
Шанбе 21 Декабр 2024 07:50
Ҳукуматдорони қазоқ ният доранд неругоҳи барқии ҳастаӣ бунёд намоянд. Зикр намудан бамаврид аст, ки ин кишвар таҷрибаи кориро бо чархаҳои ҳастаӣ соҳиб аст. Даврони шӯравӣ дар мавзеи Оқтов чунин неругоҳ бо тавоноии начандон бузург фаъолият дошт.
Масъалаи бунёди неругоҳи ҳастаӣ дар Қазоқистон чандин маротиба дар сатҳи ҳукумат бардошта шудааст. Дафъаи охир 8 феврал президент Қосимҷомарт Тоқаев дар ҷаласаи васеи ҳукумат изҳор намуд, ки бе неруи атомӣ иқтисодиёт хароб гашта, пешсафӣ дар минтақа аз даст меравад. Ба андешаи Тоқаев рушди неруи барқии ҳастаӣ боис мегардад, даврони бо ангишт истеҳсол намудани неруи барқ фано ёбад.
Ҳанӯз даврони роҳбарии Нурсултон Назарбоев, соли 2013 комиссияи ҳукуматӣ оиди муайян намудани мавзеи бунёди неругоҳи ҳастаӣ таъсис ёфта буд. Комиссия шаҳраки Улкенро писандид, ки пеш аз ин ҳам ин мавзеъ интихоб шуда буд.
Мувофиқи ҳисобу китоби президент Тоқаев норасоии неруи барқ мебоист камаш пас аз 8 сол эҳсос мегашт. Лекин қазоқистониҳо онро аллакай ҳис доранд. Аз ин хотир, ҳукуматдорони қазоқ ба ташвиш афтода, саъй доранд бо бунёди неругоҳи ҳастаӣ норасоиро пӯшонанд. Айни замон норасоии неруи барқ аз ҳисоби хариди он аз Русия пур карда мешавад. Лек он гарон меафтад.
Ҳоло ҳукуматдорони қазоқ бобати бунёди неругоҳи ҳастаӣ ба як қарор наомадаанд. Вазорати энергетикаи Қазоқистон технологияи шаш кишвари истеҳсолкунандаи чархаҳои ҳастаӣ, аз ҷумла “Росатом”-и Русияро мавриди омӯзиш қарор додаанд.
Охири соли гузашта сафири Русия дар Қазоқистон Алексей Бородавкин бунёди неругоҳи барқи ҳастаиро барои ин кишвар муҳим шумурда, гуфтаааст, ки Русия омодааст, онро бунёд созад. “Ширкати давлатии Русия бобати бунёди неругоҳҳои ҳастаӣ таҷрибаи бой дорад. Агар Қазоқистон ба сифати пудратчӣ “Росатом”-ро интихоб намояд, хато нахоҳад кард”, - изҳор доштааст сафир.
Баробари Қазоқистон, ҳамчунин Ӯзбекистон дар пайи бунёди неругоҳи ҳастаӣ шудааст. Аз ин хусус қарордод байни ҳукуматҳои Русия ва Ӯзбекистон соли 2018 ба имзо расида буд. Неругоҳи оянда аз рӯи лоиҳаи неругоҳи амалкунандаи Нововоронежск – 2 (Русия) сохта мешавад. Ҷойи бунёди он канори кӯли Тузкон (вилояти Ҷиззах) интихоб шудааст.
Ба иловаи Қазоқистону Ӯзбекистон кишвари сеюми минтақа – Қирғизистон низ дар фикри бунёди неругоҳи ҳастаист. Ҳукуматдорони қирғиз бо ширкати “Росатом” ҳуҷҷат ба имзо расонда, дар фикри бунёди неругоҳи хурди ҳастаӣ мебошанд.
Ба масъалаи бунёди неругоҳҳои ҳастаӣ дахл карда, Олег Малгинов, сафири Русия дар Ӯзбекистон чунин гуфтааст: “Кадом давлате ҳар чи тезтар ба бунёди неругоҳи ҳастаӣ пардозад, пас ҳамон ба фурӯши неруи барқ дар минтақа машғул мегардад. Рақобат вуҷуд дорад, пас набояд таъхир кард”.
Гуфтаҳои сафир далели он аст, ки “ҳамсояи калон” хоҳони афзоиш бахшидани фаъолнокии худ дар минтақа аст. Вобаста ба масоили энерегетикӣ кишварҳои минтақа, дар мисоли Қазоқистон ва Ӯзбекистон мехоҳанд пештоз бошанд.
Тоҷикистон дар минтақа ягона кишварест, ки дорои захираҳои бойи обию энергетикист. Ба бунёди неругоҳҳои ҳастаӣ ҳеҷ эҳтиёҷ надорад. Бо иқтидори пурра ба кор пардохтани танҳо НБО Роғун кишвари Тоҷикистон дар минтақа, бе ягон васвасаю ҳамгома, метавонад пешсафу пештоз бошад.
Т. ДАВЛАТ,
“ҶТ”
Масъалаи бунёди неругоҳи ҳастаӣ дар Қазоқистон чандин маротиба дар сатҳи ҳукумат бардошта шудааст. Дафъаи охир 8 феврал президент Қосимҷомарт Тоқаев дар ҷаласаи васеи ҳукумат изҳор намуд, ки бе неруи атомӣ иқтисодиёт хароб гашта, пешсафӣ дар минтақа аз даст меравад. Ба андешаи Тоқаев рушди неруи барқии ҳастаӣ боис мегардад, даврони бо ангишт истеҳсол намудани неруи барқ фано ёбад.
Ҳанӯз даврони роҳбарии Нурсултон Назарбоев, соли 2013 комиссияи ҳукуматӣ оиди муайян намудани мавзеи бунёди неругоҳи ҳастаӣ таъсис ёфта буд. Комиссия шаҳраки Улкенро писандид, ки пеш аз ин ҳам ин мавзеъ интихоб шуда буд.
Мувофиқи ҳисобу китоби президент Тоқаев норасоии неруи барқ мебоист камаш пас аз 8 сол эҳсос мегашт. Лекин қазоқистониҳо онро аллакай ҳис доранд. Аз ин хотир, ҳукуматдорони қазоқ ба ташвиш афтода, саъй доранд бо бунёди неругоҳи ҳастаӣ норасоиро пӯшонанд. Айни замон норасоии неруи барқ аз ҳисоби хариди он аз Русия пур карда мешавад. Лек он гарон меафтад.
Ҳоло ҳукуматдорони қазоқ бобати бунёди неругоҳи ҳастаӣ ба як қарор наомадаанд. Вазорати энергетикаи Қазоқистон технологияи шаш кишвари истеҳсолкунандаи чархаҳои ҳастаӣ, аз ҷумла “Росатом”-и Русияро мавриди омӯзиш қарор додаанд.
Охири соли гузашта сафири Русия дар Қазоқистон Алексей Бородавкин бунёди неругоҳи барқи ҳастаиро барои ин кишвар муҳим шумурда, гуфтаааст, ки Русия омодааст, онро бунёд созад. “Ширкати давлатии Русия бобати бунёди неругоҳҳои ҳастаӣ таҷрибаи бой дорад. Агар Қазоқистон ба сифати пудратчӣ “Росатом”-ро интихоб намояд, хато нахоҳад кард”, - изҳор доштааст сафир.
Баробари Қазоқистон, ҳамчунин Ӯзбекистон дар пайи бунёди неругоҳи ҳастаӣ шудааст. Аз ин хусус қарордод байни ҳукуматҳои Русия ва Ӯзбекистон соли 2018 ба имзо расида буд. Неругоҳи оянда аз рӯи лоиҳаи неругоҳи амалкунандаи Нововоронежск – 2 (Русия) сохта мешавад. Ҷойи бунёди он канори кӯли Тузкон (вилояти Ҷиззах) интихоб шудааст.
Ба иловаи Қазоқистону Ӯзбекистон кишвари сеюми минтақа – Қирғизистон низ дар фикри бунёди неругоҳи ҳастаист. Ҳукуматдорони қирғиз бо ширкати “Росатом” ҳуҷҷат ба имзо расонда, дар фикри бунёди неругоҳи хурди ҳастаӣ мебошанд.
Ба масъалаи бунёди неругоҳҳои ҳастаӣ дахл карда, Олег Малгинов, сафири Русия дар Ӯзбекистон чунин гуфтааст: “Кадом давлате ҳар чи тезтар ба бунёди неругоҳи ҳастаӣ пардозад, пас ҳамон ба фурӯши неруи барқ дар минтақа машғул мегардад. Рақобат вуҷуд дорад, пас набояд таъхир кард”.
Гуфтаҳои сафир далели он аст, ки “ҳамсояи калон” хоҳони афзоиш бахшидани фаъолнокии худ дар минтақа аст. Вобаста ба масоили энерегетикӣ кишварҳои минтақа, дар мисоли Қазоқистон ва Ӯзбекистон мехоҳанд пештоз бошанд.
Тоҷикистон дар минтақа ягона кишварест, ки дорои захираҳои бойи обию энергетикист. Ба бунёди неругоҳҳои ҳастаӣ ҳеҷ эҳтиёҷ надорад. Бо иқтидори пурра ба кор пардохтани танҳо НБО Роғун кишвари Тоҷикистон дар минтақа, бе ягон васвасаю ҳамгома, метавонад пешсафу пештоз бошад.
Т. ДАВЛАТ,
“ҶТ”
Рӯзнома
