1-уми март дар марзи Ӯзбекистону Тоҷикистон 6 гузаргоҳ дубора боз шуд. Дар тантанаҳои ифтитоҳи сарҳади байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон баробари сарварони вилоятҳову ноҳияҳои ҳамсарҳади ҳарду кишвар, ҳамчунин аз ҳарду ҷониб инсонҳои барӯманду шахсиятҳои шинохта ҷамъ омада буданд. Гузаргоҳи Ҷартеппа–Саразм дар марзи Панҷакент бо Самарқанд кушода шуд. Ҳозирин ҳама такрор ба такрор изҳор мекарданд, ки марзи байни ду халқи дӯсту бародари тоҷику ӯзбек дигар ҳеҷ гоҳ баста нашавад. Яке аз ин иштирокдорон, ки корманди соҳаи фарҳанги вилояти Самарқанди Ҷумҳурии Ӯзбекистон Ёдгор Саъдиев буд, ҳангоми суханронии шодбошии хеш таъкид кард, ки «Миллати тоҷик аз он рӯ ифтихор дорад, ки сардафтари адабиёти оламшумули тоҷику форс, устод Рӯдакӣ ва Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дорад. Ин шахсиятҳои бузург барои сокинони ҷумҳурии мо низ азизанд ва дар ҳар хона сурати Пешвои миллат нуру сафобахши хонадон аст…».

Мусаллам аст, ки устод Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ шаҳодатномаи миллати мост ва тавассути эҷодиёти ӯ ҳам сулолаи Сомониён машҳури олам гардиду ҳам номи халқи тоҷик, забони шевои тоҷикӣ ба маснади давлатӣ баромад ва ҷовидонӣ гардид, ҳам адабиёти беназири тоҷикӣ дар қаламрави густурдаи замони шукӯҳманди Сомониён ба дараҷае расид, ки ҳазорсолаи дигар аз пешқадамтарин дар олам маҳсуб мешуд. Албатта, ёздаҳ аср инҷониб ситоиш кардани устод Рӯдакӣ барҳақ аст.

Барои мардуми тоҷику ӯзбек, ки асрҳои аср паҳлӯи ҳам зиндагонӣ карда, дӯстию рафоқаташон дар тӯли таърих таҳким ёфтааст, боз шудани гузаргоҳҳои сарҳадии байни ду ҳамсоякишвар воқеаи бузурги таърихӣ гардид. Яке аз асоситарин омилҳои боз шудани сарҳад ва беҳ шудани муносибатҳо байни кишварҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон, бидуни шубҳа, талошҳо ва сиёсати “дарҳои боз”-и Пешвои миллати тоҷикон аст. Аз сӯи дигар, дидгоҳи дурандешона ва роҳкорҳои тозаи сиёсии Сарвари нави Ҷумҳурии Ӯзбекистон низ барои шикастани қолабҳои қаблии хушунатбор заминаи мусоид фароҳам оварданд. Пешвои муаззами миллати тоҷик ҳатто дар замони сиёсатҳои сарди маъмурони пешини ҳамсоякишвар низ равзанаи тафоҳумро ба рӯи онҳо боз гузошта, хостори таҳаввули муносибатҳои давлатӣ дар байни кишварҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон буданд.

Ба тамоми монеаҳо нигоҳ накарда, дар лаҳзаи мусибати азим Роҳбари муаззами давлати Тоҷикистон бо самимияту ҷавонмардии ба худ хос дар паҳлӯи мардуми ӯзбек қарор доштанд. Дар асл ҳамин амали Пешвои миллат ҷонибҳоро ба ҳамдигарфаҳмию дӯстӣ моил сохт ва минбаъд барои тадриҷан беҳтар шудани муносибатҳои ҳамкорӣ нақши муҳим бозид. Маҳз дар заминаи ҳамин гуна дидгоҳи хайрхоҳона ва оянданигарона доштани роҳбарони давлатҳои минтақа имконпазир аст, ки мушкилоти муштараки ин кишварҳо ба тадриҷ рафъ карда шаванд.

Боз шудани гузаргоҳҳои сарҳадии Тоҷикистон ва Ӯзбекистон яке аз падидаҳои умедбахш дар ин ростост. Вақте садди сарҳадҳо боз гардид, гурӯҳ-гурӯҳ ба пешвози якдигар омадани аҳли оилаҳо, хешу табор, ҳаммаслакону ҳамкорони пешина, соҳибкорону одамони касбу кори гуногун шаҳодати он буданд, ки мардуми тоҷику ӯзбек дар воқеъ муштоқи ҳамдигаранд, балки чун бародаранд. Онҳо ҳамдигарро бародарвор ба оғӯш гирифта, сари дастархони идонаи баҳорӣ ва наврӯзӣ нишастанд ва бо самимият бо якдигар суҳбат менамуданд.

Мӯйсафеди садсола, сокини ноҳияи Панҷакент, пири муҳтарам Лутфулло Сироҷев иброз дошт, ки духтарашро 20 сол инҷониб бо набераҳояш ба серӣ надидааст. Вай бо ашки шашқатор ба Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Сарвари давлати ба мо бародар Шавкат Мирзиёев арзи сипос намуда, дуо мекард, ки пояндаву абадӣ бод давлати соҳибистиқлоли мо бо сарварии Ҷаноби Олӣ ва ҷовидону қавитар бод дӯстии мардуми тоҷику ӯзбек!

Боиси хурсандист, ки ба тадриҷ роҳҳои фазоиву нақлиётгарди байни ҷумҳуриҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон, ки солҳои тӯлонӣ баста шуда буданд, аз нав боз мегарданд. Ҳамчунин, дар асоси мувофиқаи ниҳодҳои марбутаи кишварҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон корҳои барқароркунии роҳи оҳани Амузанг аллакай ба анҷом расидааст.

Пайванд кардани ин хатсайрҳои гусаста, ки боиси рафтуои мардум, содироту воридот ва густариши равобити дуҷонибаи кишварҳои мо мегарданд, бидуни шубҳа, метавонанд заминаи гироиши бештари мардуми тоҷику ӯзбекро матраҳ карда, ба таҳкими муносибатҳои минбаъдаи байнидавлатии мо мусоидат намоянд. Эҳёи муносибатҳои фарҳангиву иқтисодӣ дар байни кишварҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон аз он ҷиҳат осон аст, ки мардуми ҳарду кишвар ин гуна ҳамкориҳоро истиқбол мекунанд, аз он ки дер боз интизори чунин таҳаввулоти сиёсӣ буданд. Кӯшишҳои роҳбарони кишварҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон барои эҳёи муносибатҳои қаблии байнидавлатӣ, бешак, аз ҷониби мардуми ҳарду кишвар хуш пазируфта шуда, ҳамзамон дар робита ба ин амалкарди дурандешонаи сиёсӣ имиҷи онҳо низ дар сатҳи минтақа боло хоҳад рафт.

Миллатҳое, ки дар баробари ҳифзи асолату вижагиҳои миллии худ ҳамзамон бо дигар миллатҳо умумияту қаробати фарҳангӣ ва таърихӣ доранд, дар ҷаҳон кам нестанд, аммо мисли миллатҳои тоҷику ӯзбек кам метавон миллатеро вохӯрд, ки аз лиҳози равониву ахлоқӣ, урфу одату анъана ва шеваи зиндагӣ ба ҳам шабоҳат дошта бошанд. Ин ду миллат дар масири таърихи тӯлонии ҳамзистии худ он қадар аз ҳам таъсир пазируфтаанд, ки дигар на фақат дар куллиёт, балки дар ҷузъиёти шеваи зиндагиашон низ тафовуте боқӣ намондааст. Аз ин аст, ки намояндагони ин ду миллат дар пасманзараи сиёсатҳои мутаноқизи замон ҳамеша нисбат ба якдигар аз лиҳози отифӣ тамоил доштанд ва ҳеҷ гуна марзеро дар равобити мустақиму мудовими худ қабул надоштанд. Фазои андешаи қишрҳои ғайрисиёсии ҷомеа ва мардуми одӣ дар ҷумҳуриҳои Тоҷикистон ва Ӯзбекистон ба тафовут аз фазои қаблии сиёсии аҳёнан сарду бӯғранҷи ин кишварҳо ҳамеша гарму офтобӣ буд. Маҳз аз шарофату баракати ин равшанӣ феълан роҳи ҳамдиливу ҳамдигарфаҳмии сиёсии Тоҷикистону Ӯзбекистон бо илқову иршоди роҳбарони дурандеши ояндабини ин ду ҳамсоякишвар дарёфт карда шуд, ки он метавонад барои ҳарду кишвар ва барои ҳарду миллат муфид ва саодатовар бошад.

Бисёр рамзист, ки дар аксари гузаргоҳҳои сарҳадӣ маросими ифтитоҳ рӯзи якуми фасли баҳор ба вуқуъ омад ва ин рамз ва фоли неке аст, ки баҳори дӯстии ду халқи қадимаю ҳамсоя абадуддаҳр меваҳои шаҳдбор хоҳад дод ва мардуми муштоқи ҳарду сӯи сарҳад, хешону наздикон, пайвандон ба хонадони ҳамдигар бе мамониат равуо хоҳанд кард.

Аҳмадҷони РАҲМАТЗОД, раиси шуъбаи суғдии Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон