ВАҲДАТИ МИЛЛӢ - 20 СОЛ
Якшанбе 22 Декабр 2024 06:08
Моҳҳои май-июни соли 1992-ро ба ёд меорам, ки чи гуна шабу рӯзҳои мудҳише ба сари миллат бор шуда буд. Аз ҳар хонадони мардуми Кӯлоби бостон нолаи модари ҷигарбандашро аз даст дода ва хоҳари бародаргумкарда баланд гашта, мардумро мегирёнду аз зиндагӣ ноумед карда буд…
Соли 1992 ба ҳайси мудири шуъбаи ЗАГС-и вилояти Кӯлоб кор мекардам, дар бинои ҳукумати вилоят он шабу рӯзҳо нисфи кормандон ба кор намеомаданд. Ҳама дар фикри ёфтани як бурда нон ва ҳифзи оилаву фарзандонашон буданд. Дар бинои ҳукумати вилояти Кӯлоб, ки дар муҳосираи иқтисодӣ қарор дошт, ба арзу шикояти мардуми озори ҷанг дида муовини раиси вилоят, зани ҷасуру ҷонфидои ин сарзамин Қиммат Рустамова гуш медоду бо ҳар роҳу восита ба онҳо кӯмаки маънавию молиявӣ мерасонд.
Рӯзе аз кӯчаҳои шаҳр мегузаштам, ки нолаи модаре ба фалак дакка мехурд.Ҷавони 22-соларо ваҳшиёна ба қатл расонидаанд. Баъди дидани ин холати даҳшатовар худро дошта натавониста беҳуш шудам. Рӯзи дигар мақолаеро бо сарлавҳаи “Бачамой, оҳ бачамой” чун муроҷиатнома ба роҳбарони майдонҳои “Озодӣ” ва “Шаҳидон” дар рӯзномаи вилоятии “Роҳи ленинӣ” ба чоп додам.Мақола дастгирӣ ёфта зуд паҳн шуд.
Раиси “Бунёди забон”, устоди азизам, зиндаёд Шоири халқии Тоҷикистон Лоиқ Шералӣ бо ҳамсарам Қурбоналӣ Атозода, ки роҳбарии “Бунёди забон”-ро дар вилояти Кӯлоб ба ӯҳда доштанд, барои гузаронидани ҷаласаи навбатӣ ба шаҳри Кӯлоб омаданд. Онҳо то нисфи шаб вобаста ба вазъи рӯйдода сухан мегуфтанду ба чеҳраи нурониаш нигариста, ҳис мекардам, ки рӯҳу ҷисмашон моломоли дарду ғами бузурге гаштааст, ки ҳар замон оби чашм мерехтанд.Субҳи барвақт ба Душанбе баргашта,рӯзи ҷаласаро аниқ нагуфтанд. Баъди ҳафтае шавҳарамро ба ҷаласа даъват карданд. Аммо рӯзи 12 ё 14 октябри соли 1992 котиби масъули “Бунёди забон” Оишабону занг зада, вазъияти шаҳри Душанберо ба мо расонида хоҳиш карданд, ки бо ҳавопаймо вориди пойтахт шавем. Бо маслиҳати пешакӣ субҳи 14 октябри соли 1992 Қурбоналӣ Атозода ба фурӯдгоҳи шаҳри Кӯлоб рафта дид, ки фурӯдгоҳ пур аз гурезагони минақаи Қурғонтеппа шуда, ҳатто ҷои қадаммонӣ нест. Он рӯз ҳаво ниҳоят хунук буду борон беист меборид. Кӯдакони мардуми гурезаи шаҳри Қурғонтеппа нонгӯён фиғон бардошта, дили бинандаро маҳзун менамуданд. На ҳар кас маҷоли ин ҳолатро дидан дошт. Қурбоналӣ, ки худ марди ниҳоят ғамхору меҳрубон буданд, аз яки ин оилаҳо аҳволпурсӣ намуда, ба куҷо рафтанашонро пурсон шуд. Сардори оила апаи Муҳаббат бо чашми гирён гуфт: “Аз Ургутмаҳаллаи ҷамоати Заргар мебошаму, чизу чораамонро гурӯҳҳои зиддиҳукуматӣ дӯздида ғорат намуда, хонаву дарамонро оташ заданд. Намедонем, чӣ кор кунему ба куҷо равем!?”
Як мутафаккири немис гуфтааст, ки табиату ҷамъият як хел нафас мегиранд, ки рост будааст. Ба ҳоли зори зани бечора, ки бо 7 нафар фарзанду келинҳо бе хона монда буд, замину осмон мегирист.
Дар ин рӯзҳое, ки гурезагони Қурғонтеппа дар оилаи мо зиндагӣ доштанд, соатҳои 2 ё 3-и шаб дар навбати нон (хлеб) назди заводи нони шаҳри Кӯлоб истода,100 грамм хлеб барои ҳар аъзои оила ва гурезагон мегирифтем. Ҳазорон шукр, ки бо шарофати Пешвои маҳбубамон, ки сари қудрат омаданду чун офтоб роҳи моро равшан карда, аз вартаи ҷангу ҷидолу хунрезӣ наҷотамон доданд, мо ба роҳи озодӣ қадам ниҳодем.
Аз ин рӯ, моро зарур аст, ки ба қадри Истиқлолияти давлатӣ ва Ваҳдати миллӣ бирасем ва нагузорем, ки ҷанги бародаркуши солҳои 90-ум ба сари мардуми тоҷик даҳшату бесарусомониҳо орад ва боиси марги садҳо ҳазор мардуми бегуноҳ гардад.
Имрӯзҳо низ зуҳуроти даҳшатноку нафратовар, ки бештарашон бо шиорҳои диниву мазҳабӣ садо баланд мекунанд, гарчанде ба дини мубини ислом алоқамандию иртиботе надоранд, нисфи кишварҳои исломиро ба хок яксон кардаанд.
Бо назардошти вазъи имрӯзаи ҷаҳонӣ ҳифзи давлату миллат, устувор намудани пояҳои давлату давлатдории миллӣ, баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагӣ ва обод гардонидани ин сарзамини биҳиштосои аҷдодӣ ба худи мо вобастагӣ дорад. Бояд мо – насли калонсол, саҳифаҳои мудҳиши солҳои ҷанги шаҳрвандиро ба ҷавонон расонида, ба онҳо тафаккури солими миллиро омӯзонида, ҳар соату ҳар дақиқа барои ҳифзи Ватан-Модар омода буданро талқин намоем. Шукр бояд кард, ки маърифати бузурги ваҳдатофарини Пешвои миллат ва азму талош, шуҷоату қаҳрамонӣ ва ҷонбозиҳои беназираш, марзу буми Ватани ба ҷону дил баробарро аз вартаи нестию ҳалокат эмин дошта, ҳазорҳо мардуми овораву сарсонгаштаро ба Ватан баргардонид. Бо иқдомҳои инсонпарваронаи худ муҳтарам Эмоалӣ Раҳмон дар арсаи ҷаҳонӣ тоҷиконро ҳамчун миллати тамаддунофар муаррифӣ намуданд.
Худо он миллатеро сарварӣ дод,
Ки тақдираш ба дасти хеш бинвишт,
Ба он миллат сару коре надорад,
Ки деҳқонаш барои дигарон кишт.
Зебуннисо Саъдуллоева, омӯзгор
Соли 1992 ба ҳайси мудири шуъбаи ЗАГС-и вилояти Кӯлоб кор мекардам, дар бинои ҳукумати вилоят он шабу рӯзҳо нисфи кормандон ба кор намеомаданд. Ҳама дар фикри ёфтани як бурда нон ва ҳифзи оилаву фарзандонашон буданд. Дар бинои ҳукумати вилояти Кӯлоб, ки дар муҳосираи иқтисодӣ қарор дошт, ба арзу шикояти мардуми озори ҷанг дида муовини раиси вилоят, зани ҷасуру ҷонфидои ин сарзамин Қиммат Рустамова гуш медоду бо ҳар роҳу восита ба онҳо кӯмаки маънавию молиявӣ мерасонд.
Рӯзе аз кӯчаҳои шаҳр мегузаштам, ки нолаи модаре ба фалак дакка мехурд.Ҷавони 22-соларо ваҳшиёна ба қатл расонидаанд. Баъди дидани ин холати даҳшатовар худро дошта натавониста беҳуш шудам. Рӯзи дигар мақолаеро бо сарлавҳаи “Бачамой, оҳ бачамой” чун муроҷиатнома ба роҳбарони майдонҳои “Озодӣ” ва “Шаҳидон” дар рӯзномаи вилоятии “Роҳи ленинӣ” ба чоп додам.Мақола дастгирӣ ёфта зуд паҳн шуд.
Раиси “Бунёди забон”, устоди азизам, зиндаёд Шоири халқии Тоҷикистон Лоиқ Шералӣ бо ҳамсарам Қурбоналӣ Атозода, ки роҳбарии “Бунёди забон”-ро дар вилояти Кӯлоб ба ӯҳда доштанд, барои гузаронидани ҷаласаи навбатӣ ба шаҳри Кӯлоб омаданд. Онҳо то нисфи шаб вобаста ба вазъи рӯйдода сухан мегуфтанду ба чеҳраи нурониаш нигариста, ҳис мекардам, ки рӯҳу ҷисмашон моломоли дарду ғами бузурге гаштааст, ки ҳар замон оби чашм мерехтанд.Субҳи барвақт ба Душанбе баргашта,рӯзи ҷаласаро аниқ нагуфтанд. Баъди ҳафтае шавҳарамро ба ҷаласа даъват карданд. Аммо рӯзи 12 ё 14 октябри соли 1992 котиби масъули “Бунёди забон” Оишабону занг зада, вазъияти шаҳри Душанберо ба мо расонида хоҳиш карданд, ки бо ҳавопаймо вориди пойтахт шавем. Бо маслиҳати пешакӣ субҳи 14 октябри соли 1992 Қурбоналӣ Атозода ба фурӯдгоҳи шаҳри Кӯлоб рафта дид, ки фурӯдгоҳ пур аз гурезагони минақаи Қурғонтеппа шуда, ҳатто ҷои қадаммонӣ нест. Он рӯз ҳаво ниҳоят хунук буду борон беист меборид. Кӯдакони мардуми гурезаи шаҳри Қурғонтеппа нонгӯён фиғон бардошта, дили бинандаро маҳзун менамуданд. На ҳар кас маҷоли ин ҳолатро дидан дошт. Қурбоналӣ, ки худ марди ниҳоят ғамхору меҳрубон буданд, аз яки ин оилаҳо аҳволпурсӣ намуда, ба куҷо рафтанашонро пурсон шуд. Сардори оила апаи Муҳаббат бо чашми гирён гуфт: “Аз Ургутмаҳаллаи ҷамоати Заргар мебошаму, чизу чораамонро гурӯҳҳои зиддиҳукуматӣ дӯздида ғорат намуда, хонаву дарамонро оташ заданд. Намедонем, чӣ кор кунему ба куҷо равем!?”
Як мутафаккири немис гуфтааст, ки табиату ҷамъият як хел нафас мегиранд, ки рост будааст. Ба ҳоли зори зани бечора, ки бо 7 нафар фарзанду келинҳо бе хона монда буд, замину осмон мегирист.
Дар ин рӯзҳое, ки гурезагони Қурғонтеппа дар оилаи мо зиндагӣ доштанд, соатҳои 2 ё 3-и шаб дар навбати нон (хлеб) назди заводи нони шаҳри Кӯлоб истода,100 грамм хлеб барои ҳар аъзои оила ва гурезагон мегирифтем. Ҳазорон шукр, ки бо шарофати Пешвои маҳбубамон, ки сари қудрат омаданду чун офтоб роҳи моро равшан карда, аз вартаи ҷангу ҷидолу хунрезӣ наҷотамон доданд, мо ба роҳи озодӣ қадам ниҳодем.
Аз ин рӯ, моро зарур аст, ки ба қадри Истиқлолияти давлатӣ ва Ваҳдати миллӣ бирасем ва нагузорем, ки ҷанги бародаркуши солҳои 90-ум ба сари мардуми тоҷик даҳшату бесарусомониҳо орад ва боиси марги садҳо ҳазор мардуми бегуноҳ гардад.
Имрӯзҳо низ зуҳуроти даҳшатноку нафратовар, ки бештарашон бо шиорҳои диниву мазҳабӣ садо баланд мекунанд, гарчанде ба дини мубини ислом алоқамандию иртиботе надоранд, нисфи кишварҳои исломиро ба хок яксон кардаанд.
Бо назардошти вазъи имрӯзаи ҷаҳонӣ ҳифзи давлату миллат, устувор намудани пояҳои давлату давлатдории миллӣ, баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагӣ ва обод гардонидани ин сарзамини биҳиштосои аҷдодӣ ба худи мо вобастагӣ дорад. Бояд мо – насли калонсол, саҳифаҳои мудҳиши солҳои ҷанги шаҳрвандиро ба ҷавонон расонида, ба онҳо тафаккури солими миллиро омӯзонида, ҳар соату ҳар дақиқа барои ҳифзи Ватан-Модар омода буданро талқин намоем. Шукр бояд кард, ки маърифати бузурги ваҳдатофарини Пешвои миллат ва азму талош, шуҷоату қаҳрамонӣ ва ҷонбозиҳои беназираш, марзу буми Ватани ба ҷону дил баробарро аз вартаи нестию ҳалокат эмин дошта, ҳазорҳо мардуми овораву сарсонгаштаро ба Ватан баргардонид. Бо иқдомҳои инсонпарваронаи худ муҳтарам Эмоалӣ Раҳмон дар арсаи ҷаҳонӣ тоҷиконро ҳамчун миллати тамаддунофар муаррифӣ намуданд.
Худо он миллатеро сарварӣ дод,
Ки тақдираш ба дасти хеш бинвишт,
Ба он миллат сару коре надорад,
Ки деҳқонаш барои дигарон кишт.
Зебуннисо Саъдуллоева, омӯзгор
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед