Конститутсия ҳамчун дастоварди бузурги мардуми Тоҷикистон заминаҳои ҳуқуқии эъмори давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявии тоҷиконро фароҳам оварда, шакли олии ифодаи ҳуқуқии давлатдории миллӣ, ҳимояи манфиатҳои миллӣ ва ҳифзи ҳуқуқи ҳар як шаҳрванди мамлакат мебошад.

Эмомалӣ Раҳмон

Конститутсия ҳуҷҷати асосӣ ва муҳими ҳуқуқию сиёсӣ мебошад, ки қувваи олӣ дорад. Он асоси ҳуқуқии ҳаёти ҷомеа буда, доираи васеи муносибатҳои ҷамъиятиро ба танзим медарорад. Конститутсия принсипҳои роҳбарикунандаро муқаррар мекунад, ки мутобиқи онҳо сохтори давлатӣ муайян шуда, вазифаҳои дар назди давлат гузошташуда амалӣ карда мешаванд. Он ҳамчун асоси тартиботи ҳуқуқӣ дар ҷомеа ягонагии сиёсӣ ва вазифаҳои давлатро муайян менамояд. Аз ин рӯ, онро рамзи давлатдорӣ эътироф мекунанд.

Барои Тоҷикистон пас аз истиқлолият ба даст овардан ташкил, таъсис ва қабули рукнҳои муҳими давлатӣ пеш омад. Ин ҳам дар вазъияте сурат бояд мегирифт, ки дар кишвар ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ ҷараён дошт. Дар оғози ин раванди барои ҷомеа мушкил рукнҳои муҳими давлатдории миллӣ, ба монанди Парчам, Нишон ва Артиши миллӣ ба вуҷуд омаданд. Дар баробари ин арзишҳо масъалаи дигар қабули конститутсияи нав, ки ба сохти нави давлатдории миллии мо мувофиқ бошад, ба шумор мерафт. Аз ин рӯ, бо соҳибихтиёр гардидан Тоҷикистон ба бӯҳрони конститутсионӣ рӯ ба рӯ шуд ва зарурати қабули конститутсияи нав пеш омад, ки бояд тамоми муносибатҳои давлатдории миллиро ба танзим дароварда метавонист.

Дар натиҷаи омӯхтани таҷрибаи таърихии таҳия ва қабули конститутсияи давлатҳои пешрафтаи демократӣ Конститутсияи Тоҷикистон таҳия шуд ва он 6 ноябри соли 1994 бо ҷонибдории кулли мардуми кишвар қабул гардид. Ҳамин тариқ Истиқлоли давлатии Тоҷикистон тавассути ҳамин Конститутсия аз нигоҳи ҳуқуқӣ ба расмият дароварда шуд.

Ҳамин қонуни асосӣ имконият дод, ки Тоҷикистон ба сафи давлатҳои демократии ҷаҳони муосир ворид шавад ва ҳамчун субъекти комилҳуқуқи муносибатҳои байналмилалӣ эътироф гардад.
Аз замони қабули Конститутсия ба он се маротиба тағйиру иловаҳо ворид гардидааст. Агар зарурати такмили Конститутсия дар соли 1999-ум дарёфти консепсия ва ноил шудан ба ваҳдату ризоияти умум маънидод шавад, пас таъғйиру иловаҳо ба Конститутсияи соли 2003-юм аҳамияти сиёсиву ҳуқуқӣ дошт. Марҳилаи сеюми ворид кардани тағйиру иловаҳо ба Конститутсия, ки 22 майи соли 2016 бо тариқи райъпурсии умумихалқӣ қабул шуд, ифодагари оғози марҳилаи нави давлатдории миллӣ мебошад. Дар таркиби ин тағйиру иловаҳо дар баробари дигар самту соҳаҳои муҳими давлатдорӣ ба ҷавонон диққати бештар дода шуд ва барои иштироки фаъоли онҳо дар ҳаёти сиёсиву иҷтисодӣ ва иҷтимоиву фарҳангии мамлакат шароити номаҳдуд ва баробар фароҳам овардааст.

Бо ворид гардидани таъғйиру иловаҳо ба Конститутсияи кишвар имкониятҳои фарох барои иштироки ҷавонон дар ҳаёти сиёсӣ ба миён омад. Тағйиру иловаҳои маротибаи охир ин идомаи мантиқии сиёсати Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти дастгирии давлатии ҷавонон буд. Зеро дар тӯли солҳои соҳибистиқлолӣ мо шоҳид гаштем, ки чи гуна ба ҷавонон ҳамчун неруи бузурги созандаву бунёдкор аввалан бовар карда мешавад ва баъдан, дар асоси ин бовар дастгириҳои беназир сурат мегиранд. Аз солҳои аввали ба даст овардани Истиқлол ба ҷавонон – ояндасозони давлат таваҷҷӯҳи хос зоҳир гардида, барои тарбияи дурусти онҳо, истифодаи самараноки нерӯи ҷавонӣ қадамҳои устувор гузошта шуданд, ки имрӯзҳо мо натиҷаҳои онро мебинем.

Ёқубҷон НЕЪМАТЗОДА,
сардори шуъбаи тафтишотии прокуратураи ҳарбии гарнизони Душанбе