ВАРЗИШ
Душанбе 30 Декабр 2024 09:42
Шоми 5 август дар варзишгоҳи “Марокана”-и шаҳри Рио-де Жанейрои Бразил маросими кушодашавии Бозиҳои XXXI тобистонаи олимпӣ баргузор гашт.
Қисмати дарозтарини маросим гузашти варзишгарони давлатҳои иштирокчии бозиҳо буд. Дар он наздики 12 000 нафар ширкат карданд. Аввалин шуда дастаи Юнон – ҳамчун асосгузори олимпиада – ба майдон баромад. Аз ҳама охир дастаи олимпии мизбон – Бразил вориди майдон шуд. Ҷумҳурии моро 7 варзишгар намояндагӣ доранд. Парчамбардори дастаи олимпии мо гурзандози маъруф Дилшод Назров буд.
Оташи олимпиро дар майдон даванди бразилӣ, дорандаи медали биринҷии Олимпиадаи Афина-2004 Вандерлей де Лима афрухт.
Буҷети чорабинӣ 21 миллион долларо ташкил дод. Лондон 4 соли пеш барои ҳамин маросим ду баробар бештар хароҷот карда буд.
Ба иттилои CNN, маросими кушодашавии Олимпиадаро дар тамоми ҷаҳон 3 миллиард нафар тамошо карданд.
Дар ин маъракаи муҳими варзишӣ 207 давлати дунё барои ба даст овардани медалҳои олимпӣ талош доранд. Давоми се рӯз аз миёни ин давлатҳо танҳо 38 давлат тавонистааст, ки соҳиби медали олимпӣ гардад. Аз ҳисоби даставӣ миёни варзишгарони ҷаҳон ШМА бо касби 19 медал (5 тилло, 7 нуқра ва 7 биринҷӣ) садрнишин аст. Ҷумҳурии Мардумии Чин бо соҳиб шудани 13 медал (5 тилло, 3 нуқра ва 5 биринҷӣ) зинаи дуюмро касб кардааст. Австралия бо 7 медал (4 тилло ва 3 биринҷӣ) дар зинаи сеюм аст.
Таҳлилгарони соҳа пеш аз олимпиада аз рӯи тахминҳо ҳадс мезаданд, ки Русия бо такя ба варзишгарони касбӣ ва собиқ қаҳрамонҳои олимпиаш дар Рио-2016 дар ҳисоби даставӣ садрнишин мешавад. Ин сару садоҳо то замоне давом кард, ки Кумитаи байналмилалии олимпӣ 68 варзишгари Русияро ба истеъмоли допинг муттаҳам дониста, аз ҳаққи ширкат дар олимпиада маҳрум намуд. Аксари онҳо ситораҳои қаблии олимпианд. Ин тасмими Кумитаи байналмилалии олимпӣ миёни ҷомеаи варзишии Русия ва мухлисони ғайри рус, ки Русияро дар ин бозиҳо ба қавле “легенда” меҳисобиданд, сару садоҳои зиёдро ба бор овард. Баъди ин тасмимҳо Рио-2016-ро аз зумраи аввалин бозиҳое шумурданд, ки ба худ бештар хусусияти сиёсӣ касб кардааст. Дар ин олимпиада давлатҳо аз рақобати варзишӣ дида “зӯрии” худро нишон медиҳанд. Амрико, ки дар Олимпиадаи Лондон-2012 бо касби 151 медал пешсаф буд, намехоҳад ин бартариро дар Олимпиадаи XXXI тобистона, ки бори аввал аст дар қитъаи Амрикои Ҷанубӣ мегузарад, аз даст диҳад. Аз рӯи пешгӯиҳо, ки Русия метавонист муқобили Амрико дар ба даст овардани медалҳои олимпӣ истодагарӣ кунад, давлатҳои манфиатдор бо баҳонаи зиёд саҳми Русияро дар ин олимпиада дучанд заиф намуданд, яъне дигар Русия дар Рио-2016 рақиби асосӣ барои Амрико шуда наметавонад. Давоми се рӯзи олимпиада русҳо бо ба даст овардани 10 медал (2 тилло 5 нуқра ва 3 биринҷӣ) мақоми ҳафтумро касб намудаанд.
Новоста ба фишорҳои зиёде, ки сари федератсияҳои варзишии Русия ва варзишгаронаш оварда шуд, русҳо кӯшиш карда истодаанд, ки мақоми худро миёни давлатҳои дигар муайян созанд. Ҳарчанд таҳаммули ин дард барои онҳо душвор аст. Ин нуктаро худи президенти Русия Владимр Путин зимни мулоқот бо варзишгаронаш ва гусели онҳо ба Рио-де-Жанейро таъкид намуд. Ӯ гуфт, ки паси ин ҳодисаҳо бозиҳои сиёсӣ меистанд, ки варзишро ҳам ба сиёсат олуда карданд.
Баъди тасмими охирини Кумитаи байналмилалии олимпӣ, ки дар рӯзҳои ба шумори оғози олимпиада гирифта шуд, варзишгарони рус ба қавле “розӣ” шуданд, ки дар ин маъракаи муҳими варзишӣ, ки аксар давлатҳо ба хотири парафшон шудани парчамашон кӯшиш мекунанд, зери парчами олимпӣ ҳунарнамоӣ кунанд. Баромадан ба болои зинаи ифтихорӣ, садо додани суруди миллии кишвар ва парафшон шудани парчами давлат орзуи ҳар як варзишгар аст. Аксар варзишгарон бо расидан ба ин мақсад ва амалӣ гардидани ин орзу ашки шодӣ мерезанд. Ин кайфият ва фараҳ дар Олимпиадаи XXXI бо варзишгарони рус “қаҳрӣ” кард. Онҳо баъди ҷоизадор шудан танҳо бо қарсакзанӣ хурсандии худро ба дигарон нишон медиҳанд. Зеро боло рафтани парчами Русияро дар қитъаи Амрико дар ин олимпиада мамнуъ эълон кардаанд. Бо вуҷуди ин, дар баъзе намудҳои варзиш, ки Русия дар олимпиадаҳои қаблӣ ба монанди ҷудо, гуштии озод мавқеи худро аз даст надодааст, давоми 3-4 рӯз Беслан Мудранов варзишгари мусулмонтабори рус дар риштаи ҷудо тавонист аввалин медали тиллои Рио-2016-ро дар вазни 60 кило ба даст орад. Дар олимпиадаи Лондон-2012 ҷудокорони рус аксар медалҳои олимпиро сазовор гашта, дар ин риштаи варзиш садрнишин буданд.
Пеш аз олимпиада коршиносон паём медоданд, ки ин олимпиада мисли олимпиадаҳои қаблӣ нахоҳад буд. Зеро пеш аз Олимпиадаи Пекин-2008 тамоми варзишгарону коршиносон ва расонаҳо ба тарзи омода шудани мизбонон барои меҳмонқабулкунӣ дар ҳайрат буданд. Дар Лондон ҳам, то ҳадди имкон чунин буд. Вале аз баргузор гаштани Бозиҳои XXXI тобистонаи олимпӣ дар Рио-де-Жанейро на ҳамаи мардуми ин шаҳр розӣ буданд. Як қишри мардум то олимпиада дар назди бинои ҳукумат борҳо гирдиҳамоӣ ташкил намуда, эътироз карданд, ки зиндагии мардум дар сатҳи паст қарор дорад, вале ҳукумат барои ин маърака пули калон сарф карда истодааст. Ин боис шуд, ки ҳангоми овардани оташи олимпӣ мардум назди меҳмонҳо ҳам норозигии худро нишон дода, кӯшиши хомӯш кардани онро намуданд.
Барои аксар варзишгарони ҷаҳон, ки дар бисёр олимпиадаҳо иштирок кардаанд, Олимпиадаи Пекин-2008 хотирмон ба шумор меравад, новобаста ба бурд ва бохтҳояш. Зеро тарзи хизматрасонии мардум ва омодагии чиниҳо барои варзишгарон қонеъкунанда буд.
Олимпиадаи имсола бо хусусиятҳои худ фарқ мекунад: ҳам бо бозиҳои сиёсии қудратҳои ҷаҳонӣ, ҳам бо эътирози мардуми Бразил... ва 21 август маълум мешавад, ки ин ҳама бо чӣ поён меёбад, оё ШМА садрнишиниро дар олимпиада ҳифз мекунад?
Ба ҳар сурат, сабқатҳо хеле ҷолиб баргузор шуда истодаанд. Аз миёни варзишгарони мо аввалин шуда муштзани маъруф Анвар Юнусов дар вазни 60 кило ба майдон баромада, варзишгари Чин Ҷун Шанро бо ҳисоби 3:0 шикаст дод. Аз ин пеш Анвар бо Ҷун Шан ду муҳориба анҷом дода буд. Рақобати аввал дар мусобиқаи интихобии Осиё бо пирӯзии Ҷун Шан хотима ёфтааст. Вохӯрии дуюм дар шаҳри Бокуи Озарбойҷон дар мусобиқаи ҷаҳонии олимпӣ ба нафъи Анвар Юнусов ҷамбаст гардида буд.
Мутаассифона, дар даври 1/8-финал 9 январ Анвар бинобар сабаби лат хурдани дасташ аз идомаи сабқат бо муштзани бразилӣ Робсон Консейкао даст кашид ва аз медали олимпӣ маҳрум гашт.
Қисмати дарозтарини маросим гузашти варзишгарони давлатҳои иштирокчии бозиҳо буд. Дар он наздики 12 000 нафар ширкат карданд. Аввалин шуда дастаи Юнон – ҳамчун асосгузори олимпиада – ба майдон баромад. Аз ҳама охир дастаи олимпии мизбон – Бразил вориди майдон шуд. Ҷумҳурии моро 7 варзишгар намояндагӣ доранд. Парчамбардори дастаи олимпии мо гурзандози маъруф Дилшод Назров буд.
Оташи олимпиро дар майдон даванди бразилӣ, дорандаи медали биринҷии Олимпиадаи Афина-2004 Вандерлей де Лима афрухт.
Буҷети чорабинӣ 21 миллион долларо ташкил дод. Лондон 4 соли пеш барои ҳамин маросим ду баробар бештар хароҷот карда буд.
Ба иттилои CNN, маросими кушодашавии Олимпиадаро дар тамоми ҷаҳон 3 миллиард нафар тамошо карданд.
Дар ин маъракаи муҳими варзишӣ 207 давлати дунё барои ба даст овардани медалҳои олимпӣ талош доранд. Давоми се рӯз аз миёни ин давлатҳо танҳо 38 давлат тавонистааст, ки соҳиби медали олимпӣ гардад. Аз ҳисоби даставӣ миёни варзишгарони ҷаҳон ШМА бо касби 19 медал (5 тилло, 7 нуқра ва 7 биринҷӣ) садрнишин аст. Ҷумҳурии Мардумии Чин бо соҳиб шудани 13 медал (5 тилло, 3 нуқра ва 5 биринҷӣ) зинаи дуюмро касб кардааст. Австралия бо 7 медал (4 тилло ва 3 биринҷӣ) дар зинаи сеюм аст.
Таҳлилгарони соҳа пеш аз олимпиада аз рӯи тахминҳо ҳадс мезаданд, ки Русия бо такя ба варзишгарони касбӣ ва собиқ қаҳрамонҳои олимпиаш дар Рио-2016 дар ҳисоби даставӣ садрнишин мешавад. Ин сару садоҳо то замоне давом кард, ки Кумитаи байналмилалии олимпӣ 68 варзишгари Русияро ба истеъмоли допинг муттаҳам дониста, аз ҳаққи ширкат дар олимпиада маҳрум намуд. Аксари онҳо ситораҳои қаблии олимпианд. Ин тасмими Кумитаи байналмилалии олимпӣ миёни ҷомеаи варзишии Русия ва мухлисони ғайри рус, ки Русияро дар ин бозиҳо ба қавле “легенда” меҳисобиданд, сару садоҳои зиёдро ба бор овард. Баъди ин тасмимҳо Рио-2016-ро аз зумраи аввалин бозиҳое шумурданд, ки ба худ бештар хусусияти сиёсӣ касб кардааст. Дар ин олимпиада давлатҳо аз рақобати варзишӣ дида “зӯрии” худро нишон медиҳанд. Амрико, ки дар Олимпиадаи Лондон-2012 бо касби 151 медал пешсаф буд, намехоҳад ин бартариро дар Олимпиадаи XXXI тобистона, ки бори аввал аст дар қитъаи Амрикои Ҷанубӣ мегузарад, аз даст диҳад. Аз рӯи пешгӯиҳо, ки Русия метавонист муқобили Амрико дар ба даст овардани медалҳои олимпӣ истодагарӣ кунад, давлатҳои манфиатдор бо баҳонаи зиёд саҳми Русияро дар ин олимпиада дучанд заиф намуданд, яъне дигар Русия дар Рио-2016 рақиби асосӣ барои Амрико шуда наметавонад. Давоми се рӯзи олимпиада русҳо бо ба даст овардани 10 медал (2 тилло 5 нуқра ва 3 биринҷӣ) мақоми ҳафтумро касб намудаанд.
Новоста ба фишорҳои зиёде, ки сари федератсияҳои варзишии Русия ва варзишгаронаш оварда шуд, русҳо кӯшиш карда истодаанд, ки мақоми худро миёни давлатҳои дигар муайян созанд. Ҳарчанд таҳаммули ин дард барои онҳо душвор аст. Ин нуктаро худи президенти Русия Владимр Путин зимни мулоқот бо варзишгаронаш ва гусели онҳо ба Рио-де-Жанейро таъкид намуд. Ӯ гуфт, ки паси ин ҳодисаҳо бозиҳои сиёсӣ меистанд, ки варзишро ҳам ба сиёсат олуда карданд.
Баъди тасмими охирини Кумитаи байналмилалии олимпӣ, ки дар рӯзҳои ба шумори оғози олимпиада гирифта шуд, варзишгарони рус ба қавле “розӣ” шуданд, ки дар ин маъракаи муҳими варзишӣ, ки аксар давлатҳо ба хотири парафшон шудани парчамашон кӯшиш мекунанд, зери парчами олимпӣ ҳунарнамоӣ кунанд. Баромадан ба болои зинаи ифтихорӣ, садо додани суруди миллии кишвар ва парафшон шудани парчами давлат орзуи ҳар як варзишгар аст. Аксар варзишгарон бо расидан ба ин мақсад ва амалӣ гардидани ин орзу ашки шодӣ мерезанд. Ин кайфият ва фараҳ дар Олимпиадаи XXXI бо варзишгарони рус “қаҳрӣ” кард. Онҳо баъди ҷоизадор шудан танҳо бо қарсакзанӣ хурсандии худро ба дигарон нишон медиҳанд. Зеро боло рафтани парчами Русияро дар қитъаи Амрико дар ин олимпиада мамнуъ эълон кардаанд. Бо вуҷуди ин, дар баъзе намудҳои варзиш, ки Русия дар олимпиадаҳои қаблӣ ба монанди ҷудо, гуштии озод мавқеи худро аз даст надодааст, давоми 3-4 рӯз Беслан Мудранов варзишгари мусулмонтабори рус дар риштаи ҷудо тавонист аввалин медали тиллои Рио-2016-ро дар вазни 60 кило ба даст орад. Дар олимпиадаи Лондон-2012 ҷудокорони рус аксар медалҳои олимпиро сазовор гашта, дар ин риштаи варзиш садрнишин буданд.
Пеш аз олимпиада коршиносон паём медоданд, ки ин олимпиада мисли олимпиадаҳои қаблӣ нахоҳад буд. Зеро пеш аз Олимпиадаи Пекин-2008 тамоми варзишгарону коршиносон ва расонаҳо ба тарзи омода шудани мизбонон барои меҳмонқабулкунӣ дар ҳайрат буданд. Дар Лондон ҳам, то ҳадди имкон чунин буд. Вале аз баргузор гаштани Бозиҳои XXXI тобистонаи олимпӣ дар Рио-де-Жанейро на ҳамаи мардуми ин шаҳр розӣ буданд. Як қишри мардум то олимпиада дар назди бинои ҳукумат борҳо гирдиҳамоӣ ташкил намуда, эътироз карданд, ки зиндагии мардум дар сатҳи паст қарор дорад, вале ҳукумат барои ин маърака пули калон сарф карда истодааст. Ин боис шуд, ки ҳангоми овардани оташи олимпӣ мардум назди меҳмонҳо ҳам норозигии худро нишон дода, кӯшиши хомӯш кардани онро намуданд.
Барои аксар варзишгарони ҷаҳон, ки дар бисёр олимпиадаҳо иштирок кардаанд, Олимпиадаи Пекин-2008 хотирмон ба шумор меравад, новобаста ба бурд ва бохтҳояш. Зеро тарзи хизматрасонии мардум ва омодагии чиниҳо барои варзишгарон қонеъкунанда буд.
Олимпиадаи имсола бо хусусиятҳои худ фарқ мекунад: ҳам бо бозиҳои сиёсии қудратҳои ҷаҳонӣ, ҳам бо эътирози мардуми Бразил... ва 21 август маълум мешавад, ки ин ҳама бо чӣ поён меёбад, оё ШМА садрнишиниро дар олимпиада ҳифз мекунад?
Ба ҳар сурат, сабқатҳо хеле ҷолиб баргузор шуда истодаанд. Аз миёни варзишгарони мо аввалин шуда муштзани маъруф Анвар Юнусов дар вазни 60 кило ба майдон баромада, варзишгари Чин Ҷун Шанро бо ҳисоби 3:0 шикаст дод. Аз ин пеш Анвар бо Ҷун Шан ду муҳориба анҷом дода буд. Рақобати аввал дар мусобиқаи интихобии Осиё бо пирӯзии Ҷун Шан хотима ёфтааст. Вохӯрии дуюм дар шаҳри Бокуи Озарбойҷон дар мусобиқаи ҷаҳонии олимпӣ ба нафъи Анвар Юнусов ҷамбаст гардида буд.
Мутаассифона, дар даври 1/8-финал 9 январ Анвар бинобар сабаби лат хурдани дасташ аз идомаи сабқат бо муштзани бразилӣ Робсон Консейкао даст кашид ва аз медали олимпӣ маҳрум гашт.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед