Имрӯз, 8-уми июн, Пешвои миллат, Президенти ҷумҳурӣ, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Расадхонаи байналмилалии астрономии “Санглох”-и Институти астрофизикаи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар ноҳияи Данғара ифтитоҳ намуд.

Расадхонаи байналмилалии астрономии “Санглох” аз лиҳози диди оптикӣ ва иқлими астрономӣ беҳтарин дар ҷаҳон аст ва он дар замони соҳибистиқлолӣ бо дарназардошти аҳамияти бузурги илмӣ ва байналмилалии мушоҳидаҳои астрономӣ, омӯзиш ва таҳқиқи ҷирмҳои хурди системаи офтобӣ, кометаҳо баъд аз 20 сол барқарор карда шуд.

Расадхона дар баландии 2300 метр аз сатҳи баҳр қарор дорад ва соли 1977 сохта шудааст. Расадхона аз соли 1995 мақоми байналмилалӣ гирифтааст, зеро саҳми он ва олимони соҳа дар пешрафти илми кайҳоншиносӣ дар ҷаҳон назаррас аст.

Расадхонаи "Санглох" дорои телескопи оинагие мебошад, ки қутри он ба 1 метр баробар аст. Ин телескоп соли 1980 аз ширкати Карл Тсейсси Олмон оварда шуда, дар расадхона насб гардидааст. Телескоп обектҳои андозаашон 10 сантиметрро дар масофаи 40 ҳазор километр аз сатҳи Замин дида метавонад. Сифати аксҳои ин телескоп тақрибан ба нишондодҳои телескопи қутраш 2 метр наздик мебошад. Чунончи, соли 1985 дар вақти наздикшавии навбатии кометаи Ҳаллей ба Офтоб аксҳои нахустини Расадхонаи "Санглох" бо ёрии телескопи қутраш 1 метр гирифта шуданд, дар ҳоле ки ин аксҳоро бо ёрии телескопи қутраш 6 метр дарёфт карда натавониста буданд. Дар он лаҳза равшаннокии комета ба 22 қутри ситорагӣ баробар буд.

Президенти мамлакат Эмомалӣ Раҳмон ҳангоми шиносоӣ бо шароити фаъолияти расадхона таъкид дошт, ки марказ барои тарбияи кадрҳои ҷавон пойгоҳи хубе хоҳад буд. Ба кормандони Институти астрофизика дастур дода шуд, ки бо олимони кишварҳои пешрафта ҳамкорӣ намоянд, то мактаби астрономии Тоҷикистон тақвият ёбад.

Ҳоло дар Институти астрофизика 3 расадхона - расадхонаи Ҳисор дар баландии 730 метр, Расадхонаи “Санглох” дар ноҳияи Данғара дар баландии 2300 метр ва Расадхонаи “Помир” дар ноҳияи Мурғоби Вилояти Мухтори Куҳистони Бадахшон дар баландии 4350 метр фаъолият доранд.

Иттиҳоди байналмилалии астрономӣ саҳми институтро дар рушди илми астрономия хеле баланд арзёбӣ намуда, 7 сайёраи хурдро ба номи олимони шинохтаи тоҷик ва 2 сайёраи дигарро “Тоҷикистон” ва “Расадхонаи Ҳисор” номгузорӣ кард.

14 ноябри соли 2014 дар Агентии кайҳонии Аврупо дар Олмон як воқеаи фараҳбахше мавриди таваҷҷуҳи олимони ҷаҳон қарор гирифт: дастгоҳи кайҳонии “Розетта”, ки дар сатҳи кометаи Чурумов-Герасименко қарор дорад, ба таҳқиқи амиқи ин комета оғоз кард. Ифтихори олимони тоҷик аст, ки ин кометаро бори нахуст 29 сентябри соли 1969 олими Тоҷикистон, корманди илмии Институти астрофизикаи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон Светлана Герасименко кашф намудааст. Герасименко ба Олмон даъват шуда, таҳқиқи сатҳи кометаи кашфнамудаи худро мушоҳида намуд. Ин кометаро омӯхта, олимон ба бисёр масъалаҳои алоқаманд ба пайдоиши ҷисмҳои низоми Офтоб, аз ҷумла пайдоиши ҳаёт дар рӯи Замин ҷавоб хоҳанд ёфт.

Баъди шиносоии пурра бо Расадхонаи байналмилалии астрономии "Санглох" Президенти мамлакат бо олимони Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва кормандони Институти астрофизика мулоқот намуда, дар бораи дастовардҳои олимони тоҷик андешаронӣ кард. Сарвари давлат эҳёи иншооти муҳимро, ки дар пешрафти соҳаи кайҳоншиносӣ ва муаррифии Тоҷикистон дар арсаи олам саҳм мегузорад, ба ҳозирин муборакбод гуфт.

Як зумра кормандони соҳа ва олимони ҷавон зимни баромади худ ба Президенти мамлакат Эмомалӣ Раҳмон барои ин туҳфаи арзишманд изҳори сипос карданд.