Ин ҳамон ҷода аст. Бале худи худаш. Ҷодаи сарду сокит. Ҷодае, ки хазонрез барош пироҳани тиллоӣ пӯшонда. Ҷодае, ки ба рӯзгори ман эҳсоси мутафовит бахшида. Ҷодае, ки ҳар ваҷабаш нафасҳоямро ҳисси хушҳолӣ бахшида.

Ҳар замоне дилтангӣ меҳмонам мешавад, ба ин ҷода меояму бо нишастан ба курсии канори он ба худу кори дилам меандешам. Ҳоло низ иллати ин ҷо буданам ҳамин аст. Ба рӯи сандалии канори ҷода менишинаму сафҳаҳои як соли ахири китоби рӯзгорамро варақгардон мекунам...

Дар семинори хосе бо ҷамъи ҳамраҳон нишаста будем. Ровии нишаст перомуни мавзӯи матраҳ радубадал мекарду ҳамагӣ бо нигоҳҳои якоҳанг сӯяш дида дӯхта буданд.

Ман, ки ҳамеша ва дар ҳама ҷо ғарқи дунёи худ ҳастаму аз он берун шудан, баром хеле гарон меуфтад, ҳодисае омили берун шудан аз дунёи худам шуд.

Нафарони тоза ба толор вурудшударо як-як менигаристам ва аз ҳаракати ҳар кадоми онҳо чӣ гуна буданашонро ба худ ҳадс мезадам. Хулоса мебаровардам ва яқин мекардам, ки кистанд.

Миёни ҷамъияти воридшуда гулдухтаре бо хулқу атвори мутафовит аз дигарон таваҷҷуҳамро ба худ амиқтар ҷалб сохт. Ман, ки аз ибтидо мутаваҷҷеҳи чи гуна дохил шудану чи зайл нишастан ба роҳаткурсӣ ва чи тавр нимнигоҳе андохтанаш ба ҳозирин будам, ким чизеро дар чашмони табиатан оромаш кашф кардам.
Намедонам онҷо будаҳо дар идома чӣ гуфтанду атрофи чӣ сухан карданд. Чун ба пуррагӣ банди кашфи асрори ниҳони ӯ будам. Гӯё таваҷҷуҳам пурра ба сухани матраҳи он ҷост, аммо ҷои дигар меандешидаму хаёлам ба дуриҳо пар мекашид. Гоҳ ба нотиқон назар мекардам, аммо пурра ғарқи дунёи ӯ будам. Ӯ бехабар аз муъҷизаофарии ман, фаҳмидани дунёи ботиниаш, бетафовут ба ҳозирин гоҳ-гоҳе назар меафканд. Дар ин миён чанд бор чашм ба чашм низ бархӯрдем.

Баром мушаххас набуд, ки ӯ мутаваҷҷеҳи бесаранҷомии ман буд ё на, вале ман амиқан ҳамеша дар замони боқимондаи он рӯз мутаваҷҷеҳи ӯву дунёяш будам. Касе аз ҳозирин ёдам нест, чи сухани хандадоре гуфт, ки ҳамагӣ бо садои баланд хандиданд, аммо ӯ танҳо нимтабассум кард, ки чеҳраашро боз ҳам диданитар намуду самимӣ буданашро бозгӯ месохт.

Як гесӯяш бари рӯяш алвонҷ хурду чеҳраашро мисоли моҳи тозабаромада намуд. Онро пушти гӯши ҳалқадораш руст кард, аммо бо гузашти фурсати каме дубора алвонҷ хурд. Дубора онро руст мекарду ба нафарони дар рӯ ба рӯяш нишаста, нигоҳи одие мекард. Ман низ миёни он мухотабон будам. Ҳар бори такрор шудани ин сенориё эҳсос мекардам, ки беихтиёр суръати қалбам меафзояд. Ва ба худ мегуфтам – чи хуб мебуд, агар имрӯз ва ин тасодуф беохир бошад...

Ногаҳ ҳамагӣ аз ҷо бархоста, бо ҳам худоҳофизӣ карданду як-як аз дар берун шуданд. Фаҳмидам, ки ҷамъомад ба охир расидааст. Хеле дилтанг шудам. На аз боиси ба итмом расидани семинор, балки барои рафтани ӯ, ки дидори дигарборааш муҳол буд.

Дӯсти ҳампешаам баром гӯшрас кард, ки ҳарчи зудтар бояд ба коргоҳ рафт. Чун кори зиёди бардӯшдоштаамонро бояд то охири рӯз ба итмом расонид. Дарҳол назди ошёнбар рафтаму хостам бори охир бубинамаш. Дер кардам. Бо иллати зиёд будани одамон ӯ аллакай аз зинапояҳо поён шуда буд. Вақте ки аз бино берун шудам, ӯро ҳангоми савор шуданаш ба нақлиёти кироякаш дар ҷодаи калон дидам. Нишасту бепарвоёна сӯйи мо назар афканд. Шояд барои тасаллои худам ба ин қарор омадам, ки сӯйи ман нигарист. Ин буд, ки ким кадом ҳисси аҷибе вуҷудамро фаро гирифт.

Охири рӯзи поизӣ буду аз осмон дона-дона борон ба боридан шуруъ кард ва ман зери он қадам мезадаму таҳти оҳанги гӯшнавозу ишқомезаш ба сафҳаи тозаи муъҷизаноки дафтари умрам меандешидам.

Намедонам барои чӣ, вале ба ҳар сӯе назар мекардам ва ба ҳар чизе меандешидам, симои ӯ пеши назарам падид меомад ва эҳсоси хуше қалбамро ламс мекард.

Ман ки поизу боронҳояшро то ин дам дӯст намедоштам, аз боиси ин ки дар ин лаҳзаҳову зери борон чеҳраи вай пеши назарам меомад, ошиқи фасли хазонрез шудаму шокири лаҳзаҳои сеҳрнокаш.

Ин аввалин рӯзе дар тамоми зиндагиям буд, ки аз дигар рӯзҳо мутафовит буд. Ба коргоҳ расидаму вазоифи боқимондаамро ба итмом расонидам. Ба хона рафтам. Хостам пеш аз хоб филми тозае бубинам. Дар рӯ ба рӯи оинаи нилгун менишастаму хаёлам ба ҳодисаи имрӯзаву ӯ банд буд.

Ҷаҳоннаморо хомӯш кардам ва сар ба болин ниҳодам. Вақте чашмҳоямро бастам, нимтабассуми намакинаш пеши назарам пайдо шуд. Хеле зиёд дар борааш андешидам. Наметавонистам ғайри ӯ дар бораи чизи дигаре зеҳнамро банд созам. Оё бори дигар ӯро медида бошам ва ё на? Ин суол то хоб бурдан, дар сарам чарх зад. Ва ёдам нест кадом вақти шаб хобам бурд.

Субҳ бо садои гӯшӣ аз хоб бедор шудам. Бо сар баланд кардан аз болин чеҳрааш пеши чашмонам намоён гардиду гӯё баром субҳ ба хайр мегуфт. Майли субҳона надоштам. Ва танҳо чизе ки мехостам, андешидан перомунаш буду дубора диданаш.

Чун номашро дирӯз донис-та будам, дар олами маҷозӣ варо ҷустуҷӯ намудаву билохира саҳфаи шабакавияшро пайдо сохтам. Барош дархости дӯстӣ фиристодам. Онлайн буду рӯйи сафҳа. Бо беқарорӣ интизорӣ мекашидам, ки дархостамро мепазирад ё хайр.

Баъди гузори дақиқае баром огоҳӣ омад, ки ӯ дархостамро пазируфтааст ва мо акнун дар олами маҷозӣ дӯст шудем. Ба сафҳаи паёмрасон даромадаму хостам чизе барош бинависам.

- Бо дуруд. Дӯстӣ поянда бод!, - ин танҳо чизе буд, ки барош навиштаму дар бадалаш чунин посух ҳадя гирифтам: - Бо умеди дӯстии беохир...

Он рӯз низ тира шуд бо ёдаш. Бо ба ёд овардани чеҳраи гарму нигоҳи хосаш. Бо ба ёд овардани чашм ба чашм бархӯрданҳоямону аланга гирифтани ҳисси аҷибе дар вуҷуди яхбастаам.

Баҳона мекофтам, сабаб меҷустам, дар олами андеша фурӯ мерафтам ва роҳе меҷустам, то бо ӯ ҳамсуҳбат шавам, сухангӯиҳояшро назора созам, хандаҳояшро аз наздик бубинам.

Ниҳоят воқеае сабаб гардиду бо ӯ ҳамсуҳбат шудам. Чун эҷодкор буд, рӯзе нигоштаи тароватнокашро дар ҷаридаи адибон мутолиа намудаму хеле мутаассир шудам.

Тавассути паёмрасон барояш навиштам: “Нигоштаатро хондам. Хеле хубу хонданист. Туҳфае дорам. Фардо мехоҳам онро бароят расонам агар зид набошӣ”. Ӯ низ “бошад” гӯён розӣ шуду ман аз хушҳолӣ гӯё болу пар мезанам.

Фардо китоберо барояш чун ҳадя бурдам. Дар родио кор мекард ва бори нахуст баъди семинор ӯро медидам. Аз студиои сабти барномаҳо берун баромад. Он рӯз хеле зебо буд, бо қадамзаниҳош, бо нимтабассумҳош, бо дуруд гуфтанҳош ва бо чашмони табиатан ороми меҳрбор нигоҳ карданҳош.

Тамоми ҷуръатамро ҷамъ кардаму бо дуруд гуфтан, ҳадяро ба сӯяш дароз кардам. Онро гирифтан замон ташаккур гуфту бо хандаи саршори меҳр ба сӯям нигарист. Намедонам онҷобудаҳо инро эҳсос карданд ва ё на, вале ҳис мекардам, ки қалбам дар дохили пайкарам мерақсид.

Хеле дилтанг шудам, ки ин вохӯрӣ ба ҳамин андоза кӯтоҳ хотима ёфт. Ӯ худоҳофизӣ карда рафт ба утоқи корияш ва ман бо таассуроти ин рӯ ба рӯ шуданҳо ба ошёнбар дохил шудаму аломати ишоратии ошёнаи якро зер кардам.

Давоми рӯз ман будаму ёди ӯ. Аз бесаранҷомии қалбу вуҷудам дарёфтам, ки беихтиёр ба ӯ меҳр бастаам. Ва ин рӯз аввалин рӯзе буд, ки бо муҳаббати нафаре нафас мегирифтаму бидуни ихтиёр перомунаш меандешидам.

Шоми рӯзи дигар дар паёмрасон барош дуруд фиристодаму бо ҳам хеле суҳбат кардем. Дар ин гуфтугӯ ҳеч мавзӯи хосе надоштем. Атрофи ҳар чизе аз ҳамдигар мепурсидем ва ҳеҷ намехостем, то ин ҳарфҳо хотима ёбанд.

Ин лаҳзаҳо эҳсос мекардам, ки дар он сӯйи гӯшӣ ӯ низ мисли ман бо беқарорӣ ҳарфҳои омехтаи бидуни тартибро мечинаду баром мефиристад.
- Чаро шумо ҳамеша ғамгин менамоед? - чунин навишту суол кард.

- Шояд табиатан чунин бошам. Ин ташхиси туро бисёриҳо баром мерасонанд. Аммо эҳсос мекунам, ки ҳар чизе иллате дорад. Медонам ин лаҳзаҳо суоли дигаре дар зеҳнат пайдо шуд, ки чӣ иллат. Фақат ҳаминро мехоҳам бигӯям, ки ҳоло чун бо ту суҳбат дорам, хеле хушҳолам. Ва танҳо ту боис шудӣ, то гиреҳи дилтангиҳом боз шавад.

Суҳбат каме дигар идома ёфту “шаб ба хайр” гӯён бо ҳам худоҳофизӣ кардем. Ин дувумин рӯзи олудаи муҳаббати умрам буд.

Рӯзи дигар дар коргоҳ банди кор будаму бидуни табъи болида. Вақти зуҳри фасли поиз буд. Намедонам барои чӣ, вале хеле дилтанг шуда будам. Гӯё чизе гулӯямро мефишурд.

Қаҳвае омода кардаму ба ҳавои поизӣ баромадам. Беихтиёр гӯшии ҳамроҳро боз кардаму барош навиштам.

- Рӯз ба хайр. Хубӣ, куҷоӣ?

- Ташаккур. Хубам. Ҳамин ҳоло аз китобхона баромадам ва азми рафтан ба иҷорахонаро дорам.

- Шумо чӣ ҳол доред?

- Ростӣ, намедонам.

- Фаҳмо. Яъне ҳолу ҳавои поизӣ дорам гӯед?

- Мисле ки ҳамин хел.

- Як тавсия барои хуб шудани ҳолатон дорам. Каме қадам бизанед, хуб хоҳед шуд.

- Тавсияи хуб, вале ба танҳоӣ қадам задан, ҳоламро хуб нахоҳад кард. Агар якҷоя қадам бизанем, ҳатман хуб хоҳам шуд.

- Агар бо ҳам қадам задан ҳолатонро хуб созад, ман розӣ. Баъди панҷ дақиқа назди гузаргоҳи зеризаминии назди коргоҳатон мешавам. Биёед.

- Ташаккур. Ҳамин ҳоло расида меоям.

Намедонам чӣ ҷурӣ ҷойи гуфтааш расидам. Ӯ қабл аз ман он ҷо буду интизорӣ мекашид. Расидан замон даст дароз кардаму бо ҳам салом кардем.
Он рӯз хеле зебо шуда буд. Палтову гарданбанди арғувонӣ ва гесуҳои ба бари рӯяш овезон ба ҳуснаш ҳусни тоза зам намуда буд.

Дар ҷодае бо ҳам қадам мезадем. Ӯ сухан мекард ва ман аз ҳарфзаниву хандаҳояш беқарор мегаштам. Фикр мекунам, вақте канорам буд, худро хушшонстарин инсони рӯйи дунё меҳисобидам. Ҳеҷ намехостам ин бо ҳам буданҳо интиҳо ёбад.

Вале вақте гуфт, ки ба ҷойи лозимааш расидааст, дигар намедонистам чи гӯям. Ва танҳо коре ки кардам, хайрбод буду баргаштан ба коргоҳ.

Муоширати хубе доштем. Шунавандаи дилтагиҳои ҳам шуда будем. Ӯро намедонам, вале ман ба ӯ одат карда будам ва беихтиёр аз нахустин дидор дил аз даст дода будам. Ин чизро эҳсос мекардам, ки ӯ низ медонад.

Баъди чанде вақте барош дар паёмрасон дуруд фиристодам, каме дертар ҷавоб дод. Баъди он чун ҳамешагӣ аз ҳолу ҳавош пурсон шудам. Хеле сард посух навишт, ки ҳеҷ интизорашро надош-там. Сабаб пурсидам. Чизе нагуфт ва шаб ба хайр навишт.

Ҳайрон будам аз ӯву аз рафтораш. Сабаби ин гуна шудани робитаамонро меҷустам, вале ҳеҷ иллатеро дарнамеёфтам.

Шаб буд. Шаби боронии поизӣ. Ба кӯчаҳои шаҳр баромадам. Ҳама ҷо холӣ. Фақат сабукравҳо ва чароғҳои фурӯзони канори ҷодаҳо ба дилтангии ман шоҳид буданду донаҳои борон ҳамдардам.

Гӯшиамро рӯшан кардаму дидам дар шабакаи паёмрасон фаъол аст.

Аз дилтангиҳоям чунин навиштаву дар сафҳаам гузоштам ва мутмаин будам, ки инро мехонад ва чизе хоҳад навишт:

“Ману эҳсос ва кӯчаҳои ғарқи чакраҳои борон. Қадам мезанам зери дарахтони солдидаи роҳ. Бидуни чатру ҳамдам. Бидуни ҳамроҳ. Бидуни ҳамнишину ҳамсадо. Тани танҳо. Чун дарахтони ҷодаҳо, ки умре ҳастанд танҳо. Ва бо андӯҳу оҳ...”.

Баъди гузашти соате дар паёмрасон баром номае омад, ки аз ӯ буд. Чунин навишта буд:

- Салом. Сабаби навиштаат манам?

- Бале, - навиштам ман.

- Фикр намекунам, ки мо то ин ҳад наздик будем.

- Туро намедонам, вале ман аз рӯзи нахуст шефтаи ту шуда будам.

- Ростӣ, аз ин робита чизе барнамеояд. Чизе буд фаромӯш намо. Дигар ҳеҷ гуфтугӯе бо ҳам нахоҳем кард, на тавассути гӯшӣ ва на паёмрасон. Тамом, мо танҳо як шиноси одием.

- Ба ҳамин содагӣ?

- Бале. Байни мо ҳеҷ эҳсосе набуд.

- Чи хел ҳеҷ эҳсосе набуд?! Буд! Ҳаст!. Вале намедонам, чи чизе туро маҷбур сохт, то бо ману қалбам чунин бархӯрд дошта бошӣ. Хеле афсус...

Ҳарчанд исрор кардам, то иллаташро дарёбам, вале посухеро нагирифтаму муҳаббати серӯзаи ман зиндаятим монд. Ӯ рафт ба дуриҳову ман мондаму домони дилтангиҳои беохир.

Суоле, ки ба дарозои солест зеҳнамро ором намегузорад, ин аст, ки чаро ӯ бидуни иллате рафт?...


...Бале ин ҳамон ҷода аст, ки маро бештар мафтуни ӯ карда буд. Ҷодае, ки баром хотироти хубу рангини зиёд бахшида. То охирин нафас ин ҷода баром азиз аст. Чун замоне шоҳиди қадамзании ҷуфтамон буду хушҳолию хушбахтии беинтиҳои ман. Ҷодаи хотираҳо. Ҷодаи хотираҳо...