Хабаргузории “forumdaily.com” рӯйхати бист кишварро нашр намуд, ки он ҷо нисбати муҳоҷирон, яъне афроди бо ҳар сабаб тарки зодгоҳ намуда, чӣ гуна муносибат доранд ва эшон ба он ҷо афтода, то кадом сатҳ мутобиқ шуда метавонанд.

Рӯйхати овардаи хабаргузориро Африқои ҷанубӣ анҷом бахшида, ин ҷо 2,9 млн. нафар муҳоҷирон иқомат доранд. Ба ин ҷо аксаран аз кишварҳои ҳамсоя ворид мешаванд. Бо сабабҳои беҳдошти сатҳи зиндагӣ ё фирор аз вазъи ногувору номуназзами сиёсии кишварҳои хеш. Воридшавии муҳоҷирон дар ин мулк боиси афзудани ҳисси бегонабадбинӣ ва ҷинояткориҳо шудааст. 

Русия ҷойи ҳаштумро соҳиб шуда, шумори умумии муҳоҷирон 11,6 млн. нафар буда, дар маҷмуъ 8 фоизи аҳолии ин кишварро ташкил медиҳанд. Ба он нигоҳ накарда, ки ҳукумати Русия ҷалби мутахассисони соҳибмаълумотро аз кишварҳои пасошурвӣ пазируфта ва онро чун воситаи афзоиши аҳолӣ ба кор мебарад, лек афзудани одамбадбинӣ миёни русҳо, махсусан гурӯҳҳои фашис-тони навбаромад, идоракунии масъалаи муҳоҷиратро хеле душвор месозад. Илова бар он, бархе аз мансабдорони рус афзоиши сатҳи ҷинояткориҳоро ба муҳоҷирон нисбат медиҳанд. Ҳарчанд ки мувофиқи маълумот, ҷинояти содирнамудаи муҳоҷирон дар нисбати мардуми таҳҷо фоизи хеле ночизро ташкил медиҳад. Сергей Миронов ҳамчун депутат пайваста нисбати муҳоҷирон суханҳои носазо гуфта, ҳоло хоҳони ҷорӣ намудани раводид бо кишварҳои Осиёи Марказӣ мебошад.

Канада дар рӯйхати овардаи хабаргузорӣ ҷойи панҷум гирифта, сиёсати бағоят нек дар ҷодаи муҳоҷират пешгирифтаи ҳукуматдорон боис шуда, ҳамасола ба ин ҷо мардумони зиёд меоянд. Сатҳи баланди зиндагӣ, сифати хуби таълим ва имкони пешравӣ дар ин ё ҷода, муҳоҷиронро ба кишвари “баргҳои заранг” чун оҳанрабо пайваста мекашад.

Олмон дар рӯйхат ҷойи чорумро гирифта, чун сераҳолитарин кишвари узви иттиҳоди Аврупо шинохта шудааст. Дар мулки олмониҳо 15,8 млн. нафар муҳоҷир макон ёфта, 18,8 фоизи аҳолиро ташкил медиҳанд. Системаи бағоят баланди таъминоти иҷтимоӣ, робитаҳои фарҳангӣ бо аксар кишварҳои олам ва аз ҳама муҳим иқтисодиёти тавоно боиси воридшавии мавҷи бешумори муҳоҷирон шудааст. Мувофиқи маълумот Олмон аз рӯи шумори қабули муҳоҷирон ҷойи дуюмро дар олам соҳиб аст.

Ба ИМА 50,6 млн. нафар муҳоҷир роҳ ёфта, аскари эшон аз кишвари ҳамсояи Мексика, Чин, Ҳинд ва Филиппин ба ин ҷо ворид шудаанд. Ба он нигоҳ накарда, ки ИМА дар рӯйхат ҷойи сеюм қарор мегирад, сиёсати тағйирёбанда, вазъи пайваста дигаргуншавандаи иқтисодӣ ва меъёрҳои иҷтимоӣ, дар масъалаи муҳоҷират дар ИМА душвориҳо ҳамоно зиёд аст.

Сархатро кишварҳои арабии Аморати Муттаҳидаи Араб (2) ва Арабистони Саудӣ (1) соҳиб шудаанд. Аморатиҳо барҳақ метавонанд худро намунаи ибрати дигар кишварҳо ҳисобанд. Зеро то 88,1 аҳолиро муҳоҷирон (аз кишварҳои Афғонистон, Ҳинд, Покистон, Бангладеш, Филипиин) ташкил медиҳад. Дар Арабистони Саудӣ саҳми муҳоҷирон дар рӯйхати аҳолӣ 38,6 фоиз аст.

Ҳар ду кишвар дар масъалаи муҳоҷират ва худи муҳоҷирон беҳтарин намунаҳои башардӯстиро нишон медиҳанд. Шояд дар ягон ҷои олам, чун ин ду кишвари арабӣ, муҳоҷирон худро озоду осуда ҳис насозанд. Ҳарчанд ки ин ҷо қонунҳои худро дорост. Чунончи, мумкин қисме аз муҳоҷирон якумр дар Арабистони Саудӣ зист намоянд. Лек аз боиси қонунҳои махсус, табааи ин кишварро гирифта натавонанд. Чунончи, яке аз писарони охирин амири аморати Бухоро якумр дар Арабистони Саудӣ зист ва ин ҷо аз олам гузашт, лек ба гирифтани унвони шаҳрвандӣ мушарраф нашуд.


Т. ДАВЛАТ, “ҶТ”