ҶАВОНОН
Сешанбе 16 Апрел 2024 08:37
Соли 2016 40 нафар шаҳрванди Тоҷикистон ба созмони террористии ба ном “Давлати исломӣ” пайвастаанд, ки нисбат ба солҳои қаблӣ камтар мебошад. Ин нуктаро вазири корҳои дохилии Тоҷикистон Рамазон Раҳимзода 20-уми январ зимни нишасти матбуотӣ ироа намуд. Ӯ афзуд, ки соли сипаришуда 22 шаҳрванди Тоҷикистон ихтиёран аз сафи ДИ хориҷ шуда, ба Ватан баргаштаанд. Дар маҷмӯъ, теъдоди нафароне, ки то ҳол аз ДИ баргаштаанд, 80 нафарро ташкил медиҳанд, ки бештари онҳо ҷавонон мебошанд.
Боиси хурсандист, ки пайвастшавии сокинони кишвар ба сафи ДИ ва дигар гуруҳҳои террористиву экстремистӣ ва радикализм кам шудааст. Аммо ин шумора ҳоло ҳам нигаронкунанда мебошад. Ҳукумати ҷумҳурӣ чанд соли охир корҳои зиёде барои пешгирии пайвастани сокинон, хусусан ҷавонон ба гуруҳҳои ифротӣ амалӣ намуд. Дар ин ҷода то андозае муваффақ ҳам шуд. Вале ба ин наметавон қаноатманд шуд.
Яке аз сабабҳои шомилшавии шаҳрвандон, махсусан ҷавонон ба ин гуруҳҳо бекорӣ ё ба кор таъмин нашудани онҳо мебошад. Бекории ҷавонон яке аз мушкилоти асосии ҷомеа ба ҳисоб меравад. Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳама баромадҳои худ ба ин масъала махсус таваҷҷуҳ мекунад, ба сохторҳои марбута супоришҳои қатъӣ медиҳад, вале бо вуҷуди ҳама чораҷӯиҳо боз ҳам ин масъала доғ мемонад, зеро ба ҳамагон маълум аст, ки намояндагони гурӯҳҳои манфиатхоҳ шахсони пуртаҷриба ва корчалоне ҳастанд, ки аз ин ҳолатҳо хуб истифода мекунанд.
Сумангул Тағозода, вазири меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ чанде қабл дар нишасти хабарӣ гуфт, соли 2016 ба мақомоти меҳнат ва шуғли аҳолӣ 119 709 нафар муроҷиат намуданд, ки 77 349 нафари онҳо ҳамчун корҷӯ ба қайд гирифта шуда, ба 51 299 нафар расман мақоми бекорӣ дода шудааст. Аз ҷумла, соли гузашта ба 32308 нафар ҷавон мақоми бекорӣ дода шудааст. Тасаввур кунед, ин қадар ҷавонон вақте бекор монанд, чӣ мешавад? Ин омори расмӣ аст, ғайрирасмиаш ҳисоби дақиқ надорад.
Бо назардошти проблемаҳои ҳаёти ҷавонон Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2017-ро Соли ҷавонон эълон кард, то барои ҳалли масъалаҳо ҳамаҷониба кӯшиш карда шавад. Мисоли равшан он аст, ки Президенти кишвар соли 2015-ро Соли оила эълон кард, то пеши роҳи ҷудошавии оилаҳо дар ҷумҳурӣ гирифта шавад ва ҳамин тавр ҳам шуд. Соли 2015 дар кишвар шумораи ҷудошавии оилаҳо нисбат ба дигар солҳо камтар гардид.
Рамазон Раҳимзода, вазири корҳои дохилӣ дар нишасти матбуотӣ ҳамчунин, шумораи занонеро, ки ба танфурӯшӣ даст задаанд, ошкор намуд. Тибқи иттилои ӯ, соли 2016 дар кишвар 1991 зани танфурӯш ба қайд гирифта шудааст, ки 9 нафарро ноболиғон ташкил медиҳанд. Магар ин худ гувоҳи он нест, ки аксарияти онҳо аз бекорӣ ба чунин амали нангин даст мезананд? Шояд дигар сабабҳо низ ҳастанд, аммо дар аввал бекорӣ меистад. Бархе аз онҳо аз оилаи худ ҷудо мешаванд, дар хонаи падар аз ҷониби янга зери таҳқир қарор мегиранд. Чунин рафтор маҷбур мекунад, ки аз паси коре шаванд, аммо... пайдо нагардидани кори мувофиқ сабаби фиреб хӯрдани онҳо мегардад. Дигар ин ки падару модар фарзанди худро соҳиби ҳамсар мекунанд, баъди як-ду сол маҷбур мешавад, кор карда, зиндагии худ ва ҳамсарашро алоҳида пеш барад. Барои ин рӯзҳои дароз кор меҷӯяд, аммо пайдо намекунад ва аз ин хаста шуда, роҳ ба сӯйи муҳоҷират пеш мегиранд ё ба дигар корҳо даст мезананд. Тибқи иттилои Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ соли 2016 аз ҷумҳурӣ 517308 нафар шаҳрванд ба хориҷи кишвар ба муҳоҷирати меҳнатӣ сафар намудаанд. Дар баробари ин соли гузашта ба сохтори дахлдори вазорат вобаста ба масъалаҳои муҳоҷират 98 490 нафар шаҳрванд бо дархост муроҷиат кардаанд. Магар ҳамаи ин гувоҳи он нест, ки аксарияти онҳо барои кор пайдо кардан маҷбур ба муҳоҷират рӯй меоранд?
Ин ҷо саволе ба миён меояд, ки онҳо ба дигар кишварҳо рафта ҷойи кор пайдо мекунанд ё не?
Имрӯз мо дар бозорҳои мардикорон ҷавононеро мебинем, ки аз субҳ то шом дар сармову гармо корфармоҳоро интизор ҳастанд, то коре кунанду рӯзи худро гузаронанд.
Аз мушоҳидаҳо бармеояд, ки шумораи ҷинояткорон аз ҳисоби нафарони ҷое кор намекардагӣ меафзояд. Шахс, ки бекор монд, ба сараш андешаҳои гуногун меояду ба корҳои ношоиста даст мезанад.
Умед мекунем, дар Соли ҷавонон Ҳукумати кишвар бештар ба мушкилоти ҷавонон, хусусан бекорӣ диққат медиҳад ва сафи ҷавонони бекор то қадри имкон кам мегардад.
Ҳасан АЗИЗОВ,"ҶТ"
Боиси хурсандист, ки пайвастшавии сокинони кишвар ба сафи ДИ ва дигар гуруҳҳои террористиву экстремистӣ ва радикализм кам шудааст. Аммо ин шумора ҳоло ҳам нигаронкунанда мебошад. Ҳукумати ҷумҳурӣ чанд соли охир корҳои зиёде барои пешгирии пайвастани сокинон, хусусан ҷавонон ба гуруҳҳои ифротӣ амалӣ намуд. Дар ин ҷода то андозае муваффақ ҳам шуд. Вале ба ин наметавон қаноатманд шуд.
Яке аз сабабҳои шомилшавии шаҳрвандон, махсусан ҷавонон ба ин гуруҳҳо бекорӣ ё ба кор таъмин нашудани онҳо мебошад. Бекории ҷавонон яке аз мушкилоти асосии ҷомеа ба ҳисоб меравад. Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳама баромадҳои худ ба ин масъала махсус таваҷҷуҳ мекунад, ба сохторҳои марбута супоришҳои қатъӣ медиҳад, вале бо вуҷуди ҳама чораҷӯиҳо боз ҳам ин масъала доғ мемонад, зеро ба ҳамагон маълум аст, ки намояндагони гурӯҳҳои манфиатхоҳ шахсони пуртаҷриба ва корчалоне ҳастанд, ки аз ин ҳолатҳо хуб истифода мекунанд.
Сумангул Тағозода, вазири меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ чанде қабл дар нишасти хабарӣ гуфт, соли 2016 ба мақомоти меҳнат ва шуғли аҳолӣ 119 709 нафар муроҷиат намуданд, ки 77 349 нафари онҳо ҳамчун корҷӯ ба қайд гирифта шуда, ба 51 299 нафар расман мақоми бекорӣ дода шудааст. Аз ҷумла, соли гузашта ба 32308 нафар ҷавон мақоми бекорӣ дода шудааст. Тасаввур кунед, ин қадар ҷавонон вақте бекор монанд, чӣ мешавад? Ин омори расмӣ аст, ғайрирасмиаш ҳисоби дақиқ надорад.
Бо назардошти проблемаҳои ҳаёти ҷавонон Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2017-ро Соли ҷавонон эълон кард, то барои ҳалли масъалаҳо ҳамаҷониба кӯшиш карда шавад. Мисоли равшан он аст, ки Президенти кишвар соли 2015-ро Соли оила эълон кард, то пеши роҳи ҷудошавии оилаҳо дар ҷумҳурӣ гирифта шавад ва ҳамин тавр ҳам шуд. Соли 2015 дар кишвар шумораи ҷудошавии оилаҳо нисбат ба дигар солҳо камтар гардид.
Рамазон Раҳимзода, вазири корҳои дохилӣ дар нишасти матбуотӣ ҳамчунин, шумораи занонеро, ки ба танфурӯшӣ даст задаанд, ошкор намуд. Тибқи иттилои ӯ, соли 2016 дар кишвар 1991 зани танфурӯш ба қайд гирифта шудааст, ки 9 нафарро ноболиғон ташкил медиҳанд. Магар ин худ гувоҳи он нест, ки аксарияти онҳо аз бекорӣ ба чунин амали нангин даст мезананд? Шояд дигар сабабҳо низ ҳастанд, аммо дар аввал бекорӣ меистад. Бархе аз онҳо аз оилаи худ ҷудо мешаванд, дар хонаи падар аз ҷониби янга зери таҳқир қарор мегиранд. Чунин рафтор маҷбур мекунад, ки аз паси коре шаванд, аммо... пайдо нагардидани кори мувофиқ сабаби фиреб хӯрдани онҳо мегардад. Дигар ин ки падару модар фарзанди худро соҳиби ҳамсар мекунанд, баъди як-ду сол маҷбур мешавад, кор карда, зиндагии худ ва ҳамсарашро алоҳида пеш барад. Барои ин рӯзҳои дароз кор меҷӯяд, аммо пайдо намекунад ва аз ин хаста шуда, роҳ ба сӯйи муҳоҷират пеш мегиранд ё ба дигар корҳо даст мезананд. Тибқи иттилои Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ соли 2016 аз ҷумҳурӣ 517308 нафар шаҳрванд ба хориҷи кишвар ба муҳоҷирати меҳнатӣ сафар намудаанд. Дар баробари ин соли гузашта ба сохтори дахлдори вазорат вобаста ба масъалаҳои муҳоҷират 98 490 нафар шаҳрванд бо дархост муроҷиат кардаанд. Магар ҳамаи ин гувоҳи он нест, ки аксарияти онҳо барои кор пайдо кардан маҷбур ба муҳоҷират рӯй меоранд?
Ин ҷо саволе ба миён меояд, ки онҳо ба дигар кишварҳо рафта ҷойи кор пайдо мекунанд ё не?
Имрӯз мо дар бозорҳои мардикорон ҷавононеро мебинем, ки аз субҳ то шом дар сармову гармо корфармоҳоро интизор ҳастанд, то коре кунанду рӯзи худро гузаронанд.
Аз мушоҳидаҳо бармеояд, ки шумораи ҷинояткорон аз ҳисоби нафарони ҷое кор намекардагӣ меафзояд. Шахс, ки бекор монд, ба сараш андешаҳои гуногун меояду ба корҳои ношоиста даст мезанад.
Умед мекунем, дар Соли ҷавонон Ҳукумати кишвар бештар ба мушкилоти ҷавонон, хусусан бекорӣ диққат медиҳад ва сафи ҷавонони бекор то қадри имкон кам мегардад.
Ҳасан АЗИЗОВ,"ҶТ"
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед