Чанд соли охир мӯйсафед умуман ба нақлиёти ҷамъиятӣ савор намешуд. Аз мусофиркашҳои куҳнаву ифлос, тела-телаву садоҳои дағалу гӯшхарош ва муомилаи дағали пулчинакҳо асабӣ шуда, фишораш боло мерафт. Ҳатто боре қариб аз по афтода буд. Аз ин рӯ писари хурдӣ Кенҷабой бо мошини сабукрав ӯро ба ҳар куҷое мехост мебурду меовард. Бори зиндагӣ рӯз аз рӯз вазнин гашту Кенҷабой маҷбур шуд мошинро фурӯхта ба Русия равад. Мӯйсафед ба қавли худаш «бе пои равон» монд. Болои сӯхта намакоб, роҳи калонеро, ки аз назди маҳаллаашон мегузашт бастанд. Ва рӯзе мӯйсафед сар ба болин гузошту дигар нахест. Рӯ ба шифти хона «Уфф-ф-ф» мегуфту «Э вой ҷонаме-е… Худоҷон!» На духтурро қабул дошт, на табибро. Бо «дастамро молед, поямро молед миёнамро молед, сарамро молед», ҷони аҳли оиларо ба лаб меовард.

 – Уфф-ф-ф…Э вой ҷонаме-е… Худоҷон!

– Э, ту чаро ин қадар менолӣ-а?! – норозиёна эътироз намуд ҳамсараш.

Мӯйсафед озурда шуд.

– Ман нанолам кӣ нолад? Ту ва ё мурғони ҳаво?

– Охир, бояд ягон сир ва ё сабабе бошад?

– Сиру сабабаш он аст, ки ҷаҳон бароям зиндон аст. Мефаҳмӣ, зиндон!

– Аъ! Чаро?

– Барои он ки лаззати дунё намонд.

– Чӣ будааст лаззати дунё?

– Зану дандон, – посух дод ӯ ва афзуд: – Шоири донову бино чӣ хуб гуфтааст:

Лаззати дунё зану дандон бувад,

Бе зану дандон ҷаҳон зиндон бувад…

– Ай рум сафед. Хайр дандонҳоят номардӣ карданд, аз ман чаро нолонӣ. Ҳамеша дар баратам-ку? Ношукрӣ накун…

– Ба чӣ шукр кунам-а?.. – ӯ лаб газид. – Э вой ҷонаме-е… Худоҷон!

Дид, ки аз қошу қавоқи кампираш барфу борон мерезад, афзуд:

– Шонздаҳ фарзанд ба дунё овардӣ, ҳаштояш зери хок, сетояш дар хонаи мардум, панҷтояш дар мулки бегона хору зор.

Пиразан ду-се қатра ашки ба ожингҳои рӯяш таровида фаромадаро бо пушти дасташ пок кард.

Рӯзи дигар набера хабар овард, ки истгоҳҳо ва биноҳои ду тарафи роҳро вайрон мекунанд.

– Ҳа-а, – гуфт бобо. – Вайрон кардан осон.

Рӯзе аз рӯзҳо набера хабари хуш овард:

– Бобоҷон, роҳи навро кушоданд, истгоҳҳо ҳам нав, автобусҳои нав дар равуо, чунон зебо ки…

– Зебо бошанд ба ман чӣ? – бо ҳасрату надомат гуфт бобо.

– Чӣ хел ба ман чӣ? Обод карани он орзуи шумо буд-ку?

– Ҳо, буд…

– Бобоҷон, хезед, берун бароем, бо чашмони худ бинеду лаззат баред.

– Э, ту мастӣ чӣ бало. Ба куҷо меравам? Ман интизорам.

– Киро?

– Азроилро.

– Худо нишон надиҳад, – гуфт ҳамсараш. – Бачаро натарсон.

Набера ҳунгос зада гирён шуд.

– Гиря накун. Мард бош.

Дар худи ҳамин лаҳза касе дарро тақ-тақ зад.

– Ана, омад…

Бале, омад, вале на Азроил, балки намояндаи шуъбаи ҳифзи иҷтимоӣ.

– Ассалому алейкум, бобоҷон!

– Уфф-ф-ф…

– Хуб ҳастед?

– Э вой ҷонаме-е… Худоҷон! – нолид мӯйсафед.

Меҳмон дигар пурсуҷӯ накарда, ба ӯ корт тақдим намуд.

– Ин чӣ? – бо авзои гирифта пурсид ӯ.

– Корт.

– Аааа? Корд? Ман қассобам, ки корд туҳфа мекунед? Не, не, корд лозим. Лекин… Ин дам надорад-ку? Чӣ хел мебурад?

Ҳама бо завқ хандиданд.

– Ин корд не, корт аст.

– Корт?

– Ҳо, яке аз меваи инқилоби илму техника.

– Инро чӣ кор мекунам? Бо худ ба он дунё мебарам?

– Астағфуриллоҳ, шукр кунед, бобо, ин хел нагӯед. Шумо ба ватан хизмати шоён кардаед. Акнун метавонед бо ин корт ба нақлиёти шаҳрӣ бепул савор шавед.

– Аааа!

– Ҳа!

– Чӣ қадаре ки хоҳам?

– Албатта! Шабу рӯз!

– То кай?

– То охири умр.

– Аааа!

Корт ҳушу ёди беҳушашро рабуду ҳисси кунҷковиро бедор кард. Аҷиб он буд, ки руҳи мӯйсафед якбора болида гашт, мадору тавон гирифт. «Ё пирам!» - гуфта аз бистар боло шуд ва ба келинаш амр кард, ки ҷогаҳро ғундорад. Чунин менамуд, ки ӯ гӯё ҳеҷ гоҳ бемор набуд. Ба аҷала ғусл карду либосҳои ҷойравиашро ба бар карда, ба ҳамсараш гуфт:

– Хайр, ман рафтам.

– Ба куҷо меравед? Истед…

– Саросемаам…

– Ҳамроҳат меравам.

– Ту дар хона шин.

– Чӣ хел?

– Чӣ хеле ки тамоми умр нишастӣ…

Мӯйсафед ба истгоҳ расид ва аз ҳайрат ҳушаш рафту дар ҷояш шах шуда монд.

– Ё тавба!..

Ин гуна ногаҳон пайдо шудану нидо задани мӯйсафед таваҷҷуҳи ҳамаро ба худ кашид.

– Худоё, хобам ё бедор?!.

– Хоб нестед, бедоред, бобоҷон. Ҳа, аз бедорҳо ҳам бедортар.

Хушгӯии ҷавон ба мӯйсафед хуш омад.

– Аммо чӣ гап шуд, ки ин қадар ба ҳаяҷону изтироб омадед?

– Ман ба ҳаяҷону изтироб наоям, ки биёяд? О, ин ободиро бинед, роҳи васеъ ва ҳамвор чун кафи даст, гулу гулзору санавбарҳои ҳамешасабз ва истгоҳи зебову замонавиро бинед. Гӯё дар яке аз кӯчаҳои Амрико бошам.

– Оҳ-ҳо! Шумо дар Амрико будед?

– Э, не-е! Аз куҷо? Дар оинаи нилгун дида будам…

– Ин ободиро нав дидед, бобо.

Ба тасдиқ сар ҷунбонд.

– Эҳа-а, қафо мондед бобо…

– Худо якта… Ба номи Худо… – забонаш лол монд, зеро чашмаш ба сатри равон афтод, ки хабар медод: баъди ду дақиқа мусофиркаш меояд. Дарвоқеъ, пас аз ду дақиқа мусофиркаши нави замонавии оҳарӣ дар истгоҳ қарор гирифт. Духтараки зебое як тараф истода, ба мӯйсафед роҳ дод.

– Марҳамат, дароед, бобоҷон!

– Не, не! – қатъӣ розӣ нашуд мӯйсафед. – Аввал ту даро, ҷони бобош. Ту ояндаи мо ҳастӣ.

Духтарак дигар чуну чаро накарда зуд ба мусофиркаш ворид шуда, корташро ба валиатр наздик намуд. Садои хушҳолонаи «Хуш омадед!» баланд шуд. Мӯйсафед ба духтарак пайравӣ намуда, корти худро ба валиатр наздик карда буд, ки садои «Корти ройгон!» баланд шуд. Мӯйсафед як қад парида, дасту по хӯрд. Сипас худро ба даст гирифта, бо қаҳр ба ронанда гуфт:

– Ин чӣ гап-а? Не, худаш чӣ гап?!

– Ҳа, бобо, чӣ шуд? Чаро дод мезанед?

– Ман дод назанам кӣ занад?! – ба шӯр омад мӯйсафед. – Ҳааа!

– Охир, чӣ гап шуд?

– Боз чӣ мешуд? Чаро ба духтараки зебо, ки аз даҳонаш бӯи шир меояд бо лаҳни ширин «Хуш омадед!» гуфтеду ба ман «Корти ройгон!» гуфта, дағалона дӯғ задед?

Ронанда бо завқ хандид:

– Ҳа-ҳа-ҳа!..

Мусофирон гӯш ба қимор шуданд.

– Боз маро масхара мекунӣ?!

– Ҳаргиз, бобоҷон! Охир, инро ман нагуфтам…

– Кӣ гуфт?!

– Валиатор гуфт, бобоҷон.

– Валибой гуфтӣ? Кадом Валибой? Ман Валибой палибойро намешиносам.

Мусофирон баланд хандиданд.

– Не, Валибой не, бобоҷон, – бо ханда гуфт ронанда. – Ана ин асбоб, ки номаш валиатор аст. Касе кортро бо пули нақд харидааст «Хуш омадед!» мегӯяд, касе бепул гирифтааст «Корти ройгон!» мегӯяд.

– Барои чӣ?

– Ҳақиқатро мегӯяд.

– Кадом ҳақиқатро? Чӣ, ман муфтхӯрам, ки дар назди ин қадар одам шармандаам кардед.

– Техника аст, бобо, техника.

– Техника, техника! – аз нав шӯрид мӯйсафед. – Ин пораи оҳани беҷон чӣ донад, ки ман кистаму чӣ коре барои Ватан кардам.

Баъзе мусофирон бетоқат шуданд. Садоҳои норизонаи «уф-ф»-у «об-бо» ва «эъ»-и мусофирон баланд шуданд.

– Бале, бобо, шумо ҳақ ҳастед, – бо табассум гуфт ронанда ва афзуд: – Ин асбоб ҳеҷ чизро намедонад. Вале ҳамаи мо хуб медонем. Аз ин рӯ, мегӯем: «Хуш омадед!»

Мусофирон низ бо як овоз чун як тан гуфтанд:

– Хуш омадед!

Қалби мӯйсафед аз ин меҳрубонӣ таскин ёфт, руҳаш болид, фараҳе вуҷудашро навозиш кард. Ва аз сидқи дил баланд хандид. Чунон хандид, ки даҳонаш намоён гардид. Дар он ягон дандон набуд. Ва рӯяш чунон нуронӣ гашт, ки гӯӣ кӯдаки навзод бошад.

Шералӣ МӮСО