СИЁСАТ
Панҷшанбе 28 Ноябр 2024 04:55
ё Роғун бояд ба номи Пешвои миллат гузошта шавад
Мардуми тоҷик тӯли солҳо мунтазири рӯзе буданд, ки нафаре рӯйи корзори миллат биёяду дар расидан ба истиқлолияти энергетикӣ ва нурафшон гардидани хонадони сокинони кишвар камари ҳиммат бубандад. Пас аз интизориҳо танҳо як нафар – Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳри ба амал баровардани ин орзуву ормони миллат камари ҳиммат бастанд ва бунёди НБО “Роғун” оғоз гардид. Пас аз даҳ соли ҷаҳду талош ва фаъолияти шабонарӯзии сохтмончиёни аср мардуми меҳандӯсти тоҷик шоҳиди ба истифода додани аввалин чархаи ин нерӯгоҳи бузург гаштанд, ки дар ҷаҳон камназир аст. Ва инак пас аз чанд рӯз, аниқтараш санаи 9-уми сентябри соли ҷорӣ чархаи дуввуми он ба кор шуруъ хоҳад кард. Пас, барои ин ҳама хизматҳои шоён месазад, ки ин иншооти асрро ба номи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гузошт ва бовар аст, кулли мардуми Тоҷикистон ба ин пешниҳод ҳамовозу тарафдор хоҳанд буд.
Агар ба давраҳои гуногуни таърих назар афканем хоҳем дарёфт, ки тамоми бозёфтҳову кашфиётҳои инсонӣ то кунун ба номи нафаре рақам мехӯранд. “Тахти Ҷамшед” намунаи асили ин анъана дар фароварди таърихи миллати тоҷик аст, ки ба шоҳ Ҷамшед бунёдгузори он мутааллиқаш медонанд. Ё агар аз таърихи миллатҳои дигар ҳам, аз ҷумла русҳо, ки дар сад соли охир бо мо робитаҳои гуногун доранд, дидан намоем, ба ҳамин чиз мувоҷеҳ хоҳем шуд. Барои мисол “Қасри Пётр”. Пас ин анъанаи таърихист, ки қасрҳову кушкҳо ва иншоотҳои бузургро баҳри хизматҳои шоёни нафаре ба номи ӯ ё бунёдгузори он мегузоранд. Дар мамолики аврупоиву амрикоӣ ва африқоиву осиёӣ ин анъана ба таври бесобиқа то кунун идома дошту дорад. Пас дар мавриди НБО-и “Роғун” низ месазад аз ин таҷрибаву анъанаи таърихӣ кор бигирем.
АЗ РОҒУН ТО “РОҒУН”
Раҳим Ҷабборов пирамарде, ки солҳои зиёд аст дар иншооти “Роғун” кору фаъолият менамояду ҳудуди чил соли умрашро дар бунёди ин нерӯгоҳ сарф кардааст, чунин нақл мекунад, ки пас аз пошхӯрии Иттиҳои Шӯравӣ НБО-и “Роғун” ба харобазоре мубаддал шуда буд. “Дар солҳои нобасомониҳо, ки кишвар дар вартаи ҳалокату ҷанг қарор дошт, НБО-и “Роғун” низ талхии ин мусибати азимро чашид. Гуё табиат низ дар он солҳо чун бисёре аз мардум ба Роғун бо чашми ҳасад менигарист. Сарбанди нерӯгоҳ аз боришоти зиёду селҳо дигарбора хароб шуд. Нақбҳои мошингузару обпарто аз хоку санг пур гардида буд. Техникаву мошинҳои кории нерӯгоҳ ё аз ҷониби кадом силоҳдоре рабуда мешуданд ё бо дастони худи аҳолӣ вайрон мегардид. Чархҳои мошинҳои боркаши ба монанди “Белаз”, ки хеле гарону бузургҳаҷманд, мутаассифона бо дастони худи аҳолӣ пора-пора мегардиду ба коми оташ фурӯ мерафт. Кор то ҷое буд, ки ҳеҷ касе аз аҳолии минтақа ба дигарбора эҳё гаштани он бовар надоштанд. Аз ин хотир ҳар нафаре метавонист, ба “қадри имкон” дар харобазортар гаштани он “саҳм” мегузошт. Ҳамин буд, ки барои таъмиру бозсозии он то дер гоҳ касе камари ҳиммат намебаст. Аммо, хушбахтона, бо ташаббуси Пешвои миллат дар соли 2008 кор дар ин иншоот шуруъ шуд ва ба таври бесобиқа, ки ҳеҷ нафаре гумон надошт, авҷ гирифт”.
