ВАРЗИШ
Ҷумъа 27 Декабр 2024 06:39
Мария Шарапова теннисбози маъруфи рус, ки номаш борҳо дар рӯйхати муваффақтарин ва сарватмандтарин варзишгарони дунё садо додааст, бо услуби фавқулодаи бозӣ тавонистааст, ба як ситораи тобноки теннис мубаддал гардад. Ӯ давоми 15 соли корномаи варзишиаш шумораи зиёди ҷоизаву мукофотҳоро ҷамъ овард, ки муҳимтаринашон 5 маротиба ба даст овардани унвони ракеткаи рақами 1-и ҷаҳон ва соҳиби медали нуқра гардиданаш дар олимпиадаи Лондон-2012 мебошад.
ФИДОКОРИИ ВОЛИДОН
Мария Шарапова 19 апрели соли 1987 дар шаҳри дурдасти Нияган, ки дар Сибири Русия ҷойгир аст, таваллуд шудааст. Волидони варзишгар Юрий Викторович ва Елена Петровна дар Гомели Беларус таваллуд шуда, ба воя расидаанд, аммо онҳо бо сабаби наздик будани Гомели ба истгоҳи Чернобел қабл аз таваллуди Мария тасмим гирифтанд, ки ба Сибир кӯч банданд. Бо шарофати хонавода Мария дар минтақаи бехатар таваллуд шуд. Пас аз тавлиди гулдухтар падару модари варзишгар ба Сочи кӯч баста, зиндагии минбаъдаашонро он ҷо сипарӣ намуданд.
Мария теннисбозиро хело барвақт оғоз намуд ва дар 4-солагӣ аллакай қоидаҳои доштани ракеткаро аз худ кард. Дар 6-солагӣ бо теннисбози руъёҳои хеш Мартина Навратилова ошно гардид. Шиносоии онҳо замоне ба миён омад, ки Мартина барои омӯзонидани усулҳои теннис ба Маскав омада буд. Навратилова қобилиятҳои Шараповаи хурдсолро дида, ба волидонаш тавсия дод, ки ӯро ба Академияи тенниси “Ник Боллеттиер”-и Амрико, ки он ҷо кӯдакони боистеъдод таҳсил мекунанд, фиристанд. Юрий Шарапов ба ояндаи варзишии духтараш хеле ҷиддӣ муносибат мекард ва ин маслиҳат беҳтарин роҳнамоӣ барои Марияи наврас буд. Соли 1995 Мария ва падари ӯ ба Амрико кӯчиданд ва дар шаҳри Брэдентон он ҷое, ки академия ҷойгир буд, зиндагӣ ихтиёр карданд.
ТЕННИС
Пас аз кӯчидан ба Амрико фаъолият барои Мария хеле душвор оғоз гардид. Ҷадвали дарс ва машқҳои ҷисмонӣ тавре тартиб дода шуда буданд, ки аз кас ҳушёрӣ ва иродаи қавиро талаб мекарданд. Аммо Маша ҳамаи онро бо душворӣ ҳам бошад, паси сар кард. Маҳз дар он давраи сангин иродаи пирӯзиовар дар мағзи Мария ҷой гирифт, ки имрӯз ӯро ба қуллаи мақсуд расонид.
Дар мусобиқаҳои таннис байни калонсолон Мария соли 2001, ки Федератсияи байналмилалии теннис баргузор намуда буд, аввалин маротиба иштирок кард, ки ҳамагӣ 14 сол дошт.
Ҳарчанд Шарапова дар нахустин дидори хеш байни ҳирфавиёни таннис шикаст хӯрд, аммо руҳафтода нагардида, барои мусобиқаҳои мавсими дигар тайёрии ҷиддӣ медид. Соли 2002 Мария дар мусобиқаи Колумбус иштирок намуда, рақибашро, ки дар қатори 300 теннисбози беҳтарини ҷаҳон ҷой дошт, мағлуб кард.
УСУЛИ ҒАЙРИОДДӢ
Шарапова аз хурдӣ бо услуби хоси бозии худ аз дигарон фарқ мекард. Масалан, ӯ баробари ҳар зарба заданаш бо садои баланд дод мезанад, ки на ҳама рақибон ба он садо тоб оварда метавонанд. Аксар вақт аз ин доду фар-ёд ба хашм меоянд. Тибқи фарзияҳо аксари рақибони Мария маҳз барои он дар муқобили ӯ ноком шудаанд, ки системаи асабашон ба озмоиши садо тоб оварда наметавонад.
Усули бозӣ ва тарзи додзании Мария ба дараҷае шуҳрат дорад, ки ҳатто теннисбозони машҳури ҷаҳон Григор Димитров ва Новак Ҷокович дар вохӯрии соли 2013-и худ бо тақлид намудани Шарапова мухлисони дар майдонбударо соатҳо хандониданд. Дар ин рақобат Новак аз оғози бозӣ то ба охир бо усули Мария майдондорӣ намуд.
ДОПИНГ
Соли 2016 дар корномаи Шарапова гардиши нохуше ба амал омад: Мария дар ҷанҷоли бузурги допингӣ дармонд. 6-уми марти ҳамон сол Мария нишасти фаврии матбуотӣ баргузор кард ва дар онҷо иқрор шуд, ки дар ташхисҳояш мелдоний пайдо шудааст. Ӯ афзуд, ки муддати 10 сол мешавад ин навъ доруро истифода мебарад, аммо то 1 январи соли 2016 истифодаи он манъ карда нашуда буд ва Шарапова танҳо дар бораи тағйироти пратаколи бозиҳои варзишӣ бехабар мондаас-ту тамом. Пас аз эътирофи Мария дар ҳама намудҳои варзиши Русия мушкилоти ҷиддие сар зад, ки он бо боз доштани як қатор варзишгарон аз иштирок дар Олимпиадаи соли 2016 оварда расонид.
Пас аз эътирофи теннисбоз аз истифодаи допинг ба истилоҳ гапу калочаҳо дар ВАО-и хориҷӣ лабрез гардида буд, ки аксарияти шарҳҳо зидди Мария буданд. Аммо Мария аз ин гирдоб ба мушкилӣ ҳам бошад, наҷот ёфт ва тирамоҳи соли 2016 таҳримотро нисбати ӯ аз ду сол ба 15 моҳ кам карданд. Ҳукми додгоҳ нисбати теннисбоз 26 апрели соли 2017, пас аз як ҳафтаи 30-солагиаш ба анҷом расид. Соли 2018, варзишгар то ба даври 3-юми мусобиқаи Australian Open расид, вале дар ин давра аз теннисбози амрикоӣ Анжелика Кербер мағлуб шуда, аз идомаи рақобатҳо бенасиб гардид.
Мавсими соли 2019 барои Мария то андозае бобарор оғоз гардид. Теннисбоз он мавсим тавонист дар мусобиқаи Australian Open 4 рақиби сарсахти хеш Каролин Возняски, Харриет Дарт, Ребекка Петерсон ва Элисон Рискро мағлуб кунад, аммо дар финали мусобиқа аз рақиби азалии хеш Серена Вилямс дучори шикаст гардид.
Охири моҳи декабр Шарапова дар мусобиқаи намоишӣ дар Абу-Даби Айла Томляновичро мағлуб кард, ки пас аз мағлуб намудани Айла мухлисони Мария барои рақобати ояндаи ӯ, ки мебоист бо Ҷенифер Брэди амрикоӣ баргузор магардид, пулхобонӣ карданд, аммо бар хилофи нақшаи кашидаи мухлисон Мария аз Ҷени шикаст хӯрд. Пас аз бохти ҳангомавии хеш Мария аз ҳаводорони хеш пӯзиш хост ва эълон кард, ки бо ҳамин корномаи варзишиашро ба охир расонид. Эълони хатми корномаи Мария барои мухлисонаш гарон афтод, онҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ ин амали варзишгари дӯстдоштаи худро маҳкум намуда, онро хиёнат ба варзиш донистанд.
ШОУ - БИЗНЕС
Шарапова ба ҷуз аз теннисбоз будан, инчунин ба корҳои дигаре низ машғул мебошад. Масалан, ӯ тарғибгар ва асосгузори маҳсулоти “Шугарповар” мебошад. Ин ширкат ба истеҳсоли ширинӣ машғул буда, маҳсулоти онро дар даҳҳо кишвари ҷаҳон харидорӣ мекунанд, ки яке аз истеъмолкунандагони асосии он Федератсияи Русия маҳсуб меёбад. Аввали моҳи феврали соли 2017 бошад, теннисбоз маҳсулоти нави ширкати хешро бо номи “Бӯсаи шоколад” тарғиб кард, ки дар кӯтоҳтарин фурсат харидорони зиёдеро пайдо кард.
Дар бораи он ки Мария чаро маҳсулоти дигар не маҳз истеҳсоли шоколадро ба роҳ монд, дар барномаи “Вечернӣ Ургант” посух дод, ки ӯ аз хурдӣ истеъмоли шоколадро дӯст медошт ва ҳамеша орзу дошт, ки як корхонаи шоколадбарорӣ созад. Теннисбоз афзуд, ки имрӯзҳо хушбахт аст, ки маҳсулоти ширкати ӯро дар 32 кишвари ҷаҳон истеъмол мекунанд.
Моҳи августи соли 2013, теннисбоз дар Ню Йорк мағозаи либосфурӯшии занонаро бо номи “Sugarpova” боз намуд, ки аз он бисёртар маделҳо либос мехариданд. Ба Мария низ борҳо пешниҳод гардид, ки мадел шавад ва ба тиҷорати либосҳои брендӣ машғул гардад, аммо Шарапова ҳар дафъа пешниҳодҳоро рад мекард, зеро ин ба варзиш халал мерасонд.
Соли 2017 китоби тарҷумаи ҳоли Шарапова бо номи “Боздоштанашаванда” рӯи чоп омад. Давоми якчанд моҳ, китоб дар рӯйхати серхаридтарин асарҳо дохил гардид ва дар назарпурсии нашрияи “New York Times” мақоми дувумро байни китобҳои серхаридор ишғол намуд. Пас аз ду соли нашри китоб филми мустанади амрикоии “Маъно” дар бораи ҳаёту фаъолият ва моҷарои допингии варзишгар рӯи пардаи синамо омад.
САРВАТУ ШУҲРАТ
Соли 2009 Маҷаллаи “Forbes” Шараповаро дар қатори 100 маъруфтарин чеҳраи ҷаҳон ҷой дод. Он замон вай ягона зани рус дар ин рӯйхат буд. Аз 1-уми майи соли 2010 то 1 майи соли 2011 Мария ба қатори сердаромадтарин варзишгарони сайёра дохил гардид, даромади онсолааш баробар ба 24,2 миллион доллари амрикоӣ буд.
Соли 2013 Шарапова бори нуҳум чун варзишгари сердаромад ба рӯйхати “Forbes” дохил карда шуд. Тибқи маълумоти маҷалла, дар он мавсим даромади умумии теннисбоз ба 29 миллион доллар расида буд. Бояд гуфт, ки дар бораи сарват ва чи гуна соҳиби молу мулки ҳангуфт гардидани Мария дар донишгоҳи бонуфузи Ҳарвард ба донишҷӯён курси омӯзишии маркетингӣ гузаронида мешавад.
Гуфтан ба маврид аст, ки дар оғози соли 2020 сарвати Мария тибқи фарзияи рӯзномаи Форбс ба 325 миллион доллар расида буд, дар ҳоли ҳозир бошад, ин омор марзи 400 млн-ро убур кардааст.
ДАЛЕЛҲОИ ҶОЛИБ
• Мария ҳамеша барои харидорӣ намудани пойафзол мушкилӣ мекашад, зеро пойафзоли мепӯшидааш рақами 43-ум мебошад ва барои зан ёфтани чунин андоза кори басо душвор аст.
• Далели ҷолиби дигар дар бораи Мария он аст, ки ӯ ғайр аз сармоягузорӣ кардан ба санъати расмкашӣ дигар ба ҳеҷ касбу кор маблағи худро сарф намекунад.
• Сарфи назар аз он, ки варзишгар қисми зиёди ҳаёти худро дар Иёлоти Муттаҳида гузаронидааст, вай худро рус ҳисоб мекунад. Шарапова шаҳрвандии Русияро нигоҳ медорад ва тамоми рақобатҳои хешро зери парчами Русия мегузаронад.
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
ФИДОКОРИИ ВОЛИДОН
Мария Шарапова 19 апрели соли 1987 дар шаҳри дурдасти Нияган, ки дар Сибири Русия ҷойгир аст, таваллуд шудааст. Волидони варзишгар Юрий Викторович ва Елена Петровна дар Гомели Беларус таваллуд шуда, ба воя расидаанд, аммо онҳо бо сабаби наздик будани Гомели ба истгоҳи Чернобел қабл аз таваллуди Мария тасмим гирифтанд, ки ба Сибир кӯч банданд. Бо шарофати хонавода Мария дар минтақаи бехатар таваллуд шуд. Пас аз тавлиди гулдухтар падару модари варзишгар ба Сочи кӯч баста, зиндагии минбаъдаашонро он ҷо сипарӣ намуданд.
Мария теннисбозиро хело барвақт оғоз намуд ва дар 4-солагӣ аллакай қоидаҳои доштани ракеткаро аз худ кард. Дар 6-солагӣ бо теннисбози руъёҳои хеш Мартина Навратилова ошно гардид. Шиносоии онҳо замоне ба миён омад, ки Мартина барои омӯзонидани усулҳои теннис ба Маскав омада буд. Навратилова қобилиятҳои Шараповаи хурдсолро дида, ба волидонаш тавсия дод, ки ӯро ба Академияи тенниси “Ник Боллеттиер”-и Амрико, ки он ҷо кӯдакони боистеъдод таҳсил мекунанд, фиристанд. Юрий Шарапов ба ояндаи варзишии духтараш хеле ҷиддӣ муносибат мекард ва ин маслиҳат беҳтарин роҳнамоӣ барои Марияи наврас буд. Соли 1995 Мария ва падари ӯ ба Амрико кӯчиданд ва дар шаҳри Брэдентон он ҷое, ки академия ҷойгир буд, зиндагӣ ихтиёр карданд.
ТЕННИС
Пас аз кӯчидан ба Амрико фаъолият барои Мария хеле душвор оғоз гардид. Ҷадвали дарс ва машқҳои ҷисмонӣ тавре тартиб дода шуда буданд, ки аз кас ҳушёрӣ ва иродаи қавиро талаб мекарданд. Аммо Маша ҳамаи онро бо душворӣ ҳам бошад, паси сар кард. Маҳз дар он давраи сангин иродаи пирӯзиовар дар мағзи Мария ҷой гирифт, ки имрӯз ӯро ба қуллаи мақсуд расонид.
Дар мусобиқаҳои таннис байни калонсолон Мария соли 2001, ки Федератсияи байналмилалии теннис баргузор намуда буд, аввалин маротиба иштирок кард, ки ҳамагӣ 14 сол дошт.
Ҳарчанд Шарапова дар нахустин дидори хеш байни ҳирфавиёни таннис шикаст хӯрд, аммо руҳафтода нагардида, барои мусобиқаҳои мавсими дигар тайёрии ҷиддӣ медид. Соли 2002 Мария дар мусобиқаи Колумбус иштирок намуда, рақибашро, ки дар қатори 300 теннисбози беҳтарини ҷаҳон ҷой дошт, мағлуб кард.
УСУЛИ ҒАЙРИОДДӢ
Шарапова аз хурдӣ бо услуби хоси бозии худ аз дигарон фарқ мекард. Масалан, ӯ баробари ҳар зарба заданаш бо садои баланд дод мезанад, ки на ҳама рақибон ба он садо тоб оварда метавонанд. Аксар вақт аз ин доду фар-ёд ба хашм меоянд. Тибқи фарзияҳо аксари рақибони Мария маҳз барои он дар муқобили ӯ ноком шудаанд, ки системаи асабашон ба озмоиши садо тоб оварда наметавонад.
Усули бозӣ ва тарзи додзании Мария ба дараҷае шуҳрат дорад, ки ҳатто теннисбозони машҳури ҷаҳон Григор Димитров ва Новак Ҷокович дар вохӯрии соли 2013-и худ бо тақлид намудани Шарапова мухлисони дар майдонбударо соатҳо хандониданд. Дар ин рақобат Новак аз оғози бозӣ то ба охир бо усули Мария майдондорӣ намуд.
ДОПИНГ
Соли 2016 дар корномаи Шарапова гардиши нохуше ба амал омад: Мария дар ҷанҷоли бузурги допингӣ дармонд. 6-уми марти ҳамон сол Мария нишасти фаврии матбуотӣ баргузор кард ва дар онҷо иқрор шуд, ки дар ташхисҳояш мелдоний пайдо шудааст. Ӯ афзуд, ки муддати 10 сол мешавад ин навъ доруро истифода мебарад, аммо то 1 январи соли 2016 истифодаи он манъ карда нашуда буд ва Шарапова танҳо дар бораи тағйироти пратаколи бозиҳои варзишӣ бехабар мондаас-ту тамом. Пас аз эътирофи Мария дар ҳама намудҳои варзиши Русия мушкилоти ҷиддие сар зад, ки он бо боз доштани як қатор варзишгарон аз иштирок дар Олимпиадаи соли 2016 оварда расонид.
Пас аз эътирофи теннисбоз аз истифодаи допинг ба истилоҳ гапу калочаҳо дар ВАО-и хориҷӣ лабрез гардида буд, ки аксарияти шарҳҳо зидди Мария буданд. Аммо Мария аз ин гирдоб ба мушкилӣ ҳам бошад, наҷот ёфт ва тирамоҳи соли 2016 таҳримотро нисбати ӯ аз ду сол ба 15 моҳ кам карданд. Ҳукми додгоҳ нисбати теннисбоз 26 апрели соли 2017, пас аз як ҳафтаи 30-солагиаш ба анҷом расид. Соли 2018, варзишгар то ба даври 3-юми мусобиқаи Australian Open расид, вале дар ин давра аз теннисбози амрикоӣ Анжелика Кербер мағлуб шуда, аз идомаи рақобатҳо бенасиб гардид.
Мавсими соли 2019 барои Мария то андозае бобарор оғоз гардид. Теннисбоз он мавсим тавонист дар мусобиқаи Australian Open 4 рақиби сарсахти хеш Каролин Возняски, Харриет Дарт, Ребекка Петерсон ва Элисон Рискро мағлуб кунад, аммо дар финали мусобиқа аз рақиби азалии хеш Серена Вилямс дучори шикаст гардид.
Охири моҳи декабр Шарапова дар мусобиқаи намоишӣ дар Абу-Даби Айла Томляновичро мағлуб кард, ки пас аз мағлуб намудани Айла мухлисони Мария барои рақобати ояндаи ӯ, ки мебоист бо Ҷенифер Брэди амрикоӣ баргузор магардид, пулхобонӣ карданд, аммо бар хилофи нақшаи кашидаи мухлисон Мария аз Ҷени шикаст хӯрд. Пас аз бохти ҳангомавии хеш Мария аз ҳаводорони хеш пӯзиш хост ва эълон кард, ки бо ҳамин корномаи варзишиашро ба охир расонид. Эълони хатми корномаи Мария барои мухлисонаш гарон афтод, онҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ ин амали варзишгари дӯстдоштаи худро маҳкум намуда, онро хиёнат ба варзиш донистанд.
ШОУ - БИЗНЕС
Шарапова ба ҷуз аз теннисбоз будан, инчунин ба корҳои дигаре низ машғул мебошад. Масалан, ӯ тарғибгар ва асосгузори маҳсулоти “Шугарповар” мебошад. Ин ширкат ба истеҳсоли ширинӣ машғул буда, маҳсулоти онро дар даҳҳо кишвари ҷаҳон харидорӣ мекунанд, ки яке аз истеъмолкунандагони асосии он Федератсияи Русия маҳсуб меёбад. Аввали моҳи феврали соли 2017 бошад, теннисбоз маҳсулоти нави ширкати хешро бо номи “Бӯсаи шоколад” тарғиб кард, ки дар кӯтоҳтарин фурсат харидорони зиёдеро пайдо кард.
Дар бораи он ки Мария чаро маҳсулоти дигар не маҳз истеҳсоли шоколадро ба роҳ монд, дар барномаи “Вечернӣ Ургант” посух дод, ки ӯ аз хурдӣ истеъмоли шоколадро дӯст медошт ва ҳамеша орзу дошт, ки як корхонаи шоколадбарорӣ созад. Теннисбоз афзуд, ки имрӯзҳо хушбахт аст, ки маҳсулоти ширкати ӯро дар 32 кишвари ҷаҳон истеъмол мекунанд.
Моҳи августи соли 2013, теннисбоз дар Ню Йорк мағозаи либосфурӯшии занонаро бо номи “Sugarpova” боз намуд, ки аз он бисёртар маделҳо либос мехариданд. Ба Мария низ борҳо пешниҳод гардид, ки мадел шавад ва ба тиҷорати либосҳои брендӣ машғул гардад, аммо Шарапова ҳар дафъа пешниҳодҳоро рад мекард, зеро ин ба варзиш халал мерасонд.
Соли 2017 китоби тарҷумаи ҳоли Шарапова бо номи “Боздоштанашаванда” рӯи чоп омад. Давоми якчанд моҳ, китоб дар рӯйхати серхаридтарин асарҳо дохил гардид ва дар назарпурсии нашрияи “New York Times” мақоми дувумро байни китобҳои серхаридор ишғол намуд. Пас аз ду соли нашри китоб филми мустанади амрикоии “Маъно” дар бораи ҳаёту фаъолият ва моҷарои допингии варзишгар рӯи пардаи синамо омад.
САРВАТУ ШУҲРАТ
Соли 2009 Маҷаллаи “Forbes” Шараповаро дар қатори 100 маъруфтарин чеҳраи ҷаҳон ҷой дод. Он замон вай ягона зани рус дар ин рӯйхат буд. Аз 1-уми майи соли 2010 то 1 майи соли 2011 Мария ба қатори сердаромадтарин варзишгарони сайёра дохил гардид, даромади онсолааш баробар ба 24,2 миллион доллари амрикоӣ буд.
Соли 2013 Шарапова бори нуҳум чун варзишгари сердаромад ба рӯйхати “Forbes” дохил карда шуд. Тибқи маълумоти маҷалла, дар он мавсим даромади умумии теннисбоз ба 29 миллион доллар расида буд. Бояд гуфт, ки дар бораи сарват ва чи гуна соҳиби молу мулки ҳангуфт гардидани Мария дар донишгоҳи бонуфузи Ҳарвард ба донишҷӯён курси омӯзишии маркетингӣ гузаронида мешавад.
Гуфтан ба маврид аст, ки дар оғози соли 2020 сарвати Мария тибқи фарзияи рӯзномаи Форбс ба 325 миллион доллар расида буд, дар ҳоли ҳозир бошад, ин омор марзи 400 млн-ро убур кардааст.
ДАЛЕЛҲОИ ҶОЛИБ
• Мария ҳамеша барои харидорӣ намудани пойафзол мушкилӣ мекашад, зеро пойафзоли мепӯшидааш рақами 43-ум мебошад ва барои зан ёфтани чунин андоза кори басо душвор аст.
• Далели ҷолиби дигар дар бораи Мария он аст, ки ӯ ғайр аз сармоягузорӣ кардан ба санъати расмкашӣ дигар ба ҳеҷ касбу кор маблағи худро сарф намекунад.
• Сарфи назар аз он, ки варзишгар қисми зиёди ҳаёти худро дар Иёлоти Муттаҳида гузаронидааст, вай худро рус ҳисоб мекунад. Шарапова шаҳрвандии Русияро нигоҳ медорад ва тамоми рақобатҳои хешро зери парчами Русия мегузаронад.
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед