Имшаби ятимхона чун шабҳои қабл хеле тулониву ваҳшатнок буд. Садои тундар сукути шабро аз байн мебурду борон беист ва хеле сахт меборид. Ҳар гоҳе баҳорон чунин ҳолат ба амал меояд, маро қарор ғайб мезанаду аз тарс даруни бистар мепечаму гӯшҳои худро бо панҷаҳоям мебандам. Гӯшҳои худро мебандаму гулӯямро чизе сахт мефишорад. Ва рӯйи болин оби дидаҳоям нақшеро тасвир месозад.

Ваҳм доштанам аз тундари гӯшхарош сабаби худро дорост. Намедонам чанд солам буду иқоматгоҳамро ин ҷо қарор карданд, рӯзе ҳангоми бозӣ борони баҳорӣ ба боридан сар карду ман аз ин ки тар нашавам, зери нишастгоҳи даврашакли болопӯшида, ки дар ҳавлии он буд, паноҳ бурдам ва пушаймон низ шудам.

Ин ҳангом буд, ки раъду барқ ба амал омаду аз садои баланди он тарсидаву аз ҳуш рафтам. Вақте чашмонамро боз кардам, рӯйи бистарам будаму зани миёнсоле, ки ҳамеша аз мо муроқибат мекард, сарамро сила менамуд.

- Умедҷон, чӣ шуд ба ту? Туро беҳушу беёд аз нишастгоҳи ҳаёт ёфтем. Ин обро нӯш ҳолат беҳтар мешавад, бачам. Ранги рӯят низ паридагӣ, ба фикрам хеле сахт тарсидаӣ, - ӯ инро гуфту мунтазири посухе нашуда, нигоҳашро аз ман гурезонд ва бо нӯги русарияш ашки чашмонашро пок мекард.

Ман, ки посухе надоштам ва ба танҳоиву ятим буданам дилам хеле сахт месӯхт, ягона амалкарде, ки нишон додам, инони гиряро сар додаву ба ҳоли худ гиристан буд.

Аз он замон то имрӯз, ки ҳоло 15 солам аст, аз тундар ваҳм дорам ва шояд аз ҳамин сабаб бошад, ки баръакси дигар ҳамсолонам баҳорро дӯст надорам.

Ҳар замоне дилам аз ҳама чиз мегираду бо нишастан ба каноре чун баландтарин нуқтаи эътироз дидагонам боронӣ мешаванд, ягона нафаре ки ҳамеша ба ҳолам раҳмаш меояду аз ҳолам пурсон мешавад, ҳамин холаи Табассум аст.

Холаи Табассум ин ҷо ба ҳайси парастор кор мекунад. Ӯ ба ҳар яки мо модарвор муомила менамояду меҳрубонӣ. Ман, ки модарамро ёд надорам, меҳрубониҳои ӯро дида, ба ёди волидони худ меуфтам. Ва орзу мекунам, ки кош канори модарам мебудаму сар рӯйи зонувонаш гузошта мехобидам.

Аз замоне ки худро медонаму мешиносам, инҷоям. Ҳарчанд иллаташро ҷӯё мешавам, дарнамеёбам. Шояд чун ман аксарияти инҷобудаҳо низ чунин бошанд. Чун ман ҳамтақдирони хеле зиёде инҷоянд.

Аз миёни даҳҳо нафар яке шояд аз ман дида хушшонстар аст. Чун гоҳ-гоҳе яке аз наздиконашон ба аёдаташон меоянду лаҳзае ҳам бошад, бори гарони танҳоиву ятимиро аз рӯйи шонаҳояшон ориятӣ мегиранд. Ба ҷуз ман.

Дар фосилаи ин қадар соле, ки инҷоям ёдам нест, ки нафаре ба суроғам омада бошаду исмамро гирифтаву пурсон шуда бошад – “Умед, хубӣ?”.

Гаронтарин дарде, ки ба ин синни хеле камам таҷриба кардаву таъми талхи онро дар мағз андар мағзи вуҷудам чашидаам, танҳо будану ятимист.

