Эмомалӣ Раҳмонро замоне шинохтам, ки муаллим будам, муаллими бе диплому бе маош. Бале, соли 1993, баъди нокомӣ дар донишкадаи Қӯрғонтеппаи собиқ, маро ба мактаби № 23-и пештара ноҳияи Бохтар ба ҳайси омӯзгор даъват карданд ва иҷозат доданд, ки ба синфҳои аз 5 то 8 аз фанни забон ва адабиёти тоҷик дарс гӯям. Албатта, “маош чанд?” гуфта напурсиданам ҳаргиз маънои онро надошт, ки бепул кор кардан мехоҳам, вале …

Барои насли имрӯзи эрка дурӯғу барои пештараҳо далел он солҳо кам касоне маош мегуфтанд. Ман ҳам, ки чанд моҳи аввали мусофирӣ ҷайбам пайсаеро надид, ноилоҷ посбонии шабонаи заминҳои совхозиро ба уҳда гирифтам. Ва рӯзӣ ёфтам, аксаран шикамро дар сари замин бо сабзиву шалғам ё агар кор барор гирад, бо хӯрдани бодирингу помидор сер мекардам…

Навкор будам, ки омад-омади гурезаҳои водии Вахш аз Афғонистон овоза шуд ва то қишлоқҳои атроф гурӯҳ-гурӯҳ муҳоҷирон баргаштан гирифтанд. Дар қатори дигар омӯзгорон, ман ҳам масъул шудам, ки хона ба хона гашта, фарзандони эшонро ба мактаб даъват кунам. Рӯзи аввал, ки бо ҳамин мақсад ба мобайнтари деҳа рафтам, мардумони зиёде дидам, ки аз мошинҳои калони пурбор тахтаю шифер мефуроварданд ва миёни хонаҳои сӯхтаю хокистар шудаашон, дар сояи чормағзҳо болои ҳам мегузоштанд. “ Ёрдами Президент аст!,” дар як муддат овоза шуд миёни мардум. Барои мани акнун 17-сола нофаҳмо ва ҳам хеле аҷиб буд, ки чи гуна дар вазъияте, ки мардум нони хӯрдан надоранду ҳар лаҳза оташи ҷанг алангаи тоза мегирад, як нафар метавонад барои ҳазорон муҳтоҷ хона созад.

Даҳҳо бор шунидаам, ки худи мардум мегуфтанд: “Хонаи бобои фалониро бачаи фалонӣ сӯзонда, дороияшро ғорат кард, чаро худашон насозанд, чаро бояд Президент созад? Магар аз хомӯш кардани ҷанг ҳам хонасозӣ заруртар аст?!”.

Аз миёни издиҳом гузашта, аз даричаи шиғини хонаи сӯхтае, ки чанд нафар болои суфа менишастанд, дарун шудам. Муйсафеди хона куртаи сафеду галстукамро дида, аз афташ намояндаи ноҳия гумон кард, ки аз ҷояш бисёр саросема рост шуд ва пешвоз омад: “Биё бачам, ҳозир авратҳо мехезанду мо дар соя мешинем”,– гуфт.

– Раҳмат бобош, ман муаллимам, дар ҳамин мактаб кор мекунам. Шумо як писар ва се набераи мактабхон доред, хоҳиш мекунам, то охири ҳафта ба дарс оянд.
– Муаллим, ки бошӣ одами ҳукуматӣ,– гуфт мӯйсафеду якбора авзояш тағйир ёфт. – Ак мора бубахшен бачам,– бо лаҳни дигархелае суҳбатро идома дод соҳибхона, – ҳардумон ҳамкасб будаем, 23 сол дар Каментор муаллим бдм, қади раиси совхоз қурб доштм, зиндагимам тинҷу осуда. Хонаи душман бсуза ранги афсун кардагимон бошан, ай қафой ҳамуҳо брафтему дар ғарибӣ хоки замин шидем. Имрӯз и Роҳбари навмон мо норасида, тахтаву шифермон роӣ кардай, ки хонаҳотона гашта бсозен. Пага рафтаву биёя ва ай мову и хонаҳои сохтагиш хавар гира, мо чӣ хел рӯи ҳами одама нигоҳ мекарда бошем…

Аламҳои мӯйсефед тоза шуданд, ки гиря гулӯяшро гирифт. Ба фикрам дастрӯймол надошт, ки гиреҳи рӯймолчаи миёнашро кушоду оби аз косаи чашмаш акнун ҷоримешударо тоза кард ва баъдан суҳбатро идома дод:

– Бачаҳом мераван муаллим, ҳамин пагоҳ дар дарс мешаван, дилпур бошед…Як бор кур барин дар чоҳ задем, дига то ҳастем садқаи Ҳукумат ва садқаи Эмомалӣ Раҳмонов мешем…

Ҳамин як қиссаи кӯтоҳ таърихчаи қариб 30-сола дорад, вале сабақе, ки аз нақли ин пирмард бардоштам, то ҳастам, шиори зиндагиам хоҳад буд ва то нафаси охир хоҳам гуфт, ки ман одами Ҳукуматам ва Президент Президенти ман аст!

Қ. РАҲМОНОВ, омӯзгор, соли 1993

“Ҷавонони Тоҷикистон”
№44(9834), 02 ноябри соли 2023