Вақте аз бузурге мепурсанд, ки ба истеъдод бовар кунем ё ба кӯшиш, чунин ҷавобро мешунаванд, ки кӯшиш зояндаи истеъдод аст. Аз ин бармеояд, ки талошу заҳмат дар ҳама ҳолат дарёфти роҳи муроду матлубҳост.

Ҳаҷв ва ё ҳаҷвнигорӣ роҳест мушкил, заҳматталаб, пурпечутоб ва нозук. На ҳар кас бо бовари комил метавонад дар ин ҷода ворид гардида, ба чизе мушарраф гардаду машҳур. Номи ҳамонҳое дар ин майдон боқисту ба забон оварда мешавад, ки аз худ чизе ба ёдгор мондаанду воқеан ҳунарнамоӣ кардаанд.

Бахтиёр Раҳимов, роҳбари театр-студияи “Ғарибшо-компания” аз зумраи ҳаҷвнигороне дониста мешавад, ки муваффақ гаштааст. Бо фаъолияти беш аз бистсола тавонистааст бо маҳорат ва малакаи ҳаҷвнигорӣ писанди мардум гардад.

Аз ӯ пурсидем, ки “ҳаҷв бояд ба мардум чӣ бахшад?”, чунин посух дод: “Ҳаҷв бояд ба мардум маданияту маърифат бахшад. Дар баробари ин, ҳаҷв бояд мардумро ба роҳи рост бараду аз дурӯғгӯӣ нигоҳ дорад ва чун оина бошад. Вақте ки ба оина нигоҳ мекунед, чангу ғуборе, ки дар рӯй ҳаст, тоза мекунед. Саҳна ҳам ҳамин хел аст. Умуман, дар бораи ҳаҷв бисёр чизҳо гуфтан мумкин. Бояд қайд кард, ки ҳаҷв бисёр нозук аст. Ҳаҷв баробари ханда метавонад ашк ҳам биёрад”.

Бахтиёр Раҳимов, фаъолияти эҷодии худро шарҳ дода, таъкид намуд, “Фикр мекунам, ки дирӯз дар донишгоҳ мехондаму шогирд будам. Ҳоло ҳам худамро шогирд эҳсос менамоям. 25 сол аст, ки фаъолият намуда истодаам. Ин соли кам нест. Аз ҳама чизи асосӣ ҳамин аст, ки то имрӯз бомуваффақият кору фаъолият намуда истода, диламон аз ин кор сард нагардидааст. Баръакс боз бо ниятҳои накуву саҳначаҳои хуб ҳамроҳи аҳли эҷоди театр-студияи “Ғарибшо-компания” мехоҳем рӯйи саҳна бошем”.

- Ба назари Шумо, ҳаҷв чист?

- Ҳаҷв ҳаёт аст. Дар ҳаҷв аз ҳаёт гирифта, онро дубора обуранг дода, пешкаш менамоед. Дар ҳаҷв зиндагӣ мекунед. Мувофиқи нақше, ки иҷро менамоед, ҳамчун деҳқон, пахтакор ва ё раис. Образеро ки ба ту бовар мекунанд, ба он ворид шудан даркор. Аз умқи дил, вақте нақш бозӣ мекунед, ҳатман ба дили бинанда ҷо мешавад. Шояд баъзеҳо ҳамин гуна ҳисобанд, ки ҳавҷ як паҳлуи соддаи санъат аст. Мегӯянд, баромада латифае мегӯиву як намоиши хӯрдакак мегузаронӣ. Баъзеҳо механданд ва баъзеҳои дигар не. Чунин нест. Тамошочии имрӯза бисёр доною оқил аст, ки баробари хандидан, боз ба ҳаҷв бо назари дигар нигоҳ мекунад. Дар дохили ҳар ҳаҷв як проблемае нуҳуфтааст. Барои аз байн бурдану решакан кардани баъзе проблемаҳои доғи рӯз ҳаҷв саҳми калон дорад.

- Шумо чӣ гуна тавонистед дар роҳи ҳаҷв комёб бошед ва ҳунарманд кай худро ба қуллаи мақсуд расида меҳисобад?

- Муваффақ шудан дар соҳаи худ ҳеҷ сирре надорад. Вақте соҳаи худро дӯст медорӣ, сидқат фаъолият менамоӣ, мавзӯи хубро ҷудо мекуниву нақши худро самимӣ иҷро менамоӣ ва дар даруни деги образ меҷӯшию бо сарбаландӣ онро пешкаш месозӣ, ҳатман муваффақ мегардӣ.

Ҳамон вақте ки саҳна мебароеду намоиш сар нашуда, қарсак мезананд ва ҳангоми ҳунарнамоӣ баробари ту механданду хурсандӣ мекунанд, хеле хотирмон аст. Замоне, ки тамошобин баромади ҳунармандро дар воқеъ мепазираду аз он ба худ чизе мигирад ва баҳри ҳунарманд каф мекӯбаду аҳсан мехонад, ҳамон вақт ҳунарманд худро муваффақ дармеёбад.

- Ҳаҷвнигор кист ва оне ки дар ин роҳ равонааст, бояд чӣ гуна шахс бошад?

- Ҳаҷвнигор нафарест, ки ба ҳаҷву ҳазлу зарофат сару кор дорад. Як қисмати одамон масхарабоз гуфта, муроҷиат мекунанд. Аз онҳо хафа шудан даркор нест. Барои он ки фикр мекунам маърифати онҳо ҳамон қадар аст. Масхарабозу ҳаҷвнигор аз ҳамдигар фарқ доранд. Масхарабоз дар сирк кору фаъолият мекунад.

Баъдан, ҳавҷнигор бояд ҳамеша бо мардум ва аз дарди дили онҳо огоҳ бошад. Аз ҳама чизи асосӣ на танҳо дар ин соҳа, балки дар тамоми соҳаҳо босавод будан аст. Бурди муҳими дигар дар ин соҳа ин аст, ки бояд мавзӯи хуби пурмазмунро интихоб намоед. Дар баробари ин, барои баланд бардоштани маърифати мардум ҳаҷв хизмат намояду дар қатори хандондан, тарбиятгар бошад. Аз ин рӯ, ҳаҷвнигор ҳуқуқи маънавии бесавод буданро надорад. Ман ҳаҷвнигор ҳастам, лекин бояд донам, ки дар соҳаи истеҳсолоту иқтисодиёт ва ё дар фазои кишвари ман чӣ гапу кор рафта истодааст. Дар кадом қишрҳои ҷомеа проблема ҳаст. Ҳаҷвнигор бояд мураббӣ бошад.

- Вобаста ба вазъи имрӯзаи соҳаи ҳаҷв чӣ назар доред?

Мутаассифона, ҳаҷви имрӯзаи мо бо як пой мелангад. Ҳаҷви хуб надорем. Имрӯз бештари мавзӯъҳоро аз интернет мегиранду онро камакак обуранг дода, пешкаш мегардонанд. Ҳаҷви солҳои пешро бубинед, ба монанди ҳаҷви Убайдулло Раҷабов, Шодию Ҳодӣ ҳунармандони бисёр маҳбуби кишвар хеле хуб буданд. Дар он замон мардум ба ҳаҷв дода шуда буд. Ҳоло бошад, мутаассифона тамошобин дорем, лекин мисли тамошобини пештара нестанд. Дар вақти саҳнаҳои театрӣ гап мезананду халал мерасонанд. Бисёр мехоҳам, ки ояндаи санъати соҳаи ҳаҷв хуб шавад. Зеро нисбат ба ҳаҷви ҳозира ҳаҷви пештара хуб буд.

Бештари нафарон ба мо мегӯянд, ки аз ҳунармандони Русия ёд гиред, ки дар соҳаи ҳаҷв ину он доранду озодона ҳунарнамоӣ мекунанд. Бо чунин нафарон баҳс намекунам. Баъдан худ ба худ қиёс менамоям, ки таълиму тарбияи мо - мардуми тоҷик шарқиёна аст. Яъне одоби ба худаш бисёр махсус дорад. Мо - ҳаҷвнигорон кӯшиш намоем, ки мардумро хандонему хурсанд кунем, вале бештар талош намоем, ки афтодаеро санг назанем, ба ҳоли ягон маъюб нахандем. Ҳаҷв бисёр фарох аст. Дар ин майдон ҳунармандро лозим аст, ки ҷустуҷӯ, меҳнат ва як чизи бисёр хубро пайдо намуда, пешкаши тамошобин гардонад.

Беҳрӯз ХОЛМУРОДОВ, "ҶТ"