Зоҳир Ағбар, сафири Афғонистон дар Тоҷикистон напазируфтани намояндагии “Толибон” дар Созмони Милали Муттаҳидро шурӯи шикасти таърихии ин гурӯҳ хонд. Ӯ ин нуктаро дар вохӯрие, ки 2 декабр дар сафорати Афғонистон дар Тоҷикистон баргузор гардид, иброз дошт.

“Ба ин боварем, ки оғози шикасти Толибон аз ҳамин рӯзи таърихӣ шуруъ шуд. Мо як бори дигар аз тамоми ҳамкорон дар намояндагиҳои сиёсии Афғонистон ташаккур мекунем. Агар садое ҳам накашиданд, ақаллан парчами серанги Афғонистонро дар намояндагиҳои худ боло нигоҳ доштанд”, - гуфт сафир.

ЗАВОЛИ ТАСАВВУРНОПАЗИРИ ТОЛИБОН

Зоҳир Ағбар ба хабарнигорон гуфт, ки Толибон дар арсаи байналмилалӣ шикаст хӯрданд ва ҷомеаи ҷаҳонӣ дарёфтааст, ки ин гурӯҳ қодир ба эҷоди як низоми инсонӣ дар Афғонистон нест.

“Мавқеъгирии қотеонаи СММ, бахусус Кумитаи эътибороти байналмилалӣ, бо тамоми талошҳое, ки Толибон ва ҳомиёнашон доштанд, нуҳ кишваре, ки узвияти ин созмонро дорад, бо як садо низоми толибониро воҷиби курсии Толибон надонистанд. Ин шикасти Толибон ва пирӯзии Афғонистонро ба тамоми муборизини афғонистонӣ, ҷавононе, ки дар сангҳои доғи муқовимат нишастаанд, он хоҳароне, ки аз зери фишори Толибон дар хонаҳои худ пинҳонанд, муборак мегӯям”, - гуфт сафир.
Дар ин Кумитаи нуҳнафарии СММ Амрико, Русия, Чин ва кишварҳои дигар узвият доранд, ки дар мавриди эътибор ва салоҳиятҳои 193 узви созмон тасмимгирӣ мекунанд.
Ҳифзи курсии давлати Ҷумҳурии Исломии Афғонистон дар Созмони Милали Муттаҳид далели барҷастаи пирӯзии мардум ва низоми ҷумҳурӣ дар Афғонистон аст. Сафири Афғонистон дар Душанбе гуфт, ки ин шикасте буд, ки ҳеҷ тасаввурашро намекардем.

“Ҷойи хушӣ ин аст, ки касоне мегуфтанд дар равиш, кор ва бархӯрду назарияву ақидаи Толибон тағйире омадааст, мутаассифона тағйире наомадааст. Толибоне, ки макотибро ба рӯи занҳо бастаанд, толибоне, ки нафари дувумашон мегӯяд, ки: “ғизо аз Худо бихоҳед, бекорӣ ҳукми Худост”, низоме, ки аз оғоз то ахираш маълум нест, ки инҳо кистанд ва аз куҷостанду чӣ донишу тахассусе доранд, чӣ гуна тағйир кардаанд”,-илова намуд сафир.
Қаблан 1-уми декабр СММ дар мавриди пазируфтани номзади пешниҳодии Толибон ба унвони намояндаи расмии Афғонистон нишасте баргузор кард ва дар ин нишаст масъалаи пазируфтани номзади пешниҳодӣ ба таъхир андохта шуд.

ТАСМИМИ БА ТОЛИБОН НОХУШОЯНД

Гуфта мешавад, ки ба СММ ҳукумати худкомаи Толибон дар Афғонистон ва раҳбарияти низомии Мянмар саъй карданд, ки номзадҳои худро ба ин мақомҳо бифиристанд, то ба ҷои дипломатҳои аз ҷониби мақомоти қонунӣ интихобшуда таъйин шаванд. Аммо Кумитаи эътибороти байналмилалӣ ин равандро қатъ мекунад.
- Қатъномаи дахлдор бо ризоият, бидуни овоздиҳӣ баъд аз ҷаласаи кумитаи СММ ба тасвиб расонида мешавад, ки онро номзадии намояндагони дипломатии ҳамаи 193 узви СММ-ро баррасӣ ва тасдиқ мекунад”,- гуфта мешавад дар паём.

Вале ин тасмими СММ ба Толибон хуш наомад ва онҳо дубора аз ин созмон талаб карданд, ки масъалаи узвияти онҳоро бори дигар мавриди баррасӣ қарор диҳад. Ба гуфтаи сафир, ин макон ҳаққи ҳукумату мардуми Афғонистон аст ва ин ҳақро бояд ҳифз кард.

“Ба нафаре, ки ҳукумат ва мардуми Афғонистонро намояндагӣ намекунад, додани курсӣ дар Созмони Милали Муттаҳид беинсофӣ аст, СММ бояд аз рӯи ақл кор кунад ва онро бори дигар ба таври ҷиддӣ баррасӣ намояд”, - гуфтааст, муовини сухангӯи ин ҷунбиш Инъомулло Самангонӣ дар саҳифаи “Твиттер”-и худ.
Бояд гуфт, ки Толибон ду моҳ пеш номзадии Суҳайл Шоҳин, яке аз сухангӯёни худро ба унвони намояндаи ҳукуматашон дар СММ пешниҳод карда буданд. Суҳайл Шоҳин, пеш аз ин сухангӯи дафтари сиёсии Толибон дар Давҳаи Қатар буд.

Вале то ба ҳол СММ ба ин дархости Толибон ҳеҷ посухе надодааст ва маълум нест, ки Толибон метавонанд дар оянда ба курсии СММ роҳ ёбанд.

ИСТИҚБОЛИ СОЛЕҲ

Дар ҳамин ҳол Амруллоҳ Солеҳ, муовини собиқи раиси ҷумҳурии Афғонистон аз тасмими надодани ҷой дар Афғонистон ба намояндагии Толибон дар СММ истиқбол кард.
“Ҷойи Афғонистон дар СММ дар ихтиёри намояндагони қонунӣ ва конститутсионии Ҷумҳурии исломии Афғонистон боқӣ мемонад. Мо аз ин тасмими Кумитаи эътимодномаи СММ истиқбол мекунем ва онро як қадаме барои шифо бахшидан ба захмҳои азиме, ки аз хушунатҳо ба афғонҳо расондаанд, арзёбӣ менамоем”,- навиштааст Солеҳ дар саҳифаи худ дар “Твиттер”.

Ғайр аз ин, Иёлоти муттаҳидаи Амрико чанде қабл эълон дошт, ки ҳукумати нави Афғонистон таҳти сарварии Толибонро қабул надорад, ҳатто агар Русия ва Чин онро эътироф кунанд. Дар ин бора Том Уест, фиристодаи вижаи Амрико дар умури Афғонистон дар суҳбат бо “Садои Амрико” иттилоъ дод.

Шаби 31-уми август низомиёни амрикоӣ ниҳоят фурудгоҳи Кобулро тарк карда, ба ҳузури тақрибан 20-солаи худ дар Афғонистон хотима доданд.

То ба ҳол ягон кишвари дунё ҳукумати муваққатии Толибонро ба расмият напазируфтааст, ғайр аз чанд кишварҳое, ки муносибатҳои “хуб”-ро бо онҳо ба роҳ мондаанд.
Ҳоло дар ҷаҳон тамоми намояндагони расмии Афғонистон аз низоми қаблӣ намояндагӣ мекунанд ва Толибон натавонистаанд дар ягон кишвар сафорат ё намояндагии худро кушода бошанд.

Дар ҳамин ҳол баъзе аз кишварҳои ҷаҳон, аз қабили Арабистони Саудӣ кори сафорати худ дар Кобулро аз сар гирифтаанд ё мисли Олмону Ҷопон эълом намудаанд, ки намояндагиҳои расмии худро дар “иморати исломӣ” (ҳукумати худхондаи Толибон) боз хоҳанд кард.

Дар нимаи моҳи август Толибон ба пойтахти Кобул ворид шуда, қасри президентро ишғол карданд. Бо ҳамин ҳокимият ба дасти ин гурӯҳ гузашт. Ҷангҷӯён ҳайати ҳукумати муваққатии Афғонистонро эълон карданд. Сарварии онро Муҳаммад Ҳасан Охунд, ки дар давраи аввали ҳукмронии ин гурӯҳ вазири хориҷа буд ва таҳти таҳримоти СММ аст, ба уҳда дорад.