ФАРҲАНГ
Панҷшанбе 25 Апрел 2024 03:33
Маҳфуз нигоҳ доштани олоти қадима дар хонаҳо зинда нигоҳ доштани таърихи гузаштаи худ ба ҳисоб меравад. Мо аз таърих медонем, ки ҳазорсолаҳо пеш гузаштагони мо лавозимоти рӯзгорро аз чӯбҳо ва оҳанҳо сохта, истифода мебурданд. Нишонаи ин олоти дастиро имрӯз мо дар осорхонаҳо мебинем. Баробари дар осорхонаҳо маҳфуз нигоҳ доштани ашёи таърихӣ ба назар мерасад, ки шаҳрвандони кишвар низ имрӯз ёдгориҳои таърихии халқи тоҷикро дар хонаҳояшон нигоҳ медоранд.
Нозимҷон Усмонов, сокини ноҳияи Бобоҷон Ғафурови вилояти Суғд аз зумраи нафаронест, ки зиёд ба ашёҳои қадимаи халқи тоҷик эҳтиром дорад. Меҳр ва шавқи зиёди ӯ боис ба он гардид, ки як ҳуҷраи хонаи истиқоматиашро ба музей табдил диҳад. Вақте аз дарвозаи калон вориди хонаи амаки Нозимҷон гардидем, дидем, ки деворҳои хонаи ӯ бо нақши қадима оро ёфта, ҳамзамон дар деворҳо кӯзаҳои қадима овехта шудааст. Дар шафати хонамузей бошад, сабадҳо овезон буд.
Амаки Нозимҷон мегӯяд, 10 сол мешавад, ки ба хонамузейи худ ашёи қадимаро ҷамъ меоварад. Аксари ашёи таърихии хонамузейи амаки Низомҷонро мероси модаркалон ва бобояш, ки иштирокчии ҶБВ буд, пур кардааст. Дар баробари ин, худи ӯ низ аз дасти мардум ашёи қадимаро харидорӣ намуда, дар музей ҷамъ овардааст.
Ҳар моҳ ин хонамузейро 10-15 нафар ба таври ройгон тамошо мекунанд. Ҳамчунин, устодони донишгоҳҳо ва таърихнигорони шинохта барои корҳои илмиашон ин хонамузейро истифода мекунанд.
- Сайёҳони хориҷӣ низ ба дидани хонаи ман омаданд ва гуфтанд хонаи як тоҷикро бинед, ки таърихи халқашро зинда нигоҳ медорад. Ҳамчун сайёҳи хориҷӣ аз ин хона шаҳрвандони Ҷумҳурии Мардумии Чин, Русия, Ӯзбекистон ва Қазоқистон дидан кардаанд. Онҳо гуфтанд, халқи тоҷик чӣ қадар таърихи бой дорад ва шаҳрвандонаш ба таърихи худ эҳтиром мегузоранд ва хонаи худро мисли хонаҳои давраи пеш оро додаанд, - гуфт Н. Усмонов.
Сайёҳи рус ба дафтари қайди хонамузей чунин навиштааст: “Удачи и успехов в таком хорошем и полезном деле, как создание таких замечательных народных домов-музеев. 8.08.2014. А. Алсу, зам. директор ЦЦСО”.
Дар ин хонамузей зиёда аз 320 намуди лавозимот ва ашёи қадима нигоҳ дошта мешавад. Қариб ҳамаи ашёҳо нодир ҳастанд ва баъзе ашёҳо таърихи зиёда аз 1000-сола доранд. Ин ҷо қариб 15 намуди кӯза, табақҳои сафолин, чанд намуди қошӯқи чубин, табақҳои аз чӯб сохташуда, ки имрӯз аксар вақт барои истеъмоли шакароб ва қурутоб аз он истифода мекунанд, чанд намуди танӯр, оташдони давраи қадима, сабадҳои гуногун, обдастаҳо, ҷувози майда ва калон, кафшҳои қадима, қайчӣ барои буридани танаи дарахт ва матоъҳо, тарозӯи давраи қадим, лаҷом ва зин барои асп, асбобҳо барои шудгори замин, ба монанди чок, бел ва омоч вуҷуд дорад.
