ҶОМЕА
Шанбе 27 Апрел 2024 12:26
Ба озмуни рӯзномаи «Ҷавонони Тоҷикистон»
Аҷаб шаҳри дилороӣ, Душанбе,
Хаёлам зеби дунёӣ, Душанбе.
Ин мисраъҳои нобу шакарин ним аср инҷониб садо медиҳанду бо шуниданашон қалби ҳар як фарди ватандору меҳанпараст лабрез аз фараҳу шодмонӣ мегардад. Ҳанӯз панҷоҳ сол муқаддам шоири ватандӯсту ошиқ Боқӣ Раҳимзода ҳамин таронаи дилошубро нигошта буд. Гӯё ки барои мо, имрӯзиён аз ояндаи фирӯзу дурахшони ин зебошаҳри атрогину гулбадомони сарсабзу хуррам – Душанбеи нозанин башорат дода буданд.
Нуқоти дигари хушоянди ин суруда дар он ҳувайдо мегардад, ки онро Арбоби шоистаи ҳунар Бурҳон Муҳаммадқулов дар иртибот бо оҳангсози машҳури тоҷик Хайрулло Абдуллоев ба оҳанг дароварда, аҷаб хотирнишин сурудаву имрӯз ҳам ба бахти мову шумо ҳамон салосату тароваташ дар васфи шаҳри дилорои Душанбе ноолуда маҳфуз нигоҳ дошта мешавад. Гӯё ки ин адиби таронасарои Ватан панҷоҳ сол қабл эҳсос карда буд, ки замоне фаро мерасаду Исмоили сонӣ – Эмомалӣ Раҳмон бо амри тақдир ба тахти пешвоӣ менишинанду ба толеи баланди мо, тоҷикони тоҷбарсар, фарзанди дилбанди ӯ – Рустами Эмомалӣ дар як муддати кӯтоҳи таърихӣ мулке меофаранд, шаҳре месозанд, ки саросар сарсабзу гулбадомон мешаваду мо, ватандорон аз шукуфоиҳояш ҳеҷ не, ки хумори дил шиканем.
Болои ин поварақ, зери қандили хирасӯзи эҷод нишаста, ғарқи хаёлу мадҳи Душанбеи азизам бояд ки он ҳама нафосату зебоӣ, ҳусну малоҳат, фаттонию озодагиҳояшро бо килки рознависам чун дар шаддаи марҷон ҳамел бикашам. Чаро ки хушрӯст Душанбе, лолост Душанбе, хушбӯст Душанбе, гулгуну дилрабост Душанбе. Агар не, пас он –яъне ин шаҳри сабздомон магар ба пойтахти фарҳангии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил табдил меёфт? Ман ҳамчун як шаҳрванд аз ин дар ифтихорам, сарфарозам, ки чунин пойтахт дорем.
Ба ҳафтоду ду соли умри солорам назар афканда, ёде аз рӯзҳои рафта менамоям, ки тафовут дар соҳаи шаҳрдорию шаҳрсозӣ аз замин то ба самост. Душанбеи хурдакак ҳамон солҳо ҳам буд, аммо мо, солдидаҳои имрӯз, ки дар паноҳи давлат бо шукргузорӣ аз амну амонӣ серу пур давлати пирӣ меронем, Душанбеи азизу ба дилу дида баробарро ҳамон соне, ки 80 сол арзи ҳастӣ дошт, дӯст медоштему ҳоло ҳам дӯсташ медорем ва он хаёлан имрӯз ба боғи фирдавс, ки волояш мепиндорем, табдил ёфтааст. Зеро ин боғшаҳри гулбадомон дили кишвари азизамон, пойтахти он ба шумор меравад. Ҳаққо, ки он бояд ҳамин гуна бошад.
Пойтахт набзи қалби мардуми ориётабор аст. Ба худ андешидам, ки дар айёми пиронсолӣ дигарбора хома ба даст гираму вассофи дастовардҳои замони соҳибистиқлолии Душанбе бошам, ки зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва азму талошҳои мондагори шаҳрдори ҷавони кишвар – муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар роҳи ба шаҳри орзуҳо табдил додани Душанбеи гулбадомон ҷаҳду кӯшишҳо ва басо талошҳо кар¬даанд. Пас, ба тасвираш рӯй меоварам, то ҷое ки тавони¬ста бошам, васфаш мекунам, он соне ки ҳаст, дӯсташ медорам. Зеро худ дар домони поку ҳалоли Хонаи кӯдакон ба камол расидаам, танҳо ва танҳо ҳамин қалам роздони қалби ман аст...
Мутаҳайир аз онам, ки шаҳри дилкушои ман, хо¬наи умеду орзуи ман зери роҳбарии оқилонаи шаҳрдори ҷавонамон, бо меҳнату заҳмати шабонарӯзии кормандони бахши ободонӣ анқариб ҳар рӯз симояшро дигар мекунад, ки ин фахри мову шумост. Мо, аз хурд то ба бузургсолон ба қадри ин ҳама заҳматҳо бирасем.
... Аз назди кӯчабоғи аллома Алишер Навоӣ гузаштан замон чашмонам ба гурӯҳи меҳмонони хориҷӣ афтод ва роҳбаладро ҳамроҳашон дида, лаҳзае наздашон таваққуф кардам. Бинам, бо планшети дасташ аз тозагию ободии зебошаҳри Душанбе, аз илтифоту марҳамати дӯстони тоҷикаш ба ҳамватанонаш, бо давлати Куба дар тамос гаштааст. Аз он сӯйи уқёнус волидайнаш хушнуд шуданд, ки чунин мулке будааст, тинҷу ором, ободу пероста ва амну осоишта, ки онро ном Душанбе аст.
Ин ҷавонмарди сиёҳпӯст он сон озод, он сон хушнуд ҳарф мезад, ки ту гӯйӣ дар кошонаи хеш бошад. Қалбам об хӯрду таскин ёфт. Шод шудам, зеро ин ҷавонмарди сиёҳпӯст аз озодию ободӣ, аз шукуфоиву амну амонии Ватани ба ҷону дил баробарамон ба аслу насабаш паёми сулҳҷӯёна мерасонд. Ҳақиқати воқеӣ, амну осоиш ва ҳаёти фирӯзи моро васф мекард.
Махмуру сармаст аз накҳати ҷонофарини боғоту чаманистонҳо, гулгашту хиёбонҳо, сайр карда, нафаси озода мегирам. Бо аҳли хонавода ҳафтае як дафъа сайри “Шоми Душанбе” баромада, кайфияти ҳама узви хонадон – келину набераҳо, ҳамсари меҳрубони хушбахтамро эҳсос карда, барои чунин шаҳрсозӣ ба Пешвои миллат, ба шаҳрдори тозафикр Рустами Эмомалӣ арзи сипос менамоям.
... Аз зери пули мунаққашу зебое, ки шаҳрдорӣ офарида¬аст, мегузаштем, ки ғайриихтиёр набераҳоям Шаҳнозаю Марям, Осмояву Субайна ва Фотимаҷони дустрӯяк, ки ба боғча мераванд, аз ман хоҳиш карданд, ки лаҳзае сабукравро қарор диҳам, то ин ки гузашти қатораро дар “Шоми Душанбе” бубинанду аз ҷилову равшании он сер гарданд. Бо хоҳиши онҳо ҳама ба берун баромадем. Қатора дар шуъои меҳрбори садҳо адад лампаҳои кам-масрафи ҳазорранга ғуттавар гардида буд, ки афсонаро мемонд. Чӣ гуна зебову гуворо, дилчаспу мунаққаш ба назар мерасид. Муҳим бароям он буд, ки набераҳоям шод гашта, пурсиданд: - Инро кӣ офаридааст, бобоҷон? – Шаҳрдорӣ, набераҳои ҷон, шаҳрдорӣ! - гуфтам ман бо ҳисси баланди ифтихор.