Медонед чаро? Чун вақте дилат аз чизе гирифта мешаваду мехоҳӣ онро ба касе гӯӣ, вале чунин нафар нест. Чун вақте мариз мешавию медонӣ, ки ин дарди танҳоист ва коре аз дастат бар намеояд. Чун вақте бо дидани тифли хушбахте ҳамроҳи волидонаш дар кӯча хумори оғӯши падару модар мегирад. Чун вақте дасте нест, то оби дидагонатро пок созад. Чун вақте касе нест, то орзуҳоятро ба забон биёриву барои амалӣ шуданашон кӯмак кунад. Чун вақте мехоҳӣ дар фазои хушбахтӣ парвоз куниву мебинӣ, ки ҳарду боли парвозат – падару модарат канорат нестанд. Чун вақте таъкидеро намешунавӣ, ки чӣ эҳтиёҷ дорӣ, то бароят муҳайё созем? Ва чун вақте шабҳо бағал-бағал орзу мекуниву субҳ мебинӣ, ки онҳоро боди сарди ноумедӣ нобуд сохтааст. Он замон мефаҳмӣ, ки чи қадр бекасӣ.

Аз рӯзе ки воқиф шудам, волидонам маро ҳангоми соле ҳам надоштан, ба ин ҷо супоридаанд, хобу хурро гум кардам. Суоле, ки хеле азиятам мекард, ин буд, ки “Барои чӣ раҳоям карданд ва аз баҳрам гузаштанд?”.

Чанд рӯз ҳолам хеле вахим гардид ва чи кор карданамро намедонистам. Дар яке аз шабҳо пас аз поси шаб бо қалби гирифтаву суолҳои печдарпеч хобам бурд.

Дар хоб падару модарамро дидам. Ман, ки то ҳол симои онҳоро надида будам, бо диданашон ҳаяҷонӣ гаштаму даступохӯрда. Аз шодӣ мегиристам. Мехостам оғӯшашон гирам, аммо гӯё пойҳоям бори сангин доштанду аз ҷоям ҷунбида наметавонистам. Онҳо низ кӯшиш мекарданд, вале тавони роҳ гаштан надоштанд. Ҳайратзада будам аз ин ҳолат.

Ҳарчанд садо задам, садояшон дар намеомад. Бо диданашон бо гулӯи пур аз буғз гилаву шикваро сар кардам.

- Модар, падар? Чаро маро танҳо гузоштед? Чаро аз баҳрам гузаштед? Магар бори зиёдатӣ будам бароятон? Магар иштибоҳе доштам, ки раҳоям сохтед? Гуноҳам чист, ки бо ин дард ҳамоғӯшам намудед? Вақте раҳоям намудед, дилатон насӯхт магар? Чаро фикри бузург шуданамро накардед? Ин қадар соле, ки инҷоям, чаро ба дидорбиниям наомадед? Оё боре пазмонам нашудед? Фикрашро накардед, ки чӣ андоза шуморо ёд мекунам? Оё медонед, ки чӣ қадр ин ҷо танҳояму бекас? Чизе гӯед охир! Чаро хомӯшед? Модарҷон, падарҷон, охир чаро? Барои чӣ?..

Ҷойи посух гуфтан ба суолҳои беохирам ногаҳон аз наздам ғайб заданду ман бошам бо садои гиряолуд баланд садошон мезадам.

Аз садои баландам дар хоб дигар ҳамраҳони ҳуҷраамон аз хоб бедор шудаву маро низ бедор намуданд.

Рӯзу рӯзгорам беранг мегузашт. Бузург гардидаву дар риштаи равоншиносӣ донишҷӯ шудам. Фикру хаёлам ба дарсҳо банд буд.

Ҳангоми таҳсил дар донишгоҳ бо ҳамсабақам Гуҳар дар як миз канори ҳам менишас-тем. Ҳамеша аз ҳамдигар чизе мепурсидему кумакрасони ҳам шудем. Ба китобхонаву тамошои театр ҳамроҳ мерафтем. Якҷоя ба хӯроки нисфирӯзӣ мерафтему ҳамроҳ дар кӯчаҳо сайр кардаву ҳамроҳ то хобгоҳ меомадем.

Ҳамаи саргузаштамро танҳо ба ӯ мегуфтам. Ӯ бошад, бо тамоми вуҷуд ба ҳарфҳоям гӯш медоду бо суханони умедворкунанда ба зиндагӣ дилгармам месохт. Пас аз ду сол ахиран дарёфтем, ки ба ҳам унс гирифтаву дар қалби ҳам ҷо шудаем.

Баъди хатми донишгоҳ дар яке аз беморхонаҳо ба ҳайси равоншинос ба кор даромадам. Корам хуб пеш мерафт ва дастмузди хубе низ мегирифтам. Хонаеро ба иҷора гирифтам. Пас аз се соли фаъолият тасмим гирифтам, то бо ӯ оила барпо созам. Аз ин тасмим ҳарду хушҳол будем, ки то охар ҳамнафаси ҳам мешавем.

Аз ин иқдомамон волидонаш низ истиқбол намуданду розӣ шуданд. Санаи тӯйямонро муайян кардем. 5 сентябр. Ин рамзӣ низ буд. Чун дар имрӯз ҳарду мелодрӯз доштем.

Вақте барои интихоби либоси арӯсӣ ба толори либосҳо ҳамроҳ рафтем, Гуҳар суолам кард:

- Мехоҳам як чизро пурсон шавам. Иҷозат?

- Бале, бигӯ. Чаро не?!

- Бузургтарин умедат дар зиндагӣ чист?

Баъди ин суолаш ба фикр фурӯ рафтаму тамоми рӯзҳои гузашта пеши чашмонам намоён шуданд.

- Бузургтарин умедам ин аст, ки боре волидонамро аз наздик бубинам ва раҳояшон накунам...

Рӯзи тӯй. Тарабхона моломоли меҳмонон буду садои мусиқӣ баланд. Ҳамсабақону ҳамкорон яке пайи дигаре наз-дам омадаву табрикам менамуданд.

Ин ҳангом буд, ки сухани нав-батиро ба марду зани миёнсоле доданд, ки ҳарду рӯйи аробачаи маъюбӣ буданд. Онҳоро назди баландгӯяк оварданд ва зан ба сухан гуфтан оғоз кард:

“Ҳаёт аҷаб шигифтиҳое дорад. Ману шавҳарам вақте оиладор шудем, касе аз наздиконам дар маросими арӯсиамон набуд. Чун мо ҳарду ятим будем. Баъди як сол соҳиби писарчае шудему шодиямон ҳадду канор надошт, то он замоне ки ба садамаи нақлиётӣ дучор шудем ва ҳарду бистарӣ шудаву аз роҳ гаштан маҳрум гаштем. Дар ин миён моро ба хонаи пиронсолон бурданду ҷигарбандамонро ба ятимхонае супурданд.

Дар ин миён ҳарчанд кӯшиши суроғу пай намуданаш намудем, вале натавонистем. Чун ҳам касе надоштем ва ҳам роҳ рафта наметавонистем. Ташаккур ба Гуҳар, ки ҳамроҳи бародари ҳуқуқшиносаш ба суроғи мо омаданду моро ба дидори писарамон расониданд, ки имрӯз ҷашни домодӣ дорад.

Тӯят муборак писарам, Умедҷон...”.

Бо шунидани ин суханҳо аз ҷой баланд шудаму бо ашки шодӣ баъди нигоҳи мамнунона ба ҳамсафарам, бо аҷала сӯйи волидонам шитофтам, то баъди 25 соли дуриву заҷри ятимӣ аввалин бор оғӯшашон гирам...

Беҳрӯз ҚАЮМӢ, “ҶТ”