Ҳошимов Муродалӣ Таварович - мушовири раиси ноҳияи Данғара, Аълочии маорифи Тоҷикистон, дорандаи медали байналхалқии “Сулҳ” ва ордени “Шараф” мебошад.

Ӯ мегӯяд, ки овони кӯдакиҳояш дар деҳот паси сар шудааст. “Падарам чупон ва модарам говҷӯши фермаи маҳалла буданд. Дар як оилаи деҳотӣ ба дунё омадаву тарбият гирифтаам. Дар тарбияи ман нақши марказиро модарам мебозиданд, чун падар ҳамеша аз пайи гову мол, қариб тамоми сол дар чаро мегашт, модарам ягона мураббӣ тарбиятгар ва парастори ман буд. Ӯ дар нигоҳи аввал зани мушфиқу меҳрубон, вале дар тарбияи фарзандон бениҳоят сахтгир буд. Чун дар он айём техникаву технология ба ин миқдор пешрафт надошт ва ҳатто дар маҳалҳои мо барқ ҳам набуд, бо вуҷуди ин модарам мо - фарзандонро дар гирди лампаи керосинӣ ҷамъ менамуданд ва маҷбур месохтанд, ки аз пайи омӯзиши илм ва одоб бошем. Ман рӯзона пас аз дарс ба фермаи колхоз рафта, то бегоҳ кор мекардам ва шабона то як ҳиссаи шаб аз пайи омӯзиш мегаштам. Ба ҳамин минвол давраи наврасии ман паси сар шудааст”.

- Ҷавониро чӣ гуна дарёфтед?

- Чун мактаби миёнаро ба итмом расонидам, ягона орзуям, ки омӯзгор шудан буд, барои аз бар намудани нозукиҳои ин пеша ва гирифтани маълумоти олии омӯзгорӣ ба Душанбе роҳ пеш гирифтам. Вақте ба шаҳри Душанбе омадам, намедонистам, ки дар кадом донишгоҳу донишкада ҳуҷҷат супорам. Он замон фаҳмиши мо то ба андозае коста буд, ки як донишгоҳро аз донишгоҳи дигар фарқ карда наметавонистем. Чун аз миёни фанҳои таълимӣ бароям фанни география шавқангез буд, ҳамеша орзу мекардам, ки муаллими ин фан бошам, вале намедонистам дар куҷо ҳуҷҷат супорам. Пас аз ҷустуҷӯҳои зиёд дар Донишкадаи омӯзгорӣ ҳуҷҷат супоридам. То замони шурӯи таҳсил, ки пас аз он бо ҷойи хоб таъмин гардидам, дар кӯчаҳои шаҳр ба мисли овора мегаштам. Агар нафари шиносе пайдо мегашт, шабона бо ӯ мерафтему дар манзилаш мемондем, дар акси ҳол ҷои рафт надоштем. Ягон нафаре набуд, ки дастгирам бошад. Дар даст ҳамагӣ як ҷомадон доштам, ки дар дохилаш як ҷуфт шиму курта дошту халос. Аз ҷиҳати молиявӣ бисёр танқисӣ мекашидам. Дар даврони донишҷӯӣ рӯзгори бениҳоят сангинеро паси сар намудаам. Ин қиссаи ҳаёти як ман не, балки аксари фарзандони деҳот чунин ҳолро доштанд. Ман танқид карданӣ нестам, аммо барои таҳсил намудан ҳатто як ҷуфт либоси расмӣ (шиму кастум) ҳам надоштем. Барои мо - донишҷӯён як чиз хуб буд, ки нони ба серӣ доштем. Ҷавонии мо дар як овони бениҳоят сангин ба вуқуъ омада буд, вале бо кӯшишу заҳмат тавонистам, аз ҳама гирдобҳо берун оям.

- Ба андешаи аксари мардум мушкилу печидагиҳои рӯзгор инсонро пухтаву соҳибтаҷриба мегардонад, ки ин ҳақиқати ҳол аст, вале худи Шумо аз ин ҳама мушкилоте, ки номбар кардед, чӣ гуна раҳо шудед?

- Инсон бояд роҳи аз мушкил гурехтанро не, балки роҳи ҳалли онро ҷӯяд. Ман дар гузашти рӯзгор ба бисёр мушкилу печидагиҳо рӯ ба рӯ шудаам. Меҳнати сангине, ки дар овони мактабӣ мекашидам, маро то андозае ҳушёру зирак намуд ва водор кард, ки хонаму аз пайи таҳсил шавам. Ёд дорам, ки дар давраҳои мактабхонӣ барои чорво аз теппаи назди деҳ сари пуштора дарзаҳои вазнини алафро гирифта меомадам ва сари мизи корӣ нишастану ҳамчун роҳбар фаъолият намудан бароям афсона буд, вале меҳнату заҳмати зиёд тавонист, ки маро ба чунин рӯзҳо расонад. Ҳар нафаре, ки дар ҳаёт танқисӣ накашад, ба қадри зиндагӣ намерасад. Заҳмат кашидану ранҷ бурдан инсонро рӯзгордида мегардонад ва шахсро маҷбур менамояд, ки ба қадри тамоми неъматҳои олам, аз ҷумла ба қадри инсон бирасӣ.

- Кадом давраи ҳаёти худро ҳамчун давраи муваффақиятҳо меҳисобед, чун қайд намудед, ки дар овони ҷавонӣ ба бисёр мушкилиҳо рӯ ба рӯ шудаед?

- Бо вуҷуди ин ҳама бояд иқрор шавам, ки дар баробари камиву костагиҳои давр, аксари муваффақиятҳоям дар овони ҷавонӣ ба даст омадаанд. Ман аз синни ҷавонӣ, яъне пас аз хатми донишкада ба курсии роҳбарӣ нишастаам (дар 27-солагӣ директори калонтарин мактаби ноҳия будам) ва то ҳол хушбахтона дар вазифаҳои гуногун фаъолияти пурсамарро ба анҷом расонида истодаам. Муҳим нест, ки инсон дар вазифаҳои баланд фаъолият кунад, муҳим он аст, ки вазифаи ба зимааш гузошташударо ба хубӣ ба анҷом расонад. Ин аҳамияти болотарро соҳиб аст.

- Пас чӣ чиз тавонист Шуморо дар ҷавонӣ муваффақ гардонад?

- Тамоми инсонҳоро дар дунё як чиз, яъне меҳнати ҳалол метавонад муваффақ гардонад. Меҳнати ҳалол, дили пок ва манфиати ҷамъиятро аз манфиати шахсӣ поин надонистан инсонро ба тамоми мартабаҳо мерасонад. Қадри якдигарро донистану ҳеҷ касро аз хеш поин нашумурдан ва дар баробари ҳама яксону якрӯ будан инсонро ба баландтарин мақоми инсонӣ мушарраф месозад.

Некномӣ гар бихоҳӣ, бо ҳамаякранг бош,
Қолин аз садрангии хеш зерипо афтодааст.

- Ҷавонӣ аз нигоҳи Шумо чист?

- Ишқ, шодӣ, бозуи бақувват, ҷуссаи рустамона, нигоҳҳои дилрабоёна ва бӯсаҳои аввалини ошиқона, ки ҳангоми ёд овардан ба кас орому қарор мебахшанд, ҳама дар ҷавонӣ зуҳур меёбанд. Омили асосии пешравиҳои инсон дар тамоми давраҳои зиндагӣ, ҷавонист. Олитарин нуқтаи ҳар чиз дар ҷавонӣ вусъат мегирад. Аз ин нигоҳ метавон гуфт, ки ҷавонӣ беҳтарин давраи зиндагист.

- Аз гузашти зиндагӣ чӣ баҳра бардоштед, яъне зиндагӣ чист?

- Зиндагӣ корзорест, ки инсон бояд дар он тавре корнамоӣ кунад, ки дигарон пас аз рафтанаш эҳсоси набуданашро кунанд, яъне аз рафтанаш афсӯс хуранд. Зиндагӣ корвонест, ки ҳамеша ба самти пеш дар ҳаракат аст ва ҳаракат ягона омили пешрафт. Зиндагӣ муҳорибаест, ки фақат тадбири нек метавонад ҳар размандаро муваффақ намояд.

Хуршед ХОВАРӢ, "ҶТ"