Дар ҷаҳон истеъмоли тамоку яке аз хатарҳои асосӣ барои инсонҳо мебошад. Ин омил ҳарсола сабабгори марги зиёда аз 6 миллион нафар мегардад, ки беш аз 5 миллион ҳолат дар байни истеъмокунандагон, ҳамчунин беш аз 500 000 шахсони гирифторони таъсири дуди тамоку ба қайд гирифта шудааст.

Дар ҳар 6 сония аз таъсир ва истеъ¬моли тамоку як нафар ба ҳалокат мера¬сад. Дар саросари олам қариб 77% аз шумораи зиёда аз 1 миллиард истеъ¬молкунандагони тамоку дар кишварҳои даромади иқтисодиашон миёна ва паст умр ба сар мебаранд, ки бо сабаби тамокукашӣ гирифтори бемориҳои аз тамоку пайдошуда ва ба марг расонанда мегарданд. Зиёде аз истеъмолкунанда¬гони тамоку пеш аз муҳлат мефавтанд.

Дар асри 20 тамоку сабабгори беш аз 100 миллион ҳолати марги одамон гардидааст. Вале ба ақидаи олимону коршиносон, агар ин тамоюл нигоҳ до¬шта шавад, чунин шумора дар асри 21 то ба 1 миллиард расиданаш аз эҳтимол дур нест. Тадқиқот исбот на¬муд, ки агар шумораи ҳалокшудагонро аз ҳисоби бемориҳои вируси нора¬соии масунияти одам, бемории сил, оризаҳои ҳомиладорӣ ва таваллуд, фа¬локати садамаҳои нақлиётӣ, ҳодисаҳои худкушӣ ва кушторро дар якҷодягӣ ҷамъ оварем, ба шумораи нафароне, ки аз зарари носу сигор мефавтанд, баробар намешавад. Шахсоне, ки носу сигор ме¬кашанд, гумон мекунанд, ки асабашон ором, хотирашон ҷамъ ва ҳамаи мушки¬лоти зиндагиашон ҳал мешавад. Аммо дар воқеъ ин тавр нест. Истифодаи та¬моку вобастагиро ба вуҷуд меорад, яъне кашидани тамоку одат мешавад, одати бисёр сахту ҳалокатовар, ки тарки он кори бисёр душвор аст.

Имрӯз мутаассифона баъзе занон низ ба тамоку майлу рағбат доранд ва аз ин маҳсулоти заҳрнок истифода мебаранд. Бояд донист, ки агар модар ё падар носу сигор истеъмол кунанд, фарзанди оян¬даи онҳо дар батни модар осеб меби¬над ва дар баъзе ҳолатҳо тамоку сабаби марги бармаҳали тифли навзод мегар¬дад. Тифлоне, ки волидонашон тамоку истифода мебаранд, аксар вақт носо¬лим ба дунё меоянд. Муҳаққиқон исбот намудаанд, ки тамокукашӣ занонро ба безурётӣ низ мубтало месозад, бар зам¬ми ин, онҳоро ба бемориҳои илтиҳоби узвҳои занона гирифтор мекунонад.

Барои муваффақ шудан дар пешгирии тамоку бояд мо ҳама якҷо мутаҳид ша¬вем ва иродаи қавӣ дошта бошем. Чунки саломатии мо ба худи мо вобаста аст ва набояд ин неъмати бебаҳоро дар зиндагӣ аз даст диҳем ва зери хатар гузорем.

Фахриддин ОТАМУРОДОВ,
дармоншиноси Беморхонаи марказии шаҳри Ҳисор