Хиёнати ташкилоти террористии собиқ ҳизби наҳзати исломӣ хиёнатест, аз дигар хиёнатҳо фарқкунанда. Одам метавонад, ба бегонае хиёнат кунад, аммо ба давлату миллати худ хиёнат кардан, азимтарин бешарафӣ ва пасттарин хислати инсонӣ маҳсуб меёбад.

Филми ҳуҷҷатии “Хиёнат” аз қисми 1 то 5 тамоми пастиҳову хиёнаткориҳои ҲНИ-ро бо далелҳои раднашаванда нишон дода, ба мардум бори дигар исбот намуд, ки аъзоёни ин ҳизб чӣ балоҳое ба сари миллати тоҷик овардаанд. Қатлу куштор, ғоратгарӣ, гаравгонгирӣ аз ҷониби ин ҳизб дида мешавад. Метавон садҳо далели раднашавандаро пеш овард. Масалан, дар қисмати 4 – и филми мазкур дида мешавад, ки Сӯфӣ Ғозиев, сокини ноҳияи Панҷ аз корҳои бесарусомони аъзоёни ин ҳизб садҳо лаънатҳо мехонад. “Он вақт ҳама осебе диданд. Агар аз бача надида бошӣ, аз духтар дидӣ, аз духтар надида бошӣ, аз зан дидӣ, аз зан надида бошӣ, аз падару модар дидӣ. Мардон худ ҳаминҷою занҳояшон дасти як нокаси дигар буд. Як ғам буд”... бо гиря нақл мекунад, пирамард.

На ба ахлоқ ин ҳизб назар мекарду на ба мусулмонӣ ва на ба одаму одамгарӣ, исломро ҳамчун воситае барои ҳадафҳои нопоки хеш истифода мекарданду бо номи дини мубини Ислом мардумфиребиро бар авҷи аъло мерасонданд. Дар қисмҳои 4-5-ум боз ҳам аз пештара дида, чеҳраҳои ин руҳонитарошону заҳокботинонро ифшо намуданд, аниқтараш парда бардоштанду диданд, ки зане паси парда бо сурати мардӣ нишастааст. Ин қисматҳои филм пурра ба гаравгонгирӣ ва қатлу куштори бераҳмонаи одамон, инчунин аҳли зиёи кишвар аз тарафи наҳзатиён бахшида шудааст.

“Моҳҳои апрели соли 1992 ташкилоти террористӣ-экстремистии собиқ ҳизби наҳзати исломӣ бо нақшаи хоҷагони хориҷияш марҳилаи яроқноки ҷанги шаҳрвандиро сар карда, аввалин кораш гаравгонгирии шаҳрвандон, кушодани зиндонҳо, шиканҷахонаҳо ва қатлгоҳҳо буд. Зиндони марказии ташкилоти террористӣ-экстремистӣ собиқ ҳизби наҳзати исломӣ дар бинои ҳаммоми совхози Туркманистони ноҳияи Вахш ҷойгир буд. Солҳои 1991-1992 наҳзатиён дар он садҳо нафарро нигоҳ дошта, бераҳмона шиканҷа ва қатл мекарданд. Вақте ин ноҳия аз дасти наҳзатиён озод шуд, дар таҳхонаи ҳаммом садҳо ҷасади пора-пораи одамон пайдо карда шуд, ки касе намедонист кори дасти кист. Каллабурони наҳзатӣ, ки имрӯз Кабирӣ аз номашон дар Аврупо ҷилва дорад, солҳои 1991-1992 беш аз 800 нафар сокинони мулкиро гаравгон гирифта, ҳамаи онҳоро ба ҳаммоми зикршуда бурда, бераҳмона шиканҷа дода, гӯш, бинӣ, забон, даст ва ҳар куҷоеро, ки мехостанд, мебуриданд ва билохира қатл мекарданд”,-омадаст дар филми мазкур.

Аммо андар боби таҷовуз ба номуси хоҳарону занони диёр агар ҳарф занем, наҳзатиён дар ин самт ҳатто аз одамкушӣ бадтаранд. Одамкушияшон яктарафу таҷовуз ба номуси занону бонувон тарафи дигари масъала мебошад. Дар ин филми таърихӣ шоҳидони ҳол ончиро, ки бо чашмони худ озори ҷинсии занону хоҳарони тоҷик аз тарафи наҳзатиёни хунхор дидаанд, нақл мекунанд. Зикрулло Ҷононов, сокини ноҳияи Вахш, ки бевосита шоҳиди ҳоли дастдарозии наҳзатиён ба номуси ҳазорон зани тоҷик аст, нақл мекунад: “Соат 4-и рӯз буд, як мошини “пазик” автобусҳои майда пур занҳое, ки дар текстил кор мекарданд, онҳоро оварданд. Духтару занҳо якҷоя буданд. Ифлосгарие, ки дар он ҷо карданд, бовар кунед, ҳайвон ин корро намекунад. Қариб ҳамаи онҳоро ба номусшон дастдарозӣ карданд. Ин ҳодиса дар пеши чашмонамон рух медоданд”.

Ба ғайр аз таҷовузу одамкушӣ наҳзатиён боз ба мардумфиребӣ бо ҳар гуна ҳадису суханпардозӣ корро моҳирона барои хоҷагонашон пеш мебурданд, ки касе бовар намекард, ки онҳо то он дараҷа пастанду бо номи Худову расул ҳама гуна кори пасти ғайриинсониро анҷом медиҳанд. Дар он замон маълум мегардад, ки наҳзатиён барои корашонро ба итмом расонидан динашонро, номусашонро, миллаташонро, умуман ҳама чизашонро мефурӯхтанд ва ин ҳама танҳо ба як хотир буд, сари ҳокимият омадану мансабталошӣ. Ин гуфтаҳоро метавон дар мисоли ҳодисаҳои солҳои 1992 мушоҳида кард, ки наҳзатиён барои ба ҳадафи худ расидан, ширинзабониву ҳадисгуфторӣ мекарданд, ҳол он ки онҳо худ як ҳадиси Заҳҳоканд.

Дар қисми 4-и филми “Хиёнат” ҳодисаи мудҳишеро, ки тирамоҳи соли 1992 рух медиҳад, бо далелҳои рӯшан бо истифодаи наворҳои воқеӣ нишон медиҳад ва ба ин васила исбот мекунад, ки воқеан ҳам наҳзатиҳо ба чи корҳои даҳшатборе даст мезаданд. Ҳодиса чунин ранг мегирад: “Тирамоҳи соли 1992, 60 нафар кормандони ҳифзи ҳуқуқ барои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва ҳифзи амнияти мардуми ноҳияҳои Қаротегин ба ин минтақаҳо сафар мекунанд. Аммо дар ноҳияи Рашт нахуст онҳо бо ду қумандони наҳзатӣ рӯ ба рӯ мешаванд. Ин ду наҳзатӣ он 60 нафарро бо ҳадису суханҳои гӯё бародарона суханпардозӣ карда, бо роҳи фиреб ба қатл мерасонанд”.
Дардноктаринаш ин аст, ки яке аз сарбозон бо хушҳолӣ мегӯяд: “Мо агар аз ин ҷо сиҳату саломат зинда бароем, ин навори видеоро ба дигарон нишон дода мегӯем, ки чи хел моро гусел кардед”. Аммо афсус, ки наҳзатиён ноҷавонмардона ба баҳонаи сулҳҷӯӣ ҳамаи онҳоро ба қатл расонданд.

Дар умум, қисмати чоруму панҷуми филми ҳуҷҷатии “Хиёнат” аз ваҳшонияту ҷоҳилӣ то разилии ҳизби наҳзати исломӣ пардабардорӣ мекунаду ҷиноятҳои кардаи онҳоро як ба як бо арқоми саҳеҳу боварибахш ва бо наворҳои воқеӣ нишон медиҳад. Тамоми чеҳраҳои сиёсӣ, фарҳангӣ, иқтисодӣ ва дигаронро сӯиқасд карда, ба қатл расониданашон низ бараъло дар ин қисматҳои филм таҷассум мегардад.

Хулоса, ин ҳама гуфтаҳо аз ҷиноятҳои наҳзатиёни динфурӯшу маҳалгаро ва заҳоксиришт танҳо қатрае аз баҳр аст, ки мо зикр намудем. Дигар пас аз ин филм роҳбари ҳизби наҳзат Кабирӣ худро сафед карда наметавонад, зеро ҳама наворҳо худ як далели шайъӣ ба ҳисоб меравад. Дар умум метавон гуфт, ки пардаи занонаеро аз рӯи наҳзатиён филми ҳуҷҷатии “Хиёнат” тавонист бардорад ва чеҳраи аслии хоинони миллатро ба ҳамагон нишон диҳад.