Ҳамаи 52 адад хиёбону гулгаштҳое, ки давоми чанд соли охир дар пойтахти азизамон - шаҳри Душанбе бунёд ёфтаанд - Боғи Парчами миллӣ, боғи Нишони миллӣ, боғи Ирам, боғи ба номи устод Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ, боғи назди Китобхонаи миллӣ, боғи Қасри миллат, боғҳои ба номи Сомон, Куруши Кабир, Умари Хайём, Аҳмади Дониш, Наврӯзгоҳ, боғи ба номи Восеъ, Ҷавонон, Кӯли ҷавонон, ба номи Абулқосим Фирдавсӣ, ба номи Садриддин Айнӣ, боғи Дӯстӣ, боғи ба номи Алишер Навоӣ, боғи Ғалаба, боғи Кӯдакон, атрофи масҷиди марказии ҷомеаи шаҳри Душанбе ва иншооти тозаи Донишкадаи исломии Тоҷикистон ба номи Имоми Аъзам ва боз ҳама кӯчаву хиёбонҳои он ободу зебо гардонида шуда, ба мавзеъҳои сайругашт ва шо¬дию нишоту дилхушии хурду бузурги сокинон ва меҳмонони Душанбешаҳр табдил ёфтаанд.
Ба қавли Шоири халқии Тоҷикистон Муҳаммад Ғоиб “Талх то ширин шавад, ӯ нешҳоро нӯш кард”. Бале, ин Сарвари оқили мо ба хотири сулҳу суботи меҳан умри ҷавонашонро фидо намуданд. Шояд аз ин бештар хайру савобе набошад, ки ин ҳомии раъият шабу рӯз дар ёду хаёли беҳбудии рӯзгори мост:
Ба нархи ҷон харид ӯ сулҳу ваҳдатро,
Аз ин рӯ, номи ӯ овезаи дилҳост!
Мирзосафар ШАМСИДДИНОВ, узви
журналистони Тоҷикистон, собиқадори меҳнат
Аҷаб шаҳри дилороӣ, Душанбе,
Хаёлам зеби дунёӣ, Душанбе.
Ин мисраъҳои нобу шакарин ним аср инҷониб садо медиҳанду бо шуниданашон қалби ҳар як фарди ватандору меҳанпараст лабрез аз фараҳу шодмонӣ мегардад. Ҳанӯз панҷоҳ сол муқаддам шоири ватандӯсту ошиқ Боқӣ Раҳимзода ҳамин таронаи дилошубро нигошта буд. Гӯё ки барои мо, имрӯзиён аз ояндаи фирӯзу дурахшони ин зебошаҳри атрогину гулбадомони сарсабзу хуррам – Душанбеи нозанин башорат дода буданд.
Нуқоти дигари хушоянди ин суруда дар он ҳувайдо мегардад, ки онро Арбоби шоистаи ҳунар Бурҳон Муҳаммадқулов дар иртибот бо оҳангсози машҳури тоҷик Хайрулло Абдуллоев ба оҳанг дароварда, аҷаб хотирнишин сурудаву имрӯз ҳам ба бахти мову шумо ҳамон салосату тароваташ дар васфи шаҳри дилорои Душанбе ноолуда маҳфуз нигоҳ дошта мешавад. Гӯё ки ин адиби таронасарои Ватан панҷоҳ сол қабл эҳсос карда буд, ки замоне фаро мерасаду Исмоили сонӣ – Эмомалӣ Раҳмон бо амри тақдир ба тахти пешвоӣ менишинанду ба толеи баланди мо, тоҷикони тоҷбарсар, фарзанди дилбанди ӯ – Рустами Эмомалӣ дар як муддати кӯтоҳи таърихӣ мулке меофаранд, шаҳре месозанд, ки саросар сарсабзу гулбадомон мешаваду мо, ватандорон аз шукуфоиҳояш ҳеҷ не, ки хумори дил шиканем.
Болои ин поварақ, зери қандили хирасӯзи эҷод нишаста, ғарқи хаёлу мадҳи Душанбеи азизам бояд ки он ҳама нафосату зебоӣ, ҳусну малоҳат, фаттонию озодагиҳояшро бо килки рознависам чун дар шаддаи марҷон ҳамел бикашам. Чаро ки хушрӯст Душанбе, лолост Душанбе, хушбӯст Душанбе, гулгуну дилрабост Душанбе. Агар не, пас он –яъне ин шаҳри сабздомон магар ба пойтахти фарҳангии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил табдил меёфт? Ман ҳамчун як шаҳрванд аз ин дар ифтихорам, сарфарозам, ки чунин пойтахт дорем.
Ба ҳафтоду ду соли умри солорам назар афканда, ёде аз рӯзҳои рафта менамоям, ки тафовут дар соҳаи шаҳрдорию шаҳрсозӣ аз замин то ба самост. Душанбеи хурдакак ҳамон солҳо ҳам буд, аммо мо, солдидаҳои имрӯз, ки дар паноҳи давлат бо шукргузорӣ аз амну амонӣ серу пур давлати пирӣ меронем, Душанбеи азизу ба дилу дида баробарро ҳамон соне, ки 80 сол арзи ҳастӣ дошт, дӯст медоштему ҳоло ҳам дӯсташ медорем ва он хаёлан имрӯз ба боғи фирдавс, ки волояш мепиндорем, табдил ёфтааст. Зеро ин боғшаҳри гулбадомон дили кишвари азизамон, пойтахти он ба шумор меравад. Ҳаққо, ки он бояд ҳамин гуна бошад.
Пойтахт набзи қалби мардуми ориётабор аст. Ба худ андешидам, ки дар айёми пиронсолӣ дигарбора хома ба даст гираму вассофи дастовардҳои замони соҳибистиқлолии Душанбе бошам, ки зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва азму талошҳои мондагори шаҳрдори ҷавони кишвар – муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар роҳи ба шаҳри орзуҳо табдил додани Душанбеи гулбадомон ҷаҳду кӯшишҳо ва басо талошҳо кар¬даанд. Пас, ба тасвираш рӯй меоварам, то ҷое ки тавони¬ста бошам, васфаш мекунам, он соне ки ҳаст, дӯсташ медорам. Зеро худ дар домони поку ҳалоли Хонаи кӯдакон ба камол расидаам, танҳо ва танҳо ҳамин қалам роздони қалби ман аст...
Мутаҳайир аз онам, ки шаҳри дилкушои ман, хо¬наи умеду орзуи ман зери роҳбарии оқилонаи шаҳрдори ҷавонамон, бо меҳнату заҳмати шабонарӯзии кормандони бахши ободонӣ анқариб ҳар рӯз симояшро дигар мекунад, ки ин фахри мову шумост. Мо, аз хурд то ба бузургсолон ба қадри ин ҳама заҳматҳо бирасем.
... Аз назди кӯчабоғи аллома Алишер Навоӣ гузаштан замон чашмонам ба гурӯҳи меҳмонони хориҷӣ афтод ва роҳбаладро ҳамроҳашон дида, лаҳзае наздашон таваққуф кардам. Бинам, бо планшети дасташ аз тозагию ободии зебошаҳри Душанбе, аз илтифоту марҳамати дӯстони тоҷикаш ба ҳамватанонаш, бо давлати Куба дар тамос гаштааст. Аз он сӯйи уқёнус волидайнаш хушнуд шуданд, ки чунин мулке будааст, тинҷу ором, ободу пероста ва амну осоишта, ки онро ном Душанбе аст.
Ин ҷавонмарди сиёҳпӯст он сон озод, он сон хушнуд ҳарф мезад, ки ту гӯйӣ дар кошонаи хеш бошад. Қалбам об хӯрду таскин ёфт. Шод шудам, зеро ин ҷавонмарди сиёҳпӯст аз озодию ободӣ, аз шукуфоиву амну амонии Ватани ба ҷону дил баробарамон ба аслу насабаш паёми сулҳҷӯёна мерасонд. Ҳақиқати воқеӣ, амну осоиш ва ҳаёти фирӯзи моро васф мекард.
Махмуру сармаст аз накҳати ҷонофарини боғоту чаманистонҳо, гулгашту хиёбонҳо, сайр карда, нафаси озода мегирам. Бо аҳли хонавода ҳафтае як дафъа сайри “Шоми Душанбе” баромада, кайфияти ҳама узви хонадон – келину набераҳо, ҳамсари меҳрубони хушбахтамро эҳсос карда, барои чунин шаҳрсозӣ ба Пешвои миллат, ба шаҳрдори тозафикр Рустами Эмомалӣ арзи сипос менамоям.
... Аз зери пули мунаққашу зебое, ки шаҳрдорӣ офарида¬аст, мегузаштем, ки ғайриихтиёр набераҳоям Шаҳнозаю Марям, Осмояву Субайна ва Фотимаҷони дустрӯяк, ки ба боғча мераванд, аз ман хоҳиш карданд, ки лаҳзае сабукравро қарор диҳам, то ин ки гузашти қатораро дар “Шоми Душанбе” бубинанду аз ҷилову равшании он сер гарданд. Бо хоҳиши онҳо ҳама ба берун баромадем. Қатора дар шуъои меҳрбори садҳо адад лампаҳои кам-масрафи ҳазорранга ғуттавар гардида буд, ки афсонаро мемонд. Чӣ гуна зебову гуворо, дилчаспу мунаққаш ба назар мерасид. Муҳим бароям он буд, ки набераҳоям шод гашта, пурсиданд: - Инро кӣ офаридааст, бобоҷон? – Шаҳрдорӣ, набераҳои ҷон, шаҳрдорӣ! - гуфтам ман бо ҳисси баланди ифтихор.
Ҳамаи 52 адад хиёбону гулгаштҳое, ки давоми чанд соли охир дар пойтахти азизамон - шаҳри Душанбе бунёд ёфтаанд - Боғи Парчами миллӣ, боғи Нишони миллӣ, боғи Ирам, боғи ба номи устод Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ, боғи назди Китобхонаи миллӣ, боғи Қасри миллат, боғҳои ба номи Сомон, Куруши Кабир, Умари Хайём, Аҳмади Дониш, Наврӯзгоҳ, боғи ба номи Восеъ, Ҷавонон, Кӯли ҷавонон, ба номи Абулқосим Фирдавсӣ, ба номи Садриддин Айнӣ, боғи Дӯстӣ, боғи ба номи Алишер Навоӣ, боғи Ғалаба, боғи Кӯдакон, атрофи масҷиди марказии ҷомеаи шаҳри Душанбе ва иншооти тозаи Донишкадаи исломии Тоҷикистон ба номи Имоми Аъзам ва боз ҳама кӯчаву хиёбонҳои он ободу зебо гардонида шуда, ба мавзеъҳои сайругашт ва шо¬дию нишоту дилхушии хурду бузурги сокинон ва меҳмонони Душанбешаҳр табдил ёфтаанд.
Ба қавли Шоири халқии Тоҷикистон Муҳаммад Ғоиб “Талх то ширин шавад, ӯ нешҳоро нӯш кард”. Бале, ин Сарвари оқили мо ба хотири сулҳу суботи меҳан умри ҷавонашонро фидо намуданд. Шояд аз ин бештар хайру савобе набошад, ки ин ҳомии раъият шабу рӯз дар ёду хаёли беҳбудии рӯзгори мост:
Ба нархи ҷон харид ӯ сулҳу ваҳдатро,
Аз ин рӯ, номи ӯ овезаи дилҳост!
Мирзосафар ШАМСИДДИНОВ, узви
журналистони Тоҷикистон, собиқадори меҳнат
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед