БА ОЗМУНИ “РАИЯТПАРВАР”

Доир ба хислатҳои инсондӯстӣ, саховатмандӣ ва раиятпарварии Пешвои миллат ва кӯмаки доимию ғамхориашон ба табақаи осебпазири ҷамъият: маъюбону пирони барҷомонда, ятимон, беморону бепарасторону ҳоҷатмандон, адибону донишмандон, омӯзгорону толибилмон ва шахсони касбу кори гуногун шеъру достон, очерку ҳикоя ва мақолаҳои зиёде дар рӯзномаву маҷаллаҳо ба табъ расонидаанд.

Ман мехоҳам чанд лаҳзаеро аз меҳру муҳаббат ва муносибати хоси Пешвои миллат ба растаниҳо ва гулу гиёҳҳои сарзаминамон қисса намоям.

Ҳолати аввал: Навдаи овезони дарахти сӯзанбарг

Чанд муддат ҳамчун мутахассиси растанипарвар дар “Бӯстонсаро”-и марказӣ фаъолият доштам. Боре мо, як гурӯҳ роҳбарон, коргарон ва боғбонҳо рӯзи шанбе дар назди Кохи Сомон барои шинонидани ниҳолҳои аз хориҷи кишвар овардашуда, чуқурӣ кофта тайёр мекардем. Мунтазири омадани Ҷаноби Олӣ будем. Одатан, мавсими ниҳолшинонӣ, чи тирамоҳӣ ва чи баҳорӣ бо дастур ва маслиҳатҳои Пешвои миллат оғоз мегардад. Ин замон яке аз агрономҳо ба як боғбони солхӯрда чунин амр дод:

- Давида аз анбор як арраву табарча биёру ҳамин навдаи овезонро бурида парто, то ба одамон халал нарасонад.

Боғбон пайи иҷрои супориш шитофт.

- Акаҷон, навдаро набуред, он ба ҷуз фоида зараре надорад ва халалрасон нест. Баръакс мо - инсонҳо ба растаниҳо халал мерасонем, хушку тарро бераҳмона мебурем, - гуфтам ман.

- Ту кори худатро кун, шоир, ба кори ман халал нарасон!

Ман бошам, Худо мегуфтам, ки шахсе ба мансаб аз ӯ болотар пайдо шаваду ин фармони ӯро бекор кунад. Дилам ба он навдаи овезон месӯхт, ки бо вазидани шамолаки форами тирамоҳӣ бо дастони нозукаш ба сӯи ман ишораи хайрбод мекард.

Хушбахтона, Ҷаноби Олӣ ба назди мо омаданду баъди бо коргарон саломалейк намудан ба ҳамон навда ишора карда гуфтанд: “Ана, ин навдаи овезонро хушрӯякак беозор бардошта бандед”. Ин суханони меҳрбори Пешвои миллат ба дили ман умеди гармӣ бахшид. Ҷавони қоматбаланде зуд ресмоне оварда, бо кӯмаки яке аз рафиқонаш навдаи овезонро бардошта, ба танаи навдаи болоӣ баст. Ин замон боғбон табару арра дар даст башаст омада аҳволро дида, зери лаб хандид. Агроном сархам шуду ман хушнуд…


Ҳолати дуюм: Ниҳоли клён ва гум шудани он

Сардорамон ҳамаи коргарону боғбонҳои бӯстонсароро наздаш хонда гуфтанд, ки дирӯз Ҷаноби Олӣ аз назди хонаи чӯбин гузашта таъкид карданд, ки клёни сурхчатоби он ҷо рустаро касе кандааст, бояд онро ёфта дар ҷояш оварда шинонем.

Ҳама дар ҷустуҷӯи он ниҳоли гумшуда ба ҳар сӯ шитофтем, бисёр кофтем, аммо наёфтем. Оқибат бегоҳӣ ниҳолчаро боғбоне аз байни шохчаҳои ҷамъкардаи коргарон ёфта, дар ҷояш бурда шинонд ва то ҳол он клёнчаи хурдакак, ки ҳамагӣ як метру бист сантиметр қад дошт, бо ранги сурхаш назди бинои чӯбин назаррабоӣ мекунад. Агар таваҷҷуҳи хоссаи Ҷаноби Олӣ намебуд, клёнчаи зебову дилоро хушк гардида, нобуд мешуд ва ё дар қатори ҳезумҳо ба коми оташ меафтод.


Ҳолати сеюм: Баҳс атрофи магнолияи ҳамешасабз

Ҳамроҳи Президент як гурӯҳ роҳбарони бӯстонсаро сари масъалае суҳбат доштанд. Чун мо, коргарон наздиктар омадем, суханони Ҷаноби Олӣ ба гӯш расид, ки чунин мегуфтанд: “Ин дарахти магнолияи ҳамешасабзро чор сол пеш аз Рим оварда шинонда будем”. Боғбонҳо низ сухани ӯро тасдиқ карданд. Онҳо андешаҳояшонро дар бораи ин дарахт ва мавзеъҳое, ки он мерӯяд, иброз медоштанду Ҷаноби Олӣ бо таҳаммули хос ба суханони онҳо гӯш медоданд. Ман бори дигар ба сабру тоқат ва бузургии Пешвои миллат қоил шуда, аз дил гузаронидам: “Ҳалолатон бод, Ҷаноби Олӣ, бо ин бузургию ҳашамат ҳар як сухани хурду калонро гӯш карда, дар ниҳоят хулосаи бисёр пурҳикмат мебароред”.

Воқеан, шахсеро пайдо кардан душвор аст, ки ба мисли Пешвои мо чунин раҳмдилу ғамхору ширингуфтору некрафтор бошад. Ҷаноби Олӣ на танҳо ба инсонҳо муносибати самимона доранд, балки ба гулу гиёҳу сабза, набототу растаниҳо, ки забони гуфтору пойи равон надоранду назди қудратмандии инсонҳо нотавонанд, раҳми беандоза ва дӯстдории самимона доранд. То ҳол дар назарам он навдаи овезони дарахти сӯзанбарг даст ба даст кардаю клёнчаи сурхаки назди бинои чӯбӣ чун духтараки қадраси атласпӯш бо вазидани насими форам дар рақсу он магнолияи ҳамешасабз ба ман, ки солҳои зиёде дар “Бӯстонсаро”-и марказӣ кор карда будам, дастафшонӣ менамоянд. Мисли он ки мисраъҳои зерро ба ман ёдрас менамоянд:

Ман дарахтам, пой дар банди замин,
Мисли инсонам, фарзанди замин.
Гарчи то афлокҳо сар мекашам,
Лек бошам решапайванди замин.
Ҳар ки бар ман медиҳад обу ғизо,
Дар ҷавобаш медиҳам қанди замин.
Нахли сабзе мебурад ҳар одаме,
Беибо ӯ хӯрдааст фанди замин.

Абдусамад САИДОВ, нозири
ёдгориҳои таърихию фарҳангӣ
дар ноҳияи Варзоб