Мегӯянд, ки занон чеҳраи оинанамои миллату давлат мебошанд. Пас, чаро мо чеҳраи бегонаро ба рӯи хеш ниқоб месозему аз беҳтарину хубтарин дастовардҳои фарҳангии миллати худ, ки тӯли садсолаҳо андӯхта шудаанд, даст мекашем? Хоҳарони азиз, биёед, бо фарҳанги либоспӯшию маърифати гуфтор ва покии рафтор воқеан ҳам чеҳраи ин миллати соҳибтамаддуну куҳанбунёд бошем.

Тоҷикон аз азал ошиқи хуршеду моҳ ва зебоиҳои табиат буданд. Чун ба нақшҳои куртаҳои чакану сӯзанию бардевориҳо менигарем, мебинем, ки дар онҳо табиат бо ҳама зебоиҳояш ба ҷилва омадааст ва нақши моҳу хуршеди нурафшон рамзи асосии гулдӯзиҳои мо гаштаанд. Имрӯз ҷойи атласи хушрангу гулдӯзиҳои зебо духтарони мо либосҳои сиёҳеро ба бар мекунанд, ки дар дигар манотиқи ҷаҳон рамзи мотаманд. Бовар кунед, тоҷик ҳатто дар рӯзи мотам ҳам либоси сиёҳ ба бар намекард. Дар кӯҳистони Тоҷикистон то ҳол мардум ба рамзи азодорӣ рӯймоли сафед ва куртаҳои одии сабзу кабуд ба бар мекунанд, зеро сиёҳ рамзи бадӣ, ваҳшату ҷангу моҷаро аст. Имрӯз баъзе ҷавондухтарон сар то ба по сияҳпӯшанд, ки хеле зишт ба назар мерасад. Ёд дорам, модаркалонҳои мо ба арӯсакони ҷавон пӯшидани либосҳои кабуду сабзи сияҳфомро низ иҷозат намедоданду онро хоси занони калонсол медонистанд.

Имрӯз касоне ёфт мешаванд, ки худро тарроҳу мудшинос унвон карда, матоъҳои миллии моро таҳқир мекунанд. Чун мебинам, ки ҳунарманди ҷавоне бо куртаи остинкандаю эзорчаи почакандаи атлас рӯи саҳна мисли бузаки ҷингилапо аз ин тараф ба он тараф медавад, сахт малӯл мешавам, зеро ин на тарроҳӣ, балки таҳқири ин матои зебост. Атлас куртаи миллии тоҷикист ва танҳо дар ҳамин дӯхт ба ҳусни дилбарони тоҷик ҳусни дигар зам мекунад. Байни тарроҳон озмунҳои зиёде гузаронида мешаванд ва дар аксар ҳолат ба ин гуна озмунҳо либосҳое пешниҳод мешаванд, ки бӯйи миллияту тоҷикият надоранду боз онҳо сазовори ҷоиза ҳам мегарданд. Гумон мекунам, ки занони ҳунарманд дар минтақаҳои гуногуни кишвар хеле зиёданд, вале онҳо имкони пешниҳоди либосҳои офаридаи худро надоранд. Аз ин рӯ, масъулини шаҳру ноҳияҳоро зарур аст, ки ба ин гуна соҳибҳунарон ёрии худро дареғ надошта, намоиши либосҳои дӯхтаи онҳоро ташкил кунанд. Ин ҳам кӯмак ба як ҳунарманд мешаваду ҳам ҷонибдорӣ аз сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати кишвар, ки ташкили корхонаҳои хонагиро як омили аз байн бурдани бекорӣ байни бонувони кишвар арзёбӣ кардааст. Дар ин бора яке аз тарроҳони ҷавон Нигина Икромова ҳангоми суҳбат чунин иброз дошт: “Имрӯз он талаботе ки худи бонувони тоҷик доранд ва ба хости дилашон либос мепӯшанд, моро вазифадор мекунад, то тибқи гуфтаи онҳо кор кунем. Ҳастанд духтаракони ҷавон, ки матои тоҷикиро ба тарзи аврупоӣ дӯхта мепушанд. Метавон аз худи атлас чанд намуди либос дӯхт. Аз он мо шим, юбка ё куртаи дарози беостин дӯхта, пешкаши мардум мекунем”.

Баъд аз нигаронии Президенти кишвар аз либоспӯшии бонувони тоҷик зимни суханрониаш дар арафаи таҷлили Рӯзи модар, ки гуфта буд, “танҳо сатру сиёҳпӯшӣ ва кӯркӯрона тақлид намудан ба фарҳанги бегона нишонаи боиффат будани занону духтарон нест”, барои пешгирӣ аз пӯшидани либосҳои исломӣ - сатру ҳиҷоб мақомот даст ба кор шудаанд.

Дар пайи ин нигаронии Президент мақомоти корҳои дохилӣ барои пешгирӣ аз урфу одатҳои бегона, пайравӣ ба фарҳанг ва либоспӯшии ғайримиллии занони кишвар корҳои фаҳмондадиҳиро шуруъ карданд, ки имрӯз баъзе ҷавонони мо ба фарҳанги бегона гаравида, урфу одат ва либосҳои зебои ниёкони хешро фаромӯш карда истодаанд. Ба фарҳанги ғайр гаравидани ҷавонон оқибати бад дорад, зеро оҳиста-оҳиста аз ёд бурдани урфу одати наҷиби ниёкон ва омехташавии миллатҳо низ аз ҳамин ҷо сарчашма мегираду нигаронии мардуми огаҳ низ аз сатру ришу дастор дар ҳамин аст.

Вақте аввалин сатрбандҳоро дар кӯчаҳои кишвар медидаму маҳфуми сатри авратро мешунидам, ростӣ он қадар сарфаҳм намерафтам, вале баъдтар ба луғатҳо муроҷиат кардаму дарёфтам, ки маънӣ куҷост. Дар Фарҳанги забони тоҷикӣ сатр ба маънои ҳиҷоб, парда, пӯшидан ва аврат бошад, чун андоми пинҳонӣ, шармгоҳ, андоми шарм маънидод шудааст. Яъне сатри аврат пӯшонидани андоми шарм ё шармгоҳ будааст, акнун ба ёд оред, он сатрпӯшҳоеро, ки дар кӯчаю нақлиёт ё дигар ҷойҳо вохӯрдаед. Оё андоми шарми онҳо аз зери чодарони ҳариру шиму куртаҳои танги туркиву эронӣ наменамояд? Акнун пеши назар биёред, духтаракеро, ки дар ӯ пӯшидани либоси миллӣ бо тамоми санъаташ риоя шудааст… Куртаҳои кушоду зебои миллӣ, поҷомаҳои шерозадори зебо, сарбандҳои хушгули рангоранг… Оё ягон айбу нуқсонеро дар эшон мушоҳида кардан мумкин аст? Албатта не. Даҳҳо бор гуфтаанду бори дигар мегӯем, ки момою модарҳои мо сатри авратро бо тамоми нозукиҳояш риоя мекарданду то ҳол мекунанд, манаҳи бастаю пироҳанҳои ба тан часпида ҳаргиз сатри аврат набуду нест. Ин ҳама тақлид асту аз тамошои як зумра филмҳои хориҷие, ки тағибкунандаи фарҳанги ғайранд, пайдо шудаанд. Волидони моро, хусусан, модаронро лозим аст, ки дар масъалаи либоспӯшии фарзандон, бахусус духтарон назоратро пурзӯр кунанд. Духтарони ҷавон дар аксар ҳолатҳо ба санъаткорон тақлид мекунанд ва ҳунармандонро зарур аст, ки тарзе либос пӯшанд, то тарғибгари либоси миллии хеш байни миллату халқиятҳои дигар гарданд. Зеро либос як ҷузъи асосии фарҳанги миллат аст.

Кӣ гуфта метавонад, ки либоси модарони мо хилофи талаботи шариат буд? Ҳеч кас.

Имрӯз дар ҷомеаи мо раванди бегонапарастии кӯр-кӯрона ба назар мерасад, ки хоси мардуми шарифи тоҷик нест. Имрӯз бошад занон ба тарзи либоспӯшии бемантиқи шарқӣ тақлид мекунанд.

Аммо баъзе занону духтарони тоҷик сиёҳпӯшӣ карда, таърих ва моҳияти ин тарзи либоспӯширо намедонанд ва ҳатто донистан намехоҳанд.

Агар иддае ба хотири тақлид ба ин тарзи либоспӯшӣ завқ пайдо карда бошанд, баъзеҳо бо мақсади таблиғи ақидаҳои таҳмилӣ ин либосро миёни занону духтарони мо паҳн карда, мехоҳанд дар кишвар боз як ҷараёни нави ифротиро ҷорӣ намоянд.

Мувофиқи маълумот вақтҳои охир баъзе занону духтарони сиёҳпӯш ба ҷанозаи одамони тамоман бегона ҳозир шуда, дар байни заноне, ки дар ҷаноза иштирок доранд, ба ҳар гуна тарғиботи дур аз таъриху фарҳанги деринаи халқи мо даст мезананд.
Умуман либоспӯшӣ дорои фарҳанги хос аст. Ба ғайр аз занон имрӯз ҷавонписарон низ либосҳое ба бар мекунанд, ки агар аз аслу таърихи он огоҳ шаванд, ору номус мекунанд. Масалан, байни ҷавонон пӯшидани шими танг, ки ба соқу рони пой часпида бошад, расм аст. Дар байни мардум чунин шимҳоро «сигаретка» мегӯянд.

Намуди дигари либоси ҷавонон он аст, ки ҳатман бояд таҳпушаш аз зери шим намоён бошад. Чунин либосҳоро бошад асосан сиёҳпӯстони минтақаи Ню-Йорк мепӯшанд, ки бе хонаву дар ва оворагарду ҷинояткоранд. Бинобар ин, падару модарон аснои харидани либос ба фарзандони худ таъкид намоянд, то дар интихоби либос бодиққат бошанд.

Гузашта аз ин, ҳар кас бояд дар кор либосеро ихтиёр кунад, ки кас тавонад фурӯшандаро аз харидор, хизматрасонро аз мизоҷ фарқ кунад.