Хонаи амаки Нозимҷон инчунин дорои чароғ, соат, пандус, китобмон, ручкаи давраи пеш, сандуқча барои нигоҳ доштани лавозимоти арӯсон, ҳамзамон чанд намуди матоъҳои миллӣ, ки бо нақш ва нигори миллӣ оро ёфтааст, ҷомаи зардӯзӣ барои мардон, куртаи чакан барои занҳо, рӯймолҳо, тоқиҳои ироқии дастӣ ва тоқӣ барои мардон мебошад.
Дар хонаи дигари амаки Нозимҷон китобмон ва муқаддасоти миллӣ маҳфуз аст. Китобҳои давраи қадима, ки дастӣ, бо хати форсӣ навишта шудаанд ва таърихи зиёда аз 200-сола доранд, дар ин ҷой нигоҳ дошта мешаванд. Дар тарафи дигари хона нишони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон ҷойгир аст, ки аз чӯб сохта шудааст.
- Дидани моли таърих хастагиро аз ман дур мекунад ва ҳар гоҳ ки аз ташвиши зиндагӣ монда мешавам, дар ин хона саёҳат мекунам. Ин хонаро ман бо шавқи худ бунёд кардам. Дидорбинии мардум ва сайёҳон аз хонаи ман бисёр маро хуш омад, - нақл кард амаки Нозимҷон.
Аҳрорхон Хоҷаев, муттахассиси пешбари Раёсати ҷавонон, варзиш ва сайёҳии вилояти Суғд мегӯяд, ин амал барои рушди туризми дохилӣ мусоидат мекунад. Аз ҷиҳати дигар, сохтани хонамузей ҳисси дӯстдорӣ нисбат ба Ватан ва муҳаббати шаҳрвандонро ба арзиҳшои миллӣ меафзояд. Ташкил кардани хонамузей диққати сайёҳонро низ ҷалб мекунад.
Нозимҷон Усмонов дар озмуне бахшида ба 25-солагии Истиқлолияти кишвар дар Душанбе иштирок намуда аз рӯи номинатсияи хонаи беҳтарин ҷойи сеюмро ба даст овард. Ҳамчунин, дар озмунҳои ноҳиявӣ ва вилоятӣ низ ҷойҳои намоёнро ишғол намуда, соҳиби мукофот гардид.
Саодат ИСМОИЛИ, "ҶТ"
Нозимҷон Усмонов, сокини ноҳияи Бобоҷон Ғафурови вилояти Суғд аз зумраи нафаронест, ки зиёд ба ашёҳои қадимаи халқи тоҷик эҳтиром дорад. Меҳр ва шавқи зиёди ӯ боис ба он гардид, ки як ҳуҷраи хонаи истиқоматиашро ба музей табдил диҳад. Вақте аз дарвозаи калон вориди хонаи амаки Нозимҷон гардидем, дидем, ки деворҳои хонаи ӯ бо нақши қадима оро ёфта, ҳамзамон дар деворҳо кӯзаҳои қадима овехта шудааст. Дар шафати хонамузей бошад, сабадҳо овезон буд.
Амаки Нозимҷон мегӯяд, 10 сол мешавад, ки ба хонамузейи худ ашёи қадимаро ҷамъ меоварад. Аксари ашёи таърихии хонамузейи амаки Низомҷонро мероси модаркалон ва бобояш, ки иштирокчии ҶБВ буд, пур кардааст. Дар баробари ин, худи ӯ низ аз дасти мардум ашёи қадимаро харидорӣ намуда, дар музей ҷамъ овардааст.
Ҳар моҳ ин хонамузейро 10-15 нафар ба таври ройгон тамошо мекунанд. Ҳамчунин, устодони донишгоҳҳо ва таърихнигорони шинохта барои корҳои илмиашон ин хонамузейро истифода мекунанд.
- Сайёҳони хориҷӣ низ ба дидани хонаи ман омаданд ва гуфтанд хонаи як тоҷикро бинед, ки таърихи халқашро зинда нигоҳ медорад. Ҳамчун сайёҳи хориҷӣ аз ин хона шаҳрвандони Ҷумҳурии Мардумии Чин, Русия, Ӯзбекистон ва Қазоқистон дидан кардаанд. Онҳо гуфтанд, халқи тоҷик чӣ қадар таърихи бой дорад ва шаҳрвандонаш ба таърихи худ эҳтиром мегузоранд ва хонаи худро мисли хонаҳои давраи пеш оро додаанд, - гуфт Н. Усмонов.
Сайёҳи рус ба дафтари қайди хонамузей чунин навиштааст: “Удачи и успехов в таком хорошем и полезном деле, как создание таких замечательных народных домов-музеев. 8.08.2014. А. Алсу, зам. директор ЦЦСО”.
Дар ин хонамузей зиёда аз 320 намуди лавозимот ва ашёи қадима нигоҳ дошта мешавад. Қариб ҳамаи ашёҳо нодир ҳастанд ва баъзе ашёҳо таърихи зиёда аз 1000-сола доранд. Ин ҷо қариб 15 намуди кӯза, табақҳои сафолин, чанд намуди қошӯқи чубин, табақҳои аз чӯб сохташуда, ки имрӯз аксар вақт барои истеъмоли шакароб ва қурутоб аз он истифода мекунанд, чанд намуди танӯр, оташдони давраи қадима, сабадҳои гуногун, обдастаҳо, ҷувози майда ва калон, кафшҳои қадима, қайчӣ барои буридани танаи дарахт ва матоъҳо, тарозӯи давраи қадим, лаҷом ва зин барои асп, асбобҳо барои шудгори замин, ба монанди чок, бел ва омоч вуҷуд дорад.
Хонаи амаки Нозимҷон инчунин дорои чароғ, соат, пандус, китобмон, ручкаи давраи пеш, сандуқча барои нигоҳ доштани лавозимоти арӯсон, ҳамзамон чанд намуди матоъҳои миллӣ, ки бо нақш ва нигори миллӣ оро ёфтааст, ҷомаи зардӯзӣ барои мардон, куртаи чакан барои занҳо, рӯймолҳо, тоқиҳои ироқии дастӣ ва тоқӣ барои мардон мебошад.
Дар хонаи дигари амаки Нозимҷон китобмон ва муқаддасоти миллӣ маҳфуз аст. Китобҳои давраи қадима, ки дастӣ, бо хати форсӣ навишта шудаанд ва таърихи зиёда аз 200-сола доранд, дар ин ҷой нигоҳ дошта мешаванд. Дар тарафи дигари хона нишони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон ҷойгир аст, ки аз чӯб сохта шудааст.
- Дидани моли таърих хастагиро аз ман дур мекунад ва ҳар гоҳ ки аз ташвиши зиндагӣ монда мешавам, дар ин хона саёҳат мекунам. Ин хонаро ман бо шавқи худ бунёд кардам. Дидорбинии мардум ва сайёҳон аз хонаи ман бисёр маро хуш омад, - нақл кард амаки Нозимҷон.
Аҳрорхон Хоҷаев, муттахассиси пешбари Раёсати ҷавонон, варзиш ва сайёҳии вилояти Суғд мегӯяд, ин амал барои рушди туризми дохилӣ мусоидат мекунад. Аз ҷиҳати дигар, сохтани хонамузей ҳисси дӯстдорӣ нисбат ба Ватан ва муҳаббати шаҳрвандонро ба арзиҳшои миллӣ меафзояд. Ташкил кардани хонамузей диққати сайёҳонро низ ҷалб мекунад.
Нозимҷон Усмонов дар озмуне бахшида ба 25-солагии Истиқлолияти кишвар дар Душанбе иштирок намуда аз рӯи номинатсияи хонаи беҳтарин ҷойи сеюмро ба даст овард. Ҳамчунин, дар озмунҳои ноҳиявӣ ва вилоятӣ низ ҷойҳои намоёнро ишғол намуда, соҳиби мукофот гардид.
Саодат ИСМОИЛИ, "ҶТ"
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед