- Чӣ ҳол дорӣ, ҷони оча?

- Хубам, оча.

- Ягон ҷоят дард намекунад?

- Не.

- Дилат чӣ мехоҳад? Гап зан, хӯрок ё меваи дилхоҳатро муҳайё кунам.

- Ҳеҷ чиз, оча.

- Биё, берун барам. Имрӯз ҳаво хеле гарм аст...

Охири фасли пойиз ҳукм дошт. Чанд рӯз ҳаво сард шуд. Имрӯз бошад, баръакс, хеле гарм. Сайрам ҷигаргӯшаашро пеши бағал гирифта берун, рӯи кат овард. Ҳис кард, ки вазнаш хеле сабук шудааст. Дилаш таҳ кашид, гиря гулӯгираш кард. Рӯи кат барои писарчааш Ҳанифи шашсола ҷогаҳ омода карда буд. Он ҷо ӯро хобонд.

Рӯзҳои истироҳатиро Сайрам асосан барои парастории писарчаи бемораш сарф мекунад. Дигар рӯзҳо нигоҳубини Ҳаниф ба зиммаи апаи дувоздаҳсолааш Шамсия вогузор аст. Ҳангоми ба мактаб рафтани Шамсия то нимрӯзӣ Ҳаниф танҳо мемонад.

Сайрам писарчаашро рӯи кат хобонда аз гунаҳояш бӯсид. Пасон овораи кору бори рӯзгор гашт. Шамоли нарм сару рӯи Ҳанифро силакунон вазидан дошт. Қадре руҳаш болида гардид.

Қариб як сол аст, ки Ҳаниф бемор аст. Ду сол пеш зимистон хеле сард омад. Имкон набуд, ки ба қадри кофӣ сӯзишворӣ захира намоянд. Илова бар он, реҷаи маҳдудияти таъмини барқ дар фасли зимистон аксар вақт боиси сардии манзилашон мегардид. Ва он бетаъсир намонд. Ҳаниф ба сулфидан даромад. Қадре дорую дармон карданд. Сулфааш гӯё бартараф шуд. Бо фарорасии гармиҳо якбора таб бароварда, аҳволаш бад гардид. Назди духтурон бурданд.

Ташхис беморияшро сил муайян кард. Чанд моҳ дар беморхонаи маъруфи мавзеи Мачитони наздик ба пойтахт, бистарӣ хобид. Сайрам ин беморхонаро аз даврони шӯравӣ хуб ёд дорад. Он замон хеле овозадор буд. Он ҷо амакаш мехобид. Даҳ сол дошт. Чанд маротиба ҳамроҳи наздикон ба аёдати амакаш омад. Тамоми шароит барои беморон муҳайё. Таомҳои беҳтарин барояшон омода мегардид. Чун тарабхонаҳо. Зеро баҳри шифоёбии беморони гирифтори сил таоми пурғизо мисли доруворӣ нақши муҳим дорад.

Бемории Ҳаниф муайян шудан пас бо талаби боисрори духтурон Сайрам ӯро барои хобондан ба Мачитон гирифта овард. Лек аз шуҳрати пешинаи беморхонаи ҷумҳуриявӣ қариб нишоне надид. Дар ҳуҷраҳо ба ҷои чор нафар то ҳашт нафар беморон мехобиданд. Ҳар беморро як намояндааш ҳамроҳӣ дошт. Барои нигоҳубин ва пухту паз. Таомҳое, ки дар ошхонаи беморхона омода месозанд, камғизо ва сифати хуб надоранд. Шабона беморон рӯи катҳо мехобиданду ҳамроҳон рӯи фарш. Бо густурдани ҷойхоб. Хӯрданиҳоро наздикону пайвандон ба қадри имкон таъмин ва ҳамроҳон таом омода мекарданд.

Сайрам имкони чунин тарзи нигоҳубини беморро надошт. Шавҳараш мардикор дар Русия. На ҳамеша имкон дорад, ки сари вақт маблағ фиристад. Аз ночорӣ ӯву хушдоманаш кор мекунанд. Ҳар ду фарроши кӯчаҳои пойтахт маҳсубанд. Маошашон барои рӯзгузаронӣ базӯр кифоят мекунад. Барои нигоҳубин аз куҷо ҳамроҳ ёбанд?

Ҳине ки духтурони Мачитон рӯйхати доруҳоро ба ӯ пешниҳод карданд, дуд аз димоғаш баромад. Ин қадар маблағи зиёдро аз куҷо ёбад? Духтурон таъкид доштанд, ки доруворро танҳо аз дорухонаи онҳо пешниҳоднамуда бояд харид. Вақте рӯйхатро ба доруфурӯши шиносаш нишон дод ва ӯ маблағи онҳоро ҳисоб карда баромад, сеяки маблағи дорухонаи духтурони Мачитон пешниҳоднамударо ҳам дар бар нагирифт. “Хок бар сари чунин табибон! - бо алам ва дили пурғусса меандешид ӯ. – Инсоф куҷо шуд? Наход, ҳама танҳо дар ғами кисаи хеш бошанд? Куҷое, ки ҳоҷат афтад, бояд ҳатман маблағе пардохт кард”. Сайрам ба ёд овард, ки ҳине Шамсия мактабрав шуд, барояш маълумотнома лозим шуда монд. Раиси маҳалла маълумотномаро барояш омода карда, пеш аз супурдан рӯирост ҳақи хизмат талаб кард.

Беш аз як моҳ дар беморхона бистарӣ шуд Ҳаниф. Имкони парастории ҷигарбандашро дар беморхона ки надошт, Сайрам ночор ӯро хона овард. Доруҳои лозимаро аз дорухонаҳои шаҳр нисбатан арзон дастрас намуда, ба табобаташ пардохт. Шароити хона баҳри беҳдошти саломатии Ҳаниф чандон созгор наафтод. Чунки модар бештари вақт овораи кор буд. Танҳо рӯзҳои истироҳат ҷиддан машғули нигоҳубинаш мегардид.

Ба душвориҳо нигоҳ накарда Сайрам мекӯшид, ки писарчаи хурдсолаш аз назари духтурон дур намонад. Зеро Ҳаниф гирифтори бемории ҷиддӣ гашта буд. Ва он назорати доимии табибони варзидаю соҳибтаҷрибаро тақозо мекард. Сайрам инро хуб мефаҳмид. Чанд фосила пас Ҳанифро дар дармонгоҳи шаҳрӣ аз муоинаи духтурон мегузаронд. Аммо табобат шароити беморхонаро талаб мекард. Сайрам бошад, чунин имконро надошт.

Боз сардиҳо паси сар шуданд ва айёми гармиҳо фаро расид. Ва боз бемории Ҳаниф хурӯҷ карда, вазъаш хеле бад шуд. Боз Сайрам назди табибон давид. Баҳри беҳдошти саломатии Ҳаниф доруҳои гаронарзиш лозим шуда монд. Вазъи Сайрамро пай бурда, ҳамсоягону ашхоси хайрхоҳ барои хариди дору ба ӯ ёрӣ расонданд. Ҳолати буҳронии Ҳаниф паси сар, саломатияш рӯ ба беҳбудӣ овард. Шодии модар интиҳо надошт. Дуои нек дар ҳақи ҳамсоягону хайрхоҳон мекард, ки дар чунин лаҳзаи душвор ёрии худро дареғ надоштанд.

Ноаён вақт гузар дошт. Гармиҳо ҳам гузашта, фасли пойиз фаро расид. Ва соли нави таҳсил оғоз ёфт. Соли таҳсиле, ки Ҳаниф ҷузвдони пур аз китобу дафтар ва дигар лавозимоти таълимӣ дар даст, мебоист, мактаб равад. Аммо ӯ наметавонад. Бемор аст.

Сайрам аз паси анбӯҳи кӯдакони сару либоси нав ба бар карда, ки ҳамроҳи модарон сӯи дабистон қадам мениҳоданд, бо ҳавас ва ҳасад менигарист. Менигаристу ашк дар дидагонаш ҳалқа мезад. Аз он ки ҷигарбандашро ба мактаб ҳамроҳӣ карда наметавонад. Маҳз дар ин давра бемории Ҳанифи хурдсол шадидан хурӯҷи дубора кард. Ҳатто ба ҳазёнгӯӣ даромад. Чанд рӯзро бе ёду ҳуш гузаронд.

Табиби шиносро барои муоинаи фарзандаш даъват кард. Табиб ботаҷриба буд. Вазъи Ҳанифро санҷида дарк намуд, ки хуршеди ҳаёти ӯ майли ғуруб дорад. То гусастани риштаи умраш рӯзҳои башумор мондааст. Аммо инро ба модари зор чӣ тавр фаҳмонад? Ва фаҳмонда ҳам наметавонад. Модар худро мехӯрад.

- Ҳамшира, Ҳанифҷонро аз ташхиси рентгенӣ гузарондан лозим, - ночор ба Сайрам чунин маслиҳат дод вай. – Баъд мувофиқи хулосаи рентгенӣ табобатро ба роҳ мондан мумкин.

Сайрам ҳамроҳи хушдоман аз ҷои кор ҷавоб гирифта, Ҳанифро ба дармонгоҳ оварданд. Дар роҳ Ҳаниф чашмонашро пӯшида гӯё хоб рафта буд. Дар қабулгоҳи ҳуҷраи рентгенӣ одами зиёд ба назар намерасид.

- То ними бадан либосҳояшро бадар кунед! – амр дод ҷавони муоинагар.

Ва талаб кард ҳақи хизматро пардохт намоянд.

- Пул гурехта намеравад, додарҷон, - бо нармӣ гуфт хушдомани Сайрам. – Аввал набераамро рентген карда бин-чӣ? Ба қавли духтур аҳволаш бад шудааст.

Чунин гуфтори хушдомани Сайрам ба ҷавон хуш наомад. Дар ҷабинаш чин пайдо шуд. Ғур-ғуркунон ба омодасозии дастгоҳ пардохт. Хушдомани Сайрам ба суханони ҷавон заррае аҳамият надода, назди сунҳораш барои ёрӣ омад. Бо ёрии хушдоман Сайрам либосҳои ҷигарбандашро аз танаш кашида ҳис кард, ки тамоман пӯсту устухон шудааст.

- Э-ээ-ээ-э…, - ҳангоми аз тан кашидани такпӯш Ҳаниф нолиши дароз кард ва чашмонашро якбора калон кушоду пас оҳиста пӯшид.

Бо ҳисси модарӣ Сайрам пай бурд, ки Ҳаниф дар назъи ҷон аст. Хушдоманаш бошад, чанд пулро назди ҷавони рентгенчӣ ниҳод.

- Ҳаниф! – гӯён аз ду китфи писараш сабук ҷунбонд Сайрам.

Тифл гӯё хоб буд.

- Ҳани-и-ииф! – ин дафъа бехудона дод зада, ҷисми тифлро сахт такон дод.

Писарак натанҳо чашмонашро накушод, ҳатто дигар ҳаракате ҳам накард. Фарёдро шунида чанд нафар вориди ҳуҷраи рентгенӣ шуданд. Аз ҷумла як нафар табиб. Вай дасти тифлро миёни панҷаҳояш гирифта, набзашро санҷид. Ҳис кард, ки танаш беҷон аст.

Сайрам тифли нимбараҳнаашро болои синаҳояш пахш намуда, гиряи беовоз дошт. Танҳо ҷунбиши бадан, бахусус китфонаш гувоҳ аз он медод, ки ӯ мегиряд.

Пулҳо кафи дасти ҷавони рентгенчиро гӯё месӯзонд. Вай онҳоро қат кард. Оҳиста омаду ба кисаи болопӯши боронии хушдомани Сайрам ниҳод. Кампир инро пай набурд…