Одамони сустақл ба таҳқирҳои хурд эҳсосӣ мешаванд, одамони зирак ҳама чизро пай мебаранд ва аз ҳеҷ чиз хафа намешаванд.
Франсуа де Ларошфуко, нависандаи фаронсавӣ

Эҳсосӣ набудану аз таҳаммул кор гирифтан, ҳамеша ба нафъи мо хоҳад буд. Махсусан дар ҳолатҳои ноамн ва сар задани воқеаву ҳодисае моро мебояд сабур бошему масъала ва мушкили пешомадаро ҳамаҷониба санҷем, таҳлил кунем, тарафҳои мухталифашро омӯзем, баъдан хулоса барорем. Баръакс, агар дар мушкилу масъалаҳои пешомада мо аз эҳсос кор гирему бе фикру андеша онро иҷро ва баррасӣ намоем, аксаран ба зиёни мо мешавад ва ин рафтор моро миёни ом ба таври дигар муаррифӣ мекунад.

Ҷавонӣ замонест, ки мо аз ҳар давра бештар лаёқату идроки корҳоро дорем. Дар ин давра мо ба неруи бузурги худ бовар карда, ба он такя мекунем. Дар ин айём мо фикр мекунем, ки ҳар кореро уҳда карда метавонем. Роҳи ҳалли дилхоҳ мушкилро меёбем. Ва аксаран дар такя ба қувваи ҷавониамон таваккал мекунем. Маҳз ҳамин таваккал карданҳо нишон медиҳад, ки дар ағлаб ҳолатҳо мо ҳақ нестему дар иҷрои корҳо ва ибрози назарҳо ба саҳв роҳ додаем. Ва ин саҳву ғалатҳо дар ҳолатҳое падид омадаанд, ки мо сари эҳсос, дур аз фикру тафаккур кореро сомон додаем ва ё бобати кадом масъалае ибрози назар намудаем.

Имрӯзҳо шабакаҳои иҷтимоӣ барои ҳар як корбар минбари розу ниёз ва ибрози назар шудаанд. Қонуни махсусе ҳам танзим намекунад, ки гурӯҳе бояд андешаи худро дар шабакаҳои иҷтимоӣ нависаду гурӯҳе не. Балки ҳар соҳибсаҳифа ҳақ дорад, ки назару фикри худро, бе он ки ба нафаре писанд меояд ё не, иброз дорад. Вале бисёр ҳолатҳоро вомехӯрем, ки корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ, хусусан ҷавонон, дар баҳсу баррасии масъалаҳои мухталиф сарҳади одобу ахлоқро убур карда, миёни ҳам ҷанги виртуалӣ барпо мекунанд. Ва аксаран заминаи ин баҳсҳои берун аз доираи одоби муошират саволу посухҳои аз рӯи эҳсос додаи корбарон мебошад.

Бо пайдо шудани коронавируси COVID-19 иттилооту навиштаҳои саҳеҳу носаҳеҳ дар бобати он хеле зиёд гардид. Ба назар мерасад, ки аксарият кӯшиш мекунанд, дар саҳифаҳои худ ягон маълумот доир ба ин вирус пешкаш кунанд. Ва ё дар қайдҳои дӯстони худ шарҳ дода, фикру назари хешро иброз доранд. Албатта дар ҳар масъала ва мавзуъ мавқеъ ва назари инфиродии хешро доштан хуб аст. Вале донотарошию сари эҳсос ҳарф задан паҳлуи дигари масъала аст, ки нигаронкунанда мебошад. Ба таъбири нависандаи олмонӣ Ауэрбах Бертолд: “Шахси эҳсосӣ бешубҳа дар байни одамони мусаллаҳ бе силоҳ аст”. Имрӯзҳо ба назар мерасад, ки нафарони “бесилоҳ”, хусусан аз ҳисоби ҷавонон, дар шабакаҳои иҷтимоӣ хеле зиёд шудаанд. Дар мавзуъҳои дур аз фаҳмишу даркашон кӯшиш мекунанд, ки назарпардозӣ кунанд. Худро мутахассис вонамуд карда, дар масъалаҳои мухталиф баҳс кардан мехоҳанд. Дар шарҳу қайдҳо гоҳо ба қабоҳат роҳ дода, худро ҳақ бароварданӣ мешаванд. Ба назар ҳам мерасад, ки нафарони алоҳида кори шабонарӯзиашон расидан ба эҳсоси мардум аст ва тамоми кӯшишашон ба он равона шудааст, ки нафарони ҳассосро бо қайду шарҳҳои ҳадафмандона истифода баранд.

Албатта дар миёни ин ҳама сару садоҳо дар инзиво будан кори сода нест. Вале чуноне таъкид намудем, дар баробари ҳар мушкилу масъала аз фикру тафаккур кор гирифтан ҳамеша ба нафъи мо хоҳад буд. Хусусан дар ин лаҳзаҳои ҳассос моро мебояд, ки аз эҳсос кор нагирем. Дар баробари ҳар маълумоти пешниҳодшуда рафтори бомулоҳиза дошта бошем. Кӯшиш кунем, ки ботаҳаммул бошему ба ҳар гуфтаҳои носаҳеҳу бардурӯғ аҳамият надиҳем. Худро чун “ҷангорави бесилоҳ” нишон надиҳем. Баръакс, кӯшиш кунем, ки таваҷҷуҳамонро ба иттилову навиштаҳое, ки нохун дар эҳсоси мо мезананд, кам кунем ва дар масъалаву мавзуъҳое, ки ба мо бегонаанд, эҳсоси худро идора карда, чизе нагӯем.