ВАРЗИШ
Панҷшанбе 25 Апрел 2024 05:39
Ҳамасола 23 июн ба муносибати барқарор шудани ҳаракати олимпӣ дар шакли муосир дар ҷаҳон Рӯзи байналмилалии олимпӣ таҷлил мегардад.
Дар робита ба ин сана ҳамасола, Кумитаи миллии олимпии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати ҷумҳурӣ дар сар то сари кишвар мусобиқаву бозиҳои гуногуни варзишӣ ташкил менамуд. Аз ҷумла, Рӯзи байналмилалии олимпӣ дар Тоҷикистон бо машқҳои пагоҳирӯзӣ дар ҷойҳои фарҳангиву марказҳои шаҳру навоҳии мамлакат оғоз мегардид.
Имсол бошад, бо сабаби хуруҷи коронавирус таҷлили Рӯзи оилимпӣ дар саросари ҷаҳон ба шакли дигар мегузарад. Чигунае аз Кумитаи байналмилалии олимпӣ иттилоъ доданд, имсол ин рӯз ба гунае таҷлил мегардад, ки назираш то ҳол набуд. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон хабар додааст, ки “Рӯзи олимпӣ-2020 барои олимпичиён, варзишгарон ва ҳаводорони варзиш имкон фароҳам меоварад, ки дар чорабинии бузурги тамрини олимпии 24-соата (видеоӣ) иштирок кунанд. 23 варзишгар ба сабти видеоии тамринҳо дар Рӯзи олимпӣ пайвастаанд ва дар Рӯзи олимпӣ варзишгарон аз ҳар гӯшаи ҷаҳон машқҳои мустақим мегузаронанд”.
Бояд қайд кард, ки баъд аз он ки пандемияи COVID-19 ҷаҳонро ба хонанишинӣ маҷбур кард ва боиси баргузор нашудани Бозиҳои олимпии Токио-2020 гашт, наздики 5000 олимпичӣ дар 54 давлат 243 миллион нафарро ба иқдомҳои #StayStrong, #StayActive, #StayHealthy-и Кумитаи байналмилалии олимпӣ ҷалб карданд. Иштирокчиён машқҳои ҳаррӯзаашонро намоиш дода, доир ба чӣ гуна саломатии тану рӯҳи худро нигоҳ доштан машваратҳо медоданд. Рӯзи олимпӣ-2020 ин иқдомро ба сатҳи нав хоҳад расонд.
“Таҷлили Рӯзи олимпӣ шояд аз ҷашнҳои солҳои гузашта фарқкунанда бошад, вале Рӯзи олимпии имсола аз қувваи варзиш, ки ба ҳамагон умед ва бовариро мебахшад, паём медиҳад, - гуфтааст президенти КБО Томас Бах. – Биёед, муттаҳид мешавем, то қувваи варзишро барои омодагӣ ба Бозиҳои олимпии Токио ҳамчун лаҳзаи ҳамбастагӣ ва устувории инсоният истифода барем”.
Рӯзи олимпӣ дар Тоҷикистон низ бе чорабиниҳои оммавӣ таҷлил мешавад. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон ба варзишгарони маъруфи кишвар туҳфаҳо расонида, бо ҷараёни машқу тамрини онҳо дар шароити хона шинос мешаванд.
Нақши Пешвои миллат дар рушди ҳаракати олимпӣ
Бояд гуфт, ки асоси рушди Ҳаракати олимпӣ ва варзишро оромӣ ва сулҳу субот ташкил медиҳад. Агар мо ба таърихи Ҳаракати олимпӣ назар афканем, мебинем, ки Бозиҳои олимпии соли 1916 бо сабаби Ҷанги якуми ҷаҳон ва солҳои 1940 ва 1944 бо сабаби Ҷанги дуюми ҷаҳон баргузор нашуданд. Дар солҳои аввали истиқлолият, замоне ки дар кишвар бетартибиҳо ҷараён дошт, бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон зери роҳбарии Сарвари ҷавони давлат, Раиси Шӯрои олии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон варзишгарон ба тамрин машғул шуда, ба мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ сафарбар мегардиданд ва бо медалҳо ба Ватан бармегаштанд. Аз ҷумла, варзишгари тоҷикистонӣ Андрей Абдувалиев солҳои 1993 ва 1995 дар чемпионати ҷаҳон оид ба варзиши сабук дар намуди гурзандозӣ сазовори медали тилло гардид.
Бо дастгириҳои Сарвари давлат дастаи мунтахаби олимпии Тоҷикистон зери Парчами Ҷумҳурии Тоҷикистон бори аввал соли 1994 дар XII Бозиҳои Осиё, ки дар шаҳри Хиросимаи Ҷопон баргузор шуд, ширкат кард ва варзишгарони мо сазовори ду медали биринҷӣ гардиданд. Умуман, дар Бозиҳои тобистонаи Осиё Тоҷикистон то имрӯз сазовори 27 медал, аз ҷумла 4 медали тилло гардидааст.
Тоҷикистон дар Бозиҳои олимпӣ бошад, бори аввал соли 1996 дар шаҳри Атлантаи ШМА иштирок намуд. Албатта, ин ҳам дар замони кашмакашиҳои дохилӣ буд ва бе дастгирии роҳбарияти олии давлат имкон надошт. Дар 28 соли соҳибистиқлолӣ Тоҷикистон сазовори 4 медали олимпӣ гардидааст – 1 тилло, 1 нуқра ва 2 биринҷӣ.
28 марти соли 2007 Фармони Президенти кишвар “Дар бораи баргузор намудани Дави миллӣ” ба имзо расид, ки ин чорабинии муҳим дар роҳи солим нигоҳ доштани ҷомеа якшанбеи сеюми моҳи майи ҳар сол доир мегардад ва ҳар сол сафи иштирокчиёни он меафзуд. Барои мисол, тибқи маълумоти омор агар соли 2014 дар Дави миллӣ 357732 нафар иштирок карда бошанд, пас ин шумора дар соли 2019 ба 438839 нафар расид. Ҳаминро ҳам гуфтан бамаврид аст, ки қабл аз соли 2007 – солҳои 2005 ва 2006 Дави олимпӣ доир гардида, дар аввалин Дави олимпӣ Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ширкат намуда буданд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар маросими кушодашавии Бозиҳои олимпии Пекин-2008 ва Сочӣ-2014 бевосита иштирок карданд, ки ин амалашон боиси руҳбаландии варзишгарон гардид.
Ташаббуси созанда ва ғамхоронаи дигари Пешвои миллат нисбат ба варзишгарон он аст, ки 9 январи соли 2015 Ҷоизаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ғолибон ва ҷоизадорони мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ таъсис ёфт. Бо амрҳои Президенти ҷумҳурӣ солҳои 2015-2018 135 варзишгар, ки дар мусобиқаҳои байналмилалӣ иштирок карда, сазовори медал гардидаанд ва мураббиёни онҳо сазовори ин ҷоиза - мукофотпулӣ шуданд.
Сиёсати варзишпарваронаи Пешвои миллат буд, ки дар давраи соҳибистиқлолии кишвар роҳбарони ташкилотҳои бонуфузи ҷаҳонии варзиш ба Тоҷикистон ташриф овардаанд. Соли 1993 роҳбари ҳамонвақтаи Кумитаи байналмилалии олимпӣ Антонио Самаранч, соли 2013 роҳбари кунунии Кумитаи байналмилалии олимпӣ Томас Бах, собиқ роҳбари Федератсияи байналмилалии футбол Йозеф Блаттер, собиқ роҳбари Конфедератсияи футболи Аврупо Мишел Платинӣ, раиси Шӯрои олимпии Осиё Шайх Аҳмад Ал Фаҳад Ал Сабоҳ ба Тоҷикистон ташриф оварда, бо Пешвои миллат мулоқот кардаанд.
Роҳбари давлат, Президенти Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баробари ордену ҷоизаҳои бешуморашон дар самтҳои гуногун, дар варзиш низ аз ҷониби кишварҳои хориҷӣ ва ташкилотҳои байналмилалӣ барои хизматҳои шоёнашон қадрдонӣ шудаанд. Аз ҷумла, Пешвои миллат бо 2 ордени Шӯрои олимпии Осиё ва медали тиллои Кумитаи олимпии Чин сарфароз гардидаанд.
Дар ин замина бояд гуфт, ки Пешвои миллат барои дар сатҳи боло тайёр гардидани варзишгарони сатҳи ҷаҳонӣ, ки метавонанд, варзиши тоҷикро дар Бозиҳои олимпӣ муаррифгар бошанд, хизматҳои шоёне кардааст.
Аз таърихи Бозиҳои олимпӣ
Ёдовар мешавем, ки моҳи январи соли 1948 дар иҷлосияи 42-юми Кумитаи байналмилалии олимпӣ қарор қабул шуд ва моҳи июни соли 1894 дар шаҳри Парижи Фаронса Конгресси байналмилалӣ оид ба проблемаҳои тарбияи ҷисмонӣ доир гашт, ки дар он намояндагони 12 давлат иштирок карданд. 23 июн асосгузори ҳаракати олимпии муосир Пйер де Кубертен суханронӣ намуд. Дар баромадаш ӯ ҳозиринро бо асосҳои Бозиҳои олимпӣ шинос кард. Маҳз ҳамин сана ҳамчун Рӯзи байналмилалии олимпӣ интихоб шуд, ки мақсад тарғиби варзиш дар тамоми ҷаҳон ва ҷалби одамон, новобаста аз синну сол, ҷинс ва имконияти онҳо ба варзиш мебошад.
Аввалин Бозиҳои олимпии муосир соли 1894 дар Юнон бо иштироки 241 варзишгар аз 14 давлат баргузор шуд. Онҳо аз рӯи 9 намуди варзиш барои медалҳо рақобат намуданд. Баъд аз бештар аз 100 сол, дар Бозиҳои олимпии соли 2004 дар Юнон наздики 15 000 варзишгар аз 202 давлат дар 28 намуди варзиш ширкат карданд.
Дар Муоҳидаи олимпӣ омадааст: “Мақсади ҳаракати олимпӣ тарбияи ҷавонон ба воситаи варзиш дар руҳияи ҳамдигарфаҳмӣ ва рафоқат ва ба ин восита дунёи беҳтар ва осуда сохтан мебошад”.
Чорабиниҳои асосии Рӯзи олимпӣ марафони дав ба ҳисоб меравад. Дар ин рӯз, ҳамчунин мусобиқаҳои дигари варзишӣ, семинарҳо, чорабиниҳои фарҳангӣ, шоу-барномаҳо, мулоқот бо қаҳрамонҳо ва ҷоизадорони Бозиҳои олимпӣ ва ғайра баргузор мешаванд.
Рӯзи байналмилалии олимпӣ ҳамасола дар аксар кишварҳои олам, аз ҷумлаи дар Тоҷикистон бошукӯҳ таҷлил мегардид ва чуноне қайд намудем, ба ин муносибат дар сартосари мамлакат чорабиниву мусобиқаҳои гуногуни варзишӣ доир мешуд.
Дар робита ба ин сана ҳамасола, Кумитаи миллии олимпии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати ҷумҳурӣ дар сар то сари кишвар мусобиқаву бозиҳои гуногуни варзишӣ ташкил менамуд. Аз ҷумла, Рӯзи байналмилалии олимпӣ дар Тоҷикистон бо машқҳои пагоҳирӯзӣ дар ҷойҳои фарҳангиву марказҳои шаҳру навоҳии мамлакат оғоз мегардид.
Имсол бошад, бо сабаби хуруҷи коронавирус таҷлили Рӯзи оилимпӣ дар саросари ҷаҳон ба шакли дигар мегузарад. Чигунае аз Кумитаи байналмилалии олимпӣ иттилоъ доданд, имсол ин рӯз ба гунае таҷлил мегардад, ки назираш то ҳол набуд. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон хабар додааст, ки “Рӯзи олимпӣ-2020 барои олимпичиён, варзишгарон ва ҳаводорони варзиш имкон фароҳам меоварад, ки дар чорабинии бузурги тамрини олимпии 24-соата (видеоӣ) иштирок кунанд. 23 варзишгар ба сабти видеоии тамринҳо дар Рӯзи олимпӣ пайвастаанд ва дар Рӯзи олимпӣ варзишгарон аз ҳар гӯшаи ҷаҳон машқҳои мустақим мегузаронанд”.
Бояд қайд кард, ки баъд аз он ки пандемияи COVID-19 ҷаҳонро ба хонанишинӣ маҷбур кард ва боиси баргузор нашудани Бозиҳои олимпии Токио-2020 гашт, наздики 5000 олимпичӣ дар 54 давлат 243 миллион нафарро ба иқдомҳои #StayStrong, #StayActive, #StayHealthy-и Кумитаи байналмилалии олимпӣ ҷалб карданд. Иштирокчиён машқҳои ҳаррӯзаашонро намоиш дода, доир ба чӣ гуна саломатии тану рӯҳи худро нигоҳ доштан машваратҳо медоданд. Рӯзи олимпӣ-2020 ин иқдомро ба сатҳи нав хоҳад расонд.
“Таҷлили Рӯзи олимпӣ шояд аз ҷашнҳои солҳои гузашта фарқкунанда бошад, вале Рӯзи олимпии имсола аз қувваи варзиш, ки ба ҳамагон умед ва бовариро мебахшад, паём медиҳад, - гуфтааст президенти КБО Томас Бах. – Биёед, муттаҳид мешавем, то қувваи варзишро барои омодагӣ ба Бозиҳои олимпии Токио ҳамчун лаҳзаи ҳамбастагӣ ва устувории инсоният истифода барем”.
Рӯзи олимпӣ дар Тоҷикистон низ бе чорабиниҳои оммавӣ таҷлил мешавад. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон ба варзишгарони маъруфи кишвар туҳфаҳо расонида, бо ҷараёни машқу тамрини онҳо дар шароити хона шинос мешаванд.
Нақши Пешвои миллат дар рушди ҳаракати олимпӣ
Бояд гуфт, ки асоси рушди Ҳаракати олимпӣ ва варзишро оромӣ ва сулҳу субот ташкил медиҳад. Агар мо ба таърихи Ҳаракати олимпӣ назар афканем, мебинем, ки Бозиҳои олимпии соли 1916 бо сабаби Ҷанги якуми ҷаҳон ва солҳои 1940 ва 1944 бо сабаби Ҷанги дуюми ҷаҳон баргузор нашуданд. Дар солҳои аввали истиқлолият, замоне ки дар кишвар бетартибиҳо ҷараён дошт, бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон зери роҳбарии Сарвари ҷавони давлат, Раиси Шӯрои олии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон варзишгарон ба тамрин машғул шуда, ба мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ сафарбар мегардиданд ва бо медалҳо ба Ватан бармегаштанд. Аз ҷумла, варзишгари тоҷикистонӣ Андрей Абдувалиев солҳои 1993 ва 1995 дар чемпионати ҷаҳон оид ба варзиши сабук дар намуди гурзандозӣ сазовори медали тилло гардид.
Бо дастгириҳои Сарвари давлат дастаи мунтахаби олимпии Тоҷикистон зери Парчами Ҷумҳурии Тоҷикистон бори аввал соли 1994 дар XII Бозиҳои Осиё, ки дар шаҳри Хиросимаи Ҷопон баргузор шуд, ширкат кард ва варзишгарони мо сазовори ду медали биринҷӣ гардиданд. Умуман, дар Бозиҳои тобистонаи Осиё Тоҷикистон то имрӯз сазовори 27 медал, аз ҷумла 4 медали тилло гардидааст.
Тоҷикистон дар Бозиҳои олимпӣ бошад, бори аввал соли 1996 дар шаҳри Атлантаи ШМА иштирок намуд. Албатта, ин ҳам дар замони кашмакашиҳои дохилӣ буд ва бе дастгирии роҳбарияти олии давлат имкон надошт. Дар 28 соли соҳибистиқлолӣ Тоҷикистон сазовори 4 медали олимпӣ гардидааст – 1 тилло, 1 нуқра ва 2 биринҷӣ.
28 марти соли 2007 Фармони Президенти кишвар “Дар бораи баргузор намудани Дави миллӣ” ба имзо расид, ки ин чорабинии муҳим дар роҳи солим нигоҳ доштани ҷомеа якшанбеи сеюми моҳи майи ҳар сол доир мегардад ва ҳар сол сафи иштирокчиёни он меафзуд. Барои мисол, тибқи маълумоти омор агар соли 2014 дар Дави миллӣ 357732 нафар иштирок карда бошанд, пас ин шумора дар соли 2019 ба 438839 нафар расид. Ҳаминро ҳам гуфтан бамаврид аст, ки қабл аз соли 2007 – солҳои 2005 ва 2006 Дави олимпӣ доир гардида, дар аввалин Дави олимпӣ Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ширкат намуда буданд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар маросими кушодашавии Бозиҳои олимпии Пекин-2008 ва Сочӣ-2014 бевосита иштирок карданд, ки ин амалашон боиси руҳбаландии варзишгарон гардид.
Ташаббуси созанда ва ғамхоронаи дигари Пешвои миллат нисбат ба варзишгарон он аст, ки 9 январи соли 2015 Ҷоизаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ғолибон ва ҷоизадорони мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ таъсис ёфт. Бо амрҳои Президенти ҷумҳурӣ солҳои 2015-2018 135 варзишгар, ки дар мусобиқаҳои байналмилалӣ иштирок карда, сазовори медал гардидаанд ва мураббиёни онҳо сазовори ин ҷоиза - мукофотпулӣ шуданд.
Сиёсати варзишпарваронаи Пешвои миллат буд, ки дар давраи соҳибистиқлолии кишвар роҳбарони ташкилотҳои бонуфузи ҷаҳонии варзиш ба Тоҷикистон ташриф овардаанд. Соли 1993 роҳбари ҳамонвақтаи Кумитаи байналмилалии олимпӣ Антонио Самаранч, соли 2013 роҳбари кунунии Кумитаи байналмилалии олимпӣ Томас Бах, собиқ роҳбари Федератсияи байналмилалии футбол Йозеф Блаттер, собиқ роҳбари Конфедератсияи футболи Аврупо Мишел Платинӣ, раиси Шӯрои олимпии Осиё Шайх Аҳмад Ал Фаҳад Ал Сабоҳ ба Тоҷикистон ташриф оварда, бо Пешвои миллат мулоқот кардаанд.
Роҳбари давлат, Президенти Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баробари ордену ҷоизаҳои бешуморашон дар самтҳои гуногун, дар варзиш низ аз ҷониби кишварҳои хориҷӣ ва ташкилотҳои байналмилалӣ барои хизматҳои шоёнашон қадрдонӣ шудаанд. Аз ҷумла, Пешвои миллат бо 2 ордени Шӯрои олимпии Осиё ва медали тиллои Кумитаи олимпии Чин сарфароз гардидаанд.
Дар ин замина бояд гуфт, ки Пешвои миллат барои дар сатҳи боло тайёр гардидани варзишгарони сатҳи ҷаҳонӣ, ки метавонанд, варзиши тоҷикро дар Бозиҳои олимпӣ муаррифгар бошанд, хизматҳои шоёне кардааст.
Аз таърихи Бозиҳои олимпӣ
Ёдовар мешавем, ки моҳи январи соли 1948 дар иҷлосияи 42-юми Кумитаи байналмилалии олимпӣ қарор қабул шуд ва моҳи июни соли 1894 дар шаҳри Парижи Фаронса Конгресси байналмилалӣ оид ба проблемаҳои тарбияи ҷисмонӣ доир гашт, ки дар он намояндагони 12 давлат иштирок карданд. 23 июн асосгузори ҳаракати олимпии муосир Пйер де Кубертен суханронӣ намуд. Дар баромадаш ӯ ҳозиринро бо асосҳои Бозиҳои олимпӣ шинос кард. Маҳз ҳамин сана ҳамчун Рӯзи байналмилалии олимпӣ интихоб шуд, ки мақсад тарғиби варзиш дар тамоми ҷаҳон ва ҷалби одамон, новобаста аз синну сол, ҷинс ва имконияти онҳо ба варзиш мебошад.
Аввалин Бозиҳои олимпии муосир соли 1894 дар Юнон бо иштироки 241 варзишгар аз 14 давлат баргузор шуд. Онҳо аз рӯи 9 намуди варзиш барои медалҳо рақобат намуданд. Баъд аз бештар аз 100 сол, дар Бозиҳои олимпии соли 2004 дар Юнон наздики 15 000 варзишгар аз 202 давлат дар 28 намуди варзиш ширкат карданд.
Дар Муоҳидаи олимпӣ омадааст: “Мақсади ҳаракати олимпӣ тарбияи ҷавонон ба воситаи варзиш дар руҳияи ҳамдигарфаҳмӣ ва рафоқат ва ба ин восита дунёи беҳтар ва осуда сохтан мебошад”.
Чорабиниҳои асосии Рӯзи олимпӣ марафони дав ба ҳисоб меравад. Дар ин рӯз, ҳамчунин мусобиқаҳои дигари варзишӣ, семинарҳо, чорабиниҳои фарҳангӣ, шоу-барномаҳо, мулоқот бо қаҳрамонҳо ва ҷоизадорони Бозиҳои олимпӣ ва ғайра баргузор мешаванд.
Рӯзи байналмилалии олимпӣ ҳамасола дар аксар кишварҳои олам, аз ҷумлаи дар Тоҷикистон бошукӯҳ таҷлил мегардид ва чуноне қайд намудем, ба ин муносибат дар сартосари мамлакат чорабиниву мусобиқаҳои гуногуни варзишӣ доир мешуд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед