Чанде пеш китоби тозаи нависанда, публитсист, рӯзноманигор ва драмнависи тозагӯю маъниофари тоҷик Ато Ҳамдам бо номи “Чароғи раҳнамо” нашру пешкаши хонандаи хушзавқ гардонида шуд. Китоби мазкур аз ду драмаи публитсистӣ – бадеӣ иборат буда, он ба рӯзгор ва кору пайкори фарзонафарзанди миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, оғози корномаҳои ӯ барои истиқлолият ва шукуфоии ватан бахшида шудааст. Инчунин бояд қайд кард, ки ҷидду ҷаҳд ва азму талоши дигар родмардони ин марзу бум барои якпорчагӣ ва бақодории меҳан низ дар драмаҳои нав инъикоси воқеии худро ёфтаанд.

Китоби мазкур нахустин асари драмавии Ато Ҳамдам, Нависандаи халқии Тоҷикистон набуда, то ин дам чандин китобҳои драмавии дигараш нашр гардидаву рӯйи саҳнаи театр пешкаши тамошобин гардидааст ва ҳар кадоми он дар тарбияи маънавии аҳли ҷомеа нақши бориз дорад.

Муҳаммадуллоҳи Табарӣ, театршинос дар пешгуфтори китоби мазкур гуфтааст, ки рӯйи саҳна овардани симои Сарвари давлат аз ходимони театр масъулияти ҷиддиро талаб менамояд. Адиби шинохта Ато Ҳамдам дар ин самт аз дигарон дида боҷуръаттар баромад. Драматурги солор дар драмаи публитсистӣ иборат аз ду қисм “Чароғи раҳнамо” аввалин шуда кӯшиш ба харҷ додааст, ки раванди ташаккули шахсият ва ҷаҳонбинии Президенти мамлакатро дар оғози фаъолияти сиёсиаш, яъне дар Иҷлосияи таърихии XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Раиси Шуро интихоб шуданашон мавриди таҳқиқи амиқ қарор диҳад.

“Пайдост, ки Ато Ҳамдам яке аз адибони номвар ва баркамоли адабиёти мо ба шумор меравад. Драматургияи ӯ ҳамвора бо публитсистикаю насраш ташаккул ёфта, дар як ҷараён инкишоф меёбад. Сиёсат қаламашро сайқал дода, ҷаҳонбиниашро мустаҳкам сохт. Тамоюли умумии публитсистии асарҳои Ато Ҳамдам бо драматургии ӯ вобастагии зич дошта, ба ҳам тавъам омадаанд. Анқариб 45 сол мешавад, ки бо жанри аз ҳама мураккаб ва доманадори адабӣ – драматургия сару кор дорад. Суханаш касро бетафовут гузошта наметавонад, зеро дар осори ӯ зиндагии муосирону гузаштагони мо бо тамоми ҳусну қубҳаш рӯнамо гардидааст”, - навиштааст М. Табарӣ, театршинос.

Дар китоби мазкур замони баргузории Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон хеле хуб ба риштаи тасвир кашида шудаасту ба қавле набзи иҷлосияи мазкур мебошад. Чуноне дар оғози ин драма омадааст:

“...Раисикунанда: Дар натиҷаи овоздиҳии рӯшод бо раъйи аксарият Эмомалӣ Раҳмон Раиси Шӯрои Олии ҷумҳурӣ интихоб шуд.
(Кафкӯбӣ, нидоҳои қаноатмандона баланд мешаванд).

Хоҳиш мекунам, ки Раиси Шурои Олӣ ҷояшонро дар раёсат ишғол намояд. Сухан ба Эмомалӣ Раҳмон дода мешавад.

Эмомалӣ Раҳмон: Вазъи сиёсии Тоҷикистон чунон аст, ки барои аз харобӣ раҳоӣ бахшиданаш изҳороти хушкухолӣ не, андеша ва амали қатъӣ лозим мешавад. Ба ман боварии бузург насиб шудааст ва ман кӯшиш мекунам, ки онро сазовор бошам. Дар навбати аввал ба мо чӣ лозим аст? Сулҳ, ноил шудан ба ҳамфикрӣ. Танҳо бо ҷидду ҷаҳди якҷоя давлатдориамонро ҳифз карда, ба барқароркунии хоҷагии халқ ва рушди батадриҷи иқтисодиёт ноил шуда метавонем. Душвор аст? Албатта, бисёр душвор. Лекин, чунон ки гузаштагони хирадманд гуфтаанд, душвор маънои имконнопазирро надорад. Аз ҷониби худ ваъда медиҳам, ки барои кишвари устувору шукуфон шудани Тоҷикистони азизамон тамоми қувваю қудратамро ба кор мебарам. Мефаҳмам, ки ҳоло ин як каме шиорӣ садо медиҳад, вале хиради азаливу анъанаҳои неки халқи куҳанбунёдамон моро уҳдадор мекунад, ки дар назди худ ҳадафи бузурге бигузорем ва барои ба он расидан пайвас¬та кӯшиш ба харҷ диҳем. Исмоили Сомониро ба ёд биёред, он замон аз имрӯз камтар мураккаб набуд, лекин ӯ давлатдории тоҷиконро пойдор карда тавонист…

...Эмомалӣ Раҳмон: Зудтар ба Душанбе баргашта, Ҳукуматро ҷамъ ва вазифаҳои аввалиндараҷаро муайян кардан даркор. Вақти кашол додан нест.

Яке аз ҳамроҳон: Шояд дар Хуҷанд бимонед? Вазъи Душанбе муташанниҷ.

Эмомалӣ Раҳмон (қатъӣ): Раиси Шурои Олӣ ва Ҳукумат бояд дар Душанбе бошанд. Ба халқ нишон додан лозим, ки ҷумҳурӣ ҳокимият дорад. Агар мо дар он ҷое бимонем, ки бехатар аст, ба кадом эътимоду боварӣ умед кардан мумкин? Мардум намефаҳмандамон.

Яке аз ҳамроҳони раис, марди миёнақади мӯяш мошубиринҷ андешамандона пушти сар мехорад.

Ҳамроҳ: Ростӣ гап, Эмомалӣ, намедонам, бо ин вазифаи баланд табрикат кунам ё изҳори ҳамдардӣ намоям. Дар замони мураккаб чунин бори гарони масъулиятро бар дӯш гирифтан!.. Ман, аз афти кор, ҷуръат намекардам… Ғайр аз ин, бозиҳои зиёди сиёсӣ…

Эмомалӣ Раҳмон: Бозӣ хоҳанд, бозӣ кардан гиранд. Мо кор мекунем. Шоири Чили Пабло Неруда гуфтааст: “Агар ману ту накунем, ба ҷои мо кӣ мекунад?”. Дақиқтар гуфтан душвор. Ба Душанбе меравему аз пайи кор мешавем...”.

“Чароғи раҳнамо” ба 70-солагии зодрӯзи фарзонафарзанди миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва 30-солагии Иҷлосияи XVI сарнавиштсози Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшида шудааст. Мутолиаи он ба хонанда баробари огаҳ шудан аз корномаҳои Пешвои миллат дар қолаби жанри драма, ҳамзамон ҷаҳони маънӣ мебахшад.