ҶОМЕА
Панҷшанбе 02 Май 2024 02:24
Бо дастуру супориши бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 21 майи соли 2023 гурӯҳи дуюми шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон бо теъдоди 104 нафар (29 оила), ки аз занон, нав-расон ва тифлони хурдсол иборат мебошад, тавассути ҳавопаймои махсус аз Ҷумҳурии арабии Сурия ба Ватан баргардонида шуданд.
Чӣ гунае ки Вазорати корҳои хориҷии кишвар иттилоъ додааст, дар Фурудгоҳи байналмилалии Душанбе онҳоро Матлубахон Сатториён, муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Эмомалӣ Насриддинзода, Ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа, Раҳим Саидзода, вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, Умед Бобозода, ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ пешвоз гирифтанд.
Бояд гуфт, ки раванди баргардонидани тоҷикистониёне, ки дар лагерҳои гурезагони Ироқу Сурия қарор доранд, ҳанӯз се сол қабл бо дастури бевоситаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оғоз шуда буд. Дар ин муддат Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлати Қувайт дар ҳамкорӣ ва ҳамоҳангӣ бо мақомоти Тоҷикистону Сурия ҷиҳати амалисозии ин иқдоми башардӯстона ба натиҷаҳои амалӣ даст ёфт.
АЗ МАЙДОНИ ҶАНГ БА ИСТИРОҲАТГОҲ
Ҳадафи асосии ин иқдом раҳо кардани кӯдакони тоҷик аз бесарнавиштӣ, баргардонидани онҳо аз диёри ғурбат ва ворид шуданашон ба ҳаёти осоишта дар кишвар мебошад.
Тибқи дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тамоми чораҳо барои нигоҳубин ва бозгашти онҳо ба ҳаёти осоишта амалӣ карда мешаванд ва Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамроҳ бо дигар ниҳодҳои марбута чораҳои заруриро меандешанд.
Ба таври маълум, ин гурӯҳи занону кӯдакон дар ҷойҳои махсус ва зери назорати махсус қарор мегиранд, то ин ки ба зиндагии маъмулӣ одат кунанд. Мақомоти интизомӣ низ мегӯянд, ба ин кӯдакону занон муҳлат лозим аст, то ба ҷомеаи Тоҷикистон мутобиқ шаванд ва мутахассисон пайваста бо онҳо кор мекунанд.
Абдуғаффори Камол, намояндаи Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон бозгардонии занону кӯдакон аз Сурияро ба расонаҳо рӯйдоди муҳим номида, гуфтааст, ки айни замон занону кӯдакон барои ташхису табобат ба маконҳои махсус бурда мешаванд.
- Чанд боре, ки мо ин шаҳрвандонро ба Тоҷикистон баргардондем, онҳо як муддат ба офиятбахшии равонӣ, ба офиятбахшии ҷисмонӣ, тандурустӣ фаро гирифта шуданд ва қисме ба хонаводаҳояшон ва қисми дигар ба ҷойҳои махсуси нигаҳдорӣ дар зери ҳимояти давлат ҳастанд ва имрӯз зиндагии одӣ дошта, хурсанданд, - гуфтааст Абдуғаффори Камол.
Ҳамзамон, Қурбонзода Ҳилолбӣ, раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон зимни нишасти матбуотии худ ба хабарнигорон гуфт, ин занҳо на дар боздоштгоҳҳои муваққатии ниҳодҳои қудратӣ, балки дар яке аз истироҳатгоҳҳои кишвар нигаҳдорӣ мешаванд.
- Мо ҳар рӯз назди онҳо меравем, аз аҳволашон бохабар мешавем, бо онҳо суҳбат мекунем. Шумо медонед, ки онҳо солиёни зиёд дар дохили ҷанг буданд ва пас аз бозгашт ба онҳо як муҳлати муайян лозим аст, ки ба шароити нав мутобиқ шаванд,- таъкид намуда буд Ҳ. Қурбонзода.
Дар ин маврид Миҷгона Бобоҷонзода, ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак низ гуфта буд, ки барои ба ҳаёти осоишта баргардондани кӯдакони овардашуда мутахассисон кор мекунанд ва ҳама шарту шароит барои будубоши онҳо фароҳам шудааст.
САНҶИШУ ОМӮЗИШ. РАВАНДЕ, КИ БОЗГАШТАГОНРО ФАРО ХОҲАД ГИРИФТ
Бояд қайд намуд, ки баргардонидани шаҳрвандони Тоҷикистон, бахусус ноболиғон аз мамлакатҳои ҷангзадаи Ироқу Сурия яке аз масъалаҳои мавриди таваҷҷуҳи пайвастаи Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад.
Ёдовар мешавем, ки моҳи июли соли 2022 як ҳавопаймо бо 146 шаҳрванди Тоҷикистон дар фурудгоҳи шаҳри Душанбе фуруд омада буд. Вазорати корҳои хориҷии кишвар иттилоъ дода буд, ки аз ин теъдод 42 нафарро занон ва 104 нафарро кӯдакон ташкил медоданд.
Бояд зикр кард, ки ин шаҳрвандони Тоҷикистон, ки аксарияташон занону кӯдаконанд, бештари маврид зану фарзандони ҷангҷӯёни тоҷикистонии узви ДИИШ ҳастанд, ки баъди нобудсозии ин гурӯҳи террористӣ дар урдугоҳҳои махсус дар қаламрави Сурия ва Ироқ нигаҳдорӣ мешаванд.
Ба гуфтаи коршиносони соҳа мутобиқшавии кӯдакони аз Сурия баргардонидашуда, осон нахоҳад буд. Барои он ки кӯдакон дар муҳити хуб тарбият ёбанд, зарур аст, нахуст онҳоеро хуб мавриди санҷиш қарор дод, ки мехоҳанд, ин тифлон дар хонаводаҳояшон ба воя расанд.
Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон низ барои мусоидат ба раванди мутобиқгардонии кӯдакон ба зиндагии нав гурӯҳи вижае созмон дод. Дар вазорат ба ин натиҷа расиданд, ки омода намудани ин кӯдакон ба соли таҳсил низ душвор хоҳад буд. Барои мисол, бархе наврасон бо алифбои забони тоҷикӣ ошно нестанд.
ВАЪДАИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ВА ПОЁНИ ИНТИЗОРӢ
Қаблан Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гуфта буданд, ки зиёда аз 400 нафар шаҳрвандони кишвар, асосан занону кӯдакон аз Сурия ва Ироқ ба ватан баргардонда шуданд. Бояд гуфт, ки шумораи умумии занону кӯдакони тоҷик дар Сурия наздик ба 600 нафар ҳисоб шудааст.
Пешвои миллат моҳи апрели соли 2021 ҳангоми сафар ба шаҳри Исфара дар суханрониашон ваъда карда буданд, ки занону кӯдакони дармонда дар паноҳгоҳҳои Сурияро ба ватан бармегардонанд. Ин паём дар Сурия низ шунида шудааст ва ҳамон замон гурӯҳе аз занони тоҷик, ки дар паноҳгоҳи “Ал Ҳавл”- и Сурия қарор доштанд, аз Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон хостанд, ки онҳоро зудтар ба ватан баргардонанд. Онҳо дар номаашон навишта буданд, ки дар ҳолати хеле бад қарор доранд ва бо кӯдакони хурдсолашон ранҷи зиёд мекашанд.
- Ин ба мо умед ба ояндаи хуб бахшид. Дар интизори бозгашт ба ватан ҳастем ва хоки ватанро болотар аз ҳама чиз медонем. Мо азобе дидем, ки Худо ба касе нишон надиҳад. Намехоҳем фарзандонамон дар ин мулк ояндаи нохуб дошта бошанд,- навишта буданд онҳо.
Инак тӯли ду сол мешавад, ки онҳоро пайиҳам ба ватан бармегардонанд. Ба гуфтаи коршиносон, аксари шаҳрвандоне ба доми таблиғгарони ин созмон афтоданд, ки саводи дурусти динӣ надоштанд. Онҳо пас аз шикасти гурӯҳи тундрав дар соли 2018 аз се то чаҳор соли охир бо кӯдакони хурдсол дар паноҳгоҳҳо қарор доштанд.
Ҳукумати кишвар борҳо чандин шаҳрвандони тоҷикро, ки ба ҷангҳои Сурияву Ироқ рафтаанд ва бо хоҳиши худ ба ватан баргаштаанд, авф намудааст. Мақомоти Тоҷикистон қаблан гуфта буд, нафароне, ки бо хоҳиши худ аз Сурияву Ироқ бармегарданд ва ҷиноят накардаанд, аз ҷавобгарӣ озод мешаванд.
Чӣ гунае ки Вазорати корҳои хориҷии кишвар иттилоъ додааст, дар Фурудгоҳи байналмилалии Душанбе онҳоро Матлубахон Сатториён, муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Эмомалӣ Насриддинзода, Ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа, Раҳим Саидзода, вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, Умед Бобозода, ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ пешвоз гирифтанд.
Бояд гуфт, ки раванди баргардонидани тоҷикистониёне, ки дар лагерҳои гурезагони Ироқу Сурия қарор доранд, ҳанӯз се сол қабл бо дастури бевоситаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оғоз шуда буд. Дар ин муддат Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлати Қувайт дар ҳамкорӣ ва ҳамоҳангӣ бо мақомоти Тоҷикистону Сурия ҷиҳати амалисозии ин иқдоми башардӯстона ба натиҷаҳои амалӣ даст ёфт.
АЗ МАЙДОНИ ҶАНГ БА ИСТИРОҲАТГОҲ
Ҳадафи асосии ин иқдом раҳо кардани кӯдакони тоҷик аз бесарнавиштӣ, баргардонидани онҳо аз диёри ғурбат ва ворид шуданашон ба ҳаёти осоишта дар кишвар мебошад.
Тибқи дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тамоми чораҳо барои нигоҳубин ва бозгашти онҳо ба ҳаёти осоишта амалӣ карда мешаванд ва Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамроҳ бо дигар ниҳодҳои марбута чораҳои заруриро меандешанд.
Ба таври маълум, ин гурӯҳи занону кӯдакон дар ҷойҳои махсус ва зери назорати махсус қарор мегиранд, то ин ки ба зиндагии маъмулӣ одат кунанд. Мақомоти интизомӣ низ мегӯянд, ба ин кӯдакону занон муҳлат лозим аст, то ба ҷомеаи Тоҷикистон мутобиқ шаванд ва мутахассисон пайваста бо онҳо кор мекунанд.
Абдуғаффори Камол, намояндаи Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон бозгардонии занону кӯдакон аз Сурияро ба расонаҳо рӯйдоди муҳим номида, гуфтааст, ки айни замон занону кӯдакон барои ташхису табобат ба маконҳои махсус бурда мешаванд.
- Чанд боре, ки мо ин шаҳрвандонро ба Тоҷикистон баргардондем, онҳо як муддат ба офиятбахшии равонӣ, ба офиятбахшии ҷисмонӣ, тандурустӣ фаро гирифта шуданд ва қисме ба хонаводаҳояшон ва қисми дигар ба ҷойҳои махсуси нигаҳдорӣ дар зери ҳимояти давлат ҳастанд ва имрӯз зиндагии одӣ дошта, хурсанданд, - гуфтааст Абдуғаффори Камол.
Ҳамзамон, Қурбонзода Ҳилолбӣ, раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон зимни нишасти матбуотии худ ба хабарнигорон гуфт, ин занҳо на дар боздоштгоҳҳои муваққатии ниҳодҳои қудратӣ, балки дар яке аз истироҳатгоҳҳои кишвар нигаҳдорӣ мешаванд.
- Мо ҳар рӯз назди онҳо меравем, аз аҳволашон бохабар мешавем, бо онҳо суҳбат мекунем. Шумо медонед, ки онҳо солиёни зиёд дар дохили ҷанг буданд ва пас аз бозгашт ба онҳо як муҳлати муайян лозим аст, ки ба шароити нав мутобиқ шаванд,- таъкид намуда буд Ҳ. Қурбонзода.
Дар ин маврид Миҷгона Бобоҷонзода, ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак низ гуфта буд, ки барои ба ҳаёти осоишта баргардондани кӯдакони овардашуда мутахассисон кор мекунанд ва ҳама шарту шароит барои будубоши онҳо фароҳам шудааст.
САНҶИШУ ОМӮЗИШ. РАВАНДЕ, КИ БОЗГАШТАГОНРО ФАРО ХОҲАД ГИРИФТ
Бояд қайд намуд, ки баргардонидани шаҳрвандони Тоҷикистон, бахусус ноболиғон аз мамлакатҳои ҷангзадаи Ироқу Сурия яке аз масъалаҳои мавриди таваҷҷуҳи пайвастаи Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад.
Ёдовар мешавем, ки моҳи июли соли 2022 як ҳавопаймо бо 146 шаҳрванди Тоҷикистон дар фурудгоҳи шаҳри Душанбе фуруд омада буд. Вазорати корҳои хориҷии кишвар иттилоъ дода буд, ки аз ин теъдод 42 нафарро занон ва 104 нафарро кӯдакон ташкил медоданд.
Бояд зикр кард, ки ин шаҳрвандони Тоҷикистон, ки аксарияташон занону кӯдаконанд, бештари маврид зану фарзандони ҷангҷӯёни тоҷикистонии узви ДИИШ ҳастанд, ки баъди нобудсозии ин гурӯҳи террористӣ дар урдугоҳҳои махсус дар қаламрави Сурия ва Ироқ нигаҳдорӣ мешаванд.
Ба гуфтаи коршиносони соҳа мутобиқшавии кӯдакони аз Сурия баргардонидашуда, осон нахоҳад буд. Барои он ки кӯдакон дар муҳити хуб тарбият ёбанд, зарур аст, нахуст онҳоеро хуб мавриди санҷиш қарор дод, ки мехоҳанд, ин тифлон дар хонаводаҳояшон ба воя расанд.
Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон низ барои мусоидат ба раванди мутобиқгардонии кӯдакон ба зиндагии нав гурӯҳи вижае созмон дод. Дар вазорат ба ин натиҷа расиданд, ки омода намудани ин кӯдакон ба соли таҳсил низ душвор хоҳад буд. Барои мисол, бархе наврасон бо алифбои забони тоҷикӣ ошно нестанд.
ВАЪДАИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ВА ПОЁНИ ИНТИЗОРӢ
Қаблан Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гуфта буданд, ки зиёда аз 400 нафар шаҳрвандони кишвар, асосан занону кӯдакон аз Сурия ва Ироқ ба ватан баргардонда шуданд. Бояд гуфт, ки шумораи умумии занону кӯдакони тоҷик дар Сурия наздик ба 600 нафар ҳисоб шудааст.
Пешвои миллат моҳи апрели соли 2021 ҳангоми сафар ба шаҳри Исфара дар суханрониашон ваъда карда буданд, ки занону кӯдакони дармонда дар паноҳгоҳҳои Сурияро ба ватан бармегардонанд. Ин паём дар Сурия низ шунида шудааст ва ҳамон замон гурӯҳе аз занони тоҷик, ки дар паноҳгоҳи “Ал Ҳавл”- и Сурия қарор доштанд, аз Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон хостанд, ки онҳоро зудтар ба ватан баргардонанд. Онҳо дар номаашон навишта буданд, ки дар ҳолати хеле бад қарор доранд ва бо кӯдакони хурдсолашон ранҷи зиёд мекашанд.
- Ин ба мо умед ба ояндаи хуб бахшид. Дар интизори бозгашт ба ватан ҳастем ва хоки ватанро болотар аз ҳама чиз медонем. Мо азобе дидем, ки Худо ба касе нишон надиҳад. Намехоҳем фарзандонамон дар ин мулк ояндаи нохуб дошта бошанд,- навишта буданд онҳо.
Инак тӯли ду сол мешавад, ки онҳоро пайиҳам ба ватан бармегардонанд. Ба гуфтаи коршиносон, аксари шаҳрвандоне ба доми таблиғгарони ин созмон афтоданд, ки саводи дурусти динӣ надоштанд. Онҳо пас аз шикасти гурӯҳи тундрав дар соли 2018 аз се то чаҳор соли охир бо кӯдакони хурдсол дар паноҳгоҳҳо қарор доштанд.
Ҳукумати кишвар борҳо чандин шаҳрвандони тоҷикро, ки ба ҷангҳои Сурияву Ироқ рафтаанд ва бо хоҳиши худ ба ватан баргаштаанд, авф намудааст. Мақомоти Тоҷикистон қаблан гуфта буд, нафароне, ки бо хоҳиши худ аз Сурияву Ироқ бармегарданд ва ҷиноят накардаанд, аз ҷавобгарӣ озод мешаванд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед