Сайре дар олами наврасӣ

Сайидо Шарафӣ навраси мактабхон аст. Лек ба мутолиаи адабиёти бадеӣ, бахусус наср завқи зиёд дорад. Хондан ва омӯзиши каломи бадеъ боис шуда, худ қаламбадаст шавад. Мутолиаи эҷоди ин наврас касро ба олами рангин ва беғаши бачагию наврасӣ мебарад.

Ба синну соли ҷавони худ нигоҳ накарда, навиштаҳояш пурмазмун ва хонданбон аст. Маҳорати сухангӯӣ ва баёни дилчасп боис шуда, Сайидо дар озмуни ҷумҳуриявии “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”, дар бахши наср ғолиб дониста шавад. Ҳамчунин, ҳикояи ӯ “Шодии талх” соли гузашта, аз ҷониби ташкилоти ҷамъиятии “Истиқбол”, ки ба табъу нашри эҷоди навқаламон машғул аст, бо забонҳои тоҷикӣ ва англисӣ ба нашр расид. Зикр намудан ба маврид аст, ки тарҷумаи англисии ҳикоя дар ҳаммуаллифии худи Сайидо сурат гирифтааст. Яъне адиби наврас ба тарҷума низ рағбат дорад.

Навқаламони насрнавис дар ибтидо аксаран маҳорати хешро дар навиштани ҳикоя месанҷанд. Лек Сайидо боз ҳам ғайрат намуда, баробар бо ҳикояҳо тарона низ эҷод месозад.

Таронаро метавон ба рубоӣ, дар шакли наср шабеҳ дод. Зеро ҷамъбасти мантиқи тарона чун рубоӣ бояд бо мазмуну маънии фалсафӣ ҷараён гирад. Пас дар навиштани ин шакли эҷод на ҳар кас муваффақ мегардад. Дар олами кунунӣ нафаре ба таронависи араб Ҷуброн Халил ва Робиндранат Такури ҳиндӣ шояд баробар шуда натавонад. Аз мутолиаи таронаҳои навраси тоҷик Сайидо Шарафӣ накҳате аз гулистони эҷоди ин ду адиби оламгир ба машом мерасад.

Навиштаҳои Сайидо далолат бар он аст, ки агар дар ҷодаи душвору пурзаҳмати қаламкашӣ наҳаросида, пайваста омӯзаду маҳорати хешро сайқал бахшад, бовар аст, девори адабиёти тоҷикро убур месозад. Чун деворро убур кард, маъруфи олам хоҳад гашт.

Дар ин ҷода ба қаламкаши наврас комёбиҳо таманно дорем.

ТАРОНАҲО

Пурсиш

Сангу баргро зери дарахт як ҷо дидам.
Сангро пурсидам, ки:
- Чаро зери поӣ?
Гуфт:
Шояд, ки сахту дуруштам.
Ҳайрон ба барг рӯ овардам:
- Пас чаро ту, ки нарму нозукӣ зери пойӣ?
Гуфт:
- Маъшуқу ошиқро қисмат ин аст.

***

Аз хушбахтӣ пурсидам, ки:
- Чаро дари маро намекӯбӣ?
Гуфт:
- Ҳар рӯз мекубам, лек ту намекушоӣ.

***
Аз ғам пурсидам, ки:
- Чаро аз хонаам наравӣ?
Гуфт:
- Меҳмон атои Худост.

***
Ба сари қулла баромадам ва аз кӯҳ пурсидам, ки :
- Тавонистам? Дидӣ?
Гуфт:
- Ҳунар наафтидан аст.

***
Аз китоби дил пурсидам,ки:
- Чаро саҳифаҳои охиринат нонавишта?
Гуфт:
- Ману ту онро баробар хоҳем навишт.

***
Аз замин пурсидам, ки:
- Маро дӯст медорӣ?
Гуфт:
- Ғамгин машав. Рӯзи васли мо мерасад.

***
Гули печакро пурсидам, ки:
Ғурур чист?
Гуфт:
Бемории қотили дурӯза, ки садбаргҳо гирифтор шаванд.

***

Аз осмон пурсидам, ки:
- Шуҳрат гуфта чиро мефаҳмӣ?
Гуфт:
- Шуҳрат парандаи баландпарвоз аст, ки рӯзе абадан меафтад.

***
Аз хор пурсидам, ки:
- Чаро аз ту ҳамеша озор аст?
Гуфт:
-Қадри ман зи хоркаш пурс.

***
Аз барг пурсидам, ки:
- Чаро хушкидаӣ?
Гуфт:
- Шайдои ишқи хуршед гаштам.

***
Аз хок пурсидам, ки:
- Суде зи ман дидаӣ?
Гуфт:
- Рӯзе, ки маро ба осмон наздиктар хоҳӣ кард.

***
Аз вақт пурсидам, ки:
- Чи замон суръати худ паст хоҳӣ кард?
Гуфт:
- Замоне, ки ғам меҳмонат бошад.

***
Аз борон пурсидам, ки:
-Чаро ғам зи одамӣ нашӯйӣ?
Гуфт:
- Магар нохунро зи пӯст ҷудоӣ аст?


“ҶТ”