ҶОМЕА
Шанбе 09 Ноябр 2024 09:54
Беҳрӯз ҳанӯз 7 сол дорад. Суҳбатҳои волидонашро дар бобати моҳи шарифи Рамазон шунида, ба он мароқ зоҳир мекард. Ва баъди анҷоми ҳар гуфтушуниди онҳо бо ҳавас “Ман низ рӯза мегирам” - мегуфт. Вале ҳар даъфа модараш “Ҳоло ту хурд ҳастӣ, калон шудӣ мегирӣ”-гуфта, ба Беҳрӯз гӯшрас мекард.
Бо шуруи моҳи шарифи Рамазон Беҳрӯз ба нею нестони волидонаш нигоҳ накарда, аз рӯи ҳавас рӯза гирифт. Падару модараш ҳам дигар монеъ нашуданд. Ба ин фикр: “Бигузор рӯза дорад. Ин танҳо ҳавас аст. Ташнаву гурусна, ки монд, худаш дарҳол рӯзаашро мехӯрад,” - дигар ба Беҳрӯз чизе нагуфтанд. Вале бо гузашти ду даҳа ва чанд рӯзи даҳаи сеюми моҳи Рамазон Беҳрӯз ҳанӯз ҳам рӯзадор аст.
Албатта, ӯ чӣ будани рӯза, қоидаҳо ва фарзу воҷиботи онро намедонад, вале вақте медид, ки падару модараш ва дигар аҳли хонадонаш ҳар нимашаб хобро тарк карда, хӯрок мехӯранд ва бо вуҷуди мондагӣ, гармиҳои рӯз, ташнагию гӯшнагиҳои зиёд рӯзаашонро намешикастанд, дар андешааш ҷой намуда буд, ки дар рӯза ҳатман чизе ҳаст, ки атрофиёнаш дар доштани он хеле эҳтиёт мекунанду бо он нозукона рафтор мекунанд.
Вақте амаки хурдиаш Саид ба хонаи онҳо меомад, мегуфт: “Барои он рӯза медорам, ки хароб шавам”. Амаки калониаш, ки бештари вақт дар Русия буд, русмиҷоз гашта буд. Ӯ мегуфт, ки: “Аз мардум шармам меояд, боз нагӯянд, ки як марди калони тануманд рӯзахӯр аст”. Ба амааш Ҷамила бошад, баъди табобатҳои зиёди меъда духтурон тавсия додаанд, ки бояд рӯза дорад. Ва ӯ ҳам тавсияи духтуронро ба инобат гирифта, рӯза доштааст. Бародари калониаш мегуфт, ки: “Як илоҷ карда ба воситаи ҳамин рӯза сигоркаширо тарк мекунам”. Бибиаш нолишкунон дар ҳар шиштухезаш такрор мекард: “Шукр боз ба як Рамазони дигар расидем. Ба воситаи рӯза доштан, каме ҳам бошад, гуноҳҳоямонро мешӯем”. Ҳамсояи дар ба деворашон, ки боғу роғи зиёд дошт, ҳар нисифрӯзӣ аз кор бармегашт. Ва ҳар вақто ки бо падари Беҳрӯз вомехӯрд, ин ҷумларо мегуфт: “Бо шарофати Рамазон муддате аз корҳои вазнин халос шудам. Истироҳат ҳам хуб аст”.
Ҳамаи ин аз назари Беҳрӯзи хурдсол дур намемонд. Ва ӯ бо назардошти гуфтаҳои боло дар андешаи худ рӯзаро ба ҳар навъ маънидод мекард. Ин ҳама ӯро ба роҳгумӣ мебурд. Чун дар ӯ ҳатто яке аз сабабҳои гуфтаи наздиконаш набуд. Пас ӯ барои чӣ рӯза мегирад? Ин савол ӯро назди падараш бурд:
- Аз рӯи мушоҳидаи ман ҳар кас бо ҳар сабабу мақсаде рӯза мегирад. Барои харобӣ, табобат, шарми мардум, дур шудан аз аъмоли бад, кам кардани гуноҳ, истироҳат ва чанд сабабу мақсади дигар. Аммо дар ман ҳеҷ яке аз ин сабабҳо нест. Пас ман чаро рӯза мегирам? - аз падараш суол кард, Беҳрӯз.
Падараш ба фикр фурӯ рафту андешид, ки акнун замони он расидааст, ба писараш сабабу мақсади рӯза гирифтанро фаҳмонад ва ҳамин тавр ҳам кард:
- Рӯзаи моҳи шарифи Рамазон яке аз сутунҳои дин аст. Ба ҷо овардани он пеш аз ҳама иҷрои яке аз фаризаҳои Худост. Яъне, мо вазифадор ҳастем, ки барои пардохти қарзи бандагии худ рӯза дорем, пеш аз оне ки мо дар он сабабҳои гуфтаи туро ҷӯё шавем. Агар мо ба мақсади риояи яке аз сабабҳои гуфтаи ту рӯза гирем, яқин ки рӯзаамон дуруст намешавад. Ва аз фазилати рӯза аст, ки он дар худ тани муътадил, табобату солимӣ, шарму ҳаё, дур шудан аз аъмоли бад, тақвияти сабру шикебоӣ, кам кардани гуноҳ, истироҳат ва чанд хислати неки дигарро низ ҷой додааст.
Бо шуруи моҳи шарифи Рамазон Беҳрӯз ба нею нестони волидонаш нигоҳ накарда, аз рӯи ҳавас рӯза гирифт. Падару модараш ҳам дигар монеъ нашуданд. Ба ин фикр: “Бигузор рӯза дорад. Ин танҳо ҳавас аст. Ташнаву гурусна, ки монд, худаш дарҳол рӯзаашро мехӯрад,” - дигар ба Беҳрӯз чизе нагуфтанд. Вале бо гузашти ду даҳа ва чанд рӯзи даҳаи сеюми моҳи Рамазон Беҳрӯз ҳанӯз ҳам рӯзадор аст.
Албатта, ӯ чӣ будани рӯза, қоидаҳо ва фарзу воҷиботи онро намедонад, вале вақте медид, ки падару модараш ва дигар аҳли хонадонаш ҳар нимашаб хобро тарк карда, хӯрок мехӯранд ва бо вуҷуди мондагӣ, гармиҳои рӯз, ташнагию гӯшнагиҳои зиёд рӯзаашонро намешикастанд, дар андешааш ҷой намуда буд, ки дар рӯза ҳатман чизе ҳаст, ки атрофиёнаш дар доштани он хеле эҳтиёт мекунанду бо он нозукона рафтор мекунанд.
Вақте амаки хурдиаш Саид ба хонаи онҳо меомад, мегуфт: “Барои он рӯза медорам, ки хароб шавам”. Амаки калониаш, ки бештари вақт дар Русия буд, русмиҷоз гашта буд. Ӯ мегуфт, ки: “Аз мардум шармам меояд, боз нагӯянд, ки як марди калони тануманд рӯзахӯр аст”. Ба амааш Ҷамила бошад, баъди табобатҳои зиёди меъда духтурон тавсия додаанд, ки бояд рӯза дорад. Ва ӯ ҳам тавсияи духтуронро ба инобат гирифта, рӯза доштааст. Бародари калониаш мегуфт, ки: “Як илоҷ карда ба воситаи ҳамин рӯза сигоркаширо тарк мекунам”. Бибиаш нолишкунон дар ҳар шиштухезаш такрор мекард: “Шукр боз ба як Рамазони дигар расидем. Ба воситаи рӯза доштан, каме ҳам бошад, гуноҳҳоямонро мешӯем”. Ҳамсояи дар ба деворашон, ки боғу роғи зиёд дошт, ҳар нисифрӯзӣ аз кор бармегашт. Ва ҳар вақто ки бо падари Беҳрӯз вомехӯрд, ин ҷумларо мегуфт: “Бо шарофати Рамазон муддате аз корҳои вазнин халос шудам. Истироҳат ҳам хуб аст”.
Ҳамаи ин аз назари Беҳрӯзи хурдсол дур намемонд. Ва ӯ бо назардошти гуфтаҳои боло дар андешаи худ рӯзаро ба ҳар навъ маънидод мекард. Ин ҳама ӯро ба роҳгумӣ мебурд. Чун дар ӯ ҳатто яке аз сабабҳои гуфтаи наздиконаш набуд. Пас ӯ барои чӣ рӯза мегирад? Ин савол ӯро назди падараш бурд:
- Аз рӯи мушоҳидаи ман ҳар кас бо ҳар сабабу мақсаде рӯза мегирад. Барои харобӣ, табобат, шарми мардум, дур шудан аз аъмоли бад, кам кардани гуноҳ, истироҳат ва чанд сабабу мақсади дигар. Аммо дар ман ҳеҷ яке аз ин сабабҳо нест. Пас ман чаро рӯза мегирам? - аз падараш суол кард, Беҳрӯз.
Падараш ба фикр фурӯ рафту андешид, ки акнун замони он расидааст, ба писараш сабабу мақсади рӯза гирифтанро фаҳмонад ва ҳамин тавр ҳам кард:
- Рӯзаи моҳи шарифи Рамазон яке аз сутунҳои дин аст. Ба ҷо овардани он пеш аз ҳама иҷрои яке аз фаризаҳои Худост. Яъне, мо вазифадор ҳастем, ки барои пардохти қарзи бандагии худ рӯза дорем, пеш аз оне ки мо дар он сабабҳои гуфтаи туро ҷӯё шавем. Агар мо ба мақсади риояи яке аз сабабҳои гуфтаи ту рӯза гирем, яқин ки рӯзаамон дуруст намешавад. Ва аз фазилати рӯза аст, ки он дар худ тани муътадил, табобату солимӣ, шарму ҳаё, дур шудан аз аъмоли бад, тақвияти сабру шикебоӣ, кам кардани гуноҳ, истироҳат ва чанд хислати неки дигарро низ ҷой додааст.
Эзоҳи худро нависед