15 декабр. Толори театри давлатии опера ва балети ба номи Садриддин Айнӣ. Базми хираду заковат. Тантанаи илму дониш. Эҳдои подоши хониш. Макони ҷӯяндагони маънӣ. Толибони китоб.

Қаҳрамонони ин базм хирадпешагон. Донишомӯзон. Китобдӯстон.

Базмбудаҳо қисмат шуда дар панҷ давра. Ҷамъе посдорони адабиёти чандинқарнаамон. Ҷамъе гӯяндагони осори ҳамзамонон. Ҷамъе сайркунанда ба боғи маънии ҷаҳон. Ҷамъе иброзгари дунёи бачагон. Ҷамъе пешниҳодгари эҷоди худ ба дигарон, яъне шоирону носирон.

Иштирокдорони ҳар давра дар се зина мақомдор гардиданд. Дастони ҷогирифтаҳоро ҷоизаҳо ҷиллобахш буд.
Онҳо ҳар яке фурӯғро мемонданд. Нуре буданд дар субҳи доноӣ.

Яке аз онҳо ҷавонест соҳибидроку соҳибзавқ. Мақомаш аввалин. Дар давраи панҷумин. Дар номинаи “Эҷоди назму наср”. Ӯро ном Родмеҳр. Килкаш пурсеҳр. Каломаш мавзун. Ҳар ҳарфаш пурафсун.

Нахустсол аст, ки кӯфта дари олами тобноки “Фуруғ...”-ро. Аммо бо гузоштани гомҳои устувор. Ҳамин буд, ки ҷодаро сарбаландона тай намуду расид ба қуллаи мурод.
Ӯро қалб саршори ишқ. Андешаҳо сабз. Хаёл рангин. Ҳар гуфта ширин. Мекӯшад навофар бошад. Нав гӯяд. Тоза нигорад. Мисле ки дарк карда шуои эзидӣ дар замир. Онҳоро гирд оварда дар рӯшангоҳе бо номи “Чароғи дасти Худо”.

Родмеҳр Сулаймониро низ ниятҳо бешуморанд. Мехоҳад бо нӯги килки худ тай кунад ҷодаи шеъру шоириро. Тирвор ва нишонрас. Хушо, ки чунин бошаду чунин бизияд. Ва чуноне худ гуфта:

Родмеҳро, чу замон қадри суханвар нашинохт,
Рӯдакивор ба маъвои худам мемирам.

Родмеҳрро дарёфтем. Пурсидему посух ҷӯстем. Шунидему навиштем.

-“Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”. Чӣ азамат ва чӣ иршодеро зери ин таъкид дарк мекунед?

- Зиндагиро хирадмандона пушти сар кардан накӯст. Ба ин гуна рӯзгор моро мепайвандад қаринӣ бо китоб. Воқеан ин ашёи саршори сафҳа шукӯҳ дораду шаҳомат. Биспурдани ақлу ҳуши хеш ба ӯ иллати дарёфти роҳи зистани нек аст. Иқдоми сабзу шодиофар аст, роҳандозии озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ...”. Ин сабқати илму дониш аст. Сабқате, ки музаффарияташ мағлубсози кулли бехирадию камдонишӣ ва ҷаҳлу кудурат аст.

Албатта, бояд қайд намуд, ки маҳз чунин озмунҳо мо ҷавононро водор мекунад, то бо тараддуд ҳамвора иштирокдори онҳо бошему дар майдони набарди илмомузӣ пирӯз бигардем. Озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ...” бароям возеҳ таъкид кард, ки инсон агар зиёд дар азми пешгирифтаи хеш ҷидду ҷаҳд бинмояд, пас дар интиҳо муваффақият ёрӣ ӯст.

- Родмеҳрро чӣ ба ин озмун овард?

- Боварӣ! Инсон замоне муваффақ мешавад, ки ба хеш бовар дошта бошад. Мутмаин будам ба қудрати донишҳои азбарнамудаам. Ва ба қавли Ҳофиз:

Шукри Худо, ки ҳар чӣ талаб кардам аз Худо,
Бар мунтаҳои ҳиммати худ комрон шудам.

