МУАЛЛИФ: МАШҲУР ИМОМНАЗАРОВ

Бо ибтикори факултаи биологияи Донишгоҳи давлатии Хоруғ ба номи Моёншо Назаршоев дар донишгоҳ ҳамоиши илмӣ-амалӣ оид ба Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018 – 2028» баргузор гардид. Дар конфронс намояндагони мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ВМКБ, сохторҳои қудратӣ, аҳли маориф ва илм, устодону донишҷӯён ширкат доштанд.

Чорабиниро ректори ДДХ Шермамад Ҷонмамадов ифтитоҳ намуда, аз ҷумла иброз дошт, ки қабул гардидани иқдоми Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба эълон намудани Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, 2018-2028» аз тарафи ҷомеаи ҷаҳонӣ боиси ифтихори ҳамаи тоҷикон аст. Пешниҳодҳои Сарвари давлат дар мавриди бомаром ва мақсаднок истифода бурдани сарватҳои табиат, пешгирӣ кардани ҳамаи хатарҳои экологии олам дар сатҳи байналмилалӣ ҳамовозии ҳаматарафа ёфтанд.

Таҳмина Саодатқадамова, ноиби ректор оид ба илм дар мавзӯи «Таъсири тағйирёбии иқлим ба захираҳои обии Тоҷикистон» маърӯза карда, зикр намуд, ки масъалаи оби нӯшокӣ ва истифодаи самараноки он дар замони ҳозира проблемаи глобалӣ ба ҳисоб меравад. Яъне ҳоло зиёда аз як миллиард сокини сайёра аз норасоии оби нӯшокӣ танқисӣ мекашанд.

- Кишвари мо, ҳарчанд ки дар саргаҳи ташаккулёбии захираҳои оби тоза қарор дорад ва соҳиби беш аз 60 фоизи захираҳои оби Осиёи Марказӣ аст, аз масъалаи глобалии танқисии оби тоза худро дар канор гирифта наметавонад. Зеро бо вуҷуди доштани сарчашма ва манбаъҳои бузурги оби тоза мо низ бо ин проблема рӯбарӯ ҳастем.

Аҳолии сайёра бо суръат меафзояд ва бо он микдор захираҳои об, ки имрӯз мавҷуд аст, инсоният наметавонад худро пурра таъмин намояд. Ҳоло таъминоти одамон бо маводи хӯрока, саломатии инсон ва мӯътадилии экосистемаҳо зери хатари ҷиддӣ қарор мегирад. Умуман, ҳифзи захираҳои обу истифодаи оқилонаи онҳо солҳои охир барои наҷоти аҳли башар аҳамияти бештаре пайдо мекунанд ва сари ин масоил ҷомеаи ҷаҳонӣ бояд ҷиддӣ андеша кунад.

“Мо бояд захираҳои обии худро маҳфуз дорем ва идоракунии пурсамари онҳоро омӯзем, то ки дар оянда сатҳи таъминот ва дастрасии инсоният ба оби тозаву ташкили зиндагӣ аз рӯйи меъёрҳои санитарӣ баланд бардошта шавад”, - афзуд Т. Саодатқадамова.

Дотсенти кафедраи биологияи умумӣ Мунира Наврӯзбекова дар маърӯзаи худ оид ба «Натиҷаҳои истифодаи гармии обҳои геотермалии Помир барои рушди сабзавоткорӣ» ҳарф зада, қайд намуд, ки Бадахшон дорои обҳои зиёди геотермалӣ аст.

- Феълан дар ҳудуди ВМКБ зиёда аз 70 манбаи обҳои минералии гарм ва хунук мавҷуданд. Қисмати ин сарчашмаҳо, аз қабили Гармчашма, Авҷ, Ямчун, Қизил-Работ ва Ҷелондеҳ то солҳои охир фақат барои муолиҷаи маризон ва истироҳат истифода мешуданд. Баъди солҳои 1990 гармии ин обҳо барои парвариши сабзавот дар тамоми фаслҳои сол истифода гардида, самаранокии онҳо ба пуррагӣ исбот шуд. Яъне ба мавҷудияти миқдори онҳо нигоҳ накарда, то ҳол энергияи ин обҳо пурра ба таври комплексӣ истифода намешавад, - тавзеҳ дод М. Наврӯзбекова.

Омӯзгори кафедраи биоэкология ва туризми ДДХ Рамзия Назарбекова дар мавзӯи «Об - манбаи ҳаёт» маърӯза карда, гуфт, ки барои нигаҳдошт ва истифодаи самараноки захираҳои обии ҷумҳуриамон доираи тадқиқоти илмӣ вобаста ба масоили муайян кардани захираҳои мавҷуда, ҳолати истифодабарии об дар соҳаҳои гуногун, дараҷаи таъсироти омилҳои гуногун, омилҳои антропогенӣ ва тағйирёбии иқлим бо нигаҳдошти захираҳои обӣ ва рӯи кор овардани маниторинги нави экологӣ аҳамияти хос дорад.

Дар ҳамоиш, инчунин дигар устодони донишгоҳ ва иштирокдорон оид ба захираҳои оби Тоҷикистон, истифодаи мақсадноки онҳо, калонтарин кӯлҳои кишвар ва таърихи пайдоиши кӯлҳои ВМКБ фикру ақидаҳои хешро баён доштанд.