ИҚТИСОД
Чоршанбе 23 Апрел 2025 08:25

Мусаллам аст, ки имрӯз ҳар як ибтикори созандаи ҷавонон дастгирӣ ва фаъ-олияти босамари онҳо ҳамеша қадр мешавад. Чунин ғамхориву таваҷҷуҳи ҳамешагии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва давлату Ҳукумати кишвар аст, ки имрӯзҳо фаъолияти ҷавонон миёни аҳли ҷомеа торафт рушд ёфта, онҳо дар ҳаёти иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва ҷамъиятӣ иштироки фаъолона доранд.
Яке аз чунин ҷавонони фаъолу муваффақ Аловиддин Орифов, директори муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №68 ноҳияи Рашт мебошад.
ПУРКОРУ ПУРТАЛОШ
Ӯ ҷавонест пуркору пурталош, кордон, матинирода, боҷасорат ва ба касбу кор содиқ. Ин аст, ки танҳо баъди хатми донишгоҳ ба ӯ бовар намуданд масъулияти баланди роҳбариро дар яке аз муассисаҳои таълимии зодгоҳаш. Ба ӯ бовар намуданду ба дасташ супурданд тақдири имрӯзу ояндаи як зумра толибилмони як минтақаи дурдасти кӯҳистони Раштро.
Аловиддин Орифов 24 феврали соли 1997 дар деҳаи Хулаки ҷамоати деҳоти Ҳиҷбораки ноҳияи Рашт ба дунё омадааст. Падараш деҳқон асту модараш хонашин, аммо барои соҳибмаълумоту соҳибкасб намудани фарзандон талоши зиёд намудаанд. Аловиддин баъди хатми мактаби миёна таҳсилашро дар факултаи идоракунӣ дар соҳаи маорифи Донишкадаи омӯзгории ноҳияи Рашт идома дода, онро соли 2021 бомуваффақият хатм намуд.
Худи ҳамон сол ӯро ба яке аз деҳаҳои дурдасти зодгоҳаш – деҳаи Ярхаби чуқураки ҷамоати деҳоти Ҳиҷборак ба кор фиристоданд. Ба ӯ гуфтанд, ки роҳбарии ягона муассисаи таълимии ин деҳаро бояд ба дӯш гирад. Бе ягон дудилагӣ ва бо азму иродаи қавӣ шуруъ ба кор намуд. Муҳаббат ба касби интихобнамуда, садоқат ба халқу диёр ва Ватани маҳбуб ҳама мушкилоти пешомадаро барояш осону сода мегардонид. Оре, ӯ сидқан муҳаббат дорад ба диёри худ, ба фарзандони он, ба модарону хоҳарон, ба мардони баору номуси кӯҳистони худ. Ва ҳамин муҳаббату дилгармӣ буд, ки дар як муддати хеле кӯтоҳ маҳбуби дили ҳамагон гашт. Аз хурд то бузурги деҳоти гирду атроф эҳтиромашро ба ҷо меоранду садрнишини маҳфилҳову чорабиниҳои минтақа аст.
Ин ҷавони пурталош маънии зиндагии худро дар хизмати халқу Ватан дарёфтааст. Дӯстдори пешаи омӯзгористу тарбияи насли наврасро аз беҳтарин фазилатҳои як фарди бонангу ори кишвар мешуморад.
- Аз хурдсолӣ орзу доштам, ки омӯзгор шуда, дар таълиму тарбияи насли наврас саҳм гузорам, - мегӯяд Аловиддин. - Гарчанде дар оилаи деҳқони одӣ ба дунё омада бошам ҳам, волидонам кӯшиш намудаанд, то мо - фарзандонашон босавод ва соҳибкасб бошем. Хосса, модарам барои соҳибкасбу соҳибмаълумот шудани ман саҳми арзанда гузоштааст, ки як умр аз ӯ миннатдорам ва агар гӯям, ки устоди нахустинам модарам аст, хато намекунам.
ДИЛБОХТАИ КАСБ
Дар муассисаи таълимии умумии №68 деҳаи Ярхаби чуқурак айни ҳол 9 нафар омӯзгор ба 100 нафар хонанда таълим медиҳанд. Натиҷаи заҳмату талошҳои ин коллективи меҳнатист, ки хонандагони ин муассисаи таълимӣ мунтазам дар озмуну чорабиниҳои байнимактабӣ ва ноҳиявӣ ширкат намудаву шарафи мактаб ва устодони худро баланд мебардоранд. Аҳли кормандон бошанд, инро аз самараи заҳмату талошҳои бевоситаи роҳбари муассиса Аловидин Орифов медонанд.
Наргис Эшонова, омӯзгори фанни забон ва адабиёти муассисаи таълимии мазкур доир ба кору фаъолият ва муваффақиятҳои роҳбари муассиса Аловиддин Орифов чунин ибрози андеша намуд: “Аловиддин касби худро дӯст медораду бо он ифтихор мекунад. Вақте роҳбарии як муассисаи таълимиро ба дӯшаш гузоштанд, хеле ҷавон буд. Аммо аз рӯзи аввали ба ин даргоҳ қадам гузоштанаш ба дилу дидаи кормандону толибилмон роҳ ёфт, бо онҳо забон ёфт ва инак барои нафаре фарзанд асту барои дигаре бародар ва барои сеюмӣ устоду роҳнамо”.
СОЗАНДАВУ БУНЁДКОР
Хеле заҳматкашу навовар асту дар партави сиёсати бунёдкоронаи Роҳбарияти олии мамлакат созандагиву бунёдкориро мақсаду мароми асосии худ қарор додааст. Дар муддати ҳамагӣ се соли роҳбариаш бо ҷаҳду талоши ӯ ва дастгириву кумаки ҳукумати ноҳияи Рашт ва сокинони деҳа дар заминаи муассисаи таълимии асосӣ як муассисаи наву замонавии таълимӣ бунёд гардид. Агар то имрӯз дар ин муассисаи таълимӣ хонандагон танҳо то синфи 9 таҳсил мекарданд, аммо акнун он ба муассисаи таълимии умумӣ табдил дода шудаву айни ҳол хонандагон ин ҷо дар як баст то синфи 11 таҳсил мекунанд. Имрӯз шодиву нишоти сокинони деҳаро ҳадду канор нест, чун солҳои қаблӣ фарзандони онҳо барои идомаи таҳсил дар синфҳои 10-11 роҳҳои тулониву мушкилгузари байни деҳаҳоро тай намуда, ба маркази ҷамоати деҳот мерафтанд. Иқлими кӯҳистон хосса дар фасли зимистон, ки дар ин минтақа хеле тулонӣ аст, барои рафтуомади сокинон мушкилоти зиёде пеш меорад, ки баъзан бархе аз волидон маҷбур мешуданд, таҳсили фарзандони худро дар синфҳои болоӣ қатъ намоянд.
Имрӯз кормандон ва хонандагони ин муассисаи таълимӣ бо дас-ту дили гарм пайи кору таҳсили илм буда, барои аз байн бурдани мушкилоти ҷузъии ҷойдошта, беҳтар сохтани фазо ва муҳити кору таҳсил якдилона заҳмат мекашанд. Бо ташаббуси директори муассиса Аловиддин Орифов ва кумаку дастгирии ҳукумати ноҳия ва сокинон дар соли нави таҳсил синфхонаҳо таъмиру навсозӣ шуда, бо таҷҳизоти замонавӣ ва ашёи таълимӣ таъмин мебошанд.
- Илова ба 5 дона компютери пешина боз 5 адад компютери нав дастрас намуда, синфхонаи компютериро пурра бо таҷҳизоти муосири таълимӣ муҷаҳҳаз гардонидем, - мегӯяд Аловиддин Орифов. – Омӯзгорони хуб дорем, дар фасли сармо синфхонаҳо бо гармӣ пурра таъминанд. Албатта, барои дастгирии мунтазам ба ҳукумати ноҳия, ба волидон - сокинони деҳаҳои ҷамоат миннатдорӣ баён мекунам.
НАКУКОРУ МУШКИЛНОПИСАНД
Аз деҳаи Хулак то деҳаи Ярхаби чуқурак зиёда аз 9 километр роҳ аст, ки Аловиддин ҳар субҳ ин масофаро тай намуда, ба коргоҳаш меояд. Ба суоли мо, ки “Оё барои як ҷавон ба зимма гирифтани масъулияти роҳбарӣ душвор нест?” ӯ чунин посух дод:
- Вақте шахс касбу корашро дӯст медорад, ҳар гуна мушкил ба назараш осону сода менамояд, Ҳангоме ки ба ҷойи корам ҳозир мешавам, ҳамон лаҳза хас-тагии роҳро фаромӯш мекунам. Мехоҳам ҳар рӯз як навгоние, як амали судманде анҷом диҳам, ки дархӯри ҷамъият бошад, барои ояндагон чизе ба мерос гузорам, ки боиси ифтихори фарзандонам, боиси ифтихори шогирдонам бошад.
Шуғли дӯстдоштааш китоб хондан асту рисолаташ тарбияи насли боҳушу худшинос. Иродаи хастагинопазире дорад ин ҷавони деҳоти кӯҳистон.
Воқеан, устоде, ки шогирдонро ба ҳисси баланди ватандориву ватандӯстӣ, худогоҳиву худшиносӣ ва ифтихори миллӣ ҳидоят менамояд, дар ҳамаи давру замонҳо аз тарафи ҳаммеҳанонаш чун накутарин инсон қадрдонӣ мешавад. Бе муболиға Аловиддин Орифов бо азму талоши беназир, бо хислатҳои неки инсонӣ, бо меҳнатдӯстиву накукориаш дар дилу дидаи мардуми диёраш ошён гузоштааст.
- Хушбахтона, бо дастгириҳои рӯзафзуни Роҳбари давлат ва роҳбарони муассисаҳои гуногун ҷавонони лаёқатманд дастгирӣ ёфта, бо ҷойҳои кории хуб таъмин шуда истодаанд, ки ин боиси хушнудист ва албатта ба рушду пешравии бештари ҷавонон мусоидат мекунад, - иброз дошт дар идомаи суҳбат Аловиддин. – Мо, ҷавононро мебояд, ки ҷавобан ба ин дастгириву ғамхориҳо қишри аз ҳама фаъоли ҷомеа бошем, ташаббусҳои бунёдкоронаю созандаи Пешвои миллатро бо ҳисси баланди меҳанпарастӣ ҳифз намоем, ба омӯзиши илму дониш, касбу ҳунар машғул шавем, таърихи халқи худро донем, ба арзишҳои таърихию фарҳангии миллат арҷгузор ва дар умум худшиносу худогоҳ бошем.
Аз мушкилот сухан гуфтанро дӯст намедорад, чун замираш сохта шуда аз некиву накукорӣ ва бовару эътиқод. Некӣ ба инсонҳо, бовар ба неруи ақливу ҷисмонии онҳо, эътиқод ба ояндаи дурахшони халқу миллатҳо. Оре, мушкилнописанд асту боғурур. Ва ҳамин хислатҳои накуяш, ки хоси аксари сокинони кӯҳистонанд, ӯро табдил додаанд ба ҷавонмарди асилу қавииродае, ки метавонад роҳнамову роҳкушо бошад, кавмеро, ҷамъиятеро.
БА ҶОЙИ ХУЛОСА
Аловиддин нақша дорад, ки оянда дар деҳаи Ярхаби чуқурак, дар шафати мактаби деҳа як майдончаи варзишӣ бунёд созад. Барояш дар амалишавии мақсаду ниятҳои неку созандагиҳо барору комёбиҳои беназир мехоҳем.
- Барои муваффақ шудани як нафар пеш аз ҳама шавқу завқ, хоҳиш ва албатта кӯшиш лозим аст, - мегӯяд Аловиддин.
Мо низ дар тақвияти гуфтаҳои ӯ аз забони шоир мегӯем:
Ба ҳар коре, ки ҳиммат баста гардад,
Агар хоре бувад, гулдаста гардад.
Шаҳло ЭШОНОВА, “ҶТ”
Яке аз чунин ҷавонони фаъолу муваффақ Аловиддин Орифов, директори муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №68 ноҳияи Рашт мебошад.
ПУРКОРУ ПУРТАЛОШ
Ӯ ҷавонест пуркору пурталош, кордон, матинирода, боҷасорат ва ба касбу кор содиқ. Ин аст, ки танҳо баъди хатми донишгоҳ ба ӯ бовар намуданд масъулияти баланди роҳбариро дар яке аз муассисаҳои таълимии зодгоҳаш. Ба ӯ бовар намуданду ба дасташ супурданд тақдири имрӯзу ояндаи як зумра толибилмони як минтақаи дурдасти кӯҳистони Раштро.
Аловиддин Орифов 24 феврали соли 1997 дар деҳаи Хулаки ҷамоати деҳоти Ҳиҷбораки ноҳияи Рашт ба дунё омадааст. Падараш деҳқон асту модараш хонашин, аммо барои соҳибмаълумоту соҳибкасб намудани фарзандон талоши зиёд намудаанд. Аловиддин баъди хатми мактаби миёна таҳсилашро дар факултаи идоракунӣ дар соҳаи маорифи Донишкадаи омӯзгории ноҳияи Рашт идома дода, онро соли 2021 бомуваффақият хатм намуд.
Худи ҳамон сол ӯро ба яке аз деҳаҳои дурдасти зодгоҳаш – деҳаи Ярхаби чуқураки ҷамоати деҳоти Ҳиҷборак ба кор фиристоданд. Ба ӯ гуфтанд, ки роҳбарии ягона муассисаи таълимии ин деҳаро бояд ба дӯш гирад. Бе ягон дудилагӣ ва бо азму иродаи қавӣ шуруъ ба кор намуд. Муҳаббат ба касби интихобнамуда, садоқат ба халқу диёр ва Ватани маҳбуб ҳама мушкилоти пешомадаро барояш осону сода мегардонид. Оре, ӯ сидқан муҳаббат дорад ба диёри худ, ба фарзандони он, ба модарону хоҳарон, ба мардони баору номуси кӯҳистони худ. Ва ҳамин муҳаббату дилгармӣ буд, ки дар як муддати хеле кӯтоҳ маҳбуби дили ҳамагон гашт. Аз хурд то бузурги деҳоти гирду атроф эҳтиромашро ба ҷо меоранду садрнишини маҳфилҳову чорабиниҳои минтақа аст.
Ин ҷавони пурталош маънии зиндагии худро дар хизмати халқу Ватан дарёфтааст. Дӯстдори пешаи омӯзгористу тарбияи насли наврасро аз беҳтарин фазилатҳои як фарди бонангу ори кишвар мешуморад.
- Аз хурдсолӣ орзу доштам, ки омӯзгор шуда, дар таълиму тарбияи насли наврас саҳм гузорам, - мегӯяд Аловиддин. - Гарчанде дар оилаи деҳқони одӣ ба дунё омада бошам ҳам, волидонам кӯшиш намудаанд, то мо - фарзандонашон босавод ва соҳибкасб бошем. Хосса, модарам барои соҳибкасбу соҳибмаълумот шудани ман саҳми арзанда гузоштааст, ки як умр аз ӯ миннатдорам ва агар гӯям, ки устоди нахустинам модарам аст, хато намекунам.
ДИЛБОХТАИ КАСБ
Дар муассисаи таълимии умумии №68 деҳаи Ярхаби чуқурак айни ҳол 9 нафар омӯзгор ба 100 нафар хонанда таълим медиҳанд. Натиҷаи заҳмату талошҳои ин коллективи меҳнатист, ки хонандагони ин муассисаи таълимӣ мунтазам дар озмуну чорабиниҳои байнимактабӣ ва ноҳиявӣ ширкат намудаву шарафи мактаб ва устодони худро баланд мебардоранд. Аҳли кормандон бошанд, инро аз самараи заҳмату талошҳои бевоситаи роҳбари муассиса Аловидин Орифов медонанд.
Наргис Эшонова, омӯзгори фанни забон ва адабиёти муассисаи таълимии мазкур доир ба кору фаъолият ва муваффақиятҳои роҳбари муассиса Аловиддин Орифов чунин ибрози андеша намуд: “Аловиддин касби худро дӯст медораду бо он ифтихор мекунад. Вақте роҳбарии як муассисаи таълимиро ба дӯшаш гузоштанд, хеле ҷавон буд. Аммо аз рӯзи аввали ба ин даргоҳ қадам гузоштанаш ба дилу дидаи кормандону толибилмон роҳ ёфт, бо онҳо забон ёфт ва инак барои нафаре фарзанд асту барои дигаре бародар ва барои сеюмӣ устоду роҳнамо”.
СОЗАНДАВУ БУНЁДКОР
Хеле заҳматкашу навовар асту дар партави сиёсати бунёдкоронаи Роҳбарияти олии мамлакат созандагиву бунёдкориро мақсаду мароми асосии худ қарор додааст. Дар муддати ҳамагӣ се соли роҳбариаш бо ҷаҳду талоши ӯ ва дастгириву кумаки ҳукумати ноҳияи Рашт ва сокинони деҳа дар заминаи муассисаи таълимии асосӣ як муассисаи наву замонавии таълимӣ бунёд гардид. Агар то имрӯз дар ин муассисаи таълимӣ хонандагон танҳо то синфи 9 таҳсил мекарданд, аммо акнун он ба муассисаи таълимии умумӣ табдил дода шудаву айни ҳол хонандагон ин ҷо дар як баст то синфи 11 таҳсил мекунанд. Имрӯз шодиву нишоти сокинони деҳаро ҳадду канор нест, чун солҳои қаблӣ фарзандони онҳо барои идомаи таҳсил дар синфҳои 10-11 роҳҳои тулониву мушкилгузари байни деҳаҳоро тай намуда, ба маркази ҷамоати деҳот мерафтанд. Иқлими кӯҳистон хосса дар фасли зимистон, ки дар ин минтақа хеле тулонӣ аст, барои рафтуомади сокинон мушкилоти зиёде пеш меорад, ки баъзан бархе аз волидон маҷбур мешуданд, таҳсили фарзандони худро дар синфҳои болоӣ қатъ намоянд.
Имрӯз кормандон ва хонандагони ин муассисаи таълимӣ бо дас-ту дили гарм пайи кору таҳсили илм буда, барои аз байн бурдани мушкилоти ҷузъии ҷойдошта, беҳтар сохтани фазо ва муҳити кору таҳсил якдилона заҳмат мекашанд. Бо ташаббуси директори муассиса Аловиддин Орифов ва кумаку дастгирии ҳукумати ноҳия ва сокинон дар соли нави таҳсил синфхонаҳо таъмиру навсозӣ шуда, бо таҷҳизоти замонавӣ ва ашёи таълимӣ таъмин мебошанд.
- Илова ба 5 дона компютери пешина боз 5 адад компютери нав дастрас намуда, синфхонаи компютериро пурра бо таҷҳизоти муосири таълимӣ муҷаҳҳаз гардонидем, - мегӯяд Аловиддин Орифов. – Омӯзгорони хуб дорем, дар фасли сармо синфхонаҳо бо гармӣ пурра таъминанд. Албатта, барои дастгирии мунтазам ба ҳукумати ноҳия, ба волидон - сокинони деҳаҳои ҷамоат миннатдорӣ баён мекунам.
НАКУКОРУ МУШКИЛНОПИСАНД
Аз деҳаи Хулак то деҳаи Ярхаби чуқурак зиёда аз 9 километр роҳ аст, ки Аловиддин ҳар субҳ ин масофаро тай намуда, ба коргоҳаш меояд. Ба суоли мо, ки “Оё барои як ҷавон ба зимма гирифтани масъулияти роҳбарӣ душвор нест?” ӯ чунин посух дод:
- Вақте шахс касбу корашро дӯст медорад, ҳар гуна мушкил ба назараш осону сода менамояд, Ҳангоме ки ба ҷойи корам ҳозир мешавам, ҳамон лаҳза хас-тагии роҳро фаромӯш мекунам. Мехоҳам ҳар рӯз як навгоние, як амали судманде анҷом диҳам, ки дархӯри ҷамъият бошад, барои ояндагон чизе ба мерос гузорам, ки боиси ифтихори фарзандонам, боиси ифтихори шогирдонам бошад.
Шуғли дӯстдоштааш китоб хондан асту рисолаташ тарбияи насли боҳушу худшинос. Иродаи хастагинопазире дорад ин ҷавони деҳоти кӯҳистон.
Воқеан, устоде, ки шогирдонро ба ҳисси баланди ватандориву ватандӯстӣ, худогоҳиву худшиносӣ ва ифтихори миллӣ ҳидоят менамояд, дар ҳамаи давру замонҳо аз тарафи ҳаммеҳанонаш чун накутарин инсон қадрдонӣ мешавад. Бе муболиға Аловиддин Орифов бо азму талоши беназир, бо хислатҳои неки инсонӣ, бо меҳнатдӯстиву накукориаш дар дилу дидаи мардуми диёраш ошён гузоштааст.
- Хушбахтона, бо дастгириҳои рӯзафзуни Роҳбари давлат ва роҳбарони муассисаҳои гуногун ҷавонони лаёқатманд дастгирӣ ёфта, бо ҷойҳои кории хуб таъмин шуда истодаанд, ки ин боиси хушнудист ва албатта ба рушду пешравии бештари ҷавонон мусоидат мекунад, - иброз дошт дар идомаи суҳбат Аловиддин. – Мо, ҷавононро мебояд, ки ҷавобан ба ин дастгириву ғамхориҳо қишри аз ҳама фаъоли ҷомеа бошем, ташаббусҳои бунёдкоронаю созандаи Пешвои миллатро бо ҳисси баланди меҳанпарастӣ ҳифз намоем, ба омӯзиши илму дониш, касбу ҳунар машғул шавем, таърихи халқи худро донем, ба арзишҳои таърихию фарҳангии миллат арҷгузор ва дар умум худшиносу худогоҳ бошем.
Аз мушкилот сухан гуфтанро дӯст намедорад, чун замираш сохта шуда аз некиву накукорӣ ва бовару эътиқод. Некӣ ба инсонҳо, бовар ба неруи ақливу ҷисмонии онҳо, эътиқод ба ояндаи дурахшони халқу миллатҳо. Оре, мушкилнописанд асту боғурур. Ва ҳамин хислатҳои накуяш, ки хоси аксари сокинони кӯҳистонанд, ӯро табдил додаанд ба ҷавонмарди асилу қавииродае, ки метавонад роҳнамову роҳкушо бошад, кавмеро, ҷамъиятеро.
БА ҶОЙИ ХУЛОСА
Аловиддин нақша дорад, ки оянда дар деҳаи Ярхаби чуқурак, дар шафати мактаби деҳа як майдончаи варзишӣ бунёд созад. Барояш дар амалишавии мақсаду ниятҳои неку созандагиҳо барору комёбиҳои беназир мехоҳем.
- Барои муваффақ шудани як нафар пеш аз ҳама шавқу завқ, хоҳиш ва албатта кӯшиш лозим аст, - мегӯяд Аловиддин.
Мо низ дар тақвияти гуфтаҳои ӯ аз забони шоир мегӯем:
Ба ҳар коре, ки ҳиммат баста гардад,
Агар хоре бувад, гулдаста гардад.
Шаҳло ЭШОНОВА, “ҶТ”
Эзоҳи худро нависед