- Кулвори шуморо дар ин озмун чӣ миқдор шеър пур карда буд?

- Мувофиқи низомномаи озмуни мазкур ҳамаи он талаботҳое, ки дар номинатсияи “Эҷоди назму наср” талаб карда мешуд, офарида ва пешниҳод карда будам. Он ҷо суханро ҳам дар вазни рӯбоӣ баркашидам ҳам дар ғазалу мусаддас ва ғайр.

- Шеърҳое буданд, ки авроқи шуморо маҳз барои озмуни “Фуруғи субҳи доноӣ...” тобиш дода бошанд?

- Оре. Дар давоми ин ҳама муддате, ки озмун ҷамъбаст шуд, чанд шеърҳои наве иншо бинмудам. Махсусан он ҳама мӯъҷизаҳои табиате, ки дар Душанбеи азиз дидам, басо илҳомафзо буд бароям ва тавонистам навиштаҳое офарам. Аз оғӯши кӯҳсорон расидан, то ба қалби Тоҷикистон зебоиҳои зиёдеро пешорӯ мемонад ва он ҳамаро тасвир сохтан, хоҳиши дил асту амри эҷод.

- Нахустиштирок ва он ҳам бидуни ҷоиза не. Ин чӣ гуна ба шумо даст дод?

- Мисли ҳар иштирокчии озмуни мазкур ман ҳам бо омодагӣ назди ҳакамон баромад кардам. Ҳамчунин дар натиҷаи талошу омӯзишҳоям худро дар навори хушҳолӣ дидам. Ин аввалин соле буд, ки иштирокдори озмуни мазкур будам. Аммо албатта аввалинсоли дӯстӣ бо китоб набуд. Ин ҷоиза дастоварди ҳамин дӯстии мост.

- Рақобат меҳри Родмеҳрро нисбат ба ҳамэҷодонаш кам накард?

- Не! Инсон бояд пазириш дошта бошад. Яъне мо бояд бипазирем, ки он яке аз мо беҳтар асту лоиқи ситоишу васфи каломи хуб аст ва мо то чӣ андоза аз ӯ тафовут дорем. Вале қайд кардан лозим аст, ки рақобат бо дигарон чанд ҷиҳати хубии ҳам дорад. Албатта, кас дучанд дар ҳаракат мешавад ва роҳи муваффақ шуданашро фақат дар кӯшишу заҳматҳои худаш мебинад.

- Эҷод ва озмун. Оё сазовор аст, ки ҳар эҷодгаре қувваи тахайюл ва арзиши эҷодашро дар санҷиш гузорад?

- Оре. Ҳар эҷодкор дунёи рангини хешро барои худаш месозад. Гоҳо аз тахайюли ширини хеш ончунон якеро васф мекунад, ки хонанда дар ҳайрат меафтад. Аммо инҷост, ки чӣ гуна қабул ва баҳо додан дар дасти хонандаи асил вогузор карда мешавад.

- Номинатсияе, ки шумо иштирокдори он будед, бо тафовут аз дигарҳост. Шумо дар ин ҷо на мутолиакунандаи осори дигарон, балки гӯяндаи эҷоди худед. Метавон номинатсияи мазкурро нисбат ба дигарон мушкилтар гуфт?

- Не! Ман омода будам, ки дар дигар номинатсияҳо низ ширкат кунам, махсусан адабиёти муосир ва классик, ки аз онҳо низ як каме огоҳӣ дорам. Аммо ин номинатсияе, ки ман дастболо шудам, барои масъулияти бештарам дар ҷодаҳои шеър мувофиқ буд. Дар зимн водор ҳастам, ки минбаъд ҳам барои адабиёт эҷод кунам.

- Хонандагон дар эҷоди баъдазозмунии шумо тағйироте мушоҳида хоҳанд кард?

- Ба ин суол баъди чанд моҳи мушоҳидаҳои хеш посухи муфассал хоҳам дод.