НБО-И “РОҒУН” СОХТМОНИ ПРЕЗИДЕНТИСТ
Корҳои таъмиру бозсозӣ ва бунёдкорӣ дар НБО-и “Роғун” пас аз таваққуфи тулонӣ маҳз бо ташаббусу шарофати Пешвои миллат сурат гирифта буд. Нафаре ҳам нест, ки инро инкор кунад. Худи як “Муроҷиатномаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба мардуми Тоҷикистон” дар соли 2010 басандааст, ки мо ба ин сар фуруд орем. Агар аз ҳар ҷонибе ба ин масъала назар афканем, ҳамин чизро хоҳем дарёфт, ки шахсияте ҳамчун Президент фақат дар лаҳзае ба мардумаш муроҷиат мекунад, ки сари нангу ном ояд. Ва дар худи ҳамин муроҷиатнома Пешвои миллат ҷое зикр мекунад: “Чанде пеш ҳангоми боздид аз ҷараёни сохтмони нерӯгоҳи “Роғун” ба мардуми шарифи Тоҷикистон муроҷиат намуда, майдони сохтмони онро ҷабҳаи меҳнати созанда эълон карда будам ва дар ин лаҳзаҳо бори дигар ба тамоми шаҳрвандони давлати соҳибистиқлоламон, сарфи назар аз миллату забон, дину мазҳаб ва андешаву мафкураи онҳо изҳор медорам, ки “Роғун” корзори воқеии нангу номус, арсаи ҳақиқии корнамоиву фидокории умумихалқӣ ба хотири ободӣ ва ояндаи дурахшони Тоҷикистони соҳибистиқлол мебошад!” Пас вақте сухан аз нангу номро нафаре ба миён мегузорад, ки раисҷумҳури як кишвар аст, бояд саҳму нақшашро дар ин кор ҷиддӣ пиндошт.
Эҳёи дигарбораи Роғун бо дастони ин марди шарифро на танҳо адибону сиёсатмадорони дохилӣ, балки намояндагони мамолики хориҷ низ дар чандин маврид зикр кардаанд. Чуноне, ки адиб, сиёсатмадор, нависанда, журналист ва публитсисти рус Александр Проханов дар як мақолаи хеш, ки таҳти унвони “Бунёди тамаддуни зеризаминӣ дар Тоҷикистон” нашр шуда буд, аз хизматҳои ин фарзанди садоқатманд ва Пешвои миллати тоҷик баҳри ободии меҳан ва бунёди ин нерӯгоҳи бузург мисол оварда, менигорад: “НБО-и “Роғун” сохтмони президентист. Ин “фарзанди дӯстдошта”-и Эмомалӣ Раҳмон аст, ӯ онро ҳамчун хотираи роҳбарии худ бунёд мекунад”. Дар воқеъ хеле хушоянд ва ҷолиби таваҷҷуҳ аст, ки як сиёсатмадор, публитсист, журналист ва шахсияти бегона заҳмату талошҳои Роҳбари давлати моро беғаразона ба қалам медиҳад. Заковату фаросати баланди Эмомалӣ Раҳмонро ба тамоми ҷаҳон бозгӯ кардан мехоҳад: “Ӯ аз тамоми дунё сохтмончиён ва муҳандисонро ҷамъ меорад, буҷаи кишварро ончунон пешбинӣ намудааст, то ки барои сохтмони “Роғун” ягон доллари қарзӣ сарф нагардад”. Нангу номусро омили бунёди нерӯгоҳ ва миллатсозиву миллӣ будани ин сохтмонро ба донишҳои Пешвои миллат марбут медонад: “Ҳама маблағ, ҳама захираҳо тоҷикист”.
Пас танҳо як ташаббуси аҳолӣ ва ниҳодҳои вабаста ба инро кифоя аст, ки НБО-и “Роғун”-ро ба номи ин фарзанди сарсупурда ва фидоии миллат гузоранд. Ва ин кор аз ҳар дидгоҳ мантиқӣ хоҳад буд. Зеро то кунун аз ҷониби адибону рӯзноманигорон ва аҳли зиёи мамлакат перомуни ин мавзӯъ нигоштаҳои зиёде ба чашм мехӯрад ва ин мавзӯъ чанд соли охир дар сархати эҷодиёти адибони тоҷик қарор дорад. Дар девораҳову дарвозаҳо ва нақбҳои НБО-и “Роғун” бояд ҳаккокӣ карда шавад, ки ин сохтмони Президентист ва бунёдгузору муассисаш маҳз Пешвои миллат, Эмомалӣ Раҳмон аст.
Мардуми тоҷик тӯли солҳо мунтазири рӯзе буданд, ки нафаре рӯйи корзори миллат биёяду дар расидан ба истиқлолияти энергетикӣ ва нурафшон гардидани хонадони сокинони кишвар камари ҳиммат бубандад. Пас аз интизориҳо танҳо як нафар – Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳри ба амал баровардани ин орзуву ормони миллат камари ҳиммат бастанд ва бунёди НБО “Роғун” оғоз гардид. Пас аз даҳ соли ҷаҳду талош ва фаъолияти шабонарӯзии сохтмончиёни аср мардуми меҳандӯсти тоҷик шоҳиди ба истифода додани аввалин чархаи ин нерӯгоҳи бузург гаштанд, ки дар ҷаҳон камназир аст. Ва инак пас аз чанд рӯз, аниқтараш санаи 9-уми сентябри соли ҷорӣ чархаи дуввуми он ба кор шуруъ хоҳад кард. Пас, барои ин ҳама хизматҳои шоён месазад, ки ин иншооти асрро ба номи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гузошт ва бовар аст, кулли мардуми Тоҷикистон ба ин пешниҳод ҳамовозу тарафдор хоҳанд буд.
Агар ба давраҳои гуногуни таърих назар афканем хоҳем дарёфт, ки тамоми бозёфтҳову кашфиётҳои инсонӣ то кунун ба номи нафаре рақам мехӯранд. “Тахти Ҷамшед” намунаи асили ин анъана дар фароварди таърихи миллати тоҷик аст, ки ба шоҳ Ҷамшед бунёдгузори он мутааллиқаш медонанд. Ё агар аз таърихи миллатҳои дигар ҳам, аз ҷумла русҳо, ки дар сад соли охир бо мо робитаҳои гуногун доранд, дидан намоем, ба ҳамин чиз мувоҷеҳ хоҳем шуд. Барои мисол “Қасри Пётр”. Пас ин анъанаи таърихист, ки қасрҳову кушкҳо ва иншоотҳои бузургро баҳри хизматҳои шоёни нафаре ба номи ӯ ё бунёдгузори он мегузоранд. Дар мамолики аврупоиву амрикоӣ ва африқоиву осиёӣ ин анъана ба таври бесобиқа то кунун идома дошту дорад. Пас дар мавриди НБО-и “Роғун” низ месазад аз ин таҷрибаву анъанаи таърихӣ кор бигирем.
АЗ РОҒУН ТО “РОҒУН”
Раҳим Ҷабборов пирамарде, ки солҳои зиёд аст дар иншооти “Роғун” кору фаъолият менамояду ҳудуди чил соли умрашро дар бунёди ин нерӯгоҳ сарф кардааст, чунин нақл мекунад, ки пас аз пошхӯрии Иттиҳои Шӯравӣ НБО-и “Роғун” ба харобазоре мубаддал шуда буд. “Дар солҳои нобасомониҳо, ки кишвар дар вартаи ҳалокату ҷанг қарор дошт, НБО-и “Роғун” низ талхии ин мусибати азимро чашид. Гуё табиат низ дар он солҳо чун бисёре аз мардум ба Роғун бо чашми ҳасад менигарист. Сарбанди нерӯгоҳ аз боришоти зиёду селҳо дигарбора хароб шуд. Нақбҳои мошингузару обпарто аз хоку санг пур гардида буд. Техникаву мошинҳои кории нерӯгоҳ ё аз ҷониби кадом силоҳдоре рабуда мешуданд ё бо дастони худи аҳолӣ вайрон мегардид. Чархҳои мошинҳои боркаши ба монанди “Белаз”, ки хеле гарону бузургҳаҷманд, мутаассифона бо дастони худи аҳолӣ пора-пора мегардиду ба коми оташ фурӯ мерафт. Кор то ҷое буд, ки ҳеҷ касе аз аҳолии минтақа ба дигарбора эҳё гаштани он бовар надоштанд. Аз ин хотир ҳар нафаре метавонист, ба “қадри имкон” дар харобазортар гаштани он “саҳм” мегузошт. Ҳамин буд, ки барои таъмиру бозсозии он то дер гоҳ касе камари ҳиммат намебаст. Аммо, хушбахтона, бо ташаббуси Пешвои миллат дар соли 2008 кор дар ин иншоот шуруъ шуд ва ба таври бесобиқа, ки ҳеҷ нафаре гумон надошт, авҷ гирифт”.
НБО-И “РОҒУН” СОХТМОНИ ПРЕЗИДЕНТИСТ
Корҳои таъмиру бозсозӣ ва бунёдкорӣ дар НБО-и “Роғун” пас аз таваққуфи тулонӣ маҳз бо ташаббусу шарофати Пешвои миллат сурат гирифта буд. Нафаре ҳам нест, ки инро инкор кунад. Худи як “Муроҷиатномаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба мардуми Тоҷикистон” дар соли 2010 басандааст, ки мо ба ин сар фуруд орем. Агар аз ҳар ҷонибе ба ин масъала назар афканем, ҳамин чизро хоҳем дарёфт, ки шахсияте ҳамчун Президент фақат дар лаҳзае ба мардумаш муроҷиат мекунад, ки сари нангу ном ояд. Ва дар худи ҳамин муроҷиатнома Пешвои миллат ҷое зикр мекунад: “Чанде пеш ҳангоми боздид аз ҷараёни сохтмони нерӯгоҳи “Роғун” ба мардуми шарифи Тоҷикистон муроҷиат намуда, майдони сохтмони онро ҷабҳаи меҳнати созанда эълон карда будам ва дар ин лаҳзаҳо бори дигар ба тамоми шаҳрвандони давлати соҳибистиқлоламон, сарфи назар аз миллату забон, дину мазҳаб ва андешаву мафкураи онҳо изҳор медорам, ки “Роғун” корзори воқеии нангу номус, арсаи ҳақиқии корнамоиву фидокории умумихалқӣ ба хотири ободӣ ва ояндаи дурахшони Тоҷикистони соҳибистиқлол мебошад!” Пас вақте сухан аз нангу номро нафаре ба миён мегузорад, ки раисҷумҳури як кишвар аст, бояд саҳму нақшашро дар ин кор ҷиддӣ пиндошт.
Эҳёи дигарбораи Роғун бо дастони ин марди шарифро на танҳо адибону сиёсатмадорони дохилӣ, балки намояндагони мамолики хориҷ низ дар чандин маврид зикр кардаанд. Чуноне, ки адиб, сиёсатмадор, нависанда, журналист ва публитсисти рус Александр Проханов дар як мақолаи хеш, ки таҳти унвони “Бунёди тамаддуни зеризаминӣ дар Тоҷикистон” нашр шуда буд, аз хизматҳои ин фарзанди садоқатманд ва Пешвои миллати тоҷик баҳри ободии меҳан ва бунёди ин нерӯгоҳи бузург мисол оварда, менигорад: “НБО-и “Роғун” сохтмони президентист. Ин “фарзанди дӯстдошта”-и Эмомалӣ Раҳмон аст, ӯ онро ҳамчун хотираи роҳбарии худ бунёд мекунад”. Дар воқеъ хеле хушоянд ва ҷолиби таваҷҷуҳ аст, ки як сиёсатмадор, публитсист, журналист ва шахсияти бегона заҳмату талошҳои Роҳбари давлати моро беғаразона ба қалам медиҳад. Заковату фаросати баланди Эмомалӣ Раҳмонро ба тамоми ҷаҳон бозгӯ кардан мехоҳад: “Ӯ аз тамоми дунё сохтмончиён ва муҳандисонро ҷамъ меорад, буҷаи кишварро ончунон пешбинӣ намудааст, то ки барои сохтмони “Роғун” ягон доллари қарзӣ сарф нагардад”. Нангу номусро омили бунёди нерӯгоҳ ва миллатсозиву миллӣ будани ин сохтмонро ба донишҳои Пешвои миллат марбут медонад: “Ҳама маблағ, ҳама захираҳо тоҷикист”.
Пас танҳо як ташаббуси аҳолӣ ва ниҳодҳои вабаста ба инро кифоя аст, ки НБО-и “Роғун”-ро ба номи ин фарзанди сарсупурда ва фидоии миллат гузоранд. Ва ин кор аз ҳар дидгоҳ мантиқӣ хоҳад буд. Зеро то кунун аз ҷониби адибону рӯзноманигорон ва аҳли зиёи мамлакат перомуни ин мавзӯъ нигоштаҳои зиёде ба чашм мехӯрад ва ин мавзӯъ чанд соли охир дар сархати эҷодиёти адибони тоҷик қарор дорад. Дар девораҳову дарвозаҳо ва нақбҳои НБО-и “Роғун” бояд ҳаккокӣ карда шавад, ки ин сохтмони Президентист ва бунёдгузору муассисаш маҳз Пешвои миллат, Эмомалӣ Раҳмон аст.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед