Нахустин ҳиссиёте, ки мо ҳангоми ба олами калонсолӣ ворид шудан ошно мешавем, ранҷиш аст. Он метавонад ҳалокатовар бошад, аммо чи қадар ки мо дар хусуси сарчашмаи он, роҳҳои раҳо шудан аз он, ҳисси ноҳаққӣ ва дардро аз худ дур кардан огаҳии бештар пайдо намоем, ҳамон андоза мо солортар мешавем. Баъзан одамон ҳатто дар калонсолӣ низ дарк намекунанд, ки ранҷиш негативест (муқобилатест), ки на танҳо ба берун, ба шахси озордида, балки ба худи шахс низ равона карда мешавад. Агар шахс аз касе сахт ранҷид, ӯ қабл аз ҳама ба худ зарар мерасонад. Шахсе, ки меранҷад, бештар осебпазир аст. Ранҷиш мисли кордест, ки тарафи тезу буррои он на ба самти шахси дилозор, балки ба самти шахси ранҷида нигаронида шудааст. Чи қадар ки мо зиёдтар меранҷем, ҳамон андоза ба худ ҷароҳати бештар мерасонем. Аз ранҷидану озурдахотир шудану шиква кардани мо дар ҳаёт чизе тағйир нахоҳад ёфт. Умуман, дунё на ҳамеша бар муроди дили мост. На касе дар назди мо уҳдадор асту на мо дар назди касе. Заҳри ранҷиш метавонад ба шахс осеби сахт расонад ва зиндагии ӯро куллан ба самти манфӣ тағйир бидиҳад.

Қиссаи зерин ба таври возеҳ нишон медиҳад, ки чӣ гуна оқибатҳои ранҷиш ногуворанд ва чаро мо аз он халос шуда наметавонему зиндагиамон душвор мегардад.

Шогирд ба устод гуфт:
- Шумо хеле оқилу доно ҳастед, ҳамеша хотиратон болида аст, ҳеҷ гоҳ Шуморо дар ҳоли хашму ғазаб намебинем. Ба ман низ кӯмак кунед, то мисли Шумо бошам.
Устод розӣ шуд ва аз шогирд хоҳиш кард, ки як дона картошка ва як коғазхалтаи шаффоф биёрад.

- Агар ту ба касе хашм гирифтӣ ва аз ӯ ранҷидӣ, - гуфт устод, - ин картошкаро бигиру дар болояш номи он шахсеро, ки бо ӯ ҷанҷол намудӣ навис ва картошкаро ба дохили коғазхалта гузор.
- Ҳамааш ҳамин? – бо тааҷҷуб пурсид шогирд.
- Не, - ҷавоб дод устод. – Ту бояд ҳамеша ин коғазхалтаро бо худ гирифта гардӣ. Ҳар дафъае, ки аз касе ранҷидӣ, ба он боз як картошкаро илова кун.
Шогирд розӣ шуд. Аз байн якчанд вақт сипарӣ гардид. Коғазхалтаи шогирд аз картошка пур шуда, рӯз то рӯз вазнинтар мегардид. Онро ҳамроҳи худ бардошта гаштан хеле ноқулай буд. Илова бар ин, он картошкае, ки аз ҳама пеш гузошта шуда буд, ба пӯсидан сар кард. Қабати болои он часпаку ғализ ва бадбӯй гашта буд. Баъзе картошкаҳои дигар сабзида калон мешуданду баъзеашон гандида, мағор мебастанд ва бӯйи нофораме доштанд.

Шогирд ба назди устод омада гуфт:
- Инро дигар бо худ гирифта гаштан ғайриимкон аст. Аввал ин ки коғазхалта хеле вазнин аст, дигар ин ки картошка пӯсида, вайрон шудааст. Ягон маслиҳати дигар диҳед.
Устод дар ҷавоб гуфт:
- Аҳволи ту низ ана ба ҳамин монанд аст. Фақат ту инро дарҳол пай намебарӣ. Рафтору кирдор ба одате табдил меёбад, ки айбу нуқсонро тавлид месозад. Ман ба ту имконият додам, ки ба ҳамин гуна раванд аз як тараф истода нигоҳ кунӣ. Ҳар дафъае, ки ту қаҳр мекуниву ба касе хашм гирифтанӣ мешавӣ ва ё баръакс касеро хафа кардан мехоҳӣ, ҳаминро фикр кун, ки барои ту чунин бори вазнин лозим аст ё не?
Аз ин рӯ, вақте нафаре шуморо меранҷонад, ин ҳиссиёти ғамангезро сарфи назар кунед ва хашму ғазабро аз ниҳоди худ дур кунед.