Андешаҳо пиромуни изҳороти собиқ сафири ҶИЭ дар Тоҷикистон Саидрасули Мӯсавӣ

Чанде пеш дар расонаҳои интернетӣ изҳороти сафири собиқи ҶИЭ дар Тоҷикистон Саидрасули Мӯсавӣ интишор ёфта буд, ки дар он мавсуф бидуни риояи шарти адаб ва муқаррароти дипломатӣ ба таври бисёр нописандида нисбат ба Ҷумҳурии Тоҷикистон изҳори назар намуда, муғризона аз ҲНИТ ва сарварони он пуштибонӣ кардааст.

Саидрасули Мӯсавӣ дар изҳороти худ бо истеҳзову киноя гуфтааст, ки “Мо манофеи зиёде дар иртибот бо Урупо дорем, вале намедонам манофеи Эрон дар Тоҷикистон чист?”. Маълум аст, ки бо таъкиди ин нукта Мӯсавӣ аслан ҳадафи тавҳин кардани Тоҷикистонро дорад ва ба ин васила гуфтан мехоҳад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон назди ӯ ҳеҷ арзиш ва ҷойгоҳе надорад. Аз оқои муҳтарам пурсида мешавад, ки дар кадом асос он кас ба худ иҷоза додаанд, ки нисбати як давлати соҳибистиқлол, ки дорои беш аз 8 миллион ҷамъият аст, ин гуна таҳқир ва тавҳинро раво бинанд? Агар Тоҷикистон назди ин оқо ва ҳукмронони ҶИЭ ҳеҷ арзиш ва ҷойгоҳе надошта бошад, пас, ин кишварро ба ҳоли худ бигзоранд ва коре ба умури дохиливу хориҷии он надошта бошанд! Муғризонаву густохона ва бузургманишона аз хоинини ин давлат ҳимоят накунанд!

Агар онҳо намедонанд, ки манофеашон бо Тоҷикистон дар чист, пас чаро ҳимоят аз як ҳизби сиёсиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба нафъи худ медонанд? Агар оқоён гӯянд, ки ба хотири ҳимоят аз адолат ин корро мекунанд, пас бидонанд, ки ин газоф шуниданӣ нест ва мардуми Тоҷикистон ба чунин ҳомиёни дурӯғини адолат ҳеҷ эҳтиёҷе надошту низ нахоҳад дошт!

Аслан суҳбате, ки Саидрасули Мӯсавӣ доир кардааст, куллан ғайриихтисосмандона аст ва бо равиши дипломатикӣ созгор нест. Он бештар ба гуфтугӯи (авбошони) хиёбонӣ шабеҳ аст, то ба изҳороти як давлатмард ва сиёсатмадори соҳибтаҷриба. Саидрасули Мӯсавӣ дар ҷараёни суҳбати худ ҳамчунин бо лаҳни таҳқиромез гуфтааст, ки “... дастгоҳҳои амниятии Тоҷикистон зарфияти посухгӯиро ба интизороти онҳо... надоранд”. Ишораҳои Мӯсавӣ дар бораи “бадбахтиҳои ҳизби “Тӯда” дар Тоҷикистон” низ аслан истеҳзое аст, ки ба хотири тавҳин гуфта шудааст. Мӯсавӣ дар суҳбати худ хеле бо эҳсосот аз Ҳизби мамнуъшудаи наҳзати ислом дар Тоҷикистон ва роҳбарони он пуштибонӣ кардааст. Ин ҷонибдории ӯ аз ҲНИТ ва саркардагони он барои тамоми шаҳрвандони Тоҷикистон ба таври ошкоро тавзеҳ медиҳад, ки ҶИЭ на фақат феълан, балки қаблан низ дар ҳимоят аз ин ҳизб ва шурӯву идомаи ҷанги бародаркуш дар кишвари мо ва ҳамчунин дар куштаву саргашта шудани ҳазорон ҳазор шаҳрвандони Тоҷикистон даст доштааст.

Айни замон низ ҶИЭ расман ҲНИТ-ро дастгирӣ мекунад ва ба ин васила барои тафриқаангезиву даргир кардани ҷомеаи мо омода будани худро ошкоро нишон медиҳад. Оё аз ҷониби ҶИЭ чунин муносибат кардан нисбат ба давлат ва миллати тоҷик шоиста аст? Оё ҶИЭ ҳаққи чунин дахолатро дар умури дохилии мо дорад?

Оқои Мӯсавӣ дар суҳбати худ ишора кардааст, ки гурӯҳи мухолифони ҶИЭ бо номи “Муҷоҳиддини халқ” аз он сабаб гунаҳкоранд, ки сабаби марги 17000 нафар дар кишвари Эрон шудаанд. Пас, барои шуруъи ҷанги бародаркуш дар Тоҷикистон ва кушта шудани беш аз 150 ҳазор шаҳрвандони кишвари мо кӣ гунаҳкор аст? Ё ҳаёти шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон назди оқои муҳтарам ва ҳукумати ҶИЭ эътибор ва арзише надорад, ки боз мехоҳанд бо дастгири ҲНИТ ва саркардагони он заминаи ташаннуҷро дар кишвари мо ба вуҷуд оваранд?

Сиёсатмадорони Эрон бояд биандешанд, ки чаро Эрон дар мавриди талош барои таҳкими мавқеъ ва густариши нуфузи худ дар Осиёи Миёна ва Афғонистон, бо вуҷуди доштани имконоти зиёд ва заминаҳои мусоид, на фақат муваффақ намешавад, балки ба мушкилот дучор мегардад ва тадриҷан нуфузи сиёсиву ҷойгоҳи иқтисодии бадастовардаашро аз даст медиҳад? Оре, маълум аст, ки ин минтақа аз лиҳози геосиёсӣ хеле ҳассосу муҳим буда, сарҳади бархурди манофеи давлатҳои қудратманди ҷаҳон ва минтақа аст ва дар робита ба ин масъала давлатҳои манфиатҷӯ бо мақсади тавсеаву густариши таъсиру нуфузи худ дар ин қаламрав бо ҳам рақобати бисёр шадиду тезутунд доранд ва барои ҳамдигар бедареғ мушкилот эҷод мекунанд, аммо новобаста ба ин масъала омилҳои заъфи нуфузи Эрон дар минтақаи мазкур аслан ба таъсиргузориҳои рақибони манфиатҷӯяш нест. Омили коҳиши эътибори Эрон дар ин қаламрав марбут ба сиёсати мазҳабмеҳвари он аст. Маҳз ҳамин сиёсат монеъи густариши равобити ҳасана байни Эрон ва он кишварҳоест, ки бо онҳо дар заминаи муштаракоти таърихиву фарҳангӣ Эрон имконоти аз ҳама бештари ҳамкориҳоро дорад.

Давлатҳои мутараққӣ барои ба вуҷуд овардани заминаҳои тавсеаи нуфузи худ муддатҳои тӯлонӣ талош ва сармоягузорӣ мекунанд. Боиси тааҷҷуб аст, ки ҶИЭ бо корбурди сиёсати мазҳабмеҳвари худ заминаҳои таърихан вуҷуддоштаи интишори нуфузи давлати худро ба дасти худ аз байн мебарад.

ҶИЭ дигар набояд худро мусаввири манзараи сиёсии Тоҷикистон тасаввур кунад ва ҲНИТ-ро ҳамчун абзори наққошии худ мавриди корбурд қарор диҳад, зеро ҳузури доғҳову нақшҳои хунин беш аз ин дар манзараву пасманзараи сиёсии кишвари мо қобили қабул ва таҳаммул нест!

Бидуни шубҳа ҲНИТ ҳамчун ҳизби диниву гурӯҳҳои мазҳабии ифротгарои кишварҳои арабӣ, ки ҷомеаҳои хешро ба хоку хун кашидаанд, зери нуфузи нерӯҳои манфиатҷӯи байналмилаливу минтақавӣ қарор дорад ва фаъолияти он барои ҷомеаи мо хатарзост. Пуштибонии бепардаву густохонаи ҶИЭ аз ҲНИТ ва саркардагони он далели равшани ин иддаост.

Аз ин рӯ, миллату давлати тоҷик ба ин ҳизб ва ҳомиёни он ҳаргиз имкон нахоҳад дод, ки бо иғвою дасиса дигарбора хиёбонҳои кишвари моро пур аз издиҳом намоянд ва бародарро барои куштани бародар талқин кунанд.

Назрӣ АСАДЗОДА, Аълочии маориф ва илми Тоҷикистон