Ба озмуни "РАИЯТПАРВАР"

Қиссаи ҳуҷҷатии “Ҷасорат” аз ҷумлаи асарҳои публитсистиест, ки корнамоиҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро бо масъулияту маҳорати баланди эҷодӣ таҷассум мекунад. Силсилаи қиссаву ҳикоя ва очеркҳои маҷмуаи “Ҷасорат”-и Шералӣ Мӯсо бешубҳа ба ҳастиву равони хонанда таъсири мусбат расонида, касро дар руҳияи худшиносиву худогоҳии миллӣ, ифтихор дош-тан аз арзишҳои милливу давлатдорӣ, далериву шуҷоатмандӣ, дӯст доштани миллату давлат ва баланд бардоштани мақому манзалати кишварамон дар арсаи минтақа ва ҷаҳон роҳнамоӣ мекунад.

Маҷмуа аз пешгуфтор, панҷ боб ва ё қисмат, бахусус “Ҷасорат”, “Қалби бузург”, “Бақои миллат”, “Пайки сабз”, “Пайвандгари марзҳо ва дилҳо” таркиб ёфтааст. Ҳар қисмати маҷмуаи мазкур ба таври амиқу дақиқ хислату ҷаҳонбинӣ, донишу хирад, матонату устуворӣ ва корнамоиҳои Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро бозгӯ намуда, аз маҳорати баланди нигорандагии адибу публитсист Ш. Мӯсо дарак медиҳад. Зимни таълифу тасвир ва баён дар қиссаи ҳуҷҷатии “Ҷасорат” публитсисти воқеънигор санаду далелҳои зиёдеро ҷамъоварӣ, коркарду истифода намудааст, ки онҳо бозгӯи талошҳои ӯ буда, аз малакаи баланди эҷодкориаш дарак медиҳад. Дар ибтидои қисса нигоранда бо усули муколама гуфтугӯи бобову набераро роҷеъ ба фидокориҳои Пешвои миллат хеле ба мавриду муассир истифода кардааст, ки он хеле ибратбахш мебошад. Чунончи:

“– Бобоҷон!

– Ҷони бобо!

– Эмомалӣ Раҳмон қаҳрамон аст?

Чашмони бобо меҳрубон ва нарму латиф гаштанду бо табассуми беандоза ширин самимона ба набера гуфт:

– Бале, Қаҳрамони Тоҷикистон аст.

Набераи кунҷков бо ҳаяҷон пурсид:

– Магар ӯ дар ҷанг қаҳрамон шуд?

– Не, не! – нидо кард бобо. – Осуда бош! Ҳеҷ гоҳ хоҳони ҷанг набуду нест. Баръакс, ба ҷанг хотима бахшид. Шоир беҳуда нагуфтааст: “Ҷавҳари мардӣ чу бошад, ҳоҷати шамшер нест”. Бо ғояҳои олӣ, барои саодати дигарон ҳастии худро нисор мекунад. Зеро ҷасорати беандоза дорад.

– Ҷасорат аз куҷо пайдо мешавад?

– Ҷасорати ӯ аз муҳаббат ба Ватан сарчашма мегирад. Ватанро аз ҷонаш бештар дӯст медорад. Муҳаббаташ ба Ватан қиёснашаванда аст, ҷони бобо. Ҳамаи мо инро бояд аз ӯ омӯзем.

Набера хушҳол шуд ва ҳисси ифтихор вуҷудашро фаро гирифт”.

Дар оғози қисса овардани гуфтугӯи бобову набера бесабаб нест, зеро публитсист мехоҳад нишон диҳад, ки ниёгони мо ҳамеша ҳодисаву воқеа ва раванду зуҳуроти дар ҷомеа ба вуқуъомадаву омада истодаро ҳамаҷониба омӯхтаву таҳлил карда, моҳияти онро ба фарзандону наберагон шарҳу тавзеҳ медиҳанд. Ҳамчунин, ин усули баён дар ҷолибу муассирии навишта мусоидат карда, аз касбият ва илму дониши адиби хушбаён ва публитсисти воқеъгаро дарак медиҳад.

Мутолиаи амиқи қиссаи ҳуҷҷатии “Ҷасорат” ба руҳияи хонанда таъсири мусбат расонида, дар боло рафтани эҳсоси ватандӯстӣ, таҳкиму тавсеаи шуҷоатмандиву далерӣ ва хештаншиносиву худогоҳии миллӣ заминаи мусоид мегузорад. Публитсист барои нишон додани меҳанпарастӣ, раванди сулҳофарӣ ва масъулиятшиносии Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз василаҳои гуногуну ҳодисаҳои сарнавиштсоз ба маврид истифода намудааст. Хусусан, тасвири лаҳзаҳои ҷолиб аз рафти интихоби Раиси Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, бӯсидани Парчами давлатӣ ва пурмуҳтаво сухан намудани Сарвари давлат дар раванди баргузории Иҷлосияи ХVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон бисёр ҷолибу муассир баён шудааст. “Дар он лаҳзаҳои бисёр ҳассосу номуайян тақдири Тоҷикистонро бар дӯш гирифтан ҷасорат ва ҷасурӣ талаб мекард. Бо ифтихор метавон гуфт: “Эмомалӣ Раҳмон чунин ҷасорату ҷасуриро доро буд!”.

Ин буд, ки бо лаҳни ором вале қатъӣ паёме аз умқи дил ба мардум арз намуд: – Ман ба шумо сулҳ меорам. То даме, ки як гурезаи тоҷик дар хоки бегона дар ҳиҷрат аст, ман осуда буда наметавонам. Ин алфози ватандӯстона ва хирадмандона нуре буд, ки зулмотро дарҳам шикасту зиндагиро нумӯи тоза бахшид”. Муаллиф бо баёни чунин лаҳзаҳои ибратомӯз ва муассир моро ҳушдор медиҳад, ки нисбати ояндаи миллату давлат, ҳифзи арзишҳои умумибашарӣ, таҳкиму тақвияти сулҳу ваҳдат, садоқат ба Ватан ва мардуми шарифи он бетараф набошем ва дар ин масир пайрав ва идомадиҳандаи сиёсати созандаи Пешвои миллат бошем.

“Имрӯзҳо боз ҳама аз ҷасорати абармарди миллат Сарвари давлат, Эмомалӣ Раҳмон ҳарф мезананд. Албатта, ин табиист. Зеро қиссаи ҷасорати Ҷаноби Олӣ охир надорад! Ҷавҳараш ки меҳру муҳаббат аст, чун “ишқ оғоз дораду анҷом не”. Мусаллам аст, ки сарчашмаи ҷасорати Эмомалӣ Раҳмон меҳру муҳаббати Ватан аст. Бале, меҳру муҳаббати Ватан, меҳру муҳаббати Ватан ва боз ҳам меҳру муҳаббати Ватан!”. Сарвари давлат хоҳони тантанаи сулҳу ваҳдат дар олам аст. Барои ҳалли мушкилоти на танҳо мардуми тоҷик ва Тоҷикистон, балки ҷомеаи ҷаҳонӣ пешниҳоду ташаббусҳои созанда доранд, ки қобили таваҷҷуҳ ва дастгирӣ мебошанд. Пуб-литсист ҳангоми баррасии масъалаҳои гуногун ҷасорати Сарвари давлатро таҷассум мекунанд, ки қобили зикр мебошад.

Дар аввалҳои моҳи сентябри соли 2016 пеш аз оғози сафари кории Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба шаҳри Ваҳдат ҷиҳати иштирок дар кушодашавии иншооти гуногун як гурӯҳ душманони дохили кишвар, зархаридони хоҷагони берунаи худ, таҳти роҳбарии Абдуҳалим Назарзода (Ҳоҷи Ҳалим) буданд, боиси ноором сохтани вазъи сиёсии кишвар гардида, дар ҳудуди шаҳрҳои Душанбеву Ваҳдат ба қонуншиканиву тазоҳурот даст зада, боиси фавти нуҳ нафар кормандони ҳифзи ҳуқуқ гардиданд. Баъд аз ин воқеаи нангин бисёре аз сиёсатмадорон ба он андеша буданд, ки сафари Сарвари давлат ба шаҳри Ваҳдат мавқуф гузошта мешавад, аммо бар хилофи он ӯ нақшаву ҳадафи худро ба таъхир нагузошта санаи шашуми сентябр ба ин шаҳри зебо ташриф оварда, як қатор иншооти муҳими хоҷагии халқро мавриди истифода қарор доданд. Ташрифи Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба шаҳри Ваҳдат дар он рӯзҳо бори дигар собит намуд, ки ӯ дар ҳақиқат фарзанди сарсупурдаву шуҷоатманд ва дар раванди бунёди давлатсозиву сулҳофарӣ дорои ҷасорату қудрати хоссае мебошад.

Воқеан, ба ҳар минтақае, ки Пешвои миллатамон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сафарҳои корӣ анҷом медиҳанд, ҳамон гӯшаи диёрамон ободу зебо шуда, сатҳи некуаҳволии сокинон беҳтар мегардад. Ш. Мӯсо барои пурра кушодани моҳияти қаҳрамон аз василаву усулҳои зиёди баёну тасвир, чун кинояву маҷоз, истиораву талмеҳ ва ташбеҳ мақсаднок истифода кардааст, ки ин ҷиҳатҳо барои шавқовар гаштани асар мусоидат намудааст. Адиб ва публитсисти воқеънигор Ш. Мӯсо дидаву шунида ва мушоҳидаҳояшро дар “Ҷасорат” ҷой додааст, ки албатта дар шароити бархӯрди фарҳангу тамаддунҳо, мураккабу печида гардидани вазъи ҷомеаи ҷаҳонӣ, пешгӯӣ нашудани сиёсату муносибатҳо арзиши бештар касб мекунанд ва моро ба маҷрои дуруст роҳнамоӣ ва ҷиҳати дастгириву таҳкими сиёсати пешгирифтаи имрӯзаи давлату ҳукумат масъул мегардонад.

Адиби воқеънигор Ш. Мӯсо дар қиссаи ҳуҷҷатии “Ҷасорат” барои нишон додани донишу хирад, ҷаҳонбиниву шуҷоатмандӣ, сулҳҷӯву ваҳдатгаро ва ватандӯсту миллатпарвар будани Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз андешаву суханони шахсиятҳои барҷастаи сиёсиву адабӣ ва фарҳангии дохил ва хориҷи кишвар истифода кардааст, ки ҳар кадоме барои таҳкиму таъсирнок гаштани баён аҳамияти хоссае доранд.

Чунончи, дар қисса омадааст: “... Агарчи ӯ муҳтоҷи шеъри ман нест, вале касе, ки ин қадар бозсозию азнавсозӣ кардааст, ин қадар роҳу нақб кушодааст, ман бо ӯям. Касе, ки ГЭС-и “Роғун”-ро сохта истодааст, боз ҳам ман бо ӯям. Касе, ки пайваста дар фикри саноат аст, дар фикри корхонаҳост ва дар фикри техникакунонии ҷумҳурият, ман бо ӯям”, (андешаҳои Шоири халқии Тоҷикистон Бозор Собир), “Ман аз сулҳ дар Тоҷикистон ниҳоят мамнунам. Инсони боҷасорату хирадманд – Президенти Тоҷикистон тавонист формулаи сулҳи ҷанги бародаркӯшро ёбад... Тоҷикистон ба як машъали сулҳ, пирӯзӣ ва осоиш табдил шудааст”, (андешаҳои шоир Расул Ғамзатов), “Шумо дар зиндагии рӯзмарраи худ таҳти роҳбарии Раиси ҷумҳур ба як натиҷае расидаед, ки дар дунёи имрӯз беназир аст. Мамлакате, ки ҷанг фаро гирифта будаш, бародаркушӣ ривоҷ дошт, ба як машъали сулҳ, пирӯзӣ ва осоиш табдил шудааст. Дар ҳеҷ ҷои дунё ва ҳеҷ касе то кунун натавонистааст, чунин коре бикунад. Шумо худро хурд напиндоред ва Раиси ҷумҳури худро шахсияти ҷаҳонӣ бидонед, чаро, ки таҳти роҳбарии ишон ин матлаб дуруст шудааст” (андешаҳои раиси Соз-мони тоҷикони Британияи Кабир Саид Ҷалоли Бадахшонӣ), “Эмомалӣ Шарифович Раҳмонов яке аз симоҳои барҷаста буда, дар байни сиёсатмадорони Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил мавқеи намоёнро ишғол мекунад. Ин беҳуда нест. Тамоми ҷидду ҷаҳди ӯ аз он шаҳодат медиҳад, ки дар Тоҷикистон раванди сулҳ тавре пойдор аст, ки назираш дар ҳеҷ мамлакате, ки чунин вазъияти муташанниҷ дошт, дида намешуд. Ҳар он чи оид ба ин масъала дар Тоҷикистон амалӣ гардидааст, мисоли хубест барои бисёр халқҳову мамолики дигар”, (Президенти Федератсияи Русия Владимир Путин) ва ғайра.

Дар охири қиссаи ҳуҷҷатии “Ҷасорат” публитсист Ш. Мӯсо мафҳуми “Ҷасорат”-ро дар ҳамоҳангӣ бо фаъолияти пурмаҳсулу ватандӯстонаи Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баён дошта, хонандаро, бахусус насли наврасу ҷавони кишварамонро ҳушдор медиҳад, ки дар ҳифзу таҳкими истиқлолияту ваҳдати сартосарӣ ҳамеша таъкидоти сарвари давлат “Ҳушёриву зиракии сиёсиро” аз даст надиҳанд ва саҳми худро дар ободиву шукуфоии ҷомеаи навини Тоҷикистон гузоранд.

“Зиҳӣ Ҷасорат!

Зиҳӣ Ҷасорат, ки бузургони тоҷикро зинда кардӣ, фарҳангу тамаддуни тоҷикро ба ҷаҳониён муаррифӣ намудӣ, номи “Тоҷик”-у “Тоҷикистон”-ро муаррифӣ карда, тоҷи каёнӣ аз нав бар сари тоҷик бигзоштию шукуҳи шаҳомати дигаре бахшидӣ!

Зиҳӣ Ҷасорат, ки ҷаҳонро ба ҳайрат овардӣ!

Зиҳӣ Ҷасорат, ки дасти хунини аҳриманзодагонро кӯтоҳ сохтӣ!

Раво бошад пеши Ҷасорат, ки аз нури донишу хирад саршор аст, саҷда кунем!

Зеро Ҷасорат пирӯзиҳои бешумори фараҳбахшро ба мо ҳадя карда, ҳаётро бо камоли муҳаббат ва садоқат шукӯҳу шаҳомати тоза бахшида, чун нури хуршеди тобон роҳи моро ба сӯи фардои дурахшон мунаввар месозад!

Оре, бигзор дар олам файзу баракати Ҷасорат ҷовидон бошад!”.

Баъд аз омӯзиш ва баррасии қиссаи ҳуҷҷатии “Ҷасорат” метавон ба хулосае омад, ки он ҳамчун манбаи илму дониш, таҳкимбахши эҳсоси худшиносиву худогоҳии миллӣ, ифтихор доштан аз кишвару Пешвои миллати худ дар зеҳни хонанда ва тавсеаи ҷаҳонбинии ӯ таъсири мусбат мерасонад.

Сангимурод ШАРИПОВ, мудири
кафедраи рӯзноманигории ДДБ
ба номи Носири Хусрав