Ясухиро Ямасита яке аз он нафаронест, ки дар риштаи ҷудо оламро тасхир кардааст. Сарфи назар аз он, ки ӯ дар муддати нисбатан кӯтоҳ дар олами ҷудо буд, аммо дастовардҳояш дар ин самт бешуморанд, ки чунин муваффақият ба ҷудокори дигаре даст надодааст.

Ясухиро соли 1952 дар Ҷопон ба дунё омадааст. Ин ҷудочиро ҳамагон афсонаи ҳақиқии ҷудо ном мебаранд. Аҷиб аст, аммо ҷудо барои Ясухиро вазни зиёд овард, гарчанде гаронвазнӣ аз замони кӯдакӣ дунболгираш буд ва аллакай дар синни 14-солагӣ ӯ 104 кг вазн дошт. Бо вуҷуди гаронвазнӣ дар мусобиқаҳои дав миёни ҳамсинфонаш касе ба ӯ баробар шуда наметавонист.

Дар овони наврасӣ Ясухиро як писари ноорому шӯрапушт буд, ки дар тамоми авбошиҳои деҳа дар сафи аввал меистод. Фарбеҳии аз ҳад зиёд ва рафтори авбошона модарро маҷбур кард, ки Ясухиро барои рафъи ин ду чораи ҷиддӣ андешад. Аз ин хотир, ӯро ба омӯзиши ҷудо ҷалб мекунад. Ва шуруъ аз он замон, тавре ки худи Ясухиро қайд мекунад, ҷудо дигар барояш натанҳо варзиш, балки ба зиндагӣ мубаддал гардид ва бидуни он худро ноқис ҳис мекард.

Волидони ситораи оянда умед доштанд, ки машқи шадид ба писари онҳо кумак мекунад, то чарбҳои барзиёди баданаш бартараф гарданд. Ясухиро сарфи назар аз дастовардҳо дар ҷудо ва ифтихори волидон, ба аз даст додани вазн муваффақ нашуд. Чи гунае ки дар яке аз мусоҳибаҳояш мегӯяд: “Дар кӯдакӣ ман хеле вазни зиёд дош-там. Бар замми ин, рафторҳоям бисёр нигаронкунанда буданд. Волидонам аз он хавотир буданд, ки агар ҳолат чунин идома ёбад, ояндаам зери суол мемонад. Аз ин хотир, маро ба мактаби ҷудо бурданд, зеро ҷудо натанҳо мағлуб кардани рақиб, балки сохтани хулқу хӯи инсон мебошад. Ҷудо маро инсони тамоман дигар кард, аммо танҳо натавонист вазнамро ба танзим дарорад”.

Ясухиро 3 муаллим дошт, ки аз онҳо тамоми ҳикматҳои ҳунари муҳорибаи шарқиро меомӯхт: Сейки Фуҷитсубо, Рейтсуке Шираши ва Нобуюки Сато. Ин се нафар дар воқеъ, ӯро ба шахсияте мубаддал карданд, ки мислаш камшумул аст.

Кулли варзишгарони ҷавони дунё орзу доранд, ки ба хотири ҳунарнамоӣ парчами кишвари хешро дар Бозиҳои олимпӣ парафшон кунанд. Ясухиро Ямасита низ дар аҳду овони наврустанҳо бо ин орзу зиндагӣ мекардааст: “Дар 14-солагӣ аллакай дар вуҷуди ман орзуи иштирок дар Бозиҳои олимпӣ пайдо гардид ва дар иншои озоди даврони мактабиям ин омоли хешро айнан чунин ба қалам дода будам: “Ман кӯшиш мекунам ба мактабе равам, ки дар он ҷо ҷудои ҳақиқӣ вуҷуд дошта бошад, то тавонам ба Бозиҳои олимпӣ роҳхат гирам. Ман барои расидан ба баландтарин қуллаи Бозиҳои олимпӣ, яъне соҳиби медали тилло гардидан, тамоми имконияти хешро истифода мебарам, чун тавони инро дорам. Ман дар хобу бедориам бар ин ҳадаф меандешам, ки мешуда бошад замоне медали тиллои олимпиада дар гарданам ҷилоафканӣ кунад. Бале, ин кори ношуданӣ нест, танҳо тамрини дурусту боварӣ ба дас-ту бозӯи хеш маро ба хости дил мерасонад”.

Барои Ясухиро оҳиста - оҳиста ин рӯъёҳо ба ҳақиқат мубаддал мегардид ва бар он бовар буд, ки дар Олимпиадаи Маскав, ки соли 1980 баргузор гардида буд, иштирок намуда, ба муроди чандинсолааш мерасад, аммо бо сабабҳои сиёсӣ Ҷопон олимпиадаро таҳрим карда, ба варзишгаронаш иҷозаи иштирок дар ин мусобиқаи бонуфузро надод.

Соли 1984 Ясухиро Ямасита ҳуқуқи намояндагии Ҷопонро дар Бозиҳои олимпӣ, ки Лос-Анҷелес мизбонаш буд, ба даст овард. Бо наздик шудани рӯзи мусобиқа Ясухиро торафт эҳсосӣ мешуд ва ором шуда наметавонист. Ба гуфтаи ӯ, дар тули фаъолияти тӯлониаш ҳеҷ гоҳ ба ин монанд чизе рӯ ба рӯ нагардида буд. Ӯ гӯё чизеро эҳсос мекард ва дар даври дуюми рақобат эҳсоси бадаш ба ҳақиқат табдил ёфт. Ӯ аз зонуяш ҷароҳати вазнин бардошт. Бо вуҷуди дарди шадиди пой боз ҳам рақобатро дар ду даври дигар давом дода, то ба даври ниҳоии мусобиқа расид. Дар финал акнун ӯро варзишгари бомаҳорати мисрӣ Муҳаммад Рашванӣ интизор буд. Рақобат ин дафъа барои Ясухиро гарон афтод, зеро дардаш бештар хурӯҷ мекарду ӯро бештар азият медод, аммо Рашванӣ аз худ беҳтарин намоди мардонагӣ нишон дода, ҳеҷ гоҳ кӯшиш накард, ки аз пойи захмини рақиб ҳаллук андозад ва ҳамин тавр Ясухиро бо як партофт орзуву омоли чандинсолаашро амалӣ карда, соҳиби медали тиллои олимпиада гардид.

“Чизи аз ҳама муҳим дар ҷудо эҳтиром нисбати ҳариф аст. Ӯ барои шумо душман нест. Худи ҳузури рақиб ба шумо имкон медиҳад, ки худро такмил диҳед. Ман ҳамеша дар муборизаҳоям рақиби худро эҳтиром мекардам ва бо ин роҳ ман дӯстони бисёреро дар саросари ҷаҳон пайдо кардам. Хуб дар хотир дорам, ки устодонам мегуфтанд, барои ҷудокор муҳимтарин чиз эҳтироми ҳариф ҳангоми рақобат аст”, - мегӯяд ӯ.

Дар тули солҳои омӯзиш ва рақобатҳо Ясухиро стратегияи муассиреро таҳия кард, ки ба шарофати он ӯ қариб ҳамеша тавонист аз майдон чун ғолиб бурун ояд. Дар ҷараёни рақобат ӯ заъфи рақибашро меомӯхт ва бо як ҳамлаи муассир корро тамом мекард. Дар назари аввал, чунин усул ҳеҷ чизи мушкиле надорад, аммо дар воқеъ омӯзиши рақиб дар чанд дақиқа аз варзишгар маҳорату малакаи баландро талаб мекунад.

Ясухиро баробари ҷоизадори Бозиҳои олимпӣ буданаш, инчунин дар соли 1979 дар Чемпионати ҷаҳонии ҷудо, ки Париж мизбонаш буд, дар вазни ҷамъи 95 кг сазовори медали тилло гардида, чунин натиҷаро солҳои 1981 дар Маастрихт ва 1983 дар Маскав такрор намудааст.

Соли 1985 Ясухиро Ямасита бо иллати захми пой, ки дигар ба ӯ иҷозаи ба майдон баромаданро надод, карераи варзишии худро маҳкам кард.

Бояд қайд кард, ки Ясухиро корномаи варзишии худро аз 13-солагӣ оғоз намуда, дар овони 28-солагӣ ба анҷом расонид. Дар ин муддат ӯ дар 599 мусобиқаи расмиву ғайрирасмии ҷудо ширкат намуда, анқариб дар тамоми рақобатҳо ғолиб омадааст ва тибқи оморҳо ӯ дар 8 соли охири корномаи варзишиаш 203 маротиба ба майдон баромада, ҳамвора пирӯз гардидааст. Аммо бо вуҷуди чунин муваффақиятҳо ва дастовардҳои беназир Ясухиро ҳамеша мегуфт, ки эҳсос намекунад, ки ба қуллаи баландтарини ҷудо расидааст ва ӯ ҳеҷ гоҳ аз техникаи гӯштингирии худ розӣ набуд.

Ҷолиби диққат аст, ки Ясухиро охирин қаҳрамони олимпии ҷудо дар категорияи вазни мутлақ мебошад ва пас аз хатми корнома намудани ӯ ин категорияи вазн аз рӯйхати Бозиҳои олимпӣ бардошта шуд.

Дар айни замон, Ясухиро ба ҳайси мушовир барои намудҳои гуногуни ташкилотҳои варзишӣ фаъолият намуда, инчунин ноиби президенти Федератсияи ҷудои Ҷопон мебошад.

Ясухиро Ямасита ба он чизе, ки мехост даст ёфт, вале боре аз худ изҳори қаноатмандӣ накард. Вай ҳамеша қобилияти худро дар тули фаъолияташ рушд медод, руҳу ҷисми хешро ба пешаи интихобкардааш бахшида буд, ки чунинаш кори ҳар кас нест.

Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”