СИЁСАТ
Панҷшанбе 25 Апрел 2024 06:57
Дар бунёди давлати демократию дунявӣ мақоми ҷавонон бағоят бузург аст. Зеро ҷавонон ба сифати як нерӯи ниҳоят пуриқтидори бунёдкор ва пешбарандаи ҳаёти ҷомеа шинохта ва эътироф шудаанд. Омӯзиш ва таҳлили татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон тақозо менамояд, ки онро ба чор марҳала ҷудо намоем.
Марҳалаи якум аз моҳи марти соли 1992 бо қабули Қонун «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон» оғоз гардида, то баимзорасии Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ идома меёбад. Қабули қонуни мазкур саҳифаи навро дар инкишофи ҳаракати ҷавонон боз намуд. Ташаккул ва муайянсозии роҳу равиши минбаъдаи сиёсати давлатии ҷавонон баъди Иҷлосияи XVI таърихии Шӯрои Олӣ сурат гирифт. Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 2 феврали соли 1993 бо ҷавонон мулоқот намуд, 4 сентябри соли 1993 дар ҷамъомади Шӯрои марказии Иттифоқи ҷавонон, 17 марти соли 1994 дар анҷумани якуми Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон ширкат варзида, ҷавононро вазифадор кард, ки манфиати халқу давлатро нисбат ба ҳадафҳои рӯзмарраи гурӯҳҳо, ҳизбҳо ва созмонҳои алоҳида болотар гузоранд ва чун як тан барои ягонагии Тоҷикистон, осоиш ва некӯаҳволии халқ саъю талош намоянд.
Воқеаи фаромӯшнашавандаи таърихии ҳаракати сиёсии ҷавонон мулоқоти Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо намояндагони ҷавонони ҷумҳурӣ 23 майи соли 1997 буд. Ин мулоқот ба даврае рост омад, ки раванди расидан ба оштии миллӣ ба фарҷоми мантиқии худ расида буд. Ҷараёни нобоварию мухолифат бар марҳилаи ҳамкорӣ дар роҳи бунёди давлати демократии Тоҷикистон табдил ёфт.
Бо мақсади амалӣ гардонидани Қонун «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон» Президенти кишвар 23 майи соли 1997 Фармон «Дар бораи баъзе чораҳои беҳтар намудани кор бо ҷавонон»-ро имзо намуд. Ҳукумати ҷумҳурӣ 27 майи соли 1997 дар бораи таъсис додани Кумитаи кор бо ҷавонони назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор қабул кард. Ҳамчунин дар Дастгоҳи иҷроияи Президенти мамлакат шуъбаи сиёсати ҷавонон ба фаъолият шуруъ кард. Таъсис ёфтани Кумитаи кор бо ҷавонон дар ҳалли масоили сиёсати давлатии ҷавонон оғоз гардидани марҳилаи нав буд.
Марҳалаи дуюми татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон аз баимзорасии Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ то қабули Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири навро (2004) дарбар мегирад. Бо имзошавии Созишномаи умуми истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ марҳилаи муҳими тақдир¬соз шуруъ шуд ва табақаҳои гуногуни аҳолӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ дар якҷоягӣ бо мақомоти сохторҳои давлатӣ баҳри татбиқи сулҳ, ваҳдати миллӣ, баланд бардоштани обрӯи байналхалқии кишварамон кӯшишҳои арзандаю назаррас ба харҷ доданд.
Самти дигари сиёсати ҷавонон дастгирии соҳибистеъдодҳои ҷавон мебошад, ки 26 феврали соли 1998 Фармони Президенти мамлакат «Дар бораи таъсиси стипендияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хонандагони мактабҳои таҳсилоти ҳамагонӣ, литсейҳо, омӯзишгоҳҳои касбӣ-техникӣ, техникумҳо ва коллеҷҳо», 20 марти соли 1998 «Дар бораи таъсис додани ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавоне, ки дар соҳаи илм ва техника корҳои намоён анҷом додаанд» ба тасвиб расид. 16 майи соли 1998 мулоқоти Сарвари давлат бо ҷаво¬нони лаёқатманд баргузор гардида, рӯзномаи «Ҷавонони Тоҷикистон» баъди танаффуси тӯлонӣ ба фаъолият оғоз намуд. Омили муҳими марҳилаи мазкур ба корҳои роҳбарикунанда ва ба мандати вакилӣ пешбарӣ кардани ҷавонон буд. Дар ҳамин сол бо ташаббуси Президенти кишвар 23 май Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон эълон карда шуд.
Марҳалаи сеюм аз қабули Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири нав (июли соли 2004) ибтидо гирифта, то таъсиси Шӯрои миллии кор бо ҷавонон дар назди Президенти мамлакат идома ёфтааст. Бо мақсади ба танзим даровардани муноси¬батҳои нави ҷамъиятӣ, такмили қонунгузории кишвар ва дар ин замина қувватгирии сиёсати давлатии ҷавонон, фароҳам овардани фазои мусоидаткунандаи меъёрию ҳуқуқии сиёсати давлатии ҷавонон зарурати ворид кардани тағйирот ба Қонуни асосии ҷавонон ба миён омад. Бинобар ин 9 июни соли 2004 Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири нав қабул гардид: «Вобаста ба тақозои замон, - қайд намуда буд Президенти кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, - Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири нав қабул гардид, ки барои ҳалли масъалаҳои марбут ба ҷавонон заминаи боэътимод фароҳам овардааст…»
23-юми майи соли 2013 мулоқоти навбатии Президенти мамлакат бо ҷавонони кишвар доир гардид, ки ҳамчун идомаи марҳалаи амалигардонии сиёсати давлатии ҷавонон мебошад. Ҳукумати ҷумҳурӣ барои татбиқи «Стратегияи сиёсати давлатии ҷавонон то соли 2020», «Консепсияи миллии сиёсати давлатии ҷавонон» ва дигар барномаҳои соҳавӣ дар маҷмуъ 840 миллион сомонӣ равона кардааст.
Марҳалаи чорум аз таъсиси Шӯрои миллии кор бо ҷавонон дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (18 июли соли 2015) оғоз меёбад. Таъсиси Шӯро иқдоми навбатии мақоми олии сиёсии мамлакат дар ҳаёти сиёсиву иҷтимоии Тоҷикистон ба ҳисоб рафта, дар оянда робитаи бевосита ва самарабахши ҷавононро бо роҳбарияти кишвар таъмин менамояд. Тағйиру иловаҳои ба Конститусияи мамлакат воридшуда (22 майи соли 2016) барои фаъолияти ҷавонон майдони боз ҳам фарох кушода, ҷиҳати иштирок дар идоракунии давлат ва интихоб ба мақоми роҳбарии шохаҳои ҳокимият заминаи мусоид фароҳам овард. Иштирок ва суханронии Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҷаласаи якуми Шӯрои миллии кор бо ҷавонон (27 майи соли 2016) саҳифаи зарринро дар таърихи ҳаракати ҷавонони кишвар ибтидо гузошт.
Дастуру супориш ва вазифагузориҳои Роҳбари давлат дар ҷаласа барномаи стратегии вазорату кумитаҳои дахлдор, наврасону ҷавонони Тоҷикистони соҳибистиқлол баҳри амалисозии сиёсати давлатии ҷавонон хоҳад шуд.
Ваҳҳоб НАБИЕВ, профессор
Марҳалаи якум аз моҳи марти соли 1992 бо қабули Қонун «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон» оғоз гардида, то баимзорасии Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ идома меёбад. Қабули қонуни мазкур саҳифаи навро дар инкишофи ҳаракати ҷавонон боз намуд. Ташаккул ва муайянсозии роҳу равиши минбаъдаи сиёсати давлатии ҷавонон баъди Иҷлосияи XVI таърихии Шӯрои Олӣ сурат гирифт. Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 2 феврали соли 1993 бо ҷавонон мулоқот намуд, 4 сентябри соли 1993 дар ҷамъомади Шӯрои марказии Иттифоқи ҷавонон, 17 марти соли 1994 дар анҷумани якуми Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон ширкат варзида, ҷавононро вазифадор кард, ки манфиати халқу давлатро нисбат ба ҳадафҳои рӯзмарраи гурӯҳҳо, ҳизбҳо ва созмонҳои алоҳида болотар гузоранд ва чун як тан барои ягонагии Тоҷикистон, осоиш ва некӯаҳволии халқ саъю талош намоянд.
Воқеаи фаромӯшнашавандаи таърихии ҳаракати сиёсии ҷавонон мулоқоти Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо намояндагони ҷавонони ҷумҳурӣ 23 майи соли 1997 буд. Ин мулоқот ба даврае рост омад, ки раванди расидан ба оштии миллӣ ба фарҷоми мантиқии худ расида буд. Ҷараёни нобоварию мухолифат бар марҳилаи ҳамкорӣ дар роҳи бунёди давлати демократии Тоҷикистон табдил ёфт.
Бо мақсади амалӣ гардонидани Қонун «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон» Президенти кишвар 23 майи соли 1997 Фармон «Дар бораи баъзе чораҳои беҳтар намудани кор бо ҷавонон»-ро имзо намуд. Ҳукумати ҷумҳурӣ 27 майи соли 1997 дар бораи таъсис додани Кумитаи кор бо ҷавонони назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор қабул кард. Ҳамчунин дар Дастгоҳи иҷроияи Президенти мамлакат шуъбаи сиёсати ҷавонон ба фаъолият шуруъ кард. Таъсис ёфтани Кумитаи кор бо ҷавонон дар ҳалли масоили сиёсати давлатии ҷавонон оғоз гардидани марҳилаи нав буд.
Марҳалаи дуюми татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон аз баимзорасии Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ то қабули Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири навро (2004) дарбар мегирад. Бо имзошавии Созишномаи умуми истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ марҳилаи муҳими тақдир¬соз шуруъ шуд ва табақаҳои гуногуни аҳолӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ дар якҷоягӣ бо мақомоти сохторҳои давлатӣ баҳри татбиқи сулҳ, ваҳдати миллӣ, баланд бардоштани обрӯи байналхалқии кишварамон кӯшишҳои арзандаю назаррас ба харҷ доданд.
Самти дигари сиёсати ҷавонон дастгирии соҳибистеъдодҳои ҷавон мебошад, ки 26 феврали соли 1998 Фармони Президенти мамлакат «Дар бораи таъсиси стипендияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хонандагони мактабҳои таҳсилоти ҳамагонӣ, литсейҳо, омӯзишгоҳҳои касбӣ-техникӣ, техникумҳо ва коллеҷҳо», 20 марти соли 1998 «Дар бораи таъсис додани ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавоне, ки дар соҳаи илм ва техника корҳои намоён анҷом додаанд» ба тасвиб расид. 16 майи соли 1998 мулоқоти Сарвари давлат бо ҷаво¬нони лаёқатманд баргузор гардида, рӯзномаи «Ҷавонони Тоҷикистон» баъди танаффуси тӯлонӣ ба фаъолият оғоз намуд. Омили муҳими марҳилаи мазкур ба корҳои роҳбарикунанда ва ба мандати вакилӣ пешбарӣ кардани ҷавонон буд. Дар ҳамин сол бо ташаббуси Президенти кишвар 23 май Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон эълон карда шуд.
Марҳалаи сеюм аз қабули Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири нав (июли соли 2004) ибтидо гирифта, то таъсиси Шӯрои миллии кор бо ҷавонон дар назди Президенти мамлакат идома ёфтааст. Бо мақсади ба танзим даровардани муноси¬батҳои нави ҷамъиятӣ, такмили қонунгузории кишвар ва дар ин замина қувватгирии сиёсати давлатии ҷавонон, фароҳам овардани фазои мусоидаткунандаи меъёрию ҳуқуқии сиёсати давлатии ҷавонон зарурати ворид кардани тағйирот ба Қонуни асосии ҷавонон ба миён омад. Бинобар ин 9 июни соли 2004 Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири нав қабул гардид: «Вобаста ба тақозои замон, - қайд намуда буд Президенти кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, - Қонун «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» дар таҳрири нав қабул гардид, ки барои ҳалли масъалаҳои марбут ба ҷавонон заминаи боэътимод фароҳам овардааст…»
23-юми майи соли 2013 мулоқоти навбатии Президенти мамлакат бо ҷавонони кишвар доир гардид, ки ҳамчун идомаи марҳалаи амалигардонии сиёсати давлатии ҷавонон мебошад. Ҳукумати ҷумҳурӣ барои татбиқи «Стратегияи сиёсати давлатии ҷавонон то соли 2020», «Консепсияи миллии сиёсати давлатии ҷавонон» ва дигар барномаҳои соҳавӣ дар маҷмуъ 840 миллион сомонӣ равона кардааст.
Марҳалаи чорум аз таъсиси Шӯрои миллии кор бо ҷавонон дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (18 июли соли 2015) оғоз меёбад. Таъсиси Шӯро иқдоми навбатии мақоми олии сиёсии мамлакат дар ҳаёти сиёсиву иҷтимоии Тоҷикистон ба ҳисоб рафта, дар оянда робитаи бевосита ва самарабахши ҷавононро бо роҳбарияти кишвар таъмин менамояд. Тағйиру иловаҳои ба Конститусияи мамлакат воридшуда (22 майи соли 2016) барои фаъолияти ҷавонон майдони боз ҳам фарох кушода, ҷиҳати иштирок дар идоракунии давлат ва интихоб ба мақоми роҳбарии шохаҳои ҳокимият заминаи мусоид фароҳам овард. Иштирок ва суханронии Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҷаласаи якуми Шӯрои миллии кор бо ҷавонон (27 майи соли 2016) саҳифаи зарринро дар таърихи ҳаракати ҷавонони кишвар ибтидо гузошт.
Дастуру супориш ва вазифагузориҳои Роҳбари давлат дар ҷаласа барномаи стратегии вазорату кумитаҳои дахлдор, наврасону ҷавонони Тоҷикистони соҳибистиқлол баҳри амалисозии сиёсати давлатии ҷавонон хоҳад шуд.
Ваҳҳоб НАБИЕВ, профессор
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед