СИЁСАТ
Панҷшанбе 25 Апрел 2024 06:52
<b><a href="http://javonon.tj/news/politics/bo-feysbuk-ba-ku-o-ravonaem-6/">(Идома аз шумораҳои гузашта)</a></b><br>
<br>
Пас аз нашри ду матлаби муттаҳамкунанда дар расонаҳои маъруф аз хусуси сӯиистифода шудани маълумотҳои истифодабарандагони Facebook аз тарафи ширкати Кембриҷ Аналитика ҳарчанд роҳбарияти ширкати номбурда кӯшиш карданд, худро беайб нишон диҳанд, муваффақ нашуданд. Директори ширкат аз кор гирифта шуд. Мудирони SCL Group изҳорот доданд, ки “сафсаттаҳои Александр Никс ба фаъолияти онҳо иртибот надорад ва арзишҳои ширкаташонро доғдор карда наметавонад”. Вале дигар ба ин ҳарфҳо касе бовар надошт. Баръакс аз тариқи расонаҳо боз ҳам маълумоте дарҷ мешуд, ки “манзара”-ро рӯшантар ифода мекард. Чунончи маълум гардид, ки Александр Никс ҳанӯз соли 2016, қабл аз интихоботи президентӣ дар як ҳамоиши вижа фаъолияти Кембриҷ Аналитикаро ба намояндагони Ҳизби ҷумҳурихоҳон муаррифӣ кардааст. Дар ин бора нашрияҳои “The New York Times” ва “The Wall Street Journal”-и амрикоӣ ва сомонаҳои институтҳои молиявӣ ва технологии ин кишвар (<a href="http://www.businessinsider.com">www.businessinsider.com</a>, <a href="http://www.technologyreview.com">www.technologyreview.com</a>) иттилоъ додаанд. Ба навиштаи онҳо моҳи сентябри соли 2016 Александр Никс, роҳбари ширкати Кембриҷ Аналитика дар меҳмонхонаи “Grand Hyatt”-и Ню Йорк дар ҳузури як ҳайати хоса баромад мекард.<br>
<br>
<iframe title="Cambridge Analytica - The Power of Big Data and Psychographics" width="640" height="360" src="//www.youtube.com/embed/n8Dd5aVXLCc?feature=oembed" frameborder="0" allow="autoplay; encrypted-media" allowfullscreen="">
</iframe> <br>
<br>
Никс ба аҳли толор мегуфт, ки то имрӯз тамоми маъракаҳои интихоботӣ ба воситаи маълумоти демографӣ муайян мешуданд. Ин як кори берун аз маънову мантиқ аст, зеро аз рӯи демография муайян кардани стратегия метавонад фиребанда бошад. Яъне на ҳама вақт рост мебарояд.<br>
<br>
Ӯ бо ин гуфтан мехост, ки методҳои қаблӣ куҳна шудаанд ва ба усулҳои наву замонавии таъсиррасонӣ дар раванди интихоботҳо бояд гузашт. Ишораи Никс ба психометрия (равонсанҷӣ) буд, ки Кембриҷ Аналитика бо он кор мекард.<br>
<br>
<b>ПАЙДОИШИ МАФҲУМИ ПСИХОМЕТРИЯ</b><br>
<br>
Психометрия фанест, ки назария ва методикаи санҷиши психологиро меомӯзад. Санҷиши дониш, маҳорат, ақида ва сифатҳои шахсиятро. Он як бахши ташхиси равоншиносӣ маҳсуб мешавад. Дар навбати аввал ин бахш ташкили асбобҳои санҷишие, чун пурсишномаҳо, тестҳо ва методикаи тасвир (баҳодиҳи)-и шахсият аст.<br>
<br>
Нафароне, ки ба психометрия сарукор доранд, метавонанд чун равонишиносони бемористон, ҳамчунин мутахассис дар ҷодаи рушд ё захираи одамӣ (HR) шуғл варзанд.<br>
<br>
Дар ИМА раванди таълими психометрия дар сатҳи бакалавр, магистратура ва докторантура ба роҳ монда шудааст...<br>
<br>
Дар ҳамон баромадаш Никс иброз дошт, дар замоне, ки аксари ширкатҳо ба воситаи маълумоти демографӣ фаъолияти худро пеш мебаранд, ширкати Кембриҷ Аналитика ба психометрия аҳамият медиҳад. Мафҳуми психометрияро бисёре аз онҳое, ки дар толор ҳузур доштанд, бори аввал мешуниданд. “Масалан, панҷ чеҳраи гуногун ҳар кадомаш як мушаххаса (профил - маълумоти ҷузъӣ, инфиродӣ)-ро ифода мекунад. Инро панҷи бузург (Big Five) ва ё модели OCEAN (O –openness, C – conscientiousness, E – extraversion, A – agreeableness, N - neuroticism) меноманд. Мо барои ҳар як фарди болиғи ИМА формулаи мушаххасе дорем...” – мегӯяд роҳбари Кембриҷ Аналитика.<br>
<br>
Бино ба таъкиди Никс сирри муваффақияти Кембриҷ Аналитика дар он асос меёбад, ки ширкат се воситаро дар як вақт истифода мебарад: модели OCEAN, ки барои муайян кардни рафтор хизмат мекунад; таҳлилу коркарди маълумоти аз тариқи ин модел ба дастомада; рекламаи ҳадафнок. Рекламаи ҳадафнок гуфта рекламаи муқаррариро дар назар надошт ӯ. Рекламае, ки то ҳади имкон бо шахсияти ҳар як муштарӣ мувофиқ бошад.<br>
<br>
Никс бо самимияти тамом чи гуна ба роҳ мондани корро аз тарафи ширкаташ мефаҳмонд. Кембриҷ Аналитика аз сарчашмаҳои гуногун маълумоти шахсӣ (мушаххасот)-и одамонро ҷамъоварӣ мекард: маълумот дар бораи замин, дар бораи автомошина, дар бораи хариду фурӯш, кортҳои имтиёзнок, узвият ба клубҳо, журналҳои хондашуда, ҳатто ба кадом ибодатгоҳ рафтани шахсро... Ӯ зимни баромадаш логотипи ду ширкати бузург “Acxiom” ва “Experian”-ро нишон дода, ба он ишора мекунад, ки қариб ҳамаи маълумоти шахсии одамон дар ИМА фурӯхта мешаванд. Масалан, агар донистан хоҳед, ки занҳои яҳудӣ дар кадом гӯшаи ИМА зиндагонӣ мекунанд, ба осонӣ ин маълумотро харида метавонед. Ҳатто бо шумораҳои телефонашон...<br>
<br>
Александр Никс ба ҳозирин мегӯяд, ки чи гуна Кембриҷ Аналитика маълумоти номзадҳо аз Ҳизби ҷумхурихоҳонро доир ба интихобкунандаҳояшон, инчунин мушаххасоти фаъол (онлайн)-и интихобкунандаҳоро (аз шабакаҳои иҷтимоӣ) якҷоя карда, онҳоро тавассути усули “Big Five” ҳисоб ва шахсияташонро (на фақат) муайян мекунанд. Бо шунидани ин сухан дар толор натанҳо як ҷунбиш, балки байни ҳам пичир - пичир гап задани аҳли нишаст ба амал омад. Никс аз ин ҳолат ба ваҷд омада, як бора нафаҳмида монд, ки сирри тақаллубкориашро кушода дод. Ӯ гуфт, бар иловаи ин Кембриҷ Аналитика аз пурсишномаҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ ва маълумоти Facebook низ истифода мебарад... Воқеан, ширкати Кембриҷ Аналитика айнан ҳамон кореро ба роҳ монда буд, ки Михал Косинский, соҳиби замимаи “MyPersonality” дар хусусаш огоҳ карда буд: “Мо маълумоти ҳар як фарди болиғро дар ИМА мушаххас намудем... Маълумоти 220 миллион нафарро...” Ҳозирин бештар мутаассир шаванд гуфта, Никс якбора ду асрори ширкаташро ифшо кард: Якум. Онҳо методи Косинскийро истифода мебурдаанд (ҳарчанд инро расман инкор карда буданд). Дуюм. Онҳо аллакай маълумоти ними аҳолии ИМА-ро дар даст доштанд.<br>
<br>
Сипас Никс намоиши дигареро аз тариқи экран ба ҳозирон нишон медиҳад: “Ин лавҳаест, ки мо барои маъракаи интихоботии Круз омода кардаем. Аниқтараш як маркази назоратии рақамӣ омода кардааст. Дар тарафи чап ҷадвал, дар тарафи рост бошад харитаи ғолибияти Круз дар марҳилаи пеш аз интихоботӣ дар иёлоти Айова. Боз Шумо дар рӯи харита нуқтаҳои зиёди кабуд ва сурхро мебинед...” Баробари пахш кардан ба рӯи калимаи “Ҷумҳурихоҳон” нуқтаҳои кабуд нобуд мешаванд, баробари пахш кардан ба рӯи “бетарафҳо” боз қисми дигаре аз нуқтаҳо нопадид мегарданд. “Мардҳо” – ва боз як қисми дигаре аз нуқтаҳо гум мешаванд. Ниҳоят дар харита як ном боқӣ мемонад – ҳамроҳ бо синну сол, суроға, майлу рағбатҳо, махсусиятҳои шахсӣ ва мавқеи сиёсиаш. Яъне Никс бо ин як навъ тарзи корашонро ба аҳли толор муаррифӣ намуд.<br>
<br>
<b>СТРАТЕГИЯРО ЯК МАТЕМАТИК ПАЙ БУРД</b><br>
<br>
Моҳи августи соли 2016 математик Кит О’Нил як ҳолатро мушоҳида мекунад. Мебинад, ки Трамп дар як хусус ба одамони дигар монанд нест. Чун дигарон даъво намекунад, ки принсипҳои шахсӣ, ахлоқӣ ё иҷтимоӣ дорад. Ва дар фикри он ҳам нест, ки оё гапи ҳоло гуфтааш ба сухани дирӯзааш муқобил аст. Яъне дар масъалаҳои обрӯ, шахсияташ, ҳарчанд як сарватманди маълум аст, бепарвоёна рафтор мекунад. Хусусан дар ҳамон шабу рӯзҳое, ки паёмҳои зидду нақизаш дар шабакаҳои иҷтимоӣ гуфтугӯи зиёдеро ба миён овард. Тибқи маълумоти ширкати Кембриҷ Аналитика Трамп дар хусуси рушди ахлоқии як шахсият ва сиёсатмадор умуман маълумот надорад. Вале муҳтавои паёмҳои баъдии ин сиёсатмадор аз тариқи шабакаҳои иҷтимоӣ хилофи гуфтаи боло буд. Зеро чунин ба назар мерасид, ки номбурда дар арафаи интихобот ба ҳар як интихобкунандааш паёми вижа яъне инфиродӣ ирсол мекунад. Вақте О’Нил ин ҷиҳатро бо диққат меомӯзад, маълум менамояд, ки ин ҳама паёмакҳо аз рӯи як алгоритми махсусе роҳандозӣ шуда истодаанд.<br>
<br>
Дар интихоботи президентии ИМА дар соли 2016 як номзади дигаре ҳам буд, ки қариб дар аксарияти иёлот овози кам - баробар ба сифр гирифт. Ӯ рӯзноманигор Золтан Иштван буд, ки дар шабакаи маъруфи “National Geografic” фаъолият мекард ва ҳамзамон дар нашрияи “San Fransisco Chronicle” мақола менавишт. Золтан бовар дошт, ки дар интихобот ҳатман ягон натиҷаи ғайричашмдошт ба даст меорад. Аслан ин бовари ӯ беасос набуд. Чаро ки маъракаи интихоботиаш аз тарафи чандин медиа-ширкатҳо дастгирӣ меёфт ва дар як платформаи илмӣ-технологӣ роҳандозӣ шуда буд. Хусусан, дар шабакаҳои иҷтимоӣ ҳаводорони зиёд дошт. Лек маълумотро ба таври маъмулӣ соҳиб будан дигар асту онро барои мақсадҳои ғаразноку нопок истифода бурдан дигар. Вақте ки Иштван инро фаҳмид, аллакай дер шуда, аз раъйи интихобкунандагон дар иёлоти алоҳидаи ИМА бенасиб гашта буд...<br>
<br>
Кети О’Нил Трамп ва Иштванро ба ҳам муқоиса карда, фарқи байни “дастгирӣ аз тариқи медияи анъанавӣ” ва “амалиётӣ маълумот” (манзур коркарду сӯиистифодаи маълумоти одамон)-ро муайян, балки дар ин хусус ҳанӯз се моҳ қабл аз интихоботи президентии ИМА мақолаҳо навишта буд.<br>
<br>
<b>ПАЁМАКҲОИ БО МАЪЛУМОТ АСОСНОКШУДА</b><br>
<br>
Баъд аз он ки Александр Никс зимни суханрониаш дар меҳмонхона гуфт, ки “ҳар як паёмаки Трамп дар шабакаҳои иҷтимоӣ бо маълумотҳо асоснок шудааст”, дар рӯзи сеюми мубоҳисаи Трамп бо рақибаш, барои дарёфти далели дуруст, тими интихоботии ӯ бо истифода аз суханрониаш дар Фейсбук 175 навъи рекламаро таҳия кардаанд. Ба хотири дарёфти роҳи муносиби психологӣ ҳар як паёмак бо ҷузъиёти гуногун омода мешуд – бо унвони гуногун, иқтибос, ранг, акс ва ё навори гуногун... Ва ҳар яки ин паёмакҳо ба гурӯҳҳои хурди хурд ирсол мегардид. “Мо барои таъсир расонидан деҳот ва хонаҳои баландошёна, ҳатто одамонро мавриди ҳадаф қарор медодем...” – мегӯяд Никс зимни баромадаш дар ҳамон меҳмонхона ва меафзояд, ки барои ин аз усули мактубҳои сиёҳ (Dark Posts) истифода бурдаанд...<br>
<br>
<b><a href="http://javonon.tj/news/politics/bo-feysbuk-ba-ku-o-ravonaem-8/">(Давом дорад)</a></b>
<br>
Пас аз нашри ду матлаби муттаҳамкунанда дар расонаҳои маъруф аз хусуси сӯиистифода шудани маълумотҳои истифодабарандагони Facebook аз тарафи ширкати Кембриҷ Аналитика ҳарчанд роҳбарияти ширкати номбурда кӯшиш карданд, худро беайб нишон диҳанд, муваффақ нашуданд. Директори ширкат аз кор гирифта шуд. Мудирони SCL Group изҳорот доданд, ки “сафсаттаҳои Александр Никс ба фаъолияти онҳо иртибот надорад ва арзишҳои ширкаташонро доғдор карда наметавонад”. Вале дигар ба ин ҳарфҳо касе бовар надошт. Баръакс аз тариқи расонаҳо боз ҳам маълумоте дарҷ мешуд, ки “манзара”-ро рӯшантар ифода мекард. Чунончи маълум гардид, ки Александр Никс ҳанӯз соли 2016, қабл аз интихоботи президентӣ дар як ҳамоиши вижа фаъолияти Кембриҷ Аналитикаро ба намояндагони Ҳизби ҷумҳурихоҳон муаррифӣ кардааст. Дар ин бора нашрияҳои “The New York Times” ва “The Wall Street Journal”-и амрикоӣ ва сомонаҳои институтҳои молиявӣ ва технологии ин кишвар (<a href="http://www.businessinsider.com">www.businessinsider.com</a>, <a href="http://www.technologyreview.com">www.technologyreview.com</a>) иттилоъ додаанд. Ба навиштаи онҳо моҳи сентябри соли 2016 Александр Никс, роҳбари ширкати Кембриҷ Аналитика дар меҳмонхонаи “Grand Hyatt”-и Ню Йорк дар ҳузури як ҳайати хоса баромад мекард.<br>
<br>
<iframe title="Cambridge Analytica - The Power of Big Data and Psychographics" width="640" height="360" src="//www.youtube.com/embed/n8Dd5aVXLCc?feature=oembed" frameborder="0" allow="autoplay; encrypted-media" allowfullscreen="">
</iframe> <br>
<br>
Никс ба аҳли толор мегуфт, ки то имрӯз тамоми маъракаҳои интихоботӣ ба воситаи маълумоти демографӣ муайян мешуданд. Ин як кори берун аз маънову мантиқ аст, зеро аз рӯи демография муайян кардани стратегия метавонад фиребанда бошад. Яъне на ҳама вақт рост мебарояд.<br>
<br>
Ӯ бо ин гуфтан мехост, ки методҳои қаблӣ куҳна шудаанд ва ба усулҳои наву замонавии таъсиррасонӣ дар раванди интихоботҳо бояд гузашт. Ишораи Никс ба психометрия (равонсанҷӣ) буд, ки Кембриҷ Аналитика бо он кор мекард.<br>
<br>
<b>ПАЙДОИШИ МАФҲУМИ ПСИХОМЕТРИЯ</b><br>
<br>
Психометрия фанест, ки назария ва методикаи санҷиши психологиро меомӯзад. Санҷиши дониш, маҳорат, ақида ва сифатҳои шахсиятро. Он як бахши ташхиси равоншиносӣ маҳсуб мешавад. Дар навбати аввал ин бахш ташкили асбобҳои санҷишие, чун пурсишномаҳо, тестҳо ва методикаи тасвир (баҳодиҳи)-и шахсият аст.<br>
<br>
Нафароне, ки ба психометрия сарукор доранд, метавонанд чун равонишиносони бемористон, ҳамчунин мутахассис дар ҷодаи рушд ё захираи одамӣ (HR) шуғл варзанд.<br>
<br>
Дар ИМА раванди таълими психометрия дар сатҳи бакалавр, магистратура ва докторантура ба роҳ монда шудааст...<br>
<br>
Дар ҳамон баромадаш Никс иброз дошт, дар замоне, ки аксари ширкатҳо ба воситаи маълумоти демографӣ фаъолияти худро пеш мебаранд, ширкати Кембриҷ Аналитика ба психометрия аҳамият медиҳад. Мафҳуми психометрияро бисёре аз онҳое, ки дар толор ҳузур доштанд, бори аввал мешуниданд. “Масалан, панҷ чеҳраи гуногун ҳар кадомаш як мушаххаса (профил - маълумоти ҷузъӣ, инфиродӣ)-ро ифода мекунад. Инро панҷи бузург (Big Five) ва ё модели OCEAN (O –openness, C – conscientiousness, E – extraversion, A – agreeableness, N - neuroticism) меноманд. Мо барои ҳар як фарди болиғи ИМА формулаи мушаххасе дорем...” – мегӯяд роҳбари Кембриҷ Аналитика.<br>
<br>
Бино ба таъкиди Никс сирри муваффақияти Кембриҷ Аналитика дар он асос меёбад, ки ширкат се воситаро дар як вақт истифода мебарад: модели OCEAN, ки барои муайян кардни рафтор хизмат мекунад; таҳлилу коркарди маълумоти аз тариқи ин модел ба дастомада; рекламаи ҳадафнок. Рекламаи ҳадафнок гуфта рекламаи муқаррариро дар назар надошт ӯ. Рекламае, ки то ҳади имкон бо шахсияти ҳар як муштарӣ мувофиқ бошад.<br>
<br>
Никс бо самимияти тамом чи гуна ба роҳ мондани корро аз тарафи ширкаташ мефаҳмонд. Кембриҷ Аналитика аз сарчашмаҳои гуногун маълумоти шахсӣ (мушаххасот)-и одамонро ҷамъоварӣ мекард: маълумот дар бораи замин, дар бораи автомошина, дар бораи хариду фурӯш, кортҳои имтиёзнок, узвият ба клубҳо, журналҳои хондашуда, ҳатто ба кадом ибодатгоҳ рафтани шахсро... Ӯ зимни баромадаш логотипи ду ширкати бузург “Acxiom” ва “Experian”-ро нишон дода, ба он ишора мекунад, ки қариб ҳамаи маълумоти шахсии одамон дар ИМА фурӯхта мешаванд. Масалан, агар донистан хоҳед, ки занҳои яҳудӣ дар кадом гӯшаи ИМА зиндагонӣ мекунанд, ба осонӣ ин маълумотро харида метавонед. Ҳатто бо шумораҳои телефонашон...<br>
<br>
Александр Никс ба ҳозирин мегӯяд, ки чи гуна Кембриҷ Аналитика маълумоти номзадҳо аз Ҳизби ҷумхурихоҳонро доир ба интихобкунандаҳояшон, инчунин мушаххасоти фаъол (онлайн)-и интихобкунандаҳоро (аз шабакаҳои иҷтимоӣ) якҷоя карда, онҳоро тавассути усули “Big Five” ҳисоб ва шахсияташонро (на фақат) муайян мекунанд. Бо шунидани ин сухан дар толор натанҳо як ҷунбиш, балки байни ҳам пичир - пичир гап задани аҳли нишаст ба амал омад. Никс аз ин ҳолат ба ваҷд омада, як бора нафаҳмида монд, ки сирри тақаллубкориашро кушода дод. Ӯ гуфт, бар иловаи ин Кембриҷ Аналитика аз пурсишномаҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ ва маълумоти Facebook низ истифода мебарад... Воқеан, ширкати Кембриҷ Аналитика айнан ҳамон кореро ба роҳ монда буд, ки Михал Косинский, соҳиби замимаи “MyPersonality” дар хусусаш огоҳ карда буд: “Мо маълумоти ҳар як фарди болиғро дар ИМА мушаххас намудем... Маълумоти 220 миллион нафарро...” Ҳозирин бештар мутаассир шаванд гуфта, Никс якбора ду асрори ширкаташро ифшо кард: Якум. Онҳо методи Косинскийро истифода мебурдаанд (ҳарчанд инро расман инкор карда буданд). Дуюм. Онҳо аллакай маълумоти ними аҳолии ИМА-ро дар даст доштанд.<br>
<br>
Сипас Никс намоиши дигареро аз тариқи экран ба ҳозирон нишон медиҳад: “Ин лавҳаест, ки мо барои маъракаи интихоботии Круз омода кардаем. Аниқтараш як маркази назоратии рақамӣ омода кардааст. Дар тарафи чап ҷадвал, дар тарафи рост бошад харитаи ғолибияти Круз дар марҳилаи пеш аз интихоботӣ дар иёлоти Айова. Боз Шумо дар рӯи харита нуқтаҳои зиёди кабуд ва сурхро мебинед...” Баробари пахш кардан ба рӯи калимаи “Ҷумҳурихоҳон” нуқтаҳои кабуд нобуд мешаванд, баробари пахш кардан ба рӯи “бетарафҳо” боз қисми дигаре аз нуқтаҳо нопадид мегарданд. “Мардҳо” – ва боз як қисми дигаре аз нуқтаҳо гум мешаванд. Ниҳоят дар харита як ном боқӣ мемонад – ҳамроҳ бо синну сол, суроға, майлу рағбатҳо, махсусиятҳои шахсӣ ва мавқеи сиёсиаш. Яъне Никс бо ин як навъ тарзи корашонро ба аҳли толор муаррифӣ намуд.<br>
<br>
<b>СТРАТЕГИЯРО ЯК МАТЕМАТИК ПАЙ БУРД</b><br>
<br>
Моҳи августи соли 2016 математик Кит О’Нил як ҳолатро мушоҳида мекунад. Мебинад, ки Трамп дар як хусус ба одамони дигар монанд нест. Чун дигарон даъво намекунад, ки принсипҳои шахсӣ, ахлоқӣ ё иҷтимоӣ дорад. Ва дар фикри он ҳам нест, ки оё гапи ҳоло гуфтааш ба сухани дирӯзааш муқобил аст. Яъне дар масъалаҳои обрӯ, шахсияташ, ҳарчанд як сарватманди маълум аст, бепарвоёна рафтор мекунад. Хусусан дар ҳамон шабу рӯзҳое, ки паёмҳои зидду нақизаш дар шабакаҳои иҷтимоӣ гуфтугӯи зиёдеро ба миён овард. Тибқи маълумоти ширкати Кембриҷ Аналитика Трамп дар хусуси рушди ахлоқии як шахсият ва сиёсатмадор умуман маълумот надорад. Вале муҳтавои паёмҳои баъдии ин сиёсатмадор аз тариқи шабакаҳои иҷтимоӣ хилофи гуфтаи боло буд. Зеро чунин ба назар мерасид, ки номбурда дар арафаи интихобот ба ҳар як интихобкунандааш паёми вижа яъне инфиродӣ ирсол мекунад. Вақте О’Нил ин ҷиҳатро бо диққат меомӯзад, маълум менамояд, ки ин ҳама паёмакҳо аз рӯи як алгоритми махсусе роҳандозӣ шуда истодаанд.<br>
<br>
Дар интихоботи президентии ИМА дар соли 2016 як номзади дигаре ҳам буд, ки қариб дар аксарияти иёлот овози кам - баробар ба сифр гирифт. Ӯ рӯзноманигор Золтан Иштван буд, ки дар шабакаи маъруфи “National Geografic” фаъолият мекард ва ҳамзамон дар нашрияи “San Fransisco Chronicle” мақола менавишт. Золтан бовар дошт, ки дар интихобот ҳатман ягон натиҷаи ғайричашмдошт ба даст меорад. Аслан ин бовари ӯ беасос набуд. Чаро ки маъракаи интихоботиаш аз тарафи чандин медиа-ширкатҳо дастгирӣ меёфт ва дар як платформаи илмӣ-технологӣ роҳандозӣ шуда буд. Хусусан, дар шабакаҳои иҷтимоӣ ҳаводорони зиёд дошт. Лек маълумотро ба таври маъмулӣ соҳиб будан дигар асту онро барои мақсадҳои ғаразноку нопок истифода бурдан дигар. Вақте ки Иштван инро фаҳмид, аллакай дер шуда, аз раъйи интихобкунандагон дар иёлоти алоҳидаи ИМА бенасиб гашта буд...<br>
<br>
Кети О’Нил Трамп ва Иштванро ба ҳам муқоиса карда, фарқи байни “дастгирӣ аз тариқи медияи анъанавӣ” ва “амалиётӣ маълумот” (манзур коркарду сӯиистифодаи маълумоти одамон)-ро муайян, балки дар ин хусус ҳанӯз се моҳ қабл аз интихоботи президентии ИМА мақолаҳо навишта буд.<br>
<br>
<b>ПАЁМАКҲОИ БО МАЪЛУМОТ АСОСНОКШУДА</b><br>
<br>
Баъд аз он ки Александр Никс зимни суханрониаш дар меҳмонхона гуфт, ки “ҳар як паёмаки Трамп дар шабакаҳои иҷтимоӣ бо маълумотҳо асоснок шудааст”, дар рӯзи сеюми мубоҳисаи Трамп бо рақибаш, барои дарёфти далели дуруст, тими интихоботии ӯ бо истифода аз суханрониаш дар Фейсбук 175 навъи рекламаро таҳия кардаанд. Ба хотири дарёфти роҳи муносиби психологӣ ҳар як паёмак бо ҷузъиёти гуногун омода мешуд – бо унвони гуногун, иқтибос, ранг, акс ва ё навори гуногун... Ва ҳар яки ин паёмакҳо ба гурӯҳҳои хурди хурд ирсол мегардид. “Мо барои таъсир расонидан деҳот ва хонаҳои баландошёна, ҳатто одамонро мавриди ҳадаф қарор медодем...” – мегӯяд Никс зимни баромадаш дар ҳамон меҳмонхона ва меафзояд, ки барои ин аз усули мактубҳои сиёҳ (Dark Posts) истифода бурдаанд...<br>
<br>
<b><a href="http://javonon.tj/news/politics/bo-feysbuk-ba-ku-o-ravonaem-8/">(Давом дорад)</a></b>
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед