Хазонрез. Марги шукуфтанҳо. Ҳавои шаҳр гирифта, абрӣ ва ғуборолуд. Маҳу ахтарҳо наменамуданд, гӯё та-вони назораи хазон гардидани сарсабзиҳои замин ва шукуфтаҳои замири инсонҳоро надоштанд. Фақат дар як гӯшаи осмон исторае аз зери анбуҳи лашкари абрҳо, ки асираш намуда буданд, чашмакзанӣ дошт. Хира – хира.

Дар ин асно Накҳат бо дили чун ҳавои ин шом гирифта, бо чеҳраи чун барги дарахтон зард, қадам мезад ғарқ дар дунёи андеша. Балки қадам мезад оромона, эҳтиёткорона, рӯ–рӯи баргҳои зард, ки сипоҳи хазон мағлубашон сохта. Қадам мезад дар кӯчаи шаҳр бо қалбе, ки сиёҳӣ пахш намуда будаш, амсоли дили шаб.
Қадам мезад ба танҳоӣ. Ҳамроҳаш фақат ғаму дард буда ва ду чашми як нафар...

Қадам мезад дар ҷодае, ки табиат қабои зардаш пӯшонида. Накҳат бо ҳасрат дида медухт ба баргҳои зард ва шояд ба хотир меовард рухи зард ва орзуҳои хазонгардидаи худро. Ин буд, ки бо хеле эҳтиёт роҳ мерафт. Шояд намехост баргҳои бе ин ҳам аз тири хазон захмбардошта, дард бикашанд.

Вале одамони зиёд бошитоб, бепарвоёна роҳ мегаштанд. Яке самти шимол, дигаре ҷануб, аммо ҳама боши-тоб, осемасар. Қадам мезаданд аз болои баргҳои паҳншуда бо як бераҳмӣ. Пой ниҳодани онҳо болои баргҳо Накҳатро ба худ овард. Фиғони хазонбаргҳо ӯро водор кард бингарад дақиқтар. Ва эҳсос кард, ки баргҳо дард мекашанд. Ӯ медид, ки баргҳо шеван мекунанд аз он ки мешикананд, аз он ки пора мешаванд. Шикасти онҳо шикас-ти шишаи орзуҳои Накҳатро мемонд. Шикасти ишқ, шикасти қалб...

Билохира шунидани садои шикастанҳо вуҷудашро сӯхт ва гӯшмонак ба гӯш ниҳоду хост бишнавад садои мусиқие.

Сарояндае ба гуши Накҳат месуруд аз рози қалби ӯ :

Кош мемондӣ, ки ишқам дар дилат ҷо мегирифт,
Нури меҳрам дар ду чашмони ту маъво мегирифт...

Бале, ин чашмон чанде қабл саршор аз меҳр менигаристанд ба ӯ. Чашмони бахт, чашмони умедбахш, чаш-мони муъҷизаофару фараҳбахш, чашмони ҷодугар. Чашмони меҳрофар, чашмони бозингар, чашмони... чашмони... аз ҳама гуна васф волотар.

Ва имруз низ ҳамроҳаш буданду менагирастанд ба ӯ аз миёни анбуҳи баргҳо.

“Кош мегаштӣ аниси орзуҳои дилам,
То туро оғӯш боре қасри рӯё мегирифт...”

... Аввалин бор вохӯрда буданд дар донишгоҳ, зеро таҳсил мекарданд дар ҳамин даргоҳ. Аз аввалин суҳбат Накҳат пай бурд, ки дунё, ботин ва хислатҳои ин ҷавон амсоли дигарон нест ба мисли нигоҳаш, ки шабеҳ нест ба атрофиён ва амсоли чашмонаш, ки бемисланд. Воқеан ҳам, ин нигоҳ аз дигар нигоҳҳо мутафовит буд, ҷаззобият дошт, дарёро мемонд, ки Накҳатро мекашид, ба умқи худ. Фурӯ мебурд, аз фараҳ лабрез ва аз нишот пур мекард. Нигоҳи зиндагисоз, нигоҳи бахт, нигоҳи хушбахтисоз буд барояш нигоҳи он ҷавон. Ни-гоҳе, ки соҳиби он чун як ҳайкалтароши моҳир, бо як маҳорати воло, пайкараи муҳаббатро сохт дар қалби Накҳат. Нигоҳе, ки то имрӯз амсолаш надида, чашмоне ки то имруз Худо наофарида.

Ромиз дар ҳар кор барояш маслиҳат медод, дар ҳар мушкилӣ мададгораш буд. Ҳар рӯз ҳамдигарро меди-данд, ҳарф мезаданд, ба ҳам менигаристанд, табассум мекарданд.

Табассумаш низ мутафовит буду зебову пурмеҳр. Баъзан аз шӯхиҳояш Накҳат меранҷид, вале чун ҷавон та-бассум мекард, ҳар ранҷидагӣ, ҳар озурдагӣ бартараф мешуд. Хандааш хандаи бахтро мемонд, табассумаш гармию нури хуршед медод.

Ба ин ҳама ботамкинӣ, ба ин ҳама ғурури мардӣ, ба ин ҳама чашмҷодуӣ ва муассирнигоҳӣ наметавонист бе-тараф бошад Накҳат. Вале ӯ намедонист, ки Ромиз нисбати ӯ чӣ меандешаду дар сина чӣ мепаварад. Ҳарчанд то имруз нигоҳи ин гуна меҳрбору сеҳрнигор надида, вале...

Ҳарчанд баъзе мавридҳо бобати ишқ ҳарф мезаданд, вале ин низ далели он буда наметавонист, ки Ромиз шефтаи ӯст.

Шояд барояш бигӯяд? Аммо чӣ гуна? Шояд паём бинависад? Аммо бо чӣ ҳарфҳое? Магар ҳарфу суханҳо та-вони баёни ин эҳсосро доранд?

Шояд худи Ромиз пай бурда, зеро ҳамвора иброз медошт: “дар он хомӯшии лабҳо, нигоҳат сад забон дорад”. Шояд ӯ забони нигоҳи Накҳатро мефаҳмид ва ҳарфҳои ногуфтаи ӯро аз варақи дидагонаш мехонд?

Аммо Накҳат дар ҳар маврид ғурури худро аввал мегузошт ва ҳар чӣ ҳам бошад, намехост розаш ифшо гар-дад. Бигзор ин рози уву қалбаш, рози уву он нигоҳ ва он чашмон бошад. Бигзор барад ин розро бо худ то ба гӯр...

Пас аз моҳҳо ҷавон рафт барои идомаи таҳсил ба шаҳри дигар. Рафт бе видоъ, хомӯш ва бе ҳеҷ як сухане. Аммо гӯё нигоҳ ва чашмонашро бо худ набурда. Зеро аз он рӯз ба баъд ҳамроҳ буданд Накҳатро дар ҳар куҷо.

Имрӯз низ аз миёни баргрезаҳо ин ду чашм ба ӯ менигаристанд. Нигоҳи муассиру зебо.

“Кош мехондӣ ту аз тарҳи нигоҳе рози ман,
Ҷойи сад андешаро якҳарфи гуё мегирифт.”

Зери ин наво қадам мезад ҳамоно. Аллакай кучаҳо қариб ки холӣ, камодам. Мардуми шаҳр ба хоб мерафт. Дигар фарёди баргҳо ба гӯш намерасид. Аллакай само соф, пурахтар.

Накҳат ба тарафи дарё меомад, зери навои дилнишин, зери андешаҳои мухталиф, зери назари ду чашм ва нигоҳи ошнои бегона.

Миёни дарё низ он ду чашмро дид. Ба ӯ менигаристанд. То дергоҳ ба он чашмон нигарист ва гуфт:

“Кош медидӣ миёни дидагонат акси ман...
Кош... нури меҳрам дар ду чашмони ту маъво мегирифт...”

Амвоҷи дарё он ду чашмро гоҳе падидор мекарду гоҳе нопайдо.

Ногаҳон Накҳат акси моҳ ва чашмакзании чанд ситораро рӯи мавҷҳои пурталотуму беқарори дарё мушоҳида кард. Шояд ахтари бахташ буд?!

Мавҷи дарё ин манзараро низ бо худ бурд ба номаълумиҳо ва бо қалами худ аксеро тасвир намуд рӯйи сафҳаи об. Аксе, ки ба Накҳат менигарист ва табассум мекард. Нигоҳу табассуми муассир. Ба назари Накҳат чунин намуд, ки акс ӯро мехонад ба суйи худ. Накҳат гом бардошт ҷониби дарё, ҷониби чашмон ва ҷониби он табассум. Миёни дарё қадам мезад, суръаташ меафзуд, вале акс низ аз вай дур мешуд ҳамоно. Накҳат ба сардии об нигоҳ накарда пеш мерафт, суйи чашмон, андар миёнаи дарё. Вале идома меёфт дур шудани акси Ромиз. Ва Накҳат мерафт ба қаъри дарё барои пайдо кардани гавҳари чашмонаш. Фурӯ мекашид ӯро гирдо-би чашмон ба қаъри худ...

Акси ситораҳо чашмакзанӣ мекарданд рӯйи об... руйи мавҷҳо...

Моҳистон ШОКИРОВА,
рӯзноманигор