Фаолияти ман дар маъруфтарин ва бузургтарин рӯзномаи асри ХХ-и Тоҷик, “Ҷавонони Тоҷикистон” вежагие дорад. Зеро агар аксарияти журналистони номдор кори рӯзноманигориро аз ҶТ шуруъ кардаву сабзида бошанд, пас ман чун журналисти шинохта ба ин ҷо ба кор омадам…

Фаолияти рӯзноманигории ман аз ҳафтаномаи “Оинаи зиндагӣ” дар соли 1991 шуруъ шуд. Сипас замоне, то даргириҳои шадиди ҷанги гражданӣ дар ҳафтаномаи “Тоҷикистон” фаолият намудам. Насрулло Асадуллоеви раҳматӣ моҳи сентябри соли 1992 моро сарҷамъ кардаву изҳор дошт, ки дигар ҳеч касе кафили ҷони касе нест ва зимнан мо бояд фирор кунем. Хулласи калом, редаксия пӯшида шуду мо дар кӯча мондем…

Соли 1993. Ҷанги гражданӣ дар авҷ. Кӯчаҳо хунолуда, ҳаво хун мегирист, аз замин хун мерӯйид. Ту гӯӣ, Сайфи Исфарангӣ, аз қаъри қарни 13 ҳамин давронро дар назар дошт, ки навишта будӣ:

Дар аҷабам, ки он замон худ чӣ замон буд,
Хуни азизон ба сони об равон буд.
Қути лоямут наёфт, он, ки кутуб хонд,
Хони маъонӣ бихӯрд, он, ки авон буд…

(Воқеан ҳам дар луғот вожаи “авон” ба маънии сипоҳӣ, яъне дар даврони мо ҳамоно “боевик” омадааст) …

Хулласи калом, замона дигар буду даврон дигар. Ва ана дар ҳамин шабу рӯзе, ки силоҳбадастон аҳли зиёро бе шакку тардид мекуштанду килкҳо кунду забонҳо баста буданд, мо, як гурӯҳ журналистони ҷавон тасмим гирифтем “ҶТ”-ро зинда кунем…

Идеяи Давлат ва дастгирии Ибод

Соли 1993 раиси Кумитаи ҷавонони кишвар Ибод Раҳимов буд. Хидмате, ки ин марди сиёсӣ дар эҳёи матбуоти тоҷик кардааст, беназир аст. Маҳз бо ташаббуси ӯ Давлат Назриев сардабири ҶТ таъин гардид. Сардабири газетае, ки на тим дошт, на редаксия, на пул ва на мол. Вале Ибоду Кумитаи ҷавонон Вазорати молия ва Ҳукуматро мутмаин сохтанд, ки барои ба даст овардани сулҳу салоҳ ҳатман бояд ба газета маблағ ёфт. Таври маълум, Тоҷикистон буҷаи тиҳӣ дошт. Аммо барои “ҶТ” пул ёфтанд! Хеле кам. Вале пуле, ки метавон бо он газетаро нашр кард. Сипас Давлат ба ҷустуҷӯи мо-журналистони паҳну парешон баромад. Он даврон телефон ҳам набуд, вале бо телефони “сиганӣ”, яъне овозаву гапу калочаҳо моро сарҷамъ намуд.

Ёдам ҳаст, маҷлиси аввале, ки дар ошёнаи 13-уми ГЖК баргузор кардем, дар он ман, Қамоли Қурбониён, Шодмони Карим, Сулаймони Аълам, Нодири Нодирпур, Нуъмон Нозимӣ, Салими Зарафшонфар, Эмоми Назариён, Мирзо Содиқ, апаи Гулчеҳра ва худи Давлат Назиров ширкат доштем. Давлат ба мо фаҳмонид, ки бо қалам бояд ба мубориза бархост ва мардумро даъват ба сулҳ кард.

Ман он замон ба масале “бизнеси хурдакак” доштам. “Спонсор”-ам апаи Гулчеҳра буд. Мерафтем ба Ӯротеппа (Истаравшани имрӯза) ва бо Мирзову апаи Гулчеҳра калушу “слансӣ” меовардем ва дар Душанбе онҳоро Гулчеҳра мефурӯхту мо қути лоямут дармеёфтем. Чаро ин ҳамаро менависам? Чунки кормандони “Ҷавонон”-и имрӯза донанд, ки мо чӣ мушкилотеро паси сар кардаву аз раҳи журналистика барнагашта будем.

Хулласи калом, дар ошёнаи 13 хонаи умеди мо-ҶТ дубора дарҳояшро боз кард ва аз ин ошёна паёми Сулҳ, даъват ба Салоҳ ва силоҳгузорӣ, нидои оташбас садо додан гирифт. Маоши мо он шабу рӯз танҳову танҳо шӯрбои болаззати апаи Гулчеҳра буду бас. Мо шояд 1 сол бештар маош нагирифтем. Вале дар бораи таббоҳии апаи Гулчеҳра Фозилова ҳатман бубояд гуфт:

-Ӯ аз саҳар омада, 1 мушт нахӯд, 1 мушт мош, 1 мушт гандуми кӯфтаро дар деги чилгӯша андохта меҷӯшониду меҷӯшониду меҷӯшонид. Соатҳо меҷӯшонид то тамъаш барояд. Ва ана баъд, пас аз навишти матлабҳо, мо ҳар яке чумчаҳои бузург ба даст ба он дег дармеафтодем. Бовар кунед, ягон кас шиквае надошт, ки пул нест, маош нест, гуруснаем…

…Вежагии дигари “ҶТ” ин ҳам буд, ки мо ҳар ҳафта меҳмони ҳамдигарӣ мешудем. Сухан сари “ташкилӣ” набуд, зеро мавҷудияти буханкаи хлеб-нони фабрикӣ барои мо аллакай ташкилӣ буд. Сипас, дафу доираву базму бозӣ, сурудхонӣ, байтбарак ва озмунҳои худрӯйи адабӣ рӯ мезад. Берун бӯи хун дошту мо дар дохили хонаҳои ҳамдигарӣ ҳар шаб базми тараб мекардем ва дили аҳли пайвандони хешро ба зиндагонӣ гарм.

Боре ёд дорам, ки Мирзо Содиқ гуфт, биёед озмуни “Беҳтарин дурӯғ” мегузаронем. Хулласи калом ҳама дурӯғе мегуфту аз осмон ситора меоварду аз гӯши говмоҳие, ки рӯяш замин меистад, мекашид. Садои ханда баланд буд. Ва навбат ба Камоли Қурбониён расид, ки баъди ӯ ман будам. Камол бисёр ҷиддӣ гирифта гуфт:

-Ман умуман дурӯғ нагуфтаам!

Мавҷи ханда баланд шуду ҳама Камолро пирӯз хонданд, ки ман эътироз кардам, ки чаро ба ман навбат намедиҳед? Мирзо Содиқ-садри озмун гуфт, худатро кушӣ ҳам чунин дурӯғе, ки Камол гуфт, гуфта наметавонӣ?

Гуфтам хайр навбатам диҳед охир. Ва чун дилу бедилон навбатро ба ман доданд, хестаму гуфтам:

-Камол рост мегӯяд!...

Мавҷи ханда баландтар шуду банда барандаи озмун…

Ин қиссаро низ барои кормандони ҷавони “Ҷавонон...” мегӯям, то маҳфилафрӯзи ҳамдигарӣ бошанд (агар нестанд)…

Вале ин ҳама шӯхиву бозӣ дар хонаҳо мемонду мо субҳ ба ҷои кор мерафтем ва ҳамарӯза ин хабарро мешунидем:

-Фалон журналистро имшаб куштанд…

Ҳар ҳамкасбе, ки мефавтид, бори масъулияти мо меафзуд ва мо назди виҷдони профессионалӣ худро қарздор медонистем, ки паҳлӯи сарвари ҷавони давлати Тоҷикон-Эмомалӣ Раҳмони 40-сола, ки мунодии Сулҳ буд, зичтар печем. Ҳар соату ҳар рӯз аз ошёнаи 13-ум нидои Сулҳ, даъват ба силоҳандозӣ, тинҷӣ, оромӣ садо медоду садо медод.

Хулласи калом, “ҶТ” аз ангуштшумор газетаҳое буд, ки бо шуруи даргириҳо эҳё шуд ва то соли 1999 мунодии Сулҳ дар кишвар гардид. Дар ин миёна мо чанд соле, ҳудуди 5-6 сол, баста ҳам шудем, муфлис гардидем. Вале шахсан ман боре ҳам на дидаву на шунидаам, ки нафаре аз аҳли “ҶТ” нолида бошад. Зеро “Ҷавонони Тоҷикистон” ватани мо буд ва бар ивази хидмат аз ватан пулу маош намепурсидем! Ҳар гаҳе баста мешуд, муфлис мегардид, мо худро мисли афроде тасаввур мекардем, ки дар ғурбат афтодаем ва бо ёди ин ватан месӯхтему талошҳо доштем, ки ба он-ватани аслии касбиямон баргардем.

Бо 1 ҳарф, ман назди тамомии кормандони ҳафтаномаи “ҶТ”, ки дар тӯли солҳои 1993-2000-ум бо ман дар 1 сангар қарор доштанд, кулоҳ мегираму сари таъзим фуруд меоварам. Ва медонед чаро? Зеро Мо Тавонистем!!!

Сайёфи Мизроб,
муовини аввали сардабири “ҶТ”,
дар солҳои 1